I. Weergave gegevens, bronnen, biografie en verhaal
Gegevens boek
Schrijfster: Renate Dorrestein
Titel: Noorderzon
Eerste druk: 1986
Pagina’s: 192
Motto
‘Begin bij het begin,’ zei de koning ernstig, ’en ga net zo lang door tot je aan het slot bent. Houd dan op.’
Lewis Caroll, Alice in Wonderland
Ik vind dit wel een leuke zin, maar het zou bij heel veel boeken kunnen passen.
Genre
Roman, psychologische roman
Bronnen
www.collegenet.nl
Samenvatting
Als Justine thuiskomt ziet ze bij de post een cassettebandje van Topaas.
Topaas is enige tijd geleden plotseling vertrokken na een ongeluk. Topaas zat dronken op de fiets en er kwam een auto aan die keihard door rood scheurde en haar probeerde te ontwijken. De automobiliste, Lin Anemoon Savitra, is om het leven gekomen.
Topaas heeft hier een schuldgevoel aan over gehouden, als zij alerter was geweest had dit niet hoeven gebeuren, vindt zij.
Justine nodigt Julius, Topaas’ minnaar uit en samen luisteren ze naar het cassettebandje met Topaas’ verhaal.
Topaas heeft een man, Spider, ontmoet en deze heeft haar meegenomen naar een eiland in het verre noorden, genaamd Dun-1.
Daar logeert ze nu bij Spider, zijn zus Adrena en hun zoon Wants.
Het is een mooi en vrij onbekend eiland met ongeveer 100 inwoners.
Wants is het enige kind op het eiland. Hij is psychotisch, hij kan niks zeggen en men denkt dat hij doof is.
Alle andere kinderen zijn omgekomen: ze wilde schuilen in een grot, maar de grot liep onder water en alle kinderen verdronken. Sindsdien heeft niemand op het eiland kinderen kunnen krijgen.
Spider laat Topaas het eiland zien en meteen merkt ze dat dit geen gewoon eiland is.
Ze gaat naar de abdij waar ze over het ongeluk wil biechten om vergiffenis te vragen. Maar de oude abt doezelt in en de stoker, Carebara, bemoeit zich er steeds mee. Teleurgesteld gaat ze terug naar het huis en besluit dat ze dan iets anders moet doen, ze gaat Wants leren praten!
Iedereen verklaart haar voor gek maar ze zet door.
Ondertussen gebeuren er steeds dingen die haar blijven herinneren aan het ongeluk, zo overlijden er dieren om haar heen.
Als ze op een avond op zoek gaat naar Spider en Adrena vindt ze alle eilandbewoners die met een raar ritueel bezig zijn. Ze zijn naakt en zoeken kleding uit. Topaas wordt ontdekt en naar het huis gebracht.
Niet veel later voltrekt zich de volgende ramp: Wants gaat dood. Topaas heeft hem onbewust in een woedeaanval vermoord. De eilandbewoners vinden het niet erg dat Wants dood is, omdat hij toch maar in de wegliep. Maar Topaas is geschokt, het ongeluk komt haar achterna. Ze wordt als Wants en kan niet meer praten. En ze heeft vleugels gekregen net als een meeuw.
Ze heeft het gevoel dat de mensen haar willen vermoorden en vlucht weg de wildernis in.
Daar vindt ze de vorige gast van Adrena en Spider, het is een zieke verwilderde man. Als ze ziet dat hij niet meer te redden is vlucht ze naar Flata, haar enige andere bondgenoot. Flata is kroegbazin op het eiland. Maar Topaas is daar niet welkom, Flata vertelt de nare geschiedenis van het eiland en zegt dat er geen plaats voor Topaas is, maar nu is het te laat: ze kan Topaas niet meer laten gaan.
Gelukkig kan Topaas vluchten, ze jat geld uit de kroeg en gaat naar het veer. Daar ziet ze dat Julius en Justine aankomen, ze zijn haar gaan zoeken. Maar Topaas gaat niet naar hen toe, ze kan niet praten en ze zou hen niet kunnen overtuigen van de gevaren op dit eiland. Ze neemt het veer, op naar huis!
II. Personages
Topaas is een jonge, aantrekkelijke vrouw. Ze schrijft hoorspelen. Na het ongeluk is ze veranderd, zo drinkt ze nu niet meer en ze heeft het gevoel dat ze de plaats van Lin Anemoon Savitra moet innemen.
Lin Anemoon Savitra behoorde tot een sekte.
Justine woont bij Topaas en is jaloers op haar. Topaas heeft een goede baan en een leuke vriend. Justine is verliefd op Julius.
Julius heeft ook een goede baan en is in het begin van het verhaal verliefd op Topaas, aan het eind vindt hij Justine leuker.
Spider is een knappe man, hij is aardig en gehoorzaamd zeer goed zijn zus Adrena. Spider heeft Topaas een zoen gegeven, maar Adrena vond dat geen goed idee en daarom onderneemt hij verder niets.
Adrena is een knappe vrouw, ze is streng en aardig. En ookal is Wants haar zoon, ze heeft een hekel aan hem.
Carebara is een vervelende man, hij heeft lepra en daarom heeft hij zch geheel in doeken ingewikkeld. Hij is de vijand van Flata.
Flata is de kroegbazin op het eiland.
III. Herkenbaarheid
Dilemma
Topaas’ dilemma is: Wat moet ik doen om mezelf weer in de ogen te kunnen kijken?
Zij gaat op vakantie, even uit haar gewone leven.
Ik denk dat ik hetzelfde had gedaan. Jammer dat het zo verkeerd uitpakt.
Situatie
Iedereen heeft wel eens een schuldgevoel, ik dus ook. Maar een soort situatie als op dat eiland heb ik nog nooit meegemaakt.
Vriendschap
Topaas zou geen vriendin van mij zijn. In dit verhaal is zij heel erg op zichzelf gericht, wat overigens wel begrijpelijk is.
IV. Stijl
Persoonlijke taalgebruik
Op zich is het taalgebruik van Renate Dorrestein goed in dit boek, maar sommige stukken beschrijft ze vaag. Dit is jammer want ik moest dingen soms een paar keer lezen en dan begreep ik het nog niet goed. Er zijn (vrijwel) geen flashbacks. Op de momenten dat Dorrestein flashbacks had kunnen verwerken, werd het in de tegenwoordige tijd door een ander personage verteld.
Er zijn weinig mooie zinnen of stukjes, dat vind ik jammer.
Citaat
“Kijk nou uit!” riep ze. ”Daar is een ravijn. Straks val je nog.”
Hij stond stil en keek haar zonder uitdrukking aan.
“Je mooie voornemens komen wel heel ongelegen. Ik kan ze nu niet meer gebruiken. Ik wil naar huis,” zei de vrouw. Ze keek naar de grond. Ze kon zich niet meer beheersen.”Ach, vlieg toch op!” schreeuwde ze.
Haar gezicht vertrok. Een stem in haar hoofd zei: “Wacht! Pas op! Ze is niet alleen!” En op hetzelfde moment dat ze een knal hoorde, viel de jongen.(blz 150)
Spanning
In het verhaal zat wel spanning, maar niet zo dat het je vasthield.
Doordat Renate Dorrestein sommige stukken vaag houdt zit er we wat spanning in.
Tijd
Het verhaal speelt zich ongeveer 10 jaar geleden af. Zeker weet ik dat niet, want het op het eiland ziet de tijd er heel anders uit. Daar leven ze nog in de Keltische Tijd.
De reis van Topaas duurt een paar maanden.
Vanaf het moment dat Justine thuiskomt en samen met Julius aankomt op het eiland, is veel korter.
Ik schat een week.
Ruimte
Topaas huis is geen bijzondere plaats.
Het eiland wel. Waar het precies ligt wordt niet beschreven.
Het ligt in het verre noorden, in de Atlantische provincie en het heet Dun I. Er zijn mooie planten en bomen en het is rotsachtig. De natuur is wild.
Het is niet zo’n tropisch vakantie eiland.
Ook door de mensen wordt het verhaal erg beïnvloed. De mensen leven in de Keltische tijd en dit is aan het eiland (o.a. aan de abdij) te zien.
V. Overzicht
Delen
Het verhaal heeft twee verhaallijnen die door elkaar gaan, die van Topaas en die van Justine en Julius.
Grof gezegd is het verhaal in drie stukken onder te verdelen:
1 Topaas vertrekt na het ongeluk naar het eiland Justine en Julius gaan het cassettebandje beluisteren.
2 Topaas is op het eiland en alles gaat nog redelijk goed Justine en Julius gaan Topaas zoeken
3 Alles gaat mis met Topaas en uiteindelijk vertrekt ze Justine en Julius komen op het eiland aan
Tijd
Het boek is in 1986 geschreven. Zoiets had ik ook wel verwacht want het is gewoon modern taalgebruik. En het verhaal speelt zich waarschijnlijk ook rond die tijd af.
Andere tijd of andere ruimte
Het verhaal had zich kunnen afspelen na 1950 en misschien ook wel in de toekomst.
De ruimte is vrij belangrijk in dit verhaal. Het had wel op een ander eiland kunnen plaatsvinden, maar deze plaats zou dan wel erg op Dun I geleken moeten hebben.
Het huis van Topaas had overal kunnen staan.
VI. Thema en boodschap
Einde
Het verhaal eindigt met het gevoel dat Justine Topaas’ plaats in neemt. Dit is een mooi en goed eind.
Niet erg verrassend maar prima.
Thema
Het proberen kwijt te raken van een schuldgevoel
Algemene onderwerpen
Schuldgevoel, jaloezie, pech, liefde, andere levenswijze.
Andere oplossing
Topaas had beter naar een ander land of eiland kunnen vertrekken.
Onze tijd
Belangrijk voor onze tijd is het probleem:
Hoe verwerk je dingen?
Hoe ga je om met een schuldgevoel?
Verstop je het, zoek je een oplossing of accepteer je je fouten?
VII. Persoonlijke verwerking
Citaat
Vlak voordat ze zou gaan schreeuwen, herinnerde Topaas zich dat ze geen stem had. Zelfs als ze kans zag om zich in Julius’ armen te werpen, dan ze hem niet kunnen uitleggen dat ze onmiddellijk moesten vluchten. En al had ze de magische krachten van het woord bezeten, hoe kon ze hem ooit duidelijk maken waaruit het gevaar bestond?
De uren de ze had zitten wachten, hadden niet zo lang geduurd als een paar seconden waarin ze nu alle onmogelijkheden tegen elkaar afwoog. Want wat er zou gebeuren als Spider en de broeders die naderden met hun rammelende kar, erachter kwamen dat Julius bij haar hoorde?
Julius was vrij en onbesmet zolang zij haar ogen neergeslagen hield. Alleen als zij dit moment op eigen kracht doorstond, zou hij over een week onverdacht en ongehinderd weer kunnen vertrekken. Ze keek tersluiks van hem naar Justine. Een moment was ze onzeker over haar motieven. Maar haar geloof in haar eigen redding was het enige dat haar werkelijk kon redden. Ze kon zich geen aarzelingen veroorloven. Ze ging naar huis.(blz 189 en 190)
Dit is één van de laatste en belangrijkste en mooiste stukken in het boek. Het moment waar alles toch nog goed afloopt.
Eigen Beschouwing
Ik vond Noorderzon geen goed boek.
Het verhaal vond ik veel te onrealistisch. En daarom was het moeilijk om het uit te lezen.
Op zich vind ik het thema schuldgevoel wel goed, maar het is niet goed uitgewerkt.
De schrijfstijl vond ik ook te vaag. En omdat ik sommige dingen niet begreep was het best moeilijk om er wel een logische samenvatting van te maken.
Wat ik ook jammer vond, dat er geen hele mooie stukjes in zaten. Veel goede dingen die mijn vorige boek “verborgen gebreken” bevatte, miste ik in dit boek. Volgens mij is dit ook niet zo’n bekend boek van Renate Dorrestein en ik denk dat dit komt omdat het niet zo’n goed verhaal is. Volgende keer hopelijk een beter boek.
REACTIES
1 seconde geleden