Noodlot door Louis Couperus

“Noodlot”

Boekgegevens: Titel: Noodlot
Schrijver: Louis Couperus
Jaar van ontstaan: 1890
Gebruikte druk: 15e druk

Eigen Mening: Mijn eerste reactie na het lezen van dit boek was dat ik dat Couperus wel erg langdradig vertelt over de gevoelens van de personages, en dat komt algehele mening over dit boek niet ten goede, want het las niet echt lekker. Echter, vond ik het wel een boeiende verhaallijn, want je ziet eerst Frank Bertie met open armen ontvangt en hoe ze naar elkaar toe groeien. Waarna ze vervolgens, na de komst van Eve, weer uit elkaar groeien.

Litteraire stroming: Het Naturalisme was een kunststroming die aan het einde van de 19e eeuw haar bloeitijd beleefde, het Naturalisme sluit aan bij het realisme doordat de werkelijkheid zo natuurgetrouw mogelijk wordt weergegeven. De Naturalisten verweten de Romantiek en de School van Barbizon dat zij slechts de aangename kanten van het leven hadden belicht. De Naturalisten wilden daarentegen in hun kunst aandacht besteden aan de noden van de mens en de hardheid van het bestaan. Onbarmhartig wilden zij de werkelijkheid weergeven, zowel in woord als in beeld. Volgens de naturalist was de mens een product van erfelijkheid, omgeving en opvoeding. Men spreekt in dit verband ook wel van determinisme. Een goed voorbeeld van een Nederlandse naturalistische roman is de roman “Een nagelaten bekentenis” door Marcellus Emants. Hierin is de hoofdfiguur volkomen onderworpen aan omstandigheden die hij niet in zijn macht heeft. In het begin van het boek bekent hij zijn vrouw te hebben omgebracht. Gaandeweg wordt duidelijk hoe zijn opvoeding, erfelijke aanleg en tijdsomstandigheden hem onontkoombaar tot deze daad brachten. Andere naturalistische auteurs zijn: Stijn Streuvels (een pseudoniem van Frank Lateur), Herman Robbers, Heijermans en natuurlijk Louis Couperus. Naturalistische romans kenmerken zich vaak doordat het familieromans zijn. Op die manier heeft de auteur de mogelijkheid de werking van de erfelijke en de omgevingsfactoren over een langere tijd in beeld te brengen.

Doordat alle gebeurtenissen in dit boek van buitenaf worden bepaald (door het lot dus), kan je zeggen dat dit boek tot het Naturalisme behoort. In dit verhaal is dat naturalistische kenmerk te zien aan het feit dat Bertie Eve en Frank uit elkaar drijft, maar hij de schuld geeft aan het noodlot, dat voorbestemd zou zijn, en niet meer af te wenden is. Couperus wil dus zeggen dat mensen geen vrije hebben, dit wordt weergegeven door Bertie, die weet dat hij iets fout doet, maar hij zet het toch door, omdat het lot het zo gewild heeft. Een citaat dat aangeeft dat het noodlot, volgens de personages van dit boek, de schuld had van al het kwaad; “Maar…was het waarlijk de schuld van Frank, dat hij Eve niet vergeten kon? Neen, neen, dat was alleen de schuld van het Noodlot; niemand had enige schuld aan wat dan ook; alles was de schuld van het Noodlot…” (blz. 96)

Een ander naturalistisch kenmerk is het zo realistisch weergeven van de werkelijkheid. Couperus maakt hier gebruik van een neutrale, objectieve, alwetende verteller. De contacten tussen Bertie en Frank, Eve en Frank en Eve en Bertie worden heel erg nauwkeurig beschreven. Tevens worden alle gedachtes van de personages heel uitvoerig beschreven.

Samenvatting van het internet: Op een koude avond in Londen ontmoet de welvarende man Frank voor zijn huis zijn eens zo goede schoolvriend Bertie die in armoedige kleding Frank om wat geld vraagt. Frank neemt direct Bertie in huis en laat hem fatsoenlijk eten en kleed hem. Na een korte tijd is Bertie niet meer te onderscheiden van een echte “dandy”en leeft hij ook het leven bij Frank in huis als een echte rijke man. Eigenlijk heeft Frank er het grootste plezier in dat Bertie zich zo voordoet en dat niemand doorheeft wie hij eigenlijk is. Na een tijd samen geweest te zijn raakt Frank als het ware verslaafd aan Bertie, en andersom. Het verhaal neemt een hele andere wending als de twee besluiten een reis te maken naar Noorwegen. In Noorwegen ontmoeten de twee Eve en haar vader, en onmiddellijk wordt Frank op Eve verliefd. Eenmaal teruggekeerd in Engeland begint de relatie tussen Eve en Frank serieuze vormen aan te nemen; Bertie zit in dat er dan geen ruimte is voor hem en dat dit wel eens het einde van zijn welvaart en zijn vriendschap met Frank zou kunnen zijn, en besluit de relatie kost wat kost te dwarsbomen. Bertie slaagt erin de twee uit elkaar te drijven, maar na een aantal jaar, komen Frank en Eve elkaar weer tegen, de liefde keert terug, maar alles gaat alsnog fout, als Frank in een woedeopwelling Bertie vermoordt, als hij erachter komt dat Bertie de relatie tussen hem en Eve heeft gedwarsboomd om te zorgen dat Frank niet met Eve zou trouwen. Nadat hij zijn celstraf heeft uitgezeten gaat Frank weer samenwonen met Eve, maar niets wordt meer zoals het ooit was geweest, en uiteindelijk zijn beiden zo ongelukkig dat ze zelfmoord plegen, samen.

Bronnen: - Voor de samenvatting http://www.studentsonly.nl/uittreksels/boekverslag.asp?BvID=376 - Voor informatie over het Naturalisme: http://www.collegenet.nl/content/digilessen/literatuurgeschiedenis/tot1920lit/index022.htm
en http://boijmans.kennisnet.nl/onderw/stroming/natural.htm - Voor het citaat: “Noodlot”