Keetje Tippel door Neel Doff

Samenvatting Het verhaal begint als Keetje als klein meisje op straat aan het spelen is met Tom, een hond. Het gezin van Keetje woont in de Utrechtsedwarsstraat in Amsterdam. Keetje’s vader werkt wel, maar verdrinkt zijn salaris met fooi in de kroeg. Keetje heeft constant koorts van de vochtige en beschimmelde kelder waarin ze woont. Als Keetje 12 jaar is en uit logeren gaat bij een tante in Haarlem, heeft ze totaal geen last van de koorts. Ze heeft het erg naar d’r zin omdat haar tante tenminste niet zo hard en streng voor haar is. Ook is haar tante rijker en heeft Keetje eten genoeg. Keetje is erg gelukkig bij haar tante. Als Keetje thuis komt gaat ze werken als loopkind voor de apotheker om zo het geld voor het gezin bij elkaar te verdienen, geld om naar school te gaan is er niet meer voor Keetje, alleen nog voor de kleintjes. Keetje is gek op lezen en wil later ook graag schrijfster worden, maar de boeken moet ze stiekem lezen omdat haar ouders het onzin vinden en dat ze geld moet verdienen voor het gezin. Keetje is haar baantje bij de apotheker als loopkind erg beu en ze wil nu graag als loopkind voor de hoedemaakster werken. Haar moeder stemt naar lang nadenken toe. Keetje kan ook meer verdienen bij de hoedenmaakster. Keetje wordt aangenomen en heeft het erg naar haar zin. Keetje leert steeds meer van de verkoopsters en mag zelfs hoeden gaan maken, wat haar zeer goed bevalt, de klanten zijn er echter niet zo blij mee als ze horen wie de hoed heeft gemaakt die ze wilde kopen. De klanten kijken op Keetje neer omdat ze maar arm is. Als Keetje zich een paar maanden later stof moet afnemen in een van de bovenkamers van de eigenaresse van de hoedenwinkel dwaalt ze af in haar boek. Dan komt haar baas binnen en valt haar lastig, hij gooit haar tegen de muur en betast haar met zijn vrije hand. De klanten van de hoedenwinkel kijken een beetje op Keetje neer en kopen niets als ze weten dat het van Keetje’s hand afkomstig is, daarom mag ze niets zeggen van de verkoopsters, omdat Keetje eigenlijk geschoold moet worden voor het werk, maar er geen geld voor is. Keetje moet met haar familie verhuizen naar de slop bij het Weesperveld, waar ze al eerder gewoond hadden. Als mensen aan Keetje vragen wat voor werk ze doet, geloven ze haar niet en kijken op haar neer. Ze lachen haar uit als ze vertelt dat ze in het modevak zit. Keetje staat er eigenlijk een beetje alleen voor. Het was nieuwjaar, Keetje moet bij haar bazin op de winkel en het huis letten en meneer zijn thee brengen omdat deze ziek is. Als Keetje van mevrouw cognac en peperkoek krijgt, stijgt dit naar haar hoofd, ze kleed zich uit voor de warmte en gaat onder de lakens liggen. Keetje wordt ongesteld. Meneer komt naar beneden en gaat naar de keuken in zijn overjas, hij ziet Keetje in de bedstee liggen, een moment later komt hij compleet naakt terug en springt bovenop Keetje, hij verkracht haar. Keetje kan niet genoeg meer verdienen voor het hele gezin met enkel en alleen het baantje van loopkind. Haar moeder geeft haar opdracht om te gaan tippelen om zo haar geld te verdienen. Keetje wil na een paar keer niet meer en omdat haar moeder blijft aandringen gaat ze uit huis en belooft haar moeder dat ze toch wel geld krijgt. Ze ontmoet een jonge man die haar van het tippelen weghoudt en haar mee naar huis neemt en van haar houdt. Keetje gaat werken als schildersmodel en verdient daar goed mee. Ze kleedt zich deftiger doordat ze nu haar eigen kleren en hoeden kan maken. Ze redden het maar net samen. Ze hebben geluk dat Eitel bij een groot bankiershuis van zijn vader werkt en 200 franc in de maand verdiende om van te leven. Eitel maakt een echte dame van Keetje. Als Eitels ouders een meisje voor hem hebben gevonden, is Keetje niets meer voor hem, ze mag nog een tijdje bij hem blijven wonen, maar hij zal met een ander trouwen. Keetje ontmoet iemand anders, Andre, maar blijft toch gevoelens voor Eitel houden en hij voor haar, Keetje kan het niet meer aan. Ze kiest toch voor Andre en Keetje kan nu eindelijk weer naar school. Ze trouwden niet en wonen niet samen maar door de jaren heen blijft hun liefde voor elkaar bestaan. Keetje verdient nu goed en wil graag een kind, haar broer en zijn vrouw hebben teveel kinderen, ze kunnen ze allemaal niet onderhouden. Ze staan hun kind, het jongste af aan Keetje, Wimpie. Het kind heeft het erg naar zijn zin bij Keetje en Andre en ze kunnen hem alles geven wat zijn hartje begeert. Zijn ouders willen hem terug als ze horen hoe Wimpie leeft, omdat de rest van de kinderen ook in armoede leven moet Wimpie ook terug. Keetje wil hem niet opgeven omdat ze echt van haar kind houdt. Wimpie moet toch terug. Keetje en Andre hebben veel verdriet. Als ze op straat een arme vrouw tegenkomt, roept ze tegen haar hondje, kijk die honden sterven van de honger, zonder er zelf eigenlijk bij na te denken wat ze vroeger heeft mee moeten maken. Keetje leeft nu beter, maar ze heeft nog altijd de stempel van die ellendige tijd.

Titel en ondertitelingsverklaring De titel van het boek is Keetje Tippel, In het boek wordt het leven van Keetje beschreven, oa daarin lezen we dat ze gedwongen in de prostitutie gaat, vandaar Keetje Tippel. Het boek heeft geen ondertitel.

Motto Het motto van het boek is prostitutie en Amsterdam in de 19e eeuw.

Genre Het boek behoort tot de romans. Het is een historische roman. Het verhaal is op de waarheid gebaseerd en op de werkelijkheid.

Idee Het idee van de schrijfster achter dit boek is om de lezer te vertellen over haar leven. En hem aan het denken te zetten.

Thema prostitutie en Amsterdam in de 19e eeuw.

Motieven prostitutie
Amsterdam in de 19e eeuw. kinderleven

Opbouw, structuur en spanning Het verhaal begint als Keetje als klein meisje op straat aan het spelen is met Tom, een hond. Het gezin van Keetje woont in de Utrechtsedwarsstraat in Amsterdam. Keetje’s vader werkt wel, maar verdrinkt zijn salaris met fooi in de kroeg. Er zit veel spanning in het boek, je leeft echt met Keetje mee en wil weten hoe het leven haar verder verloopt.Het boek heeft een gesloten einde.

Personages Keetje
Keetje leeft in een arm gezin en moet het geld voor het gezin verdienen als oudste, ze heeft verschillende baantjes, maar die verdienen niet genoeg, daarom dwingt haar moeder haar tot prostitutie,Keetje maakt zich los van haar moeder en leeft haar eigen leven, ze werkt zich op tot de hogere stand.

Eitel
Eitel ontmoet ze bij toeval, hij neemt Keetje mee uit eten en ze worden verliefd, hij neemt haar in huis en haalt haar uit de prostitutie. Hij dumpt haar omdat zijn rijke ouders een andere vrouw voor hem in gedachten hebben waar hij mee zal trouwen.

Andre
Keetjes tweede vriend met wie ze erg gelukkig wordt en samen een kind van haar broer opvoedt.

Moeder
Moeder zorgt voor het huishouden en verwacht van Keetje dat zij het geld binnenbrengt. Ze is erg streng en opdringerig

Vader
Een lieve man, maar hij bekommert zich nauwelijks om zijn gezin.

Tijd Het verhaal speelt zich af eind 19e eeuw. We kunnen dit herkennen aan de omgeving en aan de kleding en omstandigheden van leven van de mensen. Keetje verteld haar eigen verhaal en is de ik-persoon.. Tussen begin en einde zit ongeveer 20-25 jaar. De leestijd van het boek is ongeveer 4 uur.Vision-avec.

Perspectief en vertelsituatie We beleven het verhaal door de ogen van Keetje, ze beleeft het zelf.

Ruimte Het verhaal speelt zich af in de binnenstad van Amsterdam.

Taalgebruik en stijl Taalgebruik in het boek is vrij eenvoudig omdat het herschreven is in 1972. Het boek bevat veel dialogen en beschrijvingen. Het boek is meelevend en spannend.