Klare taal door Richard Osinga

Samenvatting

Het boek Klare taal begint op het punt dat Jacob en zijn vrienden net zijn afgestudeerd. Ze staan op een belangrijk punt in hun leven. Peter en Erik gaan doen wat iedereen van ze verwachtte, Erik in de politiek, Peter bij de televisie. Bij Jacob loopt het echter helemaal anders dan verwacht. Hij heeft econometrie gestudeerd, met als bijvak Arabisch. Nu aan het einde van zijn studie ontdekt hij dat econometrie saai is en besluit dat hij iets wil doen met Arabische poëzie. Hij krijgt een onderzoeksplaats aan de vrije universiteit van Amsterdam. Dan ontmoet hij een Marokkaans meisje, Asma. Hij ontmoet haar op een terrasje en ze spreken af om uit eten te gaan. Ze hebben het erg gezellig die avond en gaan ook met elkaar naar bed. Een aantal dagen later belt Asma Jacob op, ze wil snel met hem afspreken. Waarom wordt al snel duidelijk, ze is zwanger. Asma vraagt hem om geld om een abortus te kunnen laten plegen, maar Jacob weigert. Hij wil niet dat zijn kindje wordt weggehaald en roept in een opwelling dat ze zullen trouwen en het kind samen opvoeden. Asma twijfelt maar uiteindelijk gebeurt het zo. Ze ondervinden de nodige problemen met wederzijdse ouders maar houden vol en beginnen zo een gelukkig huwelijk. Er is echter ook een minder rooskleurige kant. Jacob heeft het erg druk en is dus bijna nooit thuis om voor zijn vrouw en zijn dochtertje te zorgen. Ze merken dat allebei maar weten niet wat ze er aan moeten doen. Verder heeft Jacob een onderzoeksartikel gepubliceerd wat op veel mensen grote indruk maakt. Hij wordt uitgenodigd bij een televisieprogramma om zijn onderzoek uit te leggen. Hier is het keerpunt in het boek, hij bereidt zich nauwelijks voor op wat hij wil gaan zeggen en daardoor worden zijn woorden verkeerd uitgelegd. Jacob is namelijk moslim geworden om met Asma te kunnen trouwen, in het televisieprogramma komt het naar voren alsof hij moslim is geworden om de reputatie van de Islam te verbeteren. Omdat Asma weet dat Jacob helemaal niets met de Islam heeft, en alleen voor haar moslim is geworden, wordt ze heel boos op hem. Vanaf dat punt is er eigenlijk alleen nog maar ruzie en vertrekt Asma met Layla (hun dochter) naar haar moeder. Jacob stort in, hij kan helemaal niet zonder zijn vrouw en dochter, hij houdt zielsveel van hen. Om het goed te maken komt Jacob nog een keer op televisie en doet hij het hele verhaal uit de doeken. Asma heeft het gezien en belt hem op, ze spreken af dat ze voorlopig bij haar moeder blijft maar dat ze elkaar regelmatig zullen zijn. De eerste keer dat ze zo’n afspraak hebben, eindigen ze samen in bed. Het boek begint met seks en eindigt ermee, zal het goed komen?

Verhaaltechniek

Het verhaal speelt zich af het heden, de periode dat de Islam steeds zeer nadelig naar voren komt door het werk van extremisten. Het boek speelt zich voornamelijk af in Amsterdam, waar Jacob woont en werkt. Het belangrijkste thema van dit boek is liefde, onmogelijke liefde. Anders dan in andere verhalen rond dit thema lijkt eerst alles van een leien dakje te gaan en pas als ze zijn waar ze willen zijn ontstaan er problemen. Het verhaal is geschreven in het ik-perspectief. Jacob, de ik persoon vertelt over zijn “avonturen”.

De titel van dit boek slaat op de verschillende verhaallijnen. Op het verhaal van Asma en Jacob, ze spreken klare taal omdat ze ad rem beslissingen nemen als Amsa zwanger blijkt te zijn. Maar de titel slaat volgens mij vooral op Jacobs passie voor Arabisch. Dat lijkt een hele gecompliceerde taal maar als je het boek gelezen hebt zie je het als “klare taal”.

Plaats in de literatuurgeschiedenis

Dit boek is voor het eerst verschenen in 2004. Het is een boek met een super actueel thema. Wat is supergoed vindt aan dit boek is dat het de andere kant van de Islam en moslims laat zien. Niet weer een verhaal over een meisje dat geterroriseerd wordt door haar broer, of een onmogelijke liefde tussen moslim en Nederlander. Het geeft aan dat een relatie ook goed kan gaan, en ook stuk kan lopen op “gewone” dingen die iedereen kan overkomen. De schrijver negeert de mogelijke problemen zeker niet, maar de personages vinden originele oplossingen.

Beoordeling

Ik vind het boek “Klare taal” echt supergoed. De insteek van het verhaal is heel origineel en ik wilde steeds doorlezen omdat het absoluut niet te voorspellen is hoe het verhaal af zal lopen. Verder kom je een heleboel meer te weten over de Arabische taal, de Islam en de verschillen tussen Nederlanders en Marokkanen. Het boek geeft dus kennis en het draagt een boodschap uit, namelijk dat liefde tussen Marokkanen en Nederlanders wel degelijk mogelijk is, en dat niet alle Marokkanen hetzelfde zijn. Net als niet alle Nederlanders hetzelfde zijn. Het boek roept op om wat minder te generaliseren en niet te snel over mensen te oordelen. Met dat standpunt ben ik het helemaal eens. Het enige minpuntje aan dit boek is het einde, het is een heel open einde, en daar houd ik niet zo van. Ik ben meer van de happy-endings. Maar, ik ben het op dit vlak met de schrijver eens dat dat niet geloofwaardig zou zijn. Toch vind ik het altijd een teleurstelling als het boek uit is maar je nog niet weet of het goed komt tussen de hoofdpersonen.