Het grote verlangen door Marcel Möring

Het Grote Verlangen Marcel Möring
Meulenhoff
Amsterdam 1992

Samenvatting De tweeling Sam en Lisa en hun oudere broer Raph worden wees nadat hun ouders met hun auto tegen een boom rijden. De drie kinderen komen in drie verschillende pleeggezinnen terecht en verliezen al het contact met elkaar. Elke nacht heeft Sam dromen over zijn ouders, over het ongeluk, over vroeger. Als hij vijftien jaar oud is, belt zijn oudere broer hem. Hij vertelt Sam dat het noodzakelijk is om alles te vergeten. Dat doet Sam. Wanneer hij 18 is, krijgt hij van de advocaat van zijn ouders het adres van Raph. Raph wil een tocht door de provincies maken, hij wil voor het eerst in zijn leven helemaal vrij zijn. Sam gaat met hem mee omdat hij zijn broer wil leren kennen. Hij wil weer familie hebben en besluit van zijn broer te houden. Wanneer ze terugkomen van hun tocht door de provincies zoeken ze Lisa op. Hun zus is ondertussen getrouwd met Simon. Ze wonen in een oude vervallen fabriek op een afgelegen industrieterrein. Vanaf dit moment komen de broers en zus regelmatig bij elkaar in Sams appartement. Lisa praat over vroeger. Al snel beschouwt Sam haar verhalen als zijn eigen herinneringen. Lisa gaat weg bij Simon. Ze houdt van hem maar vind dat hij te weinig doet om van haar te houden. Lisa gelooft in echte liefde. Sam gelooft niet in liefde, alleen in geilheid, in afhankelijkheid, in bij elkaar zijn uit gemak, in liefde als beslissing waarbij mensen diensten uitwisselen maar niet in liefde als Tristan en Isolde. Het bedrijf waar hij voor werkt als archivaris gaat failliet en Sam krijgt een ander baantje aangeboden van Julius the nightfly, iemand die hij in de kroeg heeft ontmoet. Hij neemt het baantje als bodemmonsteraar in een verlaten gebied aan en vertrekt voor drie maanden om daar na te denken. Voor het eerst sinds hij besloot alles te vergeten heeft hij weer dromen over vroeger, over het ongeluk. Wanneer hij terugkomt hebben Lisa en Raph net een van hun familiebijeenkomsten. Lisa vertelt het verhaal van de man die alles vergat. Het verhaal gaat over iemand die iets zoekt en het pas vindt als hij alles is kwijt geraakt. Lisa heeft het verhaal vaker verteld, maar nooit op deze manier. Nu herkent Sam zich in de man die alles vergat, ook hij is immers alles vergeten. Hij begint te vertellen over hun jeugd, over wat hij er zich van denkt te herinneren. Voor het eerst stelt hij vragen. Waren ze wel het perfecte gezin? Hadden zijn ouders ruzie voordat ze vertrokken? Tegen Lisa’s zin in vertelt Raph het echte verhaal. Ja, hun ouders hadden ruzie voordat ze vertrokken. Maar ze vertrokken niet alleen, ze namen Sam mee. Sam was de enige die het ongeluk overleefde. Toen hij uit het ziekenhuis werd ontslagen gingen ze gedrieën naar de plaats van het ongeluk. Daar zaten ze de hele middag tegen de boom en daarna gingen ze alle drie hun eigen weg.

Titelverklaring Het boek gaat over Raph die op zoek is naar zijn herinneringen en misschien ook naar liefde. Op een bepaald moment in het boek zegt Lisa: “Alleen de herinnering is gebleven, en de herinnering is niet genoeg, de herinnering is een groot verlangen.” Het boek draait eigenlijk helemaal om verlangen.

Tijd Sam en Lisa zijn 12 jaar als het ongeluk gebeurt en Neil Armstrong de eerste stap op de maan zet. Het verhaal begint bij hun geboorte, 12 jaar voor 1969, dus in 1957. Het is onduidelijk hoe oud Sam is wanneer hij achter de waarheid komt (het einde van het boek). Ik denk dat hij dan iets in de dertig is. Dus het verhaal loopt van 1957 tot ongeveer 1987.

Tijdsopbouw Het verhaal gaat over herinneringen en zit dan ook vol met flashbacks. Er zijn zover ik weet geen vooruitwijzingen.

Ruimte De ruimtes en de buurten waar Sam, Lisa en Raph wonen worden nauwkeurig beschreven. Sam woont in een ‘uit steen gehakte schoenendoos’, Raph heeft zijn atelier in een ‘uit steen gehakte spelonk’ en Lisa woont op een naargeestig en verlaten industrieterrein. Volgens mij zijn deze ruimtes symbolisch voor het leven dat deze drie mensen leiden. Hun woonplaatsen zijn eenzaam en verwaarloosd, net zoals zijzelf.

Perspectief Lisa is mijn tweelingzuster. Zij is het geweten van de familie. Om de week komen zij en Raph, onze broer, bij mij. We drinken, we eten, we praten over vroeger, toen onze ouders nog leefden, en Raph en ik luisteren naar de verhalen die Lisa vertelt.

Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief en dan vanuit een vertellend-ik-perspectief, aangezien de gebeurtenissen vanuit het heden worden verteld.

Thema Het boek gaat over het verlangen. Het verlangen naar herinneringen van vroeger, de behoefte om te weten wat er gebeurde, het verlangen naar ouders. Sam heeft zijn ouders veel te vroeg verloren. Het verlangen om zijn familie te leren kennen, waardoor Sam achter Raph aanliep op hun tocht door de provincies. Het verlangen om de liefde te kennen en van andere mensen liefde te krijgen. Het boek gaat over het zoeken naar de herinnering, en daarmee ook het verlangen naar de herinnering.

Mening Ik heb genoten van het boek. Het was zo’n boek waar ik speciaal langer over deed, waarbij ik mezelf verplichtte het boek even weg te leggen omdat het dan langer zou duren voordat ik de laatste bladzijde moest omslaan. Zo’n boek waarvan je eigenlijk geen boekverslag mag maken omdat het niet leuk is om het boek verder te ontleden. Ik vond het ook heel moeilijk om een samenvatting te maken van het boek. Volgens mij gaat het boek niet echt over de gebeurtenissen maar vooral over het thema. De schrijfstijl van het boek vond ik heel erg leuk. Het waren lange zinnen, maar ze waren wel makkelijk. Soms moest je even over een zin nadenken om het te begrijpen, maar zelfs dat vond ik leuk. Niet altijd lukte het om het helemaal te begrijpen, zoals bij een verhaal dat Simon aan Sam vertelt. Gelukkig vertelt Simon dan ook dat het hele vage, duistere filosofie is en zegt Sam dat hij het betoog van Simon ook niet helemaal kon volgen. Ik vond het leuk dat er zoveel afwisseling in het boek zat; soms was het heel verhalend, soms filosofisch en andere tijden heel nuchter . Er stonden best veel symbolische verhalen in het boek, zoals het verhaal van de man die alles vergat maar ook een Joods verhaal over een herder en een filosofische tekst van een monnik. Ook van de gedachtebrouwsels heb ik genoten. Op een bepaalde manier was het boek wel spannend. Het was niet duidelijk of Sam zijn herinneringen ver weggestopt had, of dat hij ze gewoon niet had. Je hoopte op nieuwe herinneringen. Ik kan me ook erg goed inleven in de hoofdpersoon. Waarom weet ik niet. Ik heb immers mijn herinneringen nog. Maar misschien kan ik het verlangen herkennen. Waarschijnlijk wil ik, zoals alle pubers, weten wie ik ben. Ook Sam wil dat weten. Alleen hij wordt zichzelf door zijn herinneringen terug te krijgen en door de liefde te ontdekken. Mijn herinneringen heb ik zover ik weet nog. Misschien kan ik me ook goed inleven omdat ik helemaal in het boek zat en me meestal wel erg makkelijk in kan leven. Op het laatst was ik zelfs bijna boos (kun je boos op een boek zijn?) Boos omdat hij zich wel kende, omdat zijn verlangen voor een deel was vervuld en ik mijzelf nog steeds niet ken.