1. Waarover wordt verteld?

1. Een jonge actrice die Isabelle heet wordt ontvoert als ze na de opnames van een film bij haar ouders in de streek Auvergne weer even mag bijkomen. Elke dag gaat ze even wandelen op de bergen tot ze op een dag niet meer terug komt. Ze is ontvoerd. Het hele dorp is in rep en roer en zoekt het hele gebied af, maar tevergeefs wordt er iemand gevonden. Isabelle is ontvoerd door de ontzettend lelijke vrouw Jeanne Bitor. Jeanne is kunstenares en ze werkt bij een café in het dorp. Isabelle wordt opgesloten in een kelder en ze moet elke dat poseren voor een schilderij van Jeanne Bitor. Maandenlang. In de tussentijd trekken de twee vrouwen erg naar elkaar toe en vertellen ze elkaar hun diepste geheimen, aldus dat is wat Jeanne denkt. Eigenlijk heeft Isabelle alles geacteerd om zo dichterbij de vrouw te komen om ooit weg te kunnen komen. Dit plan lijkt te slagen tot Jeanne op een avond de hele waarheid van Isabelles achtergrond hoort van de leraar uit het dorp: Bernard Buffon. Hij is de enige die de zoektocht naar Isabelle nog niet heeft opgegeven. Jeanne is woedend en behandelt Isabelle weer zoals in het begin. Ze krijgt geen eten meer en wordt als maar magerder. Dit alles tot Isabelle op het idee komt om zichzelf nep op te hangen zoals ze ooit in een film heeft gedaan, de strop zit dan om je kaak. Ze had een hooibaal neergezet om weer op te stappen als Jeanne haar had aangetroffen daar en daarna van schrik de deur openliet zodat Isabelle kon ontsnappen. Jeanne kwam met haar honden de kelder in en haar plan verliep goed. Jeanne raakte in paniek, verbrandde alle portretten van Isabelle, pakte haar spullen en vertrok. Er ging alleen één ding mis… de honden van Jeanne, Jim en Jules, gooiden de baal om waar Isabelle weer op moest stappen. Ze kon dus geen kant op. Maar tot haar geluk kwam Bernard die ochtend even rondneuzen rond het huis van Jeanne want hij was geschrokken van haar reactie in het café. Hij trof, na het vinden van Isabelles rode lakschoentjes in de tuin, Isabelle aan in de kelder. De bewoog haar hand. Bernard geloofde zijn ogen niet, ze leefde nog! Hij maakte haar los en ze vluchtten samen door de voordeur het bos in. Isabelle kon daar weer even op kracht komen en vertelde Bernard het hele verhaal, maar ze wil niet dat Jeanne er problemen mee krijgt want ze is al zo ongelukkig. Daarna ging ze terug naar huis en haar ouders waren heel blij om haar weer te zien. Ze organiseerden een feestmaal voor het halve dorp. Zelfs de burgemeester was er. Jeanne is nooit teruggevonden, maar Bernard geeft weer de zoektocht niet op. Hij kan de oneerlijkheid nog steeds niet vatten. Dat Isabelle, de vrouw die hij altijd al leuk gevonden heeft, heeft moeten lijden en de dader geen straf krijgt.
2. Isabelle

Uiterlijk: ze is beeldschoon, iedereen vereert haar als een god. Ze is in films altijd het mooie meisje. Ze heeft een mooi, door de zon bluingekleurd lichaam, grote blauwe ogen en geblondeerd haar.

Innerlijk: ze wordt omschreven als vriendelijk, levenslustig en recht door zee.

Normen en waarden: ze is opgegroeid in een rijk gezin, ze is dus schone kleding, goed eten en veel rijkdom gewend. Als ze in de kelder wordt opgesloten gaat ze dan ook helemaal door het lint omdat ze dat niet gewend is.

Ontwikkeling: ze maakt een enorme ontwikkeling in haar acteren. Ze heeft alles wat ze Jeanne heeft verteld zelf bedacht en geacteerd. Aan het eind is ze er trots op.

Jeanne

Uiterlijk: ze is heel lelijk, iedereen vindt haar te lelijk om aan te kijken. Ze had magere, donker behaarde benen, een platte borst, kleine, half dichtgeknepen fretteoogjes, ze was zwaar bijziend dus ze droeg een bril met dikke brillenglazen. Ze had een lelijke mond met nog amper tanden in haar mond en ze heeft zo’n ontzettend grote neus dat bij het lachen haar neus bijna haar kin raakt. Ze heeft een klein staartje van wat dood, bij elkaar gebonden haar en een ontzettend kromme rug. Vroeger, in haar puberteit is ze krom gaan lopen om haar enorme lengte iets minder te laten lijken, waardoor ze nu niet meer normaal rechtop kan lopen.

Innerlijk: ze heeft een donker innerlijk, ze is heel ongelukkig. Dit komt doordat ze dus zo lelijk is. Doordat ze alle geheimen van vroeger, over haar overleden moeder en haar opgroeien met alleen haar vader en twee broers, met Isabelle kan delen wordt ze steeds gelukkiger. Tot ze de echte waarheid achter Isabelles geacteerde geheimen hoort en ze weer totaal instort.

Normen en waarden: ze leeft heel armoedig. Haar huis staat vol met petroleum lampen etc. Ze groeide op met haar twee broers en haar vader dus opvoeding heeft ze nooit gehad. Ze rookte vroeger sigaretten met hen en deed jongens dingen. Totaal het tegenover gestelde van Isabelle dus.

Ontwikkeling: ze wordt tijdens het verhaal steeds vrolijker en maakt dingen mee die ze in jaren niet heeft meegemaakt, bijvoorbeeld: het praten met iemand over haar gevoel. Het opluchten doet haar goed, maar als ze erachter komt dat Isabelle alles gelogen heeft stort ze weer in en is ze weer terug bij af.

1. Het doel van Isabelle verandert in het verhaal. In het begin is haar doel uitrusten en op krachten komen voor haar volgende film. Na haar ontvoering is haar doel ontsnappen.
2. Bernard Buffon: leraar op de basisschool. Dik, vroeger altijd gepest. Hij is tot over zijn oren verliefd op Isabelle en geeft daarom zijn zoektocht naar haar niet op. Hij komt ook vaak in het café waar Jeanne werkt.
3. Ja, Bernard is de helper in het verhaal. Zonder hem was Isabelle overleden.
4. Het verhaal speelt zich af in Auvergne, een streek in Frankrijk, die vermaard is om zijn uitgedoofde vulkanen, groene kratermeren, met amethist geplaveide wegen en huizen van zwarte Volvicsteen. Er zijn veel rotsen, bergen, zandpaden en rivieren. Het speelt zicht af in de tijd van 1985, een tijdje voor het boek werd uitgegeven. Het is namelijk nog niet heel erg modern dus ik denk dat het vooral uit de tijd komt vlak voor het boek gepubliceerd is.

1. Hoe wordt verteld?

1. Verteltijd: ongeveer 5/6 uur.

Vertelde tijd: ongeveer een half jaar.

Historische tijd: in de jaren 80.

1. Het boek is chronologisch opgebouwd al zijn er wel één of twee flasbacks, maar die zijn altijd duidelijk aangegeven en maken het verhaal van nu duidelijker.
2. –
3. Iemand verdwijnt, dit gebeurt aan het begin en aan het einde en de hele streek wordt onderzocht dit gebeurt ook aan het begin en aan het einde. Dit beide gebeurt eerst voor Isabelle en daarna voor Jeanne.
4. Het woord: schoonheid. Slaat terug op Isabelle

Het woord lelijkheid. Slaat terug op Jeanne

1. De verteller praat niet vanuit zichzelf in het boek. Ze praat maar één keer vanuit de ik-persoon maar dan is dat vanuit Bernard’s gedachten.
2. Omdat de schrijver het niet doet in het verhaal, dacht ik bij het stukje waar stond: ik zei dit en dit, toch wel even van: wow wat gebeurt er, dit is belangrijk. Het zette me aan het denken.
3. Schoonheid is niet altijd alles. Er zitten ook nadelen aan mooi zijn. Isabelle heeft ook nare dingen meegemaakt door haar schoonheid.
4. Dat niet iedereen even knap of mooi is en dat je niet zomaar iemand moet beoordelen om zijn/haar uiterlijk, want je weet maar nooit hoe ongelukkig die gene zich erom voelt. Die gene heeft misschien wel een heel goed innerlijk.

Samenvatting (biebsearch):

Op een dag verdwijnt de beroemde actrice Isabelle Amable. Er wordt in de bossen van de Auverge zeer nauwkeurig naar haar gezocht,  maar zonder resultaat. De aandacht verflauwt en de zoektocht wordt uiteindelijk gestaakt. Er zijn verschillende personen ondervraagd, maar een gesprek met de lelijke Jeanne Bitor wordt zo snel mogelijk afgehandeld. Zij woont in een bouwvallig huis en werkt in het dorpscafé 'La Truite Dorée'. In haar vrije tijd schildert ze vooral dood en verval. Voor haar nieuwe werk heeft ze de mooie Isabelle ontvoerd om de aftakeling van de mens te schilderen. Ze wordt gedreven door jaloezie, vanwege haar eigen lelijkheid en de schoonheid van Isabelle. Jeanne wil Isabelle laten verhongeren en deze raakt daardoor helemaal uitgeput. De schilderes wil niet met haar 'model' praten maar Isabelle toont zich in haar geïnteresserd. Jeanne voelt zich hierdoor zeer gevleid. Zij voert voor het eerst van haar leven een klaagzang op over haar lelijkheid en haar ideeën over schoonheid.

Isabelle probeert het vertrouwen van Jeanne te winnen door te vertellen over de moeilijkheden, waar zij door haar schoonheid tegenaan loopt. Zij vertelt over de vernederende huwelijksrelaties en het misbruik door haar stiefvader. Jeanne krijgt zelfs medelijden met haar slachtoffer. Ze hoopt dat Isabelle bij haar wil blijven.  zodat ze haar problemen met iemand kan delen. Ze verleent Isabelle enkele gunsten.

De enige die nooit de moed heeft opgegeven in de zoektocht naar Isabelle, is Bernard Buffon. Hij is onderwijzer in het dorp waar Isabelle ooit gelogeerd heeft. Bernard werd vroeger altijd gepest vanwege zijn dikke figuur, dat aan een schildklieraandoening te wijten is. Deze pesterijen liepen zo uit de hand, dat ze hem in een waterton geduwd hebben. Isabelle en haar vader hebben hem toen gered. Sindsdien is hij idolaat van de actrice. Hij weet van een jeugdvriendin van Isabelle dat zij een gelukkige jeugd heeft gehad en verloofd is met Jean-Pierre.

Bernard merkt in het dorpscafé dat Jeanne steeds vrolijker wordt en dat vindt hij verdacht. Hij praat met haar over Isabelle. Jeanne ontdekt dat Isabelle over haar privé-leven gelogen heeft. Het blijkt dat ze helemaal niet onder haar schoonheid lijdt. Bij thuiskomst besluit Jeanne om Isabelle weer onder streng regime te stellen. Isabelle acteert huilbuien en smeekbedes, maar Jeanne is niet onder de indruk. De volgende ochtend ziet zij dat Isabelle zich heeft opgehangen. Geschokt door het verlies van haar 'vriendin', verbrandt ze al haar schilderijen en loopt weg.

Op dat moment bezoekt Bernard het huis van Jeanne en hij ontdekt Isabelle. Het blijkt dat zij haar ophanging heeft geacteerd. Dat had bijna een fatale afloop. De twee pitbulls van Jeanne hadden namelijk de kisten, waarop ze stond, omgegooid. Bernard bevrijdt haar. Isabelle wil niet dat Jeanne gestraft wordt en Bernard kan dat niet begrijpen. Zijn verering voor Isabelle is verleden tijd. Hij besluit een zoektocht naar Jeanne te starten, omdat hij gefascineerd is door haar lelijkheid en benieuwd is naar haar beweegredenen voor de ontvoering. 

Recensies (biebsearch):

Tessa de Loo's debuut De meisjes van de suikerwerkfabriek (1983) was meteen een schot in de roos. Die verhalenbundel werd in '84 bekroond met de tweejaarlijkse Anton Wachterprijs voor debutanten. De beste verhalen uit die bundel troffen inderdaad door hun snelle montage, personages werden in rake flitsen genuanceerd opgeroepen. Ook haar eerste roman, Meander, haalde meteen een hoog niveau. Daarin beschreef ze groei en neergang van een kleine alternatieve gemeenschap ergens in Zeeland, met de gedreven leider Jesse als centrale figuur. Het boek boeide vooral door de ambiguë gevoelens tegenover het experiment, die het suggereert. Met prachtige ironie wordt het mengelmoes van milieuvriendelijke landbouw, joga, schone energie, gezonde voeding, meditatie, vrijheid, praatgroepen e.d. getekend. Toch vermijdt ze de vernietigende karikatuur, o.m. omdat ze zoveel verschillende mensen die in het proces betrokken worden, met zowel sympatie als doorzicht schetst. 
 

Haar jongste werk, de veel kortere roman Isabelle, is echter een tegenvaller. Het gegeven heeft wel iets. Om te beginnen sfeer en suspens. Een beroemde jonge filmster, Isabelle, verdwijnt spoorloos in haar geboortedorp in de Auvergne. Het politieonderzoek levert niets op. Alleen de dorpsonderwijzer Bernard, die met haar dweept, geeft de hoop om haar terug te vinden niet op. Maar de lezer verneemt al in het tweede hoofdstuk dat Isabelle in een kelder gevangen wordt gehouden door Jeanne, een vreselijk lelijk wijf, dat 's avonds in het dorpscafé helpt. Van dat ogenblik af gaat de roman de psychologische toer op en wordt die Jeanne de eigenlijke hoofdfiguur. Bernard krijgt af en toe ook een hoofdstukje belichting voor de afwisseling en omdat hij bij de ontknoping nog een rol moet spelen. 
 

Het grondmotief van de roman zit echter in de konfrontatie tussen lelijkheid en schoonheid. Jeanne is door haar vreselijk uiterlijk diep gefrustreerd. Ze heeft een tijdje in Parijs op de akademie gezeten en zonder dat iemand in het dorp er weet van heeft, schildert ze overdag in haar afgelegen huis. Ze leeft er alleen, 
 

"vervuld van alles wat met verval, vergankelijkheid, de dood te maken had. (..) Ze had ontdekt dat de vergankelijkheid zich het best liet afbeelden in series." (13) 
 

Zo schilderde ze o.m. een reeks doeken van dode dieren in verschillende stadia van ontbinding. Ze wil nu een gelijkwaardige serie portretten van de ideale schoonheid van Isabelle maken, die ze langzaam uithongert. 
 

De situatie van een door een geobsedeerde figuur gegijzelde vrouw herinnert aan Joh Fowles' The Collecter. Ook in Isabelle krijg je dat spel van afwisselende toenadering en repressie tussen cipier en gevangene. Maar Tessa de Loo legt de onderliggende spanning veel te expliciet uit. Ook haar stijl blijft louter mededelend, verrast zelden. Daar komt nog bovenop dat de afloop van het op zich al gezocht aandoende verhaal op zijn minst onwaarschijnlijk is. 
 

Misschien kan deze roman sommige lezers wel bekoren; er is een beetje coupeur lokale, een beetje spanning, wat psychologie-voor-iedereen. Maar literatuur is meer. Tessa de Loo heeft vroeger bewezen dat ze kan schrijven. Dus hoop ik dat ze deze inzinking vlug te boven komt. 

Toen in 1987 de gijzelingsaffaire Heijn ontknoopt werd zal menig schrijver met iets meer dan louter menselijke belangstelling de kranten hebben gelezen. Want hier overtrof de werkelijkheid de fantasie. En ik ben er zeker van dat sommigen in gedachten een opzetje van een psychologische roman hebben gemaakt. Het is er tot nu toe nauwelijks van gekomen. Alleen in 'Het leven uit een dag' van A.F.Th. van der Heijden meende ik een flauwe reminiscentie te ontwaren, dat was alles. Maar Tessa de Loo's nieuwe roman 'Isabelle' lijkt er wel degelijk door geïnspireerd. Het is een kort werkstuk met als centrale handeling een bizarre gijzeling. De foeilijke schilderes/barjuffrouw Jeanne Bitor 'vangt' met haar pittbullterriers Jules en Jim (!) de beeldschone actrice Isabelle Amable, sluit haar op in de kelder en laat haar verhongeren, ten einde in etappes het verval van de fameuze schoonheid uit te schilderen. Ze moet een Madame Recamier in staat van ontbinding worden. Een kwestie van wraak, de lelijkheid wreekt zich op de schoonheid, want zoals de niet onintelligente en onbelezen Jeanne zelf constateert 'dankzij de schoonheid ben ik lelijk', En ook een kwestie van een oude opvatting: lelijk is slecht en mooi is goed. Frustratie versus succes, ook dat. Wending Maar gaande het drama ontstaat er enige solidariteit tussen dader en slachtoffer, nadat Isabelle haar kwelgeest verteld heeft dat het ook geen pretje is om mooi en aanbeden te zijn: mislukte huwelijken, alleen om je buitenkant gewaardeerd, een ander cliché dus. Er voltrekt zich een wending in Jeanne's houding. Isabelle wordt van gehaat schoonheidssymbool bijna vriendin en lotgenoot. Tot de gijzelhoudster er, via een bewonderaar van de actrice achter komt, dat de mooie bosnimf haar maar een treurig Marylin Monroe-verhaaltje op de mouw heeft gespeld . Ze verzwaart het regime en Isabelle hangt zich op. De uiteindelijke ontknoping is te onverwacht om haar hier uit de doeken te doen. Het is helaas een van de weinige dingen in dit boek om naar uit te kijken. Ondanks de allerminst luchthartige thematiek is 'Isabelle' een lichte roman, die het moet hebben van grote lijnen, een haast toneelmatig plot en een ongecompliceerde stijl. Van psychologische verdieping is geen sprake, de karakters zijn even karikaturaal als hun handelingen. Zo komt de omslag van Jeanne's aanvankelijke wraakzucht even onverwacht en onverklaarbaar als haar daarop volgende besluit de kwelling te verergeren. Ook de dikke bewonderaar Bernard Buffon, ooit als kind gepest en daarna ontzet door Isabelle en vervolgens getuige van de ontknoping van deze vreemde geschiedenis, heeft een weinig gecompliceerde ziel. In 'Isabelle' handelt iedereen als een bestuurde pop. Dat is jammer, want dit verhaal over raadselachtige, diepgewortelde en eeuwige gevoelens herbergt wel degelijk een psychologisch drama in zich. Anderzijds moet De Loo het zo gewild hebben, alleen de oppervlakte. De achternamen van de hoofdpersonen wijzen al op een schematische opzet. 'Bitor': reiger (eigenlijk roerdomp - RS): een grijze, lange lijs. Het Franse woord voor 'vriendelijk' mag de lezer zelf in 'Amable' herkennen en Bernard Buffon brengt ons op 'Bouffon': koddige komiek. Ja, allemaal net niet; maar toch... Modern sprookje Men kan het verhaal om deze en andere redenen maar het beste als modern sprookje met een vleugje actualiteit beschouwen. De vlotte stijl houdt de vaart erin, maar spektakel moet men ook op dat vlak niet verwachten: "Jeanne staarde haar met een langzaam openzakkende mond aan. De zweetdruppels op haar rug werden spinnetjes die vanaf haar schouderbladen een kriebelig spoor trokken tot in haar bilspleet. Een verfklodder viel van haar kwast op haar schoen. Hoe kon Isabelle zo over de liefde spreken. iets waarvoor ze van top tot teen bij uitstek geschapen was. Datgene waar het iedereen, uiteindelijk, om te doen scheen te zijn... wat de aarde draaiend hield... waarvan zijzelf altijd verstoken was gebleven. Als iemand de liefde naar waarde moest kunnen schatten, was het Isabelle. Toch deed ze het voorkomen alsof de liefde niet meer dan propaganda was uit de koker van mannen voor iets waarvan alleen zij, ten koste van de vrouw. genoten..." Een beetje kregel word ik van leerzame toevoegingen als 'de prehistorische koppen op Paaseiland, die nog altijd een onopgelost mysterie waren' of 'Madame Recamier, de beroemde maitresse van Chateaubriand' (kennelijk toch niet beroemd genoeg om het achterwege te kunnen laten). De suggestie dat er een groot menselijk geheim of iets zwaarwichtigs als 'jaloezie en machtsstrijd tussen vrouwen' in deze thrillerachtige geschiedenis aan de orde komt, wordt in geen geval waargemaakt. 'Isabelle' is een aardig niemandalletje en daarom een teleurstellend boekje van de schrijfster van 'De meisjes van de suikerwerkfabriek' en 'Meander'.