Philip en de anderen door Cees Nooteboom

Auteur

Cees Nooteboom

Titel

Philip en de anderen

Jaartal eerste druk

1955

SAMENVATTING

Het verhaal speelt zich af in heel europa. Het gaat over Philip Emmanuel Vanderly, een jongen van ongeveer 16 jaar oud. Hij gedraagt zich heel volwassen, en hij is heel erg nieuwsgierig. Aan zijn uiterlijk wordt geen aandacht geschonken. Hij heeft een oom, Antonin Alexander, Die hij op zijn tiende voor het eerst ontmoette. Hier begint het boek bij en eindigt het boek ook mee. Toen hij er voor het eerst kwam had hij een beetje angst voor zijn oom. Antonin Alexander is een man van rond de 70 jaar oud, en zit vol geheimen en mysterieuze wetenschappen. Als Philip komt, vraagt hij of hij iets mee heeft gebracht. Als dit niet het geval blijkt te zijn zegt zijn oom dat hij eigenlijk iets voor hem mee had moeten brengen. Zo kreeg Philip een beetje angst voor hem. Hij ging een bos bloemen plukken in het park.
Zes jaar later, als Philip 16 jaar oud is, ontmoet hij hem voor de tweede keer. En nu goed. Weer vraagt zijn oom of hij iets mee heeft gebracht, maar dat is hij helemaal vergeten. Weer gaat hij een bos bloemen halen. Hij blijft deze keer twee jaar bij zijn oom. Hij is niet getrouwd. Philip ziet op zijn kamer een schilderij hangen, die van een heel goede vriend was, die jaren geleden verhuisd was zonder dat Antonin het wist. Na twee jaar wil Philip een reis door Frankrijk maken, omdat hij er nog nooit is geweest en omdat zijn oom er veel verhalen over vertelde. Op de morgen dat hij vertrekt wil hij gaan liften. Dat begon voor hem niet goed, want hij stapte in een auto waar een man in zat, die een homofiel bleek te zijn. Hij stelde een heleboel vragen, die steeds persoonlijker werden. Toen begon hij aan Philips lichaam te zitten. Philip wilde uit deze benauwde situatie snel ontsnappen.
Philip was net over de Belgische grens, en besloot de trein te nemen voor zijn verdere zwerftocht. Aangekomen in Frankrijk zoekt hij voor de eerste nacht een slaapplaats, in dit geval een hotel. De volgende morgen gaat hij weer verder. In zijn reis Ontmoet hij Maventer, een oude monnik. Maventer komt voort uit Zijn echte naam, waarvan de eerste twee letters ‘Ma’ luiden dat magnus betekent, en venter want dat betekend in het Latijn buik. Maventer vertelt hem over een Chinees meisje, dat volgens Maventer knap, slim, lief, kortom volmaakt is.
Philip wil het meisje zoeken. Maar, zei Maventer, ze kan zich in heel europa bevinden. Maventer wil hem van gedachten laten veranderen, maar Philip is zo onder de indruk, hij wil haar koste wat kost zoeken. Nog geen week later wijzigt hij de koers van zijn zwerftocht en gaat door heel europa zoeken, in de grotere steden, in de hoop haar te vinden. Tijdens zijn tocht ontmoet hij aparte mensen. Een daarvan is Heinz, een Duitse man. Hij is epileptisch. Hij zit in een klooster, al vanaf zijn vroege jeugd. Hij was er niet bij gekomen omdat hij zich geroepen voelde, of omdat hij van God hield, maar puur omdat hij ergens bij wilde horen. Verder reist Philip nog door een aantal landen door, maar tot zijn grote teleurstelling, vindt hij haar niet. Hij vindt werk bij een paprikakweker waar hij een paar maanden werkt. Hij kan het meisje maar niet vergeten en besluit uiteindelijk om zijn reis voort te zetten. Dit keer gaat hij naar Scandinavië, in de laatste hoop haar alsnog te vinden.
En hij vindt haar. Philip zegt dat hij haar overal heeft gezocht. Het meisje is heel knap, en mysterieus. Hij weet niet of hij verliefd op haar is. Hij wil liever een paar dagen bij haar zijn. Na die dagen zegt het meisje dat ze hem heel aardig vindt, en dat ze hem knap en intelligent. Maar dat is voor haar niet genoeg. Philip weet niet wat hij daar van zal vinden, maar uiteindelijk accepteert hij dat toch. Hij zegt dat hij haar nooit zal vergeten en gaat terug naar zijn oom. Hij vraagt of Philip iets heeft meegebracht, waarop hij zegt: ”Nee oom, ik heb niets meegebracht.”

ANALYSE

Titelverklaring
Philip en de anderen heeft de naam omdat Philip de hoofdpersoon is en ‘de anderen’ een bijrol spelen. Toch zijn ‘de anderen zeer’ belangrijk. Op ongeveer de helft van het boek worden ‘de anderen’ ook nog echt genoemd. Maar ‘de anderen’ spelen ook weer een zeer belangrijke rol. Dit zijn de mensen die Philip door zijn reis door Europa helpen. Zij hebben een doel in hun leven en dat heeft Philip niet( behalve dat hij het Chinese meisje wilt vinden). De mensen die ‘de anderen’ vormen laten Philip met hun ontmoedigde verhalen de werkelijkheid zien. Deze ontbreekt bij Philip zeer.

Motto
Het eerst motto dat in het boek staat is een citaat dat afkomstig is van Constantijn Huygens: ‘ces povres resveurs, ces amoreux enfants’. Het betekent: de arme dromers, die verliefde kinderen. Het tweede motto is van de Franse auteur Paul Eluard: ’je rêve que je dors, je rêve que je rêve’. Dit motto betekent: ik droom dat ik slaap, ik droom dat ik droom. Deze beide motto’s verwijzen naar een motief van de droom. Dit motief is ook sterk aanwezig in het boek, en er wordt zelfs bijna een heel hoofdstuk aan gewijd.

Genre
Het genre is een roman.

Thema
het belangrijkste thema in het boek is de werkelijkheid. Dit wordt eigenlijk pas aan het einde van het boek duidelijk. (Het viel mij niet eerder op). Philip weet namelijk niet wat zijn werkelijkheid is. De mensen (vrienden) die met ‘de anderen’ worden aangeduid hebben wel allemaal een werkelijkheid. Hun eigen werkelijkheid. Pas in het laatste hoofdstuk komt Philip achter zijn werkelijkheid. Dus de werkelijkheid achter de herkenbare werkelijkheid.

Opbouw, structuur en spanning
Het boek is opgedeeld in 2 delen. Deze delen worden het eerste boek en het tweede boek genoemd. Het eerste boek bestaat ook nog eens uit 2 hoofdstukken het tweede deel is opgebouwd uit 5 hoofdstukken. In het boek wordt er gewerkt met terugblikken, er wordt gewisseld met perspectieven van de verteller, en er komt ook een hoofdstuk voor met de opbouw van een script van een toneelstuk. Dit zorgt voor afwisseling. Maar het valt niet zo ontzettend op want er worden veel omschrijvingen van omgevingen gegeven. Het draait dus niet om de handelingen. Er is op het einde wel een soort ontknoping, dat Philip ontdekt wat zijn werkelijkheid is, deze wordt ingeleid doordat hij het Chinese meisje eindelijk vindt. Verder is er niet echt een boeiende structuur. De spanning die wordt opgebouwd begint erbij wanneer Maventer Philip over het Chinese meisje verteld. Dit duurt tot aan het einde van het boek, wanneer hij haar vindt. Af en toe dwaalt Philip in het verhaal af om het meisje te vinden, drukt men de spanning naar de achtergrond en dit geeft spanning om door te lezen.

Personen
De belangrijkste persoon is Philip Emmanuel Vanderly. Hij is een ontwetend persoon, en heeft niet echt een eigen mening. Ook heeft hij niet veel verhalen te vertellen, dus hij heeft ook weinig meegemaakt. De andere personen kunnen wel allemaal wat over hun leven vertellen. Philip kan alleen maar zeggen dat hij bij zijn oom Alexander heeft gewoond. Ik vind Philip een flat character hij kan de werkelijkheid achter zijn droombeelden niet plaatsen, en weet niet wat zijn werkelijkheid is. Pas op het einde wanneer hij het Chinese meisje ontmoet komt hij erachter. Maar dan is het boek al bijna uit. Dus een van een echte verandering in de hoofdpersoon geen sprake.
Antonin Alexander: Philips oom die hem aanspoort de wereld in te gaan. Hij neemt Philip voor 2 jaar in huis. Op het einde van het boek gaat Philip weer terug naar zijn oom.
Maventer: een oude monnik die Philip vertelt over het Chinese meisje. Philip ontmoet hem in Frankrijk. Door Maventer begint Philip ook zijn zoektocht naar het Chinese meisje.
Het Chinese meisje: een heel knap en mysterieus meisje.
Verder zijn er nog een aantal personages waar Philip over droomt en die hij ontmoet tijdens zijn reis. Ik vind dat zij meer inhoud hebben dan Philip. De personen hebben allemaal inhoud. De kenmerken van de personen worden je vlug duidelijk, dat is bij Philip zelf vind ik niet echt het geval.

Tijd
Wanneer het boek begint is Philip 10. dan gaat hij op bezoek bij oom Alexander. Op zijn 16e gaat hij weer terug naar zijn oom en blijft daar 2 jaar wonen. Dan wanneer hij dus 18 is vindt hij het tijd om naar Frankrijk te gaan. Dit doet hij liftend. In een halfjaar heeft hij zijn rondreis gemaakt. Wanner hij echt vanuit Zuid-Frankrijk gaat reizen worden er veel flashbacks en vooruitwijzigingen getoond.

Perspectief
Het verhaal wordt verteld door de eerste persoon, ook bevindt zich in het verhaal en script. Dit is in het tweede boek (deel). In het vijfde hoofdstuk lijkt het of Nootenboom in de tweede persoon schrijft maar dit is niet zo. Hij schrijft dat omdat hij een verhaal aan iemand wil vertellen, maar hij niet wil over laten komen dat het over hem gaat.

Ruimte
Het verhaal begint en eindigt bij het huis van oom Alexander in het Gooi. Daarna gaat Philip op zoek naar het Chinese meisje in Frankrijk, Belgie, Luxemburg, Duitsland, Scandinavië en Nederland. Er worden veel plaatsen genoemd. Deze kwamen me zeer bekend voor want in een aantal in Zuid-Frankrijk ben ik zelf ook geweest, dus dat was zeer herkenbaar. Naast de plaatsen zijn er ook dromen die zich afspelen. Weliswaar in Philips hoofd maar dat is zjin tweede werkelijkheid.

Motieven
De motieven die in het boek voorkomen zijn droom, herinnering, inwijding, muziek, bloemen, verhaal, dood, regen. Dromen, omdat Philip in deze werkelijkheid eigenlijk leeft. Herinnering, omdat er vaker wordt teruggeblikt. Inwijding, omdat Philip wordt ingewijd in de wereld van ontmoetingen. Hij ontmoet veel mensen. Muziek, omdat bij zijn oom en het Chinese meisje klassieke componisten voor. Bloemen, omdat Philip bloemen voor Alexander meeneemt en bloemen legt bij de graven op de begraafplaats waar hij Maventer ontmoet. Verhaal, omdat er veel aandacht wordt besteed aan de verhalen die ‘de anderen’ te vertellen hebben. dood, omdat Philip naar een begraafplaats gaat, en de componisten zie zogenaamd bij Alexander en Philip op bezoek komen al dood zijn. Regen, omdat waar Philip heen gaat, overal regent het.