Feitelijke gegevens
Titel: Het boek Ont
Oorspronkelijke titel: idem
Auteur : Anton Valens
Verschijningsdatum 1e druk: februari 2012
Gebruikte druk:2e
Aantal bladzijden: 350
Uitgeverij: Augustus
Verfilmd als: n.v.t
Verslag geschreven door: Kees van der Pol
Biografie auteur
ANTON VALENS (1964) volgde de opleiding schilderen aan de Rietveld Academie en aan de Rijksacademie. Hij combineerde zijn studie met werken in de Thuiszorg in Amsterdam. In 2004 verscheen zijn debuut, de verhalenbundel Meester in de hygiëne, waarmee hij zowel de Marten Toonder / Geertjan Lubberhuizen-prijs voor Literaire Prozadebuten 2005 als de Lucy B. & C.W. van der Hoogt-prijs 2006 won.
In het voorjaar 2009 verscheen de novelle Vis.
Flaptekst
Met de overgang van de gulden naar de euro breekt voor Isebrand Schut de financiële ijstijd aan. Na oneervol ontslag als callcentermedewerker probeert hij zijn leven op de rit te krijgen door een zelfhulpgroep op te richten. De ambities van de leden van Man&Post strekken echter verder dan het saneren van hun administratie: de Limburger Jean-Luc wil van de wietplantage in zijn woonkamer af, de psychiatrisch verpleegkundige Sylvio probeert als vj naam te maken in het Groninger uitgaanscircuit en de voorman Ebel Formsma staat op de bres voor de ondergrondse toiletten op de Grote Markt.
Wanneer de flamboyante en bemiddelde organisatieadviseur Meckering uit Nieuw-Buinen zich bij de groep meldt, wordt Isebrand uit zijn inertie getild. Meckering, met zijn fenomenaal onnavolgbare redeneerkunst, neemt hem mee op een lange reis naar de oorsprong van het voorvoegsel 'ont'.
Het Boek Ont is een bij vlagen hilarische, bloedmooi geschreven roman waar het talent van Anton Valens van elke pagina af spat. Man & Post is een onvergetelijke vriendenclub.
Motto
“Ik ben ervan overtuigd: het grootste deel van alle boeken zijn brieven, in de toekomst geworpen, met een memento over het gebeurde. Brieven poste restante, omdat een nadere adresaanduiding ontbreekt. Een poging om achteraf een contact met zichzelf te herstellen, en ook met vroegere bloedverwanten en vrienden, die nog leven en niet beseffen dat ze “vermiste personen “zijn. “(Abram Terts [Andrej Sinjavski] uit het verhaal IJzel.)
Opdracht
Er is geen opdracht
Eerste zin van het boek
“Het was dinsdagavond kwart voor acht en een van de laatste dagen van oktober in het roemruchte stervensjaar van de gulden, dat schitterende, harde betaalmiddel met zijn waaier van kleurige biljetten als de staart van een paradijsvogel, dat met goedvinden van de kroon door de directeur van De Nederlandsche Bank verkwanseld werd voor een grauwe eenheidsmunt waar er al zoveel van zijn en die de ‘euro’ wordt genoemd.’”(blz. 9)
Quotes
‘Manja van der Ziel was wat Isebrands moeder ‘een carrièrevrouw’ placht te noemen. ‘Zo’n vrouw zou jij moeten hebben,’ vond ze. Manja was een ex-hockeykeepster van begin dertig. Ze had op hoog niveau gespeeld, maar na haar sportieve pensionering was ze nogal uitgedijd. Haar langwerpige gezicht, blonde vlechten en gevulde, rijzige gestalte deden hem altijd denken aan een moeflon-ooi op cowboylaarzen. Ze had een fikse bos hout voor de deur.’(blz. 21 )
“De formule van man & Post was eenvoudig”verzamel mensen die moeite hebben met het openen van hun post en laat ze elkaar daar op tweewekelijkse bijeenkomsten bij ondersteunen. Isebrand had het idee opgevat toen hij op een drukke zaterdagmiddag in Huis de Beurs op de hoek van de Vismarkt, op slechts vijftig meter afstand van zijn woning, geobserveerd had hoe een man aan een vriend een bankafschrift liet zien. De envelop ging een paar maal van de een naar de ander en weer terug, en wat er daarbij gezegd werd kon Isebrand vanuit zijn positie aan de leestafel niet horen. Uiteindelijk scheurde de vriend de envelop open.(blz. 15)
“Zijn moeder gaf hem het gevoel dat hij een natte scheet midden in haar gezicht had gelaten. Plotseling zag hij zichzelf van een afstandje bezig en snapte het: Ik sta weer schutterig examen te doen in de hoop op een complimentje. Ik faal."”
Tijdens het minutenlange doodzwijgen dat volgde, was hij onderhevig aan een spervuur van gedachteflitsen , waarvan de helderste een herinnering was aan Meckering “Je moet je teksten niet aan je familie laten lezen. Dat is het aller-stomste wat je kunt doen. Zijn woede schoot naar binnen en hij kafferde zich uit: wat een idioot.!”(blz. 328 )
Trivia
Er zijn geen trivia over het boek bekend.
Samenvatting
Deel I: Man& Post
Isebrand Schut (34 jaar) heeft het erg moeilijk in de laatste maanden van 2001. Hij is als medewerker ontslagen bij een callcenter waar hij te weinig productief was en zijn leidinggevende Manja van der Ziel hem eruit heeft gewerkt. Isebrand woont in de stad Groningen tegenover de A-kerk op A-kerkhof 16 (bekend van het Monopolyspel) Hij heeft enkele fobieën: zo durft hij niemand op straat te groeten en hij durft ook zijn post niet open te maken. Daarom heeft hij een soort zelfhulpgroep opgericht van mannen die allemaal hun post niet durven te openen. (Man & Post) Bij de oprichting zijn er vier mannen lid: Isebrand, Sylvio (een psychiatrisch verpleegkundige), Jean-Luc (een Limburger die wiet teelt) en Boudewijn (een autist). Je hoeft als lezer niet veel verbeeldingskracht te hebben om de mannen van de club al s “losers”of “schlemielen” te zien. Maar daar komt snel verandering in als zich een organisatiedeskundige (Cor Meckering) aanmeldt, die ook zijn post niet durft te openen. Deze man heeft wel poen en zal een belangrijke figuur in het leven van Isebrand worden. Hij zet de andere leden van de mannenclub aan tot daden. Isebrand voelt zich aangetrokken tot de man met de gladde praatjes en de overrompelende persoonlijkheid en laat zich met liefde voor diens karretje spannen. Het probleem met Isebrand is dat hij niet in de wieg gelegd lijkt voor iets anders dan grauwe middelmaat: hij had alles kunnen hebben, en hij heeft bijna niets. Het lijkt hem niet eens werkelijk te frustreren; hij schikt zich in zijn lot als schoonmaker(twee dagen lang) en als “toiletjuffrouw “ in de Groningse metro. Zijn moeder is veel ambitieuzer en bezig aan een roman over een heilige uit de Middeleeuwen. Isebrand is een mislukt (bijna afgestudeerd) bioloog. Cor Meckering leeft in onmin met zijn zoon uit zijn eerste huwelijk: hij is kunstschilder en Isebrand moet een werkstuk van hem kopen in opdracht van Cor. Hij koopt het fraaie schilderij “Twee gitaristes” maar moet het uiteindelijk in zijn eigen huis ophangen.
Cor Meckering neemt hem in de Kerstnacht ook mee naar Münster, waar verder niets te beleven valt en op de heenreis praat hij over zijn idee om een boek over taal (in het bijzonder over het voorvoegsel”ont” te schrijven.) Op de terugweg besluit hij dat inderdaad te doen en Isebrand zal hem daarbij helpen. Die is dus inmiddels als toiletmeneer in de Groningse metro begonnen, ook al levert dat nauwelijks iets op. Treurig is dan bovendien de situatie dat hij op een dag voor een paar euro wordt beroofd en dat hij die uit eigen zak moet bijleggen, want zijn leidinggevende Ebel Formsma wil geen ruchtbaarheid aan de zaak geven. Ebel is bovendien een fanatieke Groninger die een bloedhekel heeft aan Limburgers (dus ook aan Jean- Luc) en aan Europeanen. Maar hij sluit zich wel aan bij de mannenclub Man & Post. Isebrand krijgt soms adviezen van zijn zwager Menno over de manier om mensen te gaan groeten. Cor Meckering heeft een flinke winst gemaakt op de beurs, maar geeft zijn geld onder invloed van zijn vrouw meteen weer uit. Isebrand staat versteld van zoveel verkwistingen. Cor is bovendien te beroerd om voor bouwmaterialen te betalen en samen met Isebrand gaat hij puur bouwzand van een bouwproject stelen, maar het is toevallig het project van zijn zwager Menno die hen betrapt. Vernederd moeten ze het zand weer terugscheppen.
Aan het einde van deel 1 gaat Isebrand steeds meer proberen en het lijkt te gaan lukken. Hij geeft Robert Meckering (de kunstschilder die een financieel verlies heeft opgelopen bij zijn expositie) ook wat geld in de verwachting dat hij die terugkrijgt van Cor. Maar die heeft net een miljoenenverlies geleden op de beurs en van hem hoeft hij even niets te verwachten.
Toch komt Isebrand aan het einde van dat deel tot daden:
- hij heeft de tweede betekenis van “ont” bedacht (nl. beginnen te vgl. ontspruiten, ontbijten)
- hij durft afstand te nemen van Cor Meckering
- hij gaat zijn buurjongen groeten
- hij gaat het balkon van zijn moeder grondig onder handen nemen
- hij durft een eenzaam overgebleven jonge duif te doden.
- hij durft zijn oude leidinggevende Manja van der Ziel weer eens te ontmoeten
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden