1. Zakelijke gegevens

Auteur: Frans Kellendonk
Titel: Mystiek lichaam
Uitgever: Meulenhoff
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van uitgave en druk: 1995, 13e druk (eerste druk 1986)
Aantal bladzijden: 194 bladzijden
Genre: Roman

2. Eerste reactie

Ik heb dit boek gekozen, omdat de titel me wel aansprak en toen ik de beknopte beschrijving las, leek het me wel een heel goed boek.
Naderhand vond ik het erg moeilijk om erdoorheen te komen. Er werd nogal van de hak op de tak gesprongen en zoveel beeldspraak gebruikt dat je heel goed moest opletten om de draad niet kwijt te raken.

3. Verdieping

Samenvatting
Het verhaal gaat over een vader, zijn zoon en dochter. De vader is helemaal weg van zijn dochter en doet er alles aan om haar in huis te kunnen hebben. Zij gaat telkens weer weg, maar komt altijd terug. Tot ze veranderd is, omdat ze zwanger is. Fit heeft ze ook aan haar broer geschreven, die in Amerika woont en homoseksueel is. De vader heeft een grote afschuw van zijn zoon en wil liever niet dat hij naar huis komt.
Eerst wordt de geschiedenis van de vader verteld, die natuurlijk verweven is met die van de dochter, Magda alias “prul” en zijn zoon, Leendert alias “broer”. Dan wordt de geschiedenis van Magda beschreven en dan die van Leendert. Op het eind zijn ze allemaal bij elkaar en is Magda’s zoontje geboren, wat een verandering brengt in hun levens. Als de vader van Magda’s zoontje komt, Bruno Pechman, wordt hij niet al te hartelijk ontvangen. Leendert staat hem zelfs naar het leven. Aanvankelijk moet ook de vader, Gijselhart, niks van hem hebben, maar uiteindelijk weet Bruno toch een plaatsje in zijn hart te veroveren en juist op dat moment neemt Bruno hem het dierbaarste af, zijn dochter en dan kan hij niks anders doen dan wachten op de dood.

Onderzoek van de verhaaltechniek

De schrijfstijl: Er wordt veel beeldspraak gebruikt, waardoor het soms meer op poezië lijkt dan op proza. Doordat de geschienissen zo met elkaar verweven zijn, is het moeilijk te volgen om wie het nou precies gaat. Er wordt ook veel gebruik gemaakt van flash-backs. Soms wordt er in het Engels en een keer zels in het Frans geschreven. Er worden ook citaten gebruikt.Het is nogal verwarrend.
De plaats en tijd: De plaats is voornamelijk Doornenhof waar het zich afspeelt. Het oude huis waar Gijselhart woont en waar zijn dochter telkens naar terugkeert en zijn zoon uiteindelijk ook.
New York, is ook nog een plaats, want de zoon heeft daar een tijdlang gewoond en als zijn geschiedenis wordt verteld, hebben ze het over New York.
Het speelt zich in deze tijd af. De vertelde tijd wordt niet duidelijk, maar er gaan wel een paar jaren over heen, want eerst is Magda nog zwanger en dan is haar zoontje, Viktor, ineens anderhalf.
De verhaalfiguren: Gijselhart, is een vrek die alleen aan geld kan denken en de obsessieve liefde voor zijn dochter. Pas als Viktor in zijn leven komt, verandert er iets. Geld wordt minder belangrijk en hij verlangt naar vriendschap met het kindje.
Magda, “prul”, is van uiterlijk heel lelijk en weet dat ze alleen compleet kan worden door een kind te krijgen en dat doet ze dan ook op een slinkse manier. Ze is heel slim, maar ook heel zeurderig en weet precies hoe ze haar zin moet krijgen, maar ze hangt wel heel erg het slachtoffer uit.
Leendert, “broer”, is bang voor de overheersing van de vrouw en is heel de andere kant op gegaan. Hij is homoseksueel geworden. Hij is constant bezig met de liefde en dood. Ook wel op een obsessieve manier. Hij is nogal chaotisch in zijn manier van denken. De ene keer is hij overtuigd van zijn homo-zijn, maar als Magda hem schrijft dat ze een kind krijgt, wil hij slechts haar vergiffenis, omdat hij denkt dat zij verandert is en daarmee ook het vrouw-wezen, maar wanneer dit niet het geval blijkt te zijn, keert hij weer terug in het homo-wereldje.
Bruno Pechman, is een Joodse man, die wordt geminacht door Gijselhart en Leendert. Hij misbruikt Magda voor haar geld, net zoals zij hem misbruikt voor het krijgen van een kind. Hij weet recht te praten wat krom is en komt daarmee altijd in een goed blaadje.
Viktor, het kindje van Magda en Bruno, eerst nogal een lamlendig kind, maar hij zorgt ervoor dat er bij ieder andere opvatiingen ontstaan over hun leven en in veranderingen in hun gedrag. Zelf verandert Viktor na het zien van zijn vader, van een lamlendig kind in een speels kind.
De rijpere jongen, de vriend van Leendert, waar hij absoluut geen platonische relatie mee heeft, maar slechts een erotische, dit blijkt pas later, wanneer de rijpere jongen op zijn sterfbed ligt en ze elkaar niks te zeggen hebben, zelfs van elkaar walgen.
De situaties: De hoofdsituatie is dat Magda naar huis komt, haar vader die daarom blij is, totdat blijkt dat ze zwanger is en daarmee al hun levens verandert.
In de geschiedenis van de vader wordt vooral verteld hoe hij altijd bezig is met het tellen van geld en het uitbreiden van de kamer voor Magda, in de hoop dat ze ooit thuis zal komen wonen en niemand anders nodig zal hebben dan hem, haar vader.
In de geschiedenis van Magda gaat het voornamelijk om haar mislukkingen in de poging om alleen te wonen en haar mislukte relaties en hoe ze tot haar uiteindelijke belsuit is gekomen om een kind te krijgen.
In de geschiedenis van Leendert gaat het over zijn homoseksualiteit en zijn relatie met de rijpere jongen en zijn opvattingen tegenover de dood.
Op het eind van het boek is het de situatie hoe hun levens verandert zijn.
De vertelwijze: Het is een vertellersperspectief, die afgewisseld wordt met dialogen tussen de personen.

Op zoek naar de thematiek

Het thema is het leven zelf en het op zoek zijn naar je zelf, maar ook de lusten van het lichaam. Je denken en doen die zo totaal van elkaar kunnen verschillen, maar ook weer juist zo met elkaar in overeenstemming kunnen zijn.
De titel is Mystiek lichaam. Het lichaam geeft hierin de lusten aan en het mystieke de gedachten. Wanneer je dit samenvoegt krijg je dus een mystiek lichaam, die over het algemeen niet in balans is, maar waarin je wel op zoek bent naar die balans.

Plaats in de literatuurgeschiedenis

Het boek is voor het eerst uitgegeven in 1986. In deze tijd was het normaal, dat schrijvers experimenteerden en origineel wilden zijn.
Seks was ook geen taboe meer en daar wordt dan ook veelvuldig over geschreven. Het boek van Frans Kellendonk is hier geen uitzondering op. Er wordt over seks geschreven, maar niet op een vulgaire manier, zoals bij Jan Wolkers het gevolg was en verder heb ik nog nooit een boek gelezen in de stijl van Frans Kellendonk, dus naar mijn idee is het wel origineel.
Ik heb nog wat beoordelingen over zijn andere boeken gelezen en hij schijnt altijd zo te schrijven, dus het is wel zijn stijl.

4. Beoordeling

Zoals ik in het begin al zei vond ik het een erg moeilijk boek en ook best wel saai, maar door het maken van dit verslag heb ik best wel respect gekregen voor de schrijfstijl van de schrijver, omdat het me nogal ingewikkeld lijkt om te schrijven, zonder de dingen uit hun verband te halen. Sommige dingen die hij schreef, waren echt heel mooi beschreven. Heel poëtisch, maar dat maakte het teglijkertijd ook wel weer langdradig.Ik vond het wel goed dat hij zo goed de verdorvenheid van de maatschappij kon weergeven.Ik weet verder ook dat ik niet snel meer een boek van Frans Kellendonk zal lezen, omdat het waarschijnlijk nog te moeilijk voor me is.