Perfecte stilte door Thomas Verbogt

Beoordeling 6.6
Foto van Cees
Boekcover Perfecte stilte
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Docent | 4553 woorden
  • 1 juni 2011
  • 48 keer beoordeeld
Cijfer 6.6
48 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Thomas Verbogt
Genre
Psychologische roman
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
mei 2011
Pagina's
224
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
3 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Zelfmoord,
Dood van een geliefde,
Geheim,
Heden & Verleden,
Schuldgevoel,
Seksualiteit

Boekcover Perfecte stilte
Shadow

Documentairemaker David Kromweg heeft geen idee hoe moedig hij is, totdat hij ineens in een gevaarlijke situatie belandt. Hij verbaast zich over zijn gedrag, hij is een ander mens dan hij dacht te zijn. En dat gaat knagen. Wat zegt het over hemzelf, en over zijn leven? Wat hij op orde dacht te hebben, blijkt een schijnvertoning te zijn.

Zoals vaker in de romans van…

Documentairemaker David Kromweg heeft geen idee hoe moedig hij is, totdat hij ineens in een gevaarlijke situatie belandt. Hij verbaast zich over zijn gedrag, hij is een ander mens …

Perfecte stilte door Thomas Verbogt
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Zo weet je precies wat je nog moet leren voor je examens! 📚✅

Al aan het stressen voor je eindexamens? Niet met Examenbundel! Maak per vak de gratis quickscan en check hoe je ervoor staat. Zo krijg je direct inzicht in wat je al beheerst en wat je nog moet leren en oefenen.
 

Naar de quickscan


Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: mei 2011
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 226
Uitgeverij: Nieuw Amsterdam

Genre
“Perfecte stilte “ is een psychologische roman over heden en verleden, moed en lafheid.

De cover
De afbeelding op de voorkant is uit een steeg genomen en naar boven gefotografeerd. De afstand tussen de twee daken van de huizenblokken is klein. De foto verwijst naar de belangrijke passage in de roman waarin de vrienden van voeger David en Valerie over de steeg van huis naar huis sprongen. Op een bepaalde dag had Valerie de sprong niet gehaald, d.w.z. ze had zelfmoord gepleegd.

De flaptekst
Documentairemaker David Kromweg heeft geen idee hoe moedig hij is, totdat hij ineens in een gevaarlijke situatie belandt. Hij verbaast zich over zijn gedrag, hij is een ander mens dan hij dacht te zijn. En dat gaat knagen. Wat zegt het over hemzelf, en over zijn leven? Wat hij op orde dacht te hebben, blijkt een schijnvertoning te zijn.
Zoals vaker in de romans van Thomas Verbogt is er ook in het verleden van deze hoofdpersoon iets aan de hand waarvoor hij zijn ogen sloot, maar dat kan nu niet langer. Hij moet een bekentenis doen en ook daarvoor is moed nodig.
Perfecte stilte is een intense roman over de vraag hoe ver je kunt gaan in je leven.


Samenvatting van de inhoud
Het verhaal begint in 2009 wanneer de stilte van de dag verbroken wordt door een telefoongesprek van Emma, de partner van David Kromweg, met haar moeder. Die wil op haar verjaardag weer een themafeest geven. Het wordt snel duidelijk dat David de moeder van zijn relatie niet goed kan uitstaan. Hij is tien jaar geleden bij Emma komen wonen. Ze hadden elkaar toevallig ontmoet op straat op een terras, toen Emma van een stalker bevrijd wilde worden en David had gevraagd of hij even haar vriendje wilde spelen.

Wanneer David, die voor de televisie indrukwekkende documentaires maakt, een museum bezoekt, ontmoet hij zijn oude buurvrouw Mevrouw Breizer. Ze drinken samen koffie en praten over vroeger. Haar dochter Valerie is op 14-jarige leeftijd van het dak gesprongen. Ze weet nog steeds niet waarom. David weet dat wel, maar heeft het geheim al meer dan veertig jaar verzwegen. Hij is nu namelijk 57. Mevrouw Breizer woont tegenwoordig weer in Amsterdam en ze vraagt aan David of hij haar nog een keer wil komen opzoeken. Hij belooft het.

Na de zelfmoord van Valerie is zijn andere vriend die ervan getuige is geweest niet meer te handhaven o.a. op school. Hij verdwijnt uit het zicht en David heeft hem nooit meer gezien. David heeft het er erg moeilijk mee. Zijn moeder vertelt hem later dat ze ook wel eens een vriendin is kwijtgeraakt, nl. aan kanker. Daarna was ze haar man, Davids vader tegengekomen. Hij had haar van het grote verdriet gered. Davids ouders zijn later echter bij de scheepsramp van The Herald of Free Enterprise om het leven gekomen. (maart 1987) Hij praat er echter nooit meer over: zijn huidige partner Emma vindt dat eigenlijk wel vreemd.

Dan komt er een passage die het hele leven van David zal veranderen. Op weg naar een café ziet hij dat een mooie vrouw door een aantal mannen wordt belaagd. Hij is nooit zo’n durfal geweest, maar nu gaat hij haar wel helpen. Hij is echter niet sterk genoeg en wordt zelf in elkaar gebeukt. Ook de vrouw raakt flink gewond: de aanvallers duwen o.a. een brandende fakkel in haar gezicht. In het ziekenhuis komt hij bij kennis. Eerst ligt hij toch enige tijd op de IC. Emma komt bij hem op bezoek en vraagt zich af waarom hij zo nodig “ de held’ moest spelen. In zijn dromen roept hij om “ Valerie’, zegt een zuster.

David is vroeger altijd een jongen geweest met weinig lef. Wanneer hij verliefd wordt op de zus van een schoolvriendje durft hij dat niet te zeggen. Wanneer hij op een ander moment een aangereden kat ziet liggen , durft hij die niet dood te maken om het dier uit zijn lijden te verlossen. Zijn vriendje doet dat wel.

In het heden heeft hij niet zo’n goed contact met zijn pleegdochter Helen. Ze praten nauwelijks met elkaar. Een keer had ze iets positiefs over een documentaire van zijn hand opgemerkt. Ze komt wel op bezoek met haar moeder Emma. David denkt terug aan de keer dat hij Emma voor het eerst ontmoet had. Ze had hem op een terras aangesproken, omdat hij haar zou kunnen redden van een stalker. Nadat hij haar gered had, had ze hem innig gezoend en ze had een vervolgafspraak wel zien zitten.

David moet in het ziekenhuis weer leren lopen. Een verpleegster vertelt hem dat hij in zijn dromen had geroepen dat hij een ander leven wilde gaan leiden. Emma is toch ook een vreemde vogel, want terwijl David in het ziekenhuis ligt, vertelt ze hem dat een buurman, een bekende schrijver haar had verteld dat hij wel met haar naar bed wilde. Ze had er niet eens vreemd van opgekeken. Maar hun relatie is dan ook niet meer wat het geweest is. Ze praten zelden met elkaar en David heeft al enkele keren overwogen bij haar weg te gaan, maar ook hiervoor ontbreekt hem de moed.

Als hij later het ziekenhuis verlaat, bezoekt hij de plek waar het allemaal is gebeurd. Het valt hem op dat er nu een perfecte stilte heerst. Hij voelt dat hij een ander leven moet gaan leiden. Hij brengt een bezoek aan de moeder van Valerie die hem vertelt dat haar man in een verzorgingstehuis is opgenomen, omdat hij aan het dementeren was. David brengt ook de oude man een bezoek en scheldt hem de huid vol. Hij zegt dat hij van het grote geheim op de hoogte is en dat hij het zal onthullen. De dementerende man reageert natuurlijk nauwelijks.

Met de veel jongere actrice Dominique Wijn als hoofdpersoon heeft hij een documentaire gemaakt die goed gelukt is. Ze wil die aan haar ouders in Parijs laten zien, voordat hij op televisie komt. David reist met haar mee naar Parijs. Daar woont namelijk een oude geliefde van hem en die wil hij verrassen. Maar als hij haar dochter en haar man ziet, durft hij toch niet aan te bellen bij deze Anne Koks.

Intussen zijn er bijna twee jaar na de aanslag verstreken en via een vriendin achterhaalt David het adres van Anne-Marit, de vrouw die hij had willen helpen in de steeg. Ze woont achteraf in een klein dorp waar het “ perfect stil” is. Eigenlijk wil ze niemand meer ontmoeten. Haar gezicht is aangetast door de brandwonden die door de mannen zijn veroorzaakt. Later vertelt ze hoe het is gegaan, eigenlijk is het een vorm van zinloos geweld geweest.

David is inmiddels gescheiden van Emma: ze woont bij de buurman-schrijver en hij denkt terug aan de dag van de zelfmoord. Hij was er achter gekomen dat Valerie seksueel misbruikt werd door een man uit haar vaders verleden van Indië. De man had hem gechanteerd en wilde Valerie misbruiken. Dat ging een tijdje door. David belooft dat hij bij de volgende keer zal komen binnenstormen om een einde te maken aan de reeks verkrachtingen. Maar hij is de volgende keer te laat. Hij ziet de verkrachter wegrijden. Valerie voelt zich door hem verlaten; ze had gehoopt dat hij de kamer was binnengekomen, toen ze misbruikt werd. Drie dagen daarna had ze zich op haar verjaardag van het dak gestort. Altijd had in Davids hoofd`de term de volgende keer` gezeten.`De aanranding op straat was voor hem `de volgende keer`geweest. Daarom had hij ingegrepen bij de aanval op Anne-Marit. Hij had eindelijk de moed gehad om op te treden.

David is ook nog naar mevrouw Breizer gegaan. Hij had overwogen om het allemaal te vertellen aan haar, maar omdat ze zo ziek was, had hij haar gespaard. Op haar begrafenis had hij een man gezien die mogelijk Simon zou kunnen zijn.

Hij gaat terug naar Anne-Marit en hij begrijpt waarom ze in een omgeving met de perfecte stilte wil leven. Hij vindt de moed om haar mismaakte gezicht te kussen. Op dat gezicht verschijnt een lach, zegt Anne-Marit. Zien kun je het namelijk niet.

Het is het open einde van een mooi verhaal over een verzwegen geheim dat iemand een leven lang met zich meedraagt. De lezer kan eruit op maken dat er een “happy end” in deze roman zit.

Titelverklaring
“Perfecte stilte” verwijst naar de talloze passages in de tekst waarin naar stilte wordt verwezen. Dat geldt niet alleen voor de decors waarin een optimale stilte heerst, maar vooral ook naar het niet praten van personages tegen elkaar of het verzwijgen van feiten voor elkaar.
In een korte terugblik heb ik wel meer dan dertig passages in de roman geteld waarin het over deze twee verhaalelementen gaat. Een aantal van deze verwijzingen wordt ook onder het kopje thematiek vermeld.

De meest letterlijk verwijzing staat op blz. 106-107. David gaat nadat hij in het ziekenhuis heeft gelegen, terug naar de straat waar de aanranding is geschied. Hij komt tot een bijna mysterieuze gewaarwording. \'Ik zet een voet op de trap, ik kijk naar de uitgang van de steeg waar een streep stad zichtbaar is, een fragment van al het lawaai, alle zorgen, alle energie, al het lijden, alle feesten die snel op het punt staan te beginnen, alle aanrakingen, en hier waar ik sta, is het stil. Het is een stilte die ik niet ken, een perfecte stilte, misschien maar een paar seconden. Ik houd mijn adem in.\'

De verwijzing die ook dicht bij de titel komt, staat op blz. 183. Anne–Marit Fransen, de vrouw die door David wordt geholpen, trekt zich na haar aanranding terug in een klein dorp in een afgelegen streek. Hij gaat haar opzoeken. Ze vertelt hem waarom ze zo ver weg is gaan wonen.
Ik ben ver weg. Hier is mijn leven. In dit huis, in deze tuin, in deze stilte. Ik vind het volmaakt. Perfect. Misschien is het asociaal, maar dat kan me niet schelen.

Motto
Er is een Engelstalig motto bij deze roman afgedrukt.
In my drifting memory
There is a shooting star
It fell before me
So close en yet so far.
Every now and then
I wonder where you are.

De tekst komt van Ron Sexsmith “ Everytime I Follow.”

Vrij vertaald komt het erop neer, dat de hoofdpersoon van het gedicht in zijn op hol geslagen geheugen een afbeelding ziet van een vallende ster, die zo dichtbij maar ook zo ver weg is . Elk moment vraagt hij zich af waar de persoon achter de ster is.

Het motto zal ongetwijfeld verwijzen naar de situatie uit het verleden. David heeft op 14-jarige leeftijd zijn buurmeisje zelfmoord zien plegen (hij weet als enige waarom ze dit heeft gedaan) Daarna is ze en haar familie uit zijn leven verdwenen, totdat hij ruim veertig jaar later haar moeder weer tegenkomt. Dan gaat hij terug in zijn verleden.

Structuur
De roman wordt verteld in 32 relatief korte hoofdstukken die allemaal een titel hebben. De titel komt in de meeste gevallen letterlijk in het hoofdstuk daarna zelf voor. Meestal zijn het zinsneden uit dialogen van de diverse personages.

De hoofdstukken hebben geen chronologische volgorde. Zoals zo vaak bij Thomas Verbogt speelt het verleden een grote rol in het heden van de personages. Dat is ook het geval in de geschiedenis van David Kromweg. Hij komt door een ontmoeting met de moeder van een jeugdvriendin weer op het spoor van het verleden dat hij meer dan veertig jaar heeft willen verzwijgen. Het is dus een logische consequentie voor de structuur dat de chronologische volgorde van deze roman wordt doorbroken. Anders zou de lezer niet in spanning zitten over wat er zoveel jaar geleden is gebeurd.

Perspectief
David Kromweg is documentairemaker en een goede ook nog. Hij is 57 jaar als de roman begint en hij met het verleden wordt geconfronteerd. Hij ontmoet een oude vrouw (eind zeventig schat hij) die hem vraagt naar de dood van haar dochter. Dat rukt een oude wond bij David open en hij wordt stukje bij beetje geconfronteerd met het door hem verzwegen verleden.

David is een ik-verteller en hij vertelt zowel in de o..t.t. als in de o.v.t. (het verleden)

De tijdlagen van het verhaal
In de tekst valt wel af te leiden in welk jaar het heden speelt. David Kromweg geeft aan dat hij enkele maanden voor de Watersnoodramp in Zeeland is geboren. Die vond plaats in januari 1953. Dan moet hij dus geboren zijn in 1952.

In het begin tijdens de ontmoeting met mevrouw Breizer vertelt hij dat hij 57 jaar is. Dat houdt in dat hij in 2009 deze vrouw ontmoet. Kort daarna wordt hij het slachtoffer van een straataanranding wanneer hij Anne-Marit Fransen te hulp wil komen. Hij ligt enige tijd in het ziekenhuis, scheidt weer van zijn vriendin en gaat op zoek naar Anne-Marit die lelijk verwond uit de aanranding is gekomen. Met hulp van een vriendin vindt hij haar adres. Subtiel wordt vermeld dat dit twee jaar na de aanranding op straat is. Dat betekent dat we intussen in het jaar 2011 leven. Het verhaalheden speelt zich dus af van januari 2009 tot 2011.

Ook op een andere manier kun je aantonen dat het een erg actueel verhaal is. Op blz. 41 zegt David dat het bijna 24 jaar geleden is dat zijn ouders bij de scheepsramp om het leven kwamen. Die ramp met The Herald … speelde zich af op 6 maart 1987. Bijna 25 jaar later is dus 2011.

Wanneer David in 1952 is geboren speelt de passage van de zelfmoord van Valerie in 1966 of 1967. Ze zijn beiden namelijk veertien jaar, wanneer Valerie van het dak springt. Dat is de belangrijkste passage uit het verleden.

Het decor van de handeling
In het heden speelt het decor in de grote stad Amsterdam. Dat blijkt duidelijk uit het verhaal van mevrouw Breizer. Ze woont in een huis aan de Amstel. Daartegenover wordt vermeld dat Anne-Marit in een klein afgelegen dorp woont: het is voor haar de plek met de perfecte stilte.
Dat dorp wordt niet met name genoemd.

Uitgewerkte thematiek
Ook in deze roman hanteert Verbogt het thema dat het verleden ene grote rol speelt in het heden van mensen. Soms proberen mensen het verleden te verdringen, maar er komt altijd een moment dat het via een omweg zich weer in je leven aandient. Dat is ook het geval met het grote geheim rondom de zelfmoord van Valerie. Ruim veertig jaar na haar zelf gekozen dood ontmoet David Kromweg de moeder van Valerie die zich nog steeds afvraagt wat er met haar dochter aan de hand was. David weet het wel maar heeft het altijd verzwegen. Het is dus een natuurlijke situatie dat dit gegeven in deze roman wordt uitgewerkt.
Waarom David het geheim heeft verzwegen, wordt natuurlijk ook duidelijk. Hij heeft er zelf een negatieve rol in gespeeld. Dat heeft te maken met de houding ten tijde van de zelfmoord. David is door Valerie op de hoogte gebracht dat ze seksueel misbruikt wordt door een relatie van haar vader. Hij heeft zich voorgenomen om de volgende keer wanneer dit weer het geval zou zijn, haar huis binnen te stormen en hard te schreeuwen dat het voorbij moest zijn. Maar hij is te laat; de man komt al het huis uit wanneer hij zich de situatie bewust wordt. Maar was hij werkelijk te laat of heeft hij gewoon niet durven ingrijpen. Dat zou ook makkelijk het geval kunnen zijn, want David is eigenlijk niet zo’n held blijkt uit andere passages.
Enkele voorbeelden.
- Hij durft niet tegen het zusje van een ander schoolvriendje(Vosje) te vertellen dat hij eigenlijk wel geil op haar is, ondanks het feit dat zijn vriend hem ertoe aanzet.
- Ook durft hij met een ander schoolvriendje geen kat te doden die door een automobilist is aangereden en heel erg lijdt. Het vriendje durft dat later wel.
- Zijn vader heeft zijn moeder wel direct durven benaderen om haar te versieren. Daartegenover staat dat David op het terras zelf werd aangesproken door Emma, die hem versierde door over een “stalker te praten.”
- Het ontbreekt hem aan de moed om de doodgelopen relatie met Emma te verbreken.
- Hij reageert lauw als Emma hem verteld dat de buurman wel met haar naar bed wil.
- Wanneer hij naar Parijs gaat , durft hij geen bezoek te brengen aan zijn oude liefde Anne Koks.
Er zijn ook in de dialogen ook heel wat verwijzingen naar `durf, lef en lafheid.` Maar opeens toont David wel moed, als hij ingrijpt bij de aanranding van Anne-Marit. Voor hem was dit “ de volgende keer” die hij aan Valerie had beloofd. Wanneer hij in het ziekenhuis ligt, besluit hij ook een ander leven te gaan leiden. Dat lijkt er wel een beetje op. Hij gaat ook nog eens terug naar de oude mijnheer Breizer de waarheid te zeggen, al is daarvoor niet heel veel moed noodzakelijk omdat de oude aan het dementeren is. Uit respect voor de stervende mevrouw Breizer laat hij achterwege het haar te vertellen. Maar een laatste daad van moed is toch ook dat hij Anne/Marit laat en gaat opzoeken. En dat hij haar kust in het verbrande en mismaakte gezicht.

Met dit hierboven uitgewerkte thema hangt dus een aantal motieven samen:
- het heden wordt beïnvloed door het verleden
- het geheim
- seksueel misbruik
- gebrek aan moed

Een tweede opvallend thema is het feit dat er veel dingen niet gezegd worden, verzwegen worden en dat er aandacht wordt besteed aan situaties waarin stilte overheerst. Het is betrekkelijk eenvoudig om een aantal; passages te noemen die met stilte of zwijgen te maken hebben
Enkele voorbeelden:
- Het begint al op de eerste bladzijde (blz. 9) wanneer de moeder van Emma belt. De heldere stilte van zojuist is voorbij, die paar kostbare momenten voordat de dag begon.
- David ontmoet een pianist in New York voor het maken van een documentaire.(blz. 71) Hoewel het hotel in New York stond, was het volstrekt stil in de kamer. Onder de close-up had ik geen geluid gezet, ik zocht naar de spanning tussen de stilte in de kamer en wat zich in het hoofd van de musicus afspeelde.
- De verwijzing naar de titel, wanneer David terug gaat naar de steeg van de aanranding. (blz. 106-107)
\'Ik zet een voet op de trap, ik kijk naar de uitgang van de steeg waar een streep stad zichtbaar is, een fragment van al het lawaai, alle zorgen, alle energie, al het lijden, alle feesten die snel op het punt staan te beginnen, alle aanrakingen, en hier waar ik sta, is het stil. Het is een stilte die ik niet ken, een perfecte stilte, misschien maar een paar seconden. Ik houd mijn adem in.\'
- David gaat op bezoek bij de vader van Valerie om hem te vertellen dat hij van het geheim afweet. (blz. 128)
Het is doodstil in de kamer. Ik hoop dat die stilte door wat ik net gezegd heb groter is geworden, dat die stilte zo groot is dat die meneer Breizer pijn gaat doen.
- (blz. 183) Ik ben ver weg. Hier is mijn leven. In dit huis, in deze tuin, in deze stilte. Ik vind het volmaakt. Perfect. Misschien is het asociaal, maar dat kan me niet schelen.

Deze voorbeelden kunnen met enkele andere worden aangevuld. In het algemeen valt op dat stilte ook heel positief kan worden ingevuld. In ieder geval dat er van stilte een sterke spanning kan uitgaan. Dat weet iedereen die in een gesprek een stilte laat vallen en dan zelf geen poging doet om die stilte op te vullen.

Ook zijn er veel verwijzingen naar situaties waarin mensen iets tegenover elkaar verzwijgen of niet met elkaar willen praten. Stilte is in die situatie meestal minder positief te interpreteren.
- David ontmoet na lange tijd de moeder van Valerie weer (blz. 17-18) Als ik appeltaart en cappuccino voor haar heb gehaald en voor mezelf espresso, zitten we even zwijgend tegenover elkaar. We hebben die stilte nodig.
- Een vriendin van Davids moeder verzwijgt haar ziekte (kanker- blz. 34), David zwijgt tegenover de mensen in zijn omgeving de dood van zijn ouders bij de scheepsramp van The Herald of The Free Enterprise (blz. 41)
- Emma komt David in het ziekenhuis bezoeken (blz. 67) “ Soms weet ik niet wat ik moet zeggen”, zei ze een paar dagen geleden. Ik zei dat ik het wel snapte. Het lukte ons niet goed zwijgend in elkaars nabijheid te zijn. Ik zei: “ Laten we het even zo zien: dit hier is mijn leven, buiten is het jouwe. Die levens hoeven we heus niet dagelijks te delen. “
- David verzwijgt wanneer hij voor de laatste keer bij mevrouw Breizer op bezoek gaat het geheim van de dood van haar dochter. (blz. 198-200)
- Op de allerlaatste bladzijde (blz. 207) komen David en Anne-Marit nader tot elkaar. “Dat bedoel ik “
“ Niet bang zijn.”
“ Ik ben niet bang.”
We blijven zo staan. Ik weet niet hoelang, we zwijgen.
Dan zegt ze : “ Ik lach.”

Zo worden aan het einde van de roman de twee belangrijkste thema “ moed hebben” en “ verzwijgen” met elkaar gecombineerd in een “ happy end.”

Beoordeling scholieren.com
Ik ben een fan van de schrijver Thomas Verbogt. Hij kan in kleine romans een wereld van ideeën oproepen. Hij heeft geen grote aantallen woorden nodig om zijn probleem aan de lezers duidelijk te maken. Populair gezegd: “ hij lijdt niet aan woorddiarree zoals een anatal andere moderne auteurs.”
Vrijwel altijd staat in zijn romans een onverwerkt verleden centraal. Dat gebeurt ook in “Perfecte stilte,” zoals hierboven uitvoerig is uitgelegd.
Verbogt beschikt over het vermogen om zijn ideeën in een eenvoudig kader te beschrijven. Dat moet ook scholieren aanspreken. Zijn romans zijn duidelijk van structuur, helder van taal en vlot te lezen. Wat wil je nog meer als scholier voor je lijst?

Amusementswaarde: ruim voldoende
Literaire waarde: 3 punten.

Recensies
Verbogt wordt ook door vooraanstaande recensenten vrijwel altijd geprezen in hun beoordelingen. Toch is niet echt bekend bij een groot publiek. In de grote landelijke dagbladen wordt een nieuwe roman van Thomas Verbogt vrijwel altijd gerecenseerd.

In  de Volkskrant van zaterdag 14 mei 2011 schrijft Grete Riemersma een recensie over het boek. Als David al een eind in de vijftig is, komt alles van vroeger terug - een dramatisch gegeven dat typerend is voor Verbogts boeken. David probeert een vrouw te redden die op straat wordt belaagd, waarna hij in het ziekenhuis belandt. Hierna wordt alles anders: stukje bij beetje verwerkt hij wat er destijds is gebeurd, vooral in gesprekken met anderen. En pas dan krijgt de lezer door waarom Valerie zich van het dak stortte en grijpen alle verhaallijnen in elkaar.
Alles klopt, is de sensatie na lezing van Perfecte stilte, en dat is uiteraard goed, maar het is tevens het manco van dit boek. Achteraf valt alles op zijn plek - maar niet tijdens het lezen, want dan lijken nogal wat van Davids ontmoetingen willekeurig. Bij veel gesprekken die hij voert (met een oude klasgenoot die een aangereden kat begraaft, een meisje dat hem de brieven van Tennessee Williams geeft), vraag je je af wat ze in het verhaal doen.
Het was niet zo erg geweest als de hoofdpersoon tenminste nog een intrigerende figuur was geweest, maar dat is niet het geval. David manifesteert zichzelf vooral via de band: uitgerekend in die gesprekken waarvan je je afvraagt wat je ermee moet. Perfecte stilte is geen slecht boek, alleen komt die ontdekking pas aan het einde.


Pieter Steinz is in Het NRC van donderdag 19 mei positief over de mooie roman van Verbogt. Met Campert heeft Verbogt ook de fijnzinnige humor gemeen. Een schaterlach zal hij de lezer niet ontlokken, maar een glimlach is op veel bladzijden de standaardreactie. ‘Mensen moeten daar zuinig mee zijn, iets een leuk idee noemen,’ zegt Kromweg aan het begin van het boek. ‘Leuk idee! Opperste waakzaamheid is geboden.’ En lachbui die zijn bozige stiefdochter krijgt als ze hoort wat Kromweg een man kwaad tegen zijn vrouw hoorde zeggen, is aanstekelijk: ‘Ja maar ik ga daar niet voor Jan met de korte lul zitten.’
Natuurlijk biedt Perfecte stilte meer dan sfeer en humor. De roman is ook de uitwerking van de gedachte dat ‘juist in de terloopsheid verhalen onverwacht tevoorschijn [komen].’ Zoals Kromweg aan zijn vriendin probeert uit te leggen, hoef je maar de deur uit te gaan om in een ander leven te stappen: ‘Iemand vraagt je de weg en je loopt een eindje mee omdat je toch die kant op moet. En je voert een gesprek dat je nog nooit hebt gevoerd. Misschien blijkt het wel de liefde van je leven te zijn. Of iemand die je van vroeger kent…’ De lezer vermoedt dan al dat precies dat met David Kromweg gaat gebeuren.
Perfecte stilte is niet een roman die je leest met rooie oortjes van de spanning, of met het idee dat je een hemelschokkend nieuw inzicht krijgt in wat Thomas Verbogt in zijn dertigste jaar als gepubliceerd schrijver (zo meldt zijn uitgever) beweegt. Het is een well-written novel waaruit je als recensent blijft citeren, als je niet oppast. De prachtige alinea bovenaan bladzijde 25 – over snelheid en te laat komen – laat ik derhalve ongeciteerd. U kunt hem lezen in de boekhandel, net voordat u Perfecte stilte besluit aan te schaffen.


Een derde bekende recensent heeft zich in Parool (donderdag 19 mei 2011) ook over de roman gebogen. Arie Storm In Perfecte stilte, zijn nieuwe roman, scheert Thomas Verbogt soms langs de kitsch. Zoals bekend: kitsch laat alles oplossen in nietszeggendheid, dofheid en leegte. Kitsch is al wat niet echt van sentiment of niet werkelijk artistiek is, maar pretendeert het te zijn. Denk aan de romans van Arthur Japin, Margriet de Moor en Marcel Möring. Er komen grote woorden in voor, een woord als verlangen bijvoorbeeld, maar je weet dat het opsmuk is, dat er niets achter zit. Er is sprake van schijnkunst. Schijnkunst die ook nog eens vaak óver kunst gaat - wat de onechtheid en de pretentie ervan alleen maar erger maakt.[…] Eerlijk en goed schrijven is bijzonder moeilijk en het is alsof Verbogt in Perfecte stilte demonstreert hoe moeilijk dat is. Eerlijkheid is wel degelijk een voorwaarde om tot een goede roman te komen, om tot een goed leven te komen zelfs. En dat is precies wat voor Kromweg op het spel staat: eerlijkheid.
Die bereikt hij pas nadat hij heeft geprobeerd in te grijpen in die steeg en nadat hij in het ziekenhuis is beland. In de jaren daarvoor heeft hij grote gebeurtenissen meegemaakt - de zelfmoord van een jeugdvriendinnetje, de verdwijning van een vriend, de ongelukkige dood van zijn ouders - maar echte eerlijkheid bereikt hij pas in die steeg, in de perfecte stilte daar. De kitsch wordt daar bedwongen en lost op in het niets.


Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk
Bron: website uitgever
Thomas Verbogt (1952) schrijft romans, verhalen en toneelstukken, is columnist bij De Gelderlander en al sinds jaar en dag regelmatig bij de VPRO-radio te horen. Ondanks zijn vele literaire tentakels en zijn inmiddels enorme oeuvre is Verbogt ten onrechte relatief onbekend bij het grote publiek. Zijn oeuvre, waarin kleine alledaagse ergernissen een grote rol spelen, kenmerkt zich door een sobere, licht melancholieke stijl en doet denken aan het neorealistische werk van schrijvers als Remco Campert en Bob den Uyl.
Samen met Tamar van den Dop schreef Verbogt de verboeking van de film Blind

Boekenquiz 7 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Wat voor iets tekent Dorus? Meerdere antwoorden mogelijk.
Meerdere antwoorden mogelijk
Waar ervaart Anne-Marit de perfecte stilte?
'Dat vind ik een goede manier om met mensen om te gaan, vanuit de verte naar elkaar zwaaien.'

Wie zegt dit?
David en Emma hebben een gesprek over Leo Koopman. Hij is een schrijver. Waar gaan zijn boeken over?
In het boek gebeurt iets dat Davids leven compleet veranderd. Wat is die gebeurtenis?
Wie zet David aan het denken dat hij over zichzelf moet nadenken?
Wat is Rus' zijn echte naam?

REACTIES

I.

I.

Goed en uitgebreid verslag.
Belicht alle aspecten die er toe doen.

11 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.