Hex – Thomas Olde Heuvelt

Opdracht analyse recensies

[1]Boeiende en leesbare horrorthriller

In zijn tienerjaren las Thomas Olde Heuvelt alle boeken van onder andere Stephen King en Tolkien en tijdens zijn studie ontdekte hij Ruiz Záfon en Yann Martel. Al deze auteurs hebben invloed gehad op zijn eigen carrière als schrijver. Dat geldt ook voor de dood van zijn vader, afscheid nemen en dood zijn terugkerende thema’s in zijn boeken. In 2012 debuteerde hij met de fantasyroman De onvoorziene. Elf jaar later verscheen zijn horrorthriller Hex, dat tot televisieserie wordt bewerkt. Hij heeft diverse prijzen gewonnen, waaronder in 2015 de prestigieuze Amerikaanse Hugo Award voor het beste korte verhaal. 

Het Gelderse dorpje Beek heeft een geheim te bewaren. Buitenstaanders worden ontmoedigd zich er te vestigen, maar als je er eenmaal woont, kun je er nooit meer weg. Reden daarvan is de Wylerheks, een zeventiende-eeuwse vrouw wier ogen en mond zijn dichtgenaaid. Op willekeurige momenten komt ze tevoorschijn, dringt huizen binnen en blijft daar langdurig staan. Iedere dorpsbewoner weet dat haar ogen en mond nooit geopend mogen worden. Een groep van vijf jongeren doet er alles aan om de heks te filmen en plaatst de beelden op een besloten website. Maar dan gaat het mis en ontstaan er enorme problemen.

Vreemd en bizar. Dat is de eerste indruk die je tijdens het lezen van de eerste hoofdstukken van Hex krijgt.  Maar, en dat is de andere kant van het verhaal, het intrigeert ook, het maakt nieuwsgierig. En dat zorgt er vervolgens weer voor dat er een spanningsveld ontstaat dat gedurende de plot alleen maar toeneemt. Er is niet alleen spanning van het willen weten, maar ook spanning die je als het ware de adem beneemt. Dat zorgt ervoor dat het verhaal van begin tot eind boeit, dat je als lezer ook in de ban van de heks raakt. Knap van Olde Heuvelt om zoiets voor elkaar te krijgen. Ondanks dat je eigenlijk wel weet dat het pure fictie is, komt dit ook omdat het verhaal bijzonder realistisch overkomt. Mede dankzij de beeldende beschrijvingen van diverse situaties, maar vooral van Beek. 

Behalve spannend is het verhaal bij vlagen ook luguber, dan merk je overduidelijk de invloeden van Stephen King. Toch heeft de auteur wel degelijk een eigen draai aan het verhaal gegeven, het is origineel en, hoewel de heks uit de middeleeuwen stamt, heeft het vooral een hedendaags tintje. Want videoblogs en social media hebben een belangrijke en in feite een onmisbare rol in het verhaal. Je kunt zelfs zover gaan om te stellen dat de auteur zijn tijd enigszins vooruit was. Neem bijvoorbeeld de uit de hand lopende protesten van de gele hesjes in Frankrijk in gedachten. Daarbij is in zekere zin sprake van een volksoproer, die is er ook in de ontknoping van het verhaal. Een overeenkomst is duidelijk merkbaar. 

Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven, maar de rode draad is altijd de Wylerheks. Hierdoor wordt het een gevarieerd verhaal, heeft het voldoende afwisseling en een soms mooie symboliek. Denk daarbij aan de uil, die er regelmatig in voorkomt. In de Indianen-mythologie staat het dier symbool voor transformatie, het oude moet sterven om ruimte te maken voor iets nieuws. De onwerkelijke en daardoor ongeloofwaardige ontknoping, een ware Apocalyps, heeft daar alle schijn van. Dat einde ten spijt, is het Olde Heuvelt zonder meer gelukt om met Hex een boeiend en buitengewoon leesbaar horrorverhaal neer te zetten.

[2]Een modern heksenverhaal met literaire ambitie

Geel gemarkeerd is recensent zijn mening

Groen gemarkeerd is recensent zijn argument

Het jaar 2016 is het jaar van de doorbraak van de jonge Nederlandse auteur Thomas Olde Heuvelt (1983). Zijn boek Hex stond wekenlang hoog in de bestseller 60. Een promotietour door de Verenigde Staten – 32 steden in 14 staten – was de grootste die een Nederlandse auteur ooit heeft gedaan in dat land. Is er sprake van een hype of een literaire ontdekking?

De dubbelzinnige titel Hex slaat op een app waarmee inwoners van Beek de verplaatsingen kunnen melden van Katharina van Wyler (alias ‘de Wylerheks’). Het verhaal speelt in 2012 maar de heks stamt uit een duister verleden: deze jonge vrouw is in de zeventiende eeuw valselijk beschuldigd van hekserij, omdat zij haar overleden zoon zou hebben opgewekt uit de Zwarte dood. Door haar dorpsgenoten werd ze gedwongen zichzelf en haar zoon te doden om haar dochter te redden. Om een einde te maken aan plaatselijke folklore over het boze oog van een heks en vreemde verschijnselen op de Wylerberg trokken dienaren van de Kerk het bos in, vonden een bezeten vrouw, naaiden haar mond en ogen dicht en begroeven haar. Tot zover het duistere verleden.

In 2012 wonen er weer mensen in het gedoemde Beek en de Wylerheks loopt – met dichtgenaaide ogen en mond – door de straten en staat in woonkamers van mensen. Ze doet niemand kwaad maar niemand mag haar ogen en mond openen. Via de Hex-app wordt ze gevolgd en wordt voorkomen dat buitenstaanders haar zien. Het dorp en haar inwoners zijn namelijk vervloekt: wie de heks ooit heeft gezien, raakt onder haar boze invloed en mag Beek nooit meer verlaten. Een groep jongeren besluit echter de heks te provoceren en de opname hiervan online te zetten op de website OYE van Timo de Graaf (‘Open Your Eyes’). Deze actie van de plaatselijke jeugd leidt tot een aantal gruwelijke taferelen: mysterieuze natuurverschijnselen, bizarre gebeurtenissen met dieren en mensen en een helse apotheose op het centrale dorpsplein.

Op basis van bovenstaande verhaallijnen is het boek in eerste instantie in te delen in het genre fantasy, een genre dat in Amerika een langere traditie heeft dan in Nederland. Het originele van Hex zit hem in de combinatie van middeleeuwse praktijken en hedendaagse verschijnselen als internet, twitter en verwijzingen naar moderne popsongs en televisieprogramma’s. Het zogenaamd moderne taalgebruik van de jongeren doet soms echter onnodig grof en populair aan (‘Kankerchill’, ‘Gast, echt he?!’, ‘Ga weg, ziek kankerwijf’) en voegt niets toe aan het verhaal. Dat verhaal wordt over het algemeen goed opgebouwd en biedt soms schrijnende scènes. Zo beschrijft Olde Heuvelt indringend hoe nieuwe bewoners de heks voor het eerst zien en doorkrijgen dat ze het dorp nooit meer mogen verlaten. Ook de beschrijvingen van het verdriet van de ouders van Timo de Graaf om hun overleden zoon zijn met groot inlevingsgevoel neergezet.

Grappig bedacht maar wat vergezocht zijn de pogingen van de inwoners de heks verborgen te houden voor buitenstaanders. Zo plaatsen ze een orgel over haar heen, gaan in een groepje om de heks heen staan en plaatsen schermen die de buitenstaanders het zicht op de heks ontneemt als zij het dorp door loopt. Het is niet erg waarschijnlijk in onze open samenleving met sociale media dat een heksachtige verschijning op een dergelijke kolderieke manier jarenlang geheim kan worden gehouden voor bezoekers van buiten.

Toch biedt het boek bij een grondige lezing meer dan alleen een fantastische vertelling met thrillerelementen. Zo doet de stadsbrand aan het apocalyptische einde denken aan het inferno van Jeroen Bosch, een stadsgenoot van Olde Heuvelt. Er is sprake van meer symboliek in het boek. Zo laat de auteur dit apocalyptische einde zich voltrekken op het plein voor de Bartholomeuskerk, verwijzend naar de apostel van Christus die volgens de Openbaringen een rol speelt bij Het laatste oordeel. Daarnaast spelen dieren een symbolische rol: de uil is in de middeleeuwen (en bij Jeroen Bosch) een symbool van zonde, onwetendheid en een boodschapper van onheil. In Hex verschijnt een uil op het kruis Gods van de kerk, hetgeen door de inwoners wordt gezien als een teken van onheil. Ook de pauw als teken van hoogmoed en een tweekoppig lam als onheilsboodschapper spelen een

symbolische rol in het boek.

Het boek staat ook in een romantische traditie: Olde Heuvelt gebruikt de Duivelsberg (‘Wylerberg’ in het Duits) bij Beek als bouwsteen voor zijn moderne verhaal. Deze aanpak is eerder toegepast in de Jaromir-cyclus van A.C.W. Staring (1767-1840), waarin een monnik de duivel provoceert en zijn toorn over zich afroept. Staring gebruikte ook bouwstenen uit de volksoverlevering (een weiland genaamd ‘de duivelaars’ en een water genaamd ‘de duivelskolken’) in zijn Jaromir-verhaal.

Een bepaalde scène doet erg denken aan een ander literair werk: De aanslag van Mulisch. Een vader en zoon staan aan een kade en zien hoe een motorschip voorbijtrekt en de golven de kade pas bereiken als het schip allang gepasseerd is. In De aanslag draait het om de schuldvraag en ook op dit thematische punt is een vergelijking te maken. Op het einde van Hexconstateert het personage Grim (what’s in a name):

Dit was allemaal een test geweest. Ze hadden dit over zichzelf afgeroepen: zij waren het kwaad, een menselijk kwaad. Zij hadden het kwaad geschapen dat Katharina was, door kommer en kwel in zichzelf de overhand te laten voeren, door onschuldigen te straffen en hun handen te wassen in onschuld.

Met deze verwijzing naar de kruisiging van Christus voegt de schrijver een dimensie toe aan zijn tot dan toe vooral spannende griezelverhaal. Verschillende personages beweren dat de mensen uit Beek het kwaad over zichzelf hebben afgeroepen. Zijzelf zijn het kwaad. Uit egoïstische motieven hebben ze in de zeventiende en in de eenentwintigste eeuw Katharina geweld aangedaan. Vooral vader Stefan de Graaf is hier het levend voorbeeld van. Deze dimensie komt wel erg uit de lucht vallen na al het gegriezel en het was beter geweest als de schrijver de schuldvraag dieper had uitgewerkt in verschillende personages. Uitgezonderd Stefan de Graaf houdt geen enkel personage zich in het boek bezig met deze schuldvraag.

Hex is dus in de eerste plaats een spannend verhaal in het genre van de fantasy. Maar vooral op het einde krijgt het boek een diepere laag. En ‘the devil is in the details’: dit verhaal over liefde, dood, schuld en opoffering eindigt met Kerstmis, het feest van de zoon die door de Vader werd opgeofferd. De balans tussen fantasy en literaire diepgang had echter beter gekund.

Analyse opdracht 1 Boeiende en leesbare horrorthriller

Analyse opdracht 2 Een modern heksenverhaal met literaire ambitie

Opdrachten nadat je alle recensies geanalyseerd hebt

Recensie 1 Boeiende en leesbare thriller

1. Welke van de uitspraken van de recensenten vind je het opvallendst. Waarom?

Wat ik het meest opvallend vond, is dat de recensent geen negatieven punten had. Ik ben het er zeker mee eens dat het een goed boek is, maar er zitten ook minpunten aan.

1. In hoeverre ben je het eens met de recensenten, in hoeverre niet? Motiveer je antwoord.

Ik ben het compleet eens met de recensent. Mijn eerste pluspunt van het boek was dat het verhaal vanuit verschillende perspectieven verteld werd en dit vernoemd de recensent ook. De recensent zijn mening over het symboliek en de realistische kant van het verhaal kon ik mij ook meteen in vinden.

1. Ga je door de recensies anders naar het boek gaan kijken. Zo ja, in hoeverre?

Ik had zelf nog niet zoveel nagedacht over de symboliek in het verhaal. Door de recensie begon ik daar wel meer over na te denken. Voor de rest had ik dezelfde gedachtes bij het boek en kijk ik er niet anders naar.

Recensie 2 Een modern heksenverhaal met literaire ambitie

1. Welke van de uitspraken van de recensenten vind je het opvallendst. Waarom?

De recensent zijn mening over hoe Olde Heuvelt het taalgebruik van jongeren omschrijft had ik niet verwacht. De recensent vindt dat dit geen toevoeging heeft aan het verhaal en ik denk het tegenovergestelde. Dit was een van de eerste boeken die ik heb gelezen waarin tieners op de manier werden laten zien zoals ik mijn mede leeftijdgenoten ken. Hierbij passend het taalgebruik.

1. In hoeverre ben je het eens met de recensenten, in hoeverre niet? Motiveer je antwoord.

In vergelijking met de vorige recensie is mijn mening met deze recensent flink verschillend. Ik ben het niet eens met de minpunten die hij noemt. Het taalgebruik vond ik juist toepasselijk en liet meer zien van de jeugd in het boek. Het schuldgevoel van de personages wordt naar mijn mening juist goed uitgelegd. Daarentegen besteed Stefan de Graaf daar wel het meeste tijd aan, maar dat betekent niet dat de andere personages het niet doen. Gemma haar schuldgevoel en angst richting de heks wordt goed uitgebeeld door haar offers aan Katharina. Timo heeft een heel groot schuldgevoel aan wat hij en vooral zijn vrienden de heks hebben aangedaan en dit wordt laten zien door de vele emotionele scenes van hem samen met zijn vader. Met het pluspunt die de recensent noemt, ben ik het wel mee eens. Het verhaal biedt inderdaad schrijdende scenes. Alhoewel is de scene die de recensent in zijn argument gebruikt misschien niet het beste. Er waren vele andere scenes die naar mijn mening veel “schrijnender” waren. Bijvoorbeeld wanneer Jelmer, Jules en Burak gestraft werden, Timo’s zelfmoord en vele anderen.

1. Ga je door de recensies anders naar het boek gaan kijken. Zo ja, in hoeverre?

Ik ga niet anders naar het boek kijken, omdat ik het niet eens ben met de recensent.

Beargumenteerde eigen mening

Leesverwerkingsformulier 1

Titel en auteur boek 2: Hex – Thomas Olde Heuvelt

Pagina 196 tot en met pagina 241 (hoofdstuk 12 tot en met 13)

1. Inhoud

Timo gaat samen met Laurens de hond uitlaten. Laurens vertelt dat de heks nu bij Burak thuis is. Even later krijgen ze een appje van Burak: “Jelmer is hier, flipt em. Kom a.u.b. snel!”. Timo en Laurens liepen Buraks huis in en zagen Katharina in de woonkamere staan. Jelmer stond tegenover haar met een lange stok waaraan een stanleymes vastgeplakt zat. Hij had hiermee Katharina haar jurk en huid opengesneden en maakte vervolgens een foto van haar borst. Timo en Jelmer krijgen ruzie met elkaar. Jelmer stak zijn mes uit naar Timo, draaide vervolgens om en stak het mes rechtstreeks in Katharina haar borst. De twee jongens raakte weer in strijd en Jelmer liep weg naar buiten. Naderhand kwam Jelmer weer terug naar binnen nu met Fledder, Timo’s hond. De hond merkte de aanwezigheid van de heks op en begon te blaffen. Jelmer liet hem los en hij sprong op de heks af. Hij beet de heks in haar arm en dan gooit de heks Fledder tegen de muur aan.

Fledder had geen fysieke pijn, maar hij was heel nerveus, had zijn kop laag en zijn staart tussen de poten. Toen Timo samen met Fledder thuiskwam, wou hij niks eten en begon hevig te trillen. De dag erna was Jolanda, Timo’s moeder, thuis. Ze ging boodschappen doen en had Fledder in zijn hok opgesloten. Later op de dag kwam Timo terug van school en trof een leeg hok aan. Fledder was weggelopen. Hij was de volgende dag nog steeds niet teruggekomen.  Stefan ging samen met Robert Grim en Pieter opzoek naar de hond. Na lang zoeken vinden ze Fledder hangend met zijn kop een voorpoten in een vertakking van een boom. Ze namen hem gewikkeld in een deken terug mee naar huis. De dood van Fledder zorgt voor een emotioneel gezin de Graaf. Ze begaafde Fledder in de achtertuin. Robert Grim komt later op de dag langs om de videobeelden van Fledders dood te laten zien. In het filmpje loopt de heks samen met de hond en daarna hoe Fledder doodgaat. Timo geeft geen antwoord wanneer Grim vraagt of hij iets weet wat heeft kunnen leiden tot Fledders dood. Terwijl gezin de Graaf en Grim aan het praten zijn over Fledders dood, horen ze ineens een harde klap en vervolgens zien ze hun paard Pablo hun huis instormen. Het andere paard Niké is ook losgekomen uit de stal en rent de tuin uit.

1. Reactie op het gelezene

Deze twee hoofdstukken was mijn favoriete deel van het boek. Timo’s relatie met de heks krijgt in deze hoofdstukken een diepere laag. Jelmer, Fledder en vervolgens de paarden zorgen ervoor dat Timo groot trauma oploopt. Aan het begin van het eerste hoofdstuk wordt Timo’s paranoia al naar voor gebracht, waardoor je je gaat afvragen of er iets tussen hem en Katharina gaat gebeuren.

Wat ik mij af bleef vragen was waarom Jelmer dit deed. Waarom hij zo roekeloos om ging met de heks en zijn vrienden er steeds bij betrok terwijl hij de gevaren wist. Hij vernoemde wel de dood van zijn vader dat Katharina haar schuld was, dus het is mogelijk dat hij zijn woede en verdriet op deze manier uit. ““Die bitch heeft mijn pa vermoord!” brulde Jelmer, woest met zijn speer gebarend.” (Pagina 206).

Het tweede hoofdstuk was zeer emotioneel. Tijdens het lezen voelde je het verdriet van familie de Graaf. Een citaat uit het boek die deze emotie voor mij uitbeeld was: “Dit was zo’n moment: Stefan die door het poortje de achtertuin binnenstrompelde, de bundel in zijn armen, pijnlijk en verzuurd van het dode gewicht, en de andere drie gezinsleden die hem huilend tegemoetkwamen. Het was een moment dat op heen allen voor altijd en diepe impact zou hebben en dat niet vergeten mocht worden… zouden beginnen.” (Pagina 234). Als lezer heb je al door dat Fledders dood allemaal te maken heeft met de heks en de interactie van de dag ervoor. Alleen weet Stefan dit niet en zit je te wachten op het moment dat Timo het allemaal zou gaan uitleggen, maar dit moment kwam nog niet. Toen de paarden uit hun stal waren ontsnapt, was erg schokkend. Ik had het totaal niet verwacht omdat ik natuurlijk alleen maar dacht aan de hond. Maar was dit weer de heks haar invloed of puur toeval? En als het alweer de heks haar doen is wat is dan haar volgende zet tegen familie de Graaf?

Leesverwerkingsformulier 2

Titel en auteur boek 2: Hex – Thomas Olde Heuvelt

Pagina 387 tot en met pagina 393

1. Inhoud

In de sporthal hielden ze een bijeenkomst met de Raad en de bewoners van Beek. Hier gingen ze de acties van Jelmer, Burak en Jules bespreken en wat hun straf wordt. Eerder hiervoor werden de drie jongens opgepakt door hun acties met Katharina. Timo en Laurens werden ook ondervraagd, maar hadden alles ontkent. Kobus Mater verwelkomde de bewoners en begon over de jongens en liet het filmpje zien die Timo had gemaakt op zijn GoPro. Hierin was te zien hoe Jelmer, Burak en Jules de heks opjaagde en de stenen die op de heks werden gegooid. Het publiek werd kwaad en eiste straf. Mater vertelt over dat de jongens zich bewust waren van wat ze deden en de gevolgen waren. Hij volgde met hun straf: ze zouden publiekelijk tien slagen met de geselkat op blote huid ontvangen, voor Jelmer gelde dit er 20 en daarna gold polderdetentie. De bevolking mocht stemmen en de eindstand was 1332 voor en 617 stemmen tegen. Dit betekent dat aanstaande donderdag de jongens hun straf ondergaan.

Op donderdag ochtend verzamelde de bewoners van Beek zich op het plein. Vanuit het kerkje liep Kobus Mater gevolgd door Jelmer Holst, Jules Helsloot een Burak Sayers die werden meegetrokken door ijzeren kettingen. Hun shirts werden uitgedaan en werden bij het schavot geplaatst. Jelmer schreeuwde naar de menigte dat dit onmenselijk was en hoe ze dit hun aan konden doen, maar het bleef stil. Het volgde met zweepslagen, pijn en geschreeuw. Tien keer werden de jongens geslagen met de zweep.

Na de publieke straf van Jelmer, Burak en Jules probeert Timo weer op gang te komen en van zijn schuldgevoel af te komen. Een tijdje later was het Sinterklaasavond. Familie de Graaf vierde het samen met de van Meertens en Lotte was ook uitgenodigd. Deze avond voelde alles weer aan als normaal en Katharina voelde heel ver weg te zijn. Die zaterdag vertelde Stefan dat Jelmer, Burak en Jules hun straf erop zat en dat ze weer terug de gemeenschap in mochten. Toen Timo een paar dagen later uit school kwam, fietste hij langs Jelmer. Hij was veranderd naar een schimmig persoon, verstopt in zijn jas en zijn gezicht in de schaduw door zijn petje. Timo dacht eerst dat het een oude man was en schrok toen hij realiseerde dat het Jelmer was. Hij kwam thuis en barste in tranen uit in de armen van zijn vader. Die nacht toen Timo lag te slapen, werd zijn slaapkamerraam opgemaakt vanaf buiten en hees een schaduw zich zijn kamer in. De schaduw liep naar Timo’s bed en haalde een mobiel uit zijn jaszak. Hij bracht de iPhone naar Timo’s oor en speelde een geluidsfragment meerdere keren af.

1. Reactie op het gelezene

Dit waren de laatste drie hoofdstukken van deel 1 in het boek. Hier begon ik echt door te krijgen dat de bevolking van Beek de echte boosdoener was. Het volk veranderde in een onmenselijke groep nadat ze deze straf opriepen voor Jelmer, Jules en Burak. De strafscene van de jongens was zo in detail geschreven en verwerkt dat ik even moest stoppen met lezen. Terwijl ik aan het lezen was vormde ik ook medelijden voor hen en hun gezin.

In het laatste stukje probeert Timo weer opgang te komen maar eindigt het vreselijk. Ik was eerst super blij voor Timo dat het weer goed ging en dat zijn schuldgevoel meer of minder weg was. Alleen toen kwam er een geheimzinnig persoon in zijn kamer en liet hem ene geluidsfragment horen. Wie was dit persoon en wat was het fragment? Als lezer kom je dit al eerder in het boek te weten, want er is maar één geluidsfragment in het boek voorgekomen en maar één persoon heeft die nog op zijn telefoon staan. Een fluister fragment van de heks op Jelmers telefoon.

Opdracht hoofdvraag

Titel en auteur boek 2: Hex – Thomas Olde Heuvelt

1. Welke hoofdvraag staat in het boek centraal?

       Wie is het echte kwaad Katharina of de bewoners van Beek?

1. Bewijzen die leiden tot de hoofdvraag:

        * Het verhaal draait om Katharina en wat de bewoners van Beek in de middeleeuwen haar hebben aangedaan. Ze wil de bewoners straffen. De vraag is of dit rechtvaardig is of niet en of zij dan het kwaad is of de bewoners van Beek.

          * Aan het begin van het boek wordt Katharina gezien als het kwaad, een enge heks die het dorpje vervloekt.

          * Naarmate je verder leest en je de personages beter leert kennen, zie je dat de bewoners van Beek misschien wel erger zijn dan de heks.

           * Aan het eind van het boek wordt er door Stefan de Graaf en Robert Grim ernaar verwijst dat aan de bewoners van Beek ligt en niet aan Katharina.

“Dit was allemaal een test geweest. Ze hadden dit over zichzelf afgeroepen: zij waren het kwaad, een menselijk kwaad. Zij hadden het kwaad geschapen dat Katharina was, door kommer en kwel in zichzelf de overhand te laten voeren, door onschuldigen te straffen en hun handen te wassen in onschuld.” Pagina 529

“Dat heeft ze nooit gehad; het was altijd al het dorp.” Pagina 543

“En Grim dacht: we (bewoners van Beek) leren het nooit.” Pagina 526

           * Olde Heuvelt stelt deze vraag in het nawoord.

 “Als het antwoord op de vraag wie nou eigenlijk het kwaad is Katharina of Beek.” Pagina 569

1. De bovenstaande bewijzen in overweging nemend denk ik dat dit het antwoord op de hoofdvraag is:

     Ik denk dat de bewoners van Beek het kwaad zijn, doordat hun degene zijn die het allemaal zijn begonnen in de middeleeuwen. Nadat Katharina’s ogen en mond opgemaakt waren, bracht ze haar kinderen terug. Dat is het enige wat Katharina wou, nadat de bewoners van Beek hun van haar afgenomen hadden 300 jaar geleden. Haar kinderen werden toen alweer vermoord. Als dit niet gebeurd was, was het verhaal misschien veel positiever afgelopen. Dat de bewoners van Beek het kwaad zijn, werd aan het eind van het verhaal ook bevestigd door de uitspraken van Grim en Stefan.  

[1] van Duyn, K. (2019, 19 maart). Boeiende en leesbare horrorthriller. Hebban. https://www.hebban.nl/recensie/kees-van-duyn-over-hex

[2] Koobs, R. (2016, 29 december). Een modern heksenverhaal met literaire ambitie. Tzum.

https://www.tzum.info/2016/12/recensie-thomas-olde-heuvelt-hex/