1 Zakelijke gegevens Het behouden huis Willem Frederik Hermans Uitgever: De bezige bij Jaar van uitgave: 2000 Eerste druk: 1951 Aantal bladzijdes: 45
2 Titel
De ikpersoon in het boek is het vechten zat en vlucht daarom naar een nabij gelegen stadje. Daar staat een op dat moment verlaten huis, waarin hij gaat wonen. Dit huis is behouden in de oorlog. Het boek heeft geen motto
3 Inhoudsweergave
Aan het begin van het verhaal komt de hoofdpersoon, een Nederlandse soldaat, een Spaanse Yesero, wat beton opvuller is, tegen. Hij heeft op de technische school gezeten en vecht al 4 jaar mee in de tweede wereldoorlog. Hij werkt als een soort spion en is op een gegeven moment door de Duitsers gevangen genomen en zij wilde hem in een tuchthuis stoppen. Hij werd daarna nog een keer gevangen genomen in het concentratiekamp Strellwitz. Weer ontsnapte hij daar, en werd ook weer opgepakt. Hij ging met een trein mee maar sprong eruit bij Saksen toen het mogelijk was. Hij voegde zich bij het leger, de geallieerden. Als hij een heuvel op gaat om op vier Duitsers te schieten die zich schuilen in een huis, terwijl ze op weg zijn naar een kuuroord geef de sergeant de opdracht om het huis te controleren. De soldaat loopt in het huis en komt meteen in soort trance. Het was voor de soldaat 4 jaar geleden dat hij in een huis had geslapen. Soep stond nog op het vuur, en warm water liep nog het bad in. Hij bekijkt zichzelf in de spiegel, trekt schone kleren aan uit een kast en steekt een sigaret op. Dan valt hij in slaap op de bank. Opeens gaat de bel waarvan hij wakker schrikt. Een Duitse kolonel staat voor de deur en vraagt of hij de bewoner is van dit huis. Hij doet net alsof hij de eigenaar is en laat de Duitse soldaten in het huis overnachten. In het huis vindt de soldaat een bibliotheek maar ook een deur die hij niet open krijgt. De Duitsers zorgen dat ze geen last van hem hebben en vertrekken later weer. De eigenaar komt weer terug. Hij ontdekt dat er kleren weg zijn en loopt de tuin in. Na een gesprek komt de soldaat erachter dat hij inderdaad de echte eigenaar is en schiet hem dood. Ook komt hij de vrouw tegen vanuit de badkamer en haar wurgt hij. Zo graag wilde hij in dit huis blijven. Hij gaat de kamer binnen die eerst niet open ging maar nu plotseling wel en ontdekt een oude man. De oude man is zijn vissen aan het voeren en doet net alsof hij niks weet over wat er in het huis gebeurd is. Hij begint over Duitsland, die op alle fronten de beste is. De oude man denkt namelijk dat de soldaat een Duitser is. Ook zegt hij dat zijn schoondochter en zijn zoon met een granaat zijn omgebracht terwijl de soldaat dat natuurlijk heeft gedaan. De man vertelde hoeveel de vissen voor hem betekende en wat hij er allemaal mee deed. Toen is de soldaat in zijn eigen kamer naast de dode vrouw in slaap gevallen en weer werd hij wakker door de bel. Het was de Duitse kolonel die kwam melden dat de stad omsingeld was door Bolsjewieken. Hij is toen zijn eigen uniform aan gaan trekken, pakte zijn geweer en heeft de kolonel opgesloten in de kelder. Daarna ging hij naar de oude man toe en heeft hem proberen uit te leggen dat hij nu niet meer voor de Duitsers moest zijn omdat de Russen er waren, maar de oude man wilde niet luisteren. Hij heeft zijn uitleg toen in het kort op een briefje geschreven: Duitsland is kapot en je mag geen heil Hitler meer zeggen. Daarna ging hij naar buiten en wilde hij zich weer melden bij het hoofdkwartier. Hij kwam toen weer zijn vriend Yesero, de Spanjaard tegen, waar hij mee naar het huis wilde gaan, alleen toen gingen alle partizanen ook mee. Die plunderden alles. Hij kon ze niet tegenhouden. De oude man werd opgehangen aan de plataan en de kolonel en de vrouw werden opgeknoopt. Hij heeft nog wat waardevolle spullen van de eigenaar meegenomen en heeft toen niemand meer aanwezig was een granaat in het huis laten ontploffen. Alles vernietigt. Hij keek nog naar het huis en liep weg.
4 Personages
De ik-figuur is een man, van wie naam en leeftijd onbekend zijn. Hij heeft enkele jaren gevangen gezeten en doet nu dienst in een partisanenleger. D.w.z. dat hij vecht tussen de linies van de officiële strijdkrachten (Duitsers en Russen), in een soort niemandsland. Maar onder de partisanen is hij nog eens dubbel partisaan, alleenstaande. Hij is een geïsoleerde eenling. De ik-figuur probeert aan de chaos te ontkomen door een huis te gaan bewonen dat verlaten lijkt. Hij ontdoet zich van zijn uniform en trekt andere kleren aan. Hij geeft toestemming aan een Duitse kolonel als deze hem verzoekt woonruimte aan het Duitse leger af te staan. Als de eigenaar van het huis terugkomt, beschouwt hij deze man als een indringer. Hij vermoordt hem en zijn vrouw. Als de stad belegerd wordt, probeert hij de oude man, die in de afgesloten kamer woont, te helpen. Na de partisaanse overname van de stad, trekt hij zijn uniform weer aan. Hij sluit zich weer bij het leger aan en keert terug naar de chaos. Hij ziet ook in dat het huis in feite ook tot de chaos behoort. De ik-figuur is een round character.
De Duitse kolonel is een vriendelijke man. Hij verontschuldigt zich voor het wangedrag van zijn manschappen. De ik-figuur spaart zijn leven, maar tenslotte wordt hij door de partisanen opgehangen. De kolonel is een karikatuur van de cultuur, met zijn Duitse Grundlichkeit: ‘Zolang ik in dienst ben heb ik mij elke ochtend geschoren, precies om half zeven, met warm water, oorlog of geen oorlog! Dat is wat ik onder cultuur versta!’ Hij is een flat character.
De Spanjaard is ook een van de partisanen. De ik-figuur heeft contact met hem. Ze praten over het verleden. Wanneer ze elkaar aan het eind van het verhaal weer ontmoeten, verlangt de Spanjaard naar een vrouw. Hij laat zich meenemen door de ik-figuur, die beweert dat er in het huis een vrouw aanwezig is. Hij is een flat character.
De oude man is een wezenloze, dove vissenverzamelaar. De ik-figuur komt hem tegen in de afgesloten kamer. Hij heeft enkele aquaria met zeldzame vissen. Hij denkt dat de ik-figuur een Duitser is, want hij praat vol lof over het Duitse leger, dat het huis behouden heeft. Hij wordt door de partisanen vermoord. Hij is een flat character.
De eigenlijke bewoners zijn echte verstoorders van de illusie dat de ik-figuur verlost is van de chaos. Daarom moeten ze dood.
De situaties
In de novelle komen verschillende situaties voor. Allereerst de beginsituatie en de slotsituatie, maar daartussenin komt ook nog een aantal situaties voor. Er zijn twee belangrijke situaties waarin een nieuw element aan het verhaal wordt toegevoegd.
Ten eerste het moment waarop de Duitsers komen logeren in het huis met de grote ramen. Dit is een aanvulling op het –voor de lezer langzamerhand– vertrouwde beeld van het lege huis in beslag gekomen door de partisaan.
Ten tweede het moment wanneer de wettige eigenaar, zijn vrouw en de oude man in beeld komen.
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden