Auteur: Maarten ’t Hart
Titel: Het woeden der gehele wereld Psychologische roman

Titel en titelbeschrijving

De titel van het boek is: ‘Het woeden der gehele wereld’. Maarten ’t Hart heeft deze titel ontleend aan een lied van Gabriel Fauré waarin sprake is van ‘querelles du monde’(het woeden der gehele wereld). Alexander luistert ook met zijn pianolerares, Alice Keenids, naar cantate 80 van Bach, waarin die het woeden der gehele wereld oproept en ook weer bezweert. Bovendien haalt Minderhout aan dat de Tweede Wereldoorlog zich zal herhalen (‘vroeg of laat begint de hele wereld weer te woeden’). Maarten ’t Hart heeft bij dit boek voor deze titel gekozen, omdat Alexander temidden van deze woedende wereld houvast en zekerheid probeert te zoeken. Bach helpt hem hierbij, want hij weet het woeden te bezweren.

Belangrijkste personage(s)

De hoofdpersoon van het verhaal is Alexander Goudveyl. Hij is een round character, want je komt veel over hem te weten. Alexander wordt bekrompen en overdreven zuinig opgevoed. Zijn ouders hebben weinig oog voor zijn muzikale gave. In zijn woonplaats is hij een buitenbeentje waardoor hij in een soort isolement opgroeit. Nadat Vroombout is vermoord is hij erg bang dat de moordenaar ook hem wil doden. Daarom rust hij niet voordat hij weet wie de moordenaar is. Tijdens zijn studietijd wordt hij steeds zelfstandiger.

De bijpersonages zijn:

- De ouders van Alexander - Vroombout - Simon Minderhout

De ouders van Alexander zijn heel gierig. Ze nemen geen grote plaats in, in het verhaal. Alleen wel bij de ontknoping en dat is een heel belangrijk deel, maar verder in het boek zijn ze niet belangrijk.

Vroombout is een agent en hij heeft in de oorlog veel joden opgepakt. Hij probeert door middel van chantage aan geld te komen. (hij chanteert de mensen die op de ‘Ma-juba 2’ zaten) Hij is een pedofiel en laat jongetjes voor geld zich uitkleden.(ook Alexander)

Simon Minderhout is een apotheker. Hij is ruimdenkend en heeft een brede belangstelling. Vooral de muziek interesseert hem en hij steunt Alexander in zijn muzikale ontwikkeling. Hij was ook de gene die het initiatief had genomen om zijn joodse vrienden naar Engeland te laten vluchten. In het dorp wordt over hem geroddeld, omdat hij belangstelling schijnt te hebben in de meisjes.(Terwijl hij al getrouwd is!)

Perspectief

In de proloog is er een auctoriale vertel situatie. Het hoofdstuk wordt in de hij-vorm verteld. De schrijver is de alwetende verteller. In de rest van het verhaal is er een ik-vertel situatie. Alexander vertelt het verhaal van zijn jeugd en een deel van zijn volwassenheid, hij kijkt erop terug.

Ruimte

De proloog speelt zich af in de haringlogger die vanaf de Hoek van Holland vertrekt.

In deel twee begint het verhaal in een klein visserdorpje aan de Nieuwe Waterweg, vlakbij Vlaardingen. Vooral in het begin geeft Alexander een gedetailleerde beschrijving van ’t Hoofd. Ook Leiden is een belangrijke plaats, want daar gaat Alexander studeren. In Voorschoten ontmoet Alexander de Ederheims. In Den Haag studeert hij aan het conservatorium.

Deel drie speelt zich af in de achtertuin van Alexander zijn huis en in de rest van de plaats. (Alexander en Oberstein lopen een stukje) Het is niet duidelijk in welke plaats Alexander woont.

Samenvatting

Deel één

In de proloog wordt beschreven hoe zeven vluchtelingen en de bemanningsleden van de vissersboot “Ma-juba 2”van Willem Vroombout naar Engeland probeert te vluchten. Dit mislukt: de boot wordt door de Duitsers getorpedeerd. Roeiend keren ze terug naar Hoek van Holland.

Deel twee

Alexander Goudveyl groeit op in een vissersplaatsje aan de Nieuwe Waterweg. Zijn ouders zijn in de oorlog van Rotterdam naar het plaatsje verhuisd. Zijn vader is voddenkoopman. De familie wordt met de nek aankeken: de Goudveyls zijn van oorsprong ‘hersteld’ en omdat dit kerkgenootschap in het vissersplaatsje er niet is zijn ze gereformeerd geworden. Alexander wordt gepest door zijn leeftijdsgenoten en daardoor is hij bang dat God hem zoekt te doden. In het pakhuis van zijn vader staat een oude piano, een Blutner, waarop hij zichzelf leert spelen. Vader Goudveyl wordt regelmatig gechanteerd door Vroombout, die gedurende een zomer Alexander geld geeft om zijn broek naar beneden te doen. Tijdens de ‘Kruishoop-campagne”begeleidt Alexander de gezongen liedjes. Vroombout komt het pakhuis binnenlopen waar Alexander speelt en wordt daar neergeschoten. Alexander hoort de knal wel, maar denkt dat zijn vader een grapje met hem uithaalt, omdat zijn vader dat wel vaker deed. Dan knalde hij heel hard een zak naast het hoofd van Alexander zodat hij zou schrikken. Wanneer hij omkijkt, ziet hij Vroombout dood op de grond liggen en de man het pistool op hem richten. De moord wordt een obsessie voor Alexander, alleen de politie kan hem niet oplossen. Door zijn vriendschap met Herman komt Alexander in contact met Alice Keenids. Hij krijgt pianoles van haar en hij komt erachter dat zij meer van de moord afweet. Later ontmoet hij ook Minderhout, de apotheker. Ook hij heeft iets met de moord te maken. Op één van zijn treinreizen naar het lyceum ziet hij Minderhout met een man (Oberstein) met een ruige zwarte baard. Hij herkent de man, maar weet niet precies waarvan. Hij wordt verliefd op Janny, maar daar heeft hij het liever niet over. Hij komt erachter dat Vroomboot en Aliceop de boot zaten. Minderhoput had joodse vluchtelingen aan boord geholpen. Alexander probeert erachter te komen wie dat zijn. Na de middelbare school wil hij eigenlijk heel graag naar het conservatorium, maar hij moet van zijn vader pharmacie gaan studeren in Leiden. Daardoor komt hij in contact met Edersheim en hij bleek ook op de boot te zitten. Later komt hij erachter dat Oberstein ( een bekende dirigent en uiteindelijk zijn schoonvader) ook meevoer. Alle mensen waarvan hij wist dat ze op de boot hadden gezeten waren er op de dag dat Vroombout vermoord werd, alleen Oberstein niet. Als Alexander pianostemmer wordt om een beetje bij te verdienen komt hij terecht bij de weduwe Vroombout. Zij vertelt hem dat haar zoons na een mislukte vluchtpoging zonder logger zaten. Elk jaar rond kerst schreven ze een brief naar de inzittenden m een schadeloosstelling. Alexanders ouders komen op bezoek in Leiden. Ze komen hem iets belangrijks vertellen, maar ze doen er heel moeilijk over.Beetje bij beetje vertellen ze het. Ze woonden eerst in Rotterdam. Geholpen door Vroombout (daarom chanteerde hij) zijn ze in de oorlog verhuisd naar ’t Hoofd. Verder vertelde ze niet, want toen kwam William binnen lopen. Ze dachten dat Alexander het wel zou begrijpen ‘met zijn gouden hersens’. Twee dagen later sterven zijn ouders door een koolstofmonoxide vegiftiging. De zuinigheid die dit veroorzaakt had zorgde er ook voor dat ALexander heel rijk werd. Via hoezen van LP’s leert Alexander, Oberstein van gezicht kennen. Nadat hij een foto van hem heeft gezien denkt hij dat hij hem ergens van kent. Alleen hij weet niet waarvan. Hij ontdekt dat Oberstein op de avond van de moord een concert in Rotterdam heeft gegeven. Eerst denkt hij dat hij de moordenaar is, maar stapt later toch maar van dit idee af. Later ontmoet Alexander de twee dochters van Oberstein en hij trouwt met Joanna. Joanna kan heel mooi zingen. Oberstein is nu dus zijn schoonvader.

Deel drie

In dit laatste deel ontmoet Alexander Oberstein. Hij heeft de nog in levende zijnde vluchtelingen van de logger uitgenodigd . Ook Minderhout is er. Joanna en haar vader zijn onderweg. Wanneer Alexander in slaap valt, arriveren Joanna en haar vader. Als hij wakker wordt staat Oberstein voor zijn neus. Als ze aan tafel zitten komt er een discussie en Alexander beschuldigt Oberstein van de moord. Oberstein en Alexander gaan dan wandelen en Oberstein legt alles uit. Oberstein vertlet dat ze met z’n alle bij elkaar waren om een hartig woordje met Vroombout te spreken over de dreigbrieven. Als er plotseling een schot wordt gelost door een onbekende schutter. Oberstein vertelt ook dat Vroombout iets te maken had met de verdwijning van zijn vrouw en zoon. Het blijkt dat die zoon Alexander is.(dit wordt niet expliciet gezegd)

Mijn mening

Ik vind het een saai boek. Het gaat de hele tijd over de moord, maar de oplossing komt opeens in een stroomversnelling het laatste hoofdstuk. Het gaat meer over Alexander zijn gevoelens en hoe hij met de moord omgaat. Ik vind wel dat het een heel onverwachte oplossing heeft. Dat vond ik leuk, maar alleen het einde boeide me. Het taalgebruik was ook niet makkelijk, het was moeilijk om de hele tijd je aandacht er bij te houden en soms moest je daardoor een bladzijde opnieuw lezen. De bijbel wordt er ook de hele tijd bijgehaald en de liefde van Maarten ’t Hart voor muziek. Ik zal dit boek niet aanraden.