Paradiso door Kees van Beijnum

1. Bibliografische gegevens

Auteur: Kees van Beijnum
Titel: Paradiso
Eerste druk: 2008
Uitgever: Amsterdam: Bezige Bij
Blz: 292

2. Titelverklaring
De naam Paradiso wordt in de roman enkele keren genoemd. In één van de eerste hoofdstukken wordt Paradiso genoemd als een discotheek waar Mart zijn minnares Karin heeft ontmoet. Ook heeft Mart een map op zijn pc die hij Paradiso heeft getiteld en die geheime e-mails en foto’s van zijn relatie bevat.
Allereerst gaat Paradiso over een “paradijs” waar de geluksgoeroe Mart naar op zoek is. Hij lijkt het eerste gevonden te hebben in de situatie met Karin voor wie hij zijn huwelijk met Dana opzij wil zetten. Maar als hij terugkomt van Karin is zijn vrouw verdwenen en gaat hij haar zoeken. Later ontdekt hij dat het geluk, zijn vrouw, dichterbij lag dan hij oorspronkelijk dacht.
Eerst vond ik dat de titel niet echt de inhoud dekte, aangezien het woord Paradiso niet duidelijk naar voren kwam of vaak herhaald werd. Nu ik er meer over nagedacht heb, vind ik het toch wel toepasselijk. Mart zoekt namelijk het paradijs.

3. Inhoud
Mart, onderzoeker van geluk, keert in het begin van het boek terug van zijn minnares. Hij is vast beraden de relatie met zijn vrouw te beëindigen. Een dijkdoorbraak maakt het hem in het begin onmogelijk zijn huis te bereiken. Hij kan zijn vrouw nergens vinden, ze blijkt vermist te zijn. Zijn dochter keert de volgende dag terug van een logeerpartijtje. Ze is 14 en komt er al snel achter dat haar vader een affaire heeft met een andere vrouw. Zijn schoonvader vindt dat hij in het begin zich niet voldoende inzet om zijn vrouw terug te vinden. Zijn dochter keert zich van hem af, net als de hond. Mart realiseert zich dat hij eigenlijk niet zo veel weet van zijn vrouw en bezoekt daarom de psycholoog en klusjesman van haar. Dan wordt zijn vrouw opgenomen in het ziekenhuis, omdat ze beweert dat ze is aangereden door een auto. Ze spreekt geen woord meer. Na enkele dagen thuis verbleven te hebben biecht ze op dat zij in de jonge klusjesman haar verdronken jeugdliefde herkende en zij in zijn ban was geraakt. De klusjesman had haar meegenomen, maar zij wilde niet meer bij hem zijn en had genoeg van de jongen gekregen. Ze was daarom uit de rijdende auto gesprongen. Na haar opbiechten, biecht Mart zijn affaire ook op. De klusjesman, Thomas, komt nog eenmaal naar hun huis om te tuin, waar zijn vrouw zoveel om geeft, af te maken. Zijn vrouw maakt duidelijk dat de relatie met Thomas voor haar helemaal over is. De affaire van Mart met Karin is ook over, want hij heeft de map met foto’s en berichten van Karin van zijn computer verwijderd. De vrouw van Mart was erg geraakt om het feit dat hij haar eigenlijk wou verlaten en zij bij hem wou blijven. Ze snapt niet waarom Mart alsnog voor haar heeft gekozen. Het verhaal heeft een open einde en je weet dus niet hoe het verder afloopt met de liefde tussen Mart en zijn vrouw, Dana.

4. Thema
Het thema is “Geluk”. Mart is onderzoeker van geluk en pleegt overspel omdat hij niet gelukkig is zijn huidige situatie, waar hij en zijn vrouw feitelijk om elkaar heen leven. Later als zijn vrouw weer terug komt merkt hij al snel dat hij toch gelukkiger is met haar.

5. Motieven
De belangrijkste motieven zijn:
- overspel
- jaloezie
- seksualiteit
- vader/dochter relatie
Overspel: mart niet gelukkig is en hij probeert zijn geluk te vinden door overspel te plegen. Hij komt er echter achter dat hij met overspel geen geluk zal vinden en hij samen met zijn vrouw veel gelukkiger is.
Jaloezie: Mart is erg jaloers op de jeugd liefde Johan omdat Dana een bepaalde liefde voor hem had die ze nooit aan Mart zal kunnen geven. Ook is Mart erg jaloers op de klusjesman Thomas, omdat zijn vrouw iets van Johan in hem terug zag.
Sexualiteit: De seks die Mart had met Karin was heel anders dan de seks met zijn vrouw. Met Karin was het gewoon voor de seks en als zijn vrouw terug komt hebben ze ook weer seks maar dit keer met het vertrouwde gevoel van vroeger en met liefde.
Vader/dochter relatie: Mart heeft een hele slechte relatie met zijn dochter. Hij weet niet wat hij moet doen als vader of hoe hij moet reageren. Hij en zijn vrouw praten ook veel over Adèle omdat ze soms niet weten waar ze anders over moeten praten. Hierdoor komen Mart en Dana wel weer dichter tot elkaar.

6. Commentaar thema
Het thema is geluk, Mart is op zoek naar geluk. Ik vind geluk erg belangrijk in het leven, alleen vind ik dat Mart een laffe uitweg zoekt. Hij was namelijk niet gelukkig met zijn huidige situatie, want hij en zijn vrouw leefde langs elkaar af en hij had een slechte relatie met zijn dochter. Daarom wou hij hun verlaten om samen te kunnen leven met Karin, de vrouw van zijn affaire.
Ik denk dat je niet gelukkig kunt worden als je, je vrouw en kind verlaat om er met een andere vrouw vandoor te gaan. Bovendien vind ik dat je energie in een relatie moet stoppen en er samen aan moet werken om het beter te maken. Het was duidelijk dat Dana, de vrouw van Mart, en Mart een slechte relatie hadden, want ze hadden allebei overspel gepleegd. Aan het eind van het boek komen ze erachter dat ze toch nog van elkaar houden. Ze waren over het verleden gaan nadenken, over hoe het vroeger was en waarom ze nu zo langs elkaar af leefde.

7. Structuurelementen
Perspectief: Er is sprake van een personele vertellen. Alles staat in hij-perspectief. Je ervaart alles door de ogen van Mart, je weet hoe hij denkt en waarom hij sommige handelingen verricht. Dit maakt het verhaal niet erg betrouwbaar, maar zorgt wel voor een hoge betrokkenheid.
Spanning: Er is een hoge spanning, je wilt het boek snel uitlezen. Dit komt doordat Dana, de vrouw van Mart, al vanaf het begin van het boek verdwenen is en hij haar wil vinden. Je wilt dus weten wat er met haar gebeurt is, waar ze is en of ze terugkomt en als ze terugkomt hoe het dan verder gaat.
Chronologie: Het boek staat in chronologische volgorde met terugblikken en flash-backs. Hij denkt namelijk wel een terug aan hoe hij Karin heeft ontmoet, of gaat terug in de tijd waarin hij zo rustig en vredig was en totaal opging in de natuur. Doordat het chronologisch is verteld is het boek gemakkelijk te lezen, je kunt het gemakkelijk volgen.
Figuren: Mart, het hoofdpersonage, is een open persoon. Je weet hoe hij denkt, je weet wat hij voelt en je leest zijn gedachtes. Dana zijn vrouw is juist een heel gesloten personage. Over haar weet je niks, je weet niet waarom ze naar een psycholoog gaat of waarom ze bepaalde keuzes maakt. Dit maakt haar mysterieus en minder belangrijk. Ik denk dat de schrijver de ontwikkeling van Mart belangrijk vond, net als alle symboliek, waar het boek vol van staat.

8. Informatie auteur
Van Beijnum is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Als telg van een horecageslacht bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door in de cafés en hotels van zijn familie in de omgeving van de Zeedijk. Na het gymnasium had hij allerlei verschillende baantjes, van hulpje in een hotel tot vertegenwoordiger in kopieermachines, van hondenverzorger tot journalist. Sinds 1991 wijdt hij zich fulltime aan het schrijven, wat inmiddels diverse romans en filmscripts heeft opgeleverd.

In 1991 verscheen Over het ij. De reconstructie van een moord, dat in brede kring bewondering oogstte. 'Eindelijk een eigen equivalent van Truman Capote's In Cold Blood,' schreef René Zwaap in De Groene Amsterdammer.
Begin 1994 verscheen Hier zijn leeuwen, waarmee de auteur als romancier debuteerde. Dit boek werd genomineerd voor de Debutantenprijs en geselecteerd voor de longlist van de Libris Literatuur Prijs. In 1995 publiceerde Van Beijnum Dichter op de zeedijk, een semi-autobiografische roman die door lezers en critici in de armen werd gesloten en werd genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs . In 1998 verscheen De ordening, waarin Van Beijnum een heel ander register bespeelt dan in zijn voorgaande boeken. Vergeleken met het enigszins weemoedige Dichter op de zeedijk valt vooral het mysterieuze, verontrustende karakter op. In 2003 werd het boek als televisiefilm verfilmd en genomineerd voor een Gouden Kalf.

De roman De oesters van Nam Kee verscheen in 2000. Het is een geestige, met veel vaart en scherpte geschreven roman over hunkering: naar waarheid, naar liefde en vooral naar echtheid. Ook dit boek werd enthousiast ontvangen door de pers en stond op de longlist voor de Libris Literatuur Prijs 2001. De verfilming van De oesters, met in de hoofdrollen Katja Schuurman en Egbert Jan Weber werd een groot publiekssucces. In 2002 publiceerde Van Beijnum De vrouw die alles had. Een warm en ontroerend boek over de relatie tussen een moeder en een zoon en de teleurstelling die mensen ervaren in het leven. In het najaar van 2004 verscheen zijn meest recente roman, Het verboden pad, een beklemmend relaas over noodlot en verleden.
Behalve romancier is Van Beijnum ook scenarist. Hij schreef onder andere De langste reis (1996), een door Pieter Verhoeff geregisseerde en door de VPRO uitgezonden tv-film, losjes gebaseerd op de ontvoering van Gerrit-Jan Heijn. Deze film werd genomineerd voor het Gouden Kalf voor beste tv-drama van het jaar. Ook schreef hij het filmscenario voor Maten, regie wederom Pieter Verhoeff. Onderwerp van die film is het Dutchbat-wangedrag in Bosnië. Verder schreef hij het scenario voor de speelfilm De zwarte meteoor (naar het boek van Tom Egbers) en de verfilming van zijn eigen boek Dichter op de zeedijk. Deze film won het Gouden Kalf voor het beste tv-drama van het jaar 1999. Ook schreef hij het scenario voor De ordening (2003).

Kees van beijnum maakt vaak gebruik van symboliek:
Paradiso:
De symboliek van de huwelijkstrouw wordt o.a. weergegeven in de beschrijving van de zwanen.
Het huwelijk dat op instorten staat wordt symbolisch weergegeven in de toestand van de dijk rondom de woning van Mart. Hij was (net als het huwelijk) te licht geworden.
De vrouw die alles had: beijnums zesde roman had te lange zinnen waar onnodige zaken werden uitgelegd en teveel zware symboliek gebruikt. Aldus thomas van den bergh, elsevier (9 november 2002)

Van Beijnums boeken zijn redelijk populair, met name “ oesters van nam kee”
Dit boek is zelfs verfilmd

9. Identificatie
Ik kon me heel goed inleven in het boek, omdat het zo reëel geschreven is. De situaties kunnen echt gebeuren. Alleen de hoofdpersonage, Mart, staat iets van mij af. Het is een oudere man en maakt beslissingen die ik niet begrijp. In het begin dacht ik dat hij een zelfverzekerde, egocentrische man was. Later in het boek, na de verdwijning van zijn vrouw, merkte ik dat hij toch wel onzeker was. Hij wist niet goed te handelen in de situatie en raakte gestresst tijdens sommige gebeurtenissen. Een voorbeeld is; wanneer hij duikers in het meer ziet zoeken, denkt hij dat ze opzoek zijn naar zijn vrouw. In plaats van te vragen waar ze naar opzoek zijn, vlucht hij naar zijn auto en denkt dat iedereen hem aanstaart.