Perspectief en verteller: Dit boek is duidelijk geschreven in de ikvorm. Het lijkt of de ikfiguur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij direct meemaakt, dus een ik-verteller. BLZ 29. “Ik keek over hem heen, naar zijn motorfiets die tegen de plataan stond, ik keek naar de brand waarvan ik drie haarden kon zien. ‘Jawel,’ zei ik toen, ‘ik ben ziek’.” Hieraan zie je duidelijk dat het in de ikvorm geschreven is door een ik-verteller.

Ruimte: De hele gebeurtenis speelt zich af tijdens de tweede wereldoorlog aan het oostfront. Het is van belang dat het in Oost- Europa afspeelt, want daar was het slechter geregeld dan op andere plaatsen, de oorlog, de omstandigheden en faciliteiten voor de soldaten en dat kan een reden voor de hoofdpersoon zijn geweest waarom hij in dat huis is getrokken. Maar het grootste gedeelte van het boek speelt zich af in het huis. Het is een groot huis, eerst kwam je door een zware deur naar binnen, waar je terechtkwam in de gang. Door de achterdeuren kan je het terras zien met een marmeren balustrade en een lange rechthoekige Franse tuin. Achterin stond een prieel. Er waren vele benedenkamers, waar zich zelfs een vleugelpiano bevond. Boven was een kamer met boekenkasten en een schrijfbureau. Er was een grote slaapkamer die door een zwaar gordijn werd afgescheiden van een nog grotere badkamer. Daar lag een marmeren vloer. Dan waas er ook nog een gesloten kamer waar de hoofdpersoon niet in kon komen. Helemaal beneden bevond zich ook nog een kelder, waar veel proviand was opgeborgen. Dit geeft aan dat de eigenaars toch wel van de hogere klasse kwamen. Dit is ook heel belangrijk voor het verhaal, omdat het oorlog was en eigenlijk alles vernietigd was, behalve dat huis, dat van binnen en van buiten nog in perfecte staat was. De hoofdpersoon wilde zich hieraan vastklampen, zodat hij geen gevoel van oorlog had, maar van een gewoon leven.

Stijl: De auteur gebruikt korte zinnen, maar wel veel komma’s. Hij heeft gebruikt gemaakt van modern woordgebruik en het is simpel geschreven. Er zijn geen moeilijke woorden in gebruikt, dus het is makkelijk leesbaar. Er zijn weinig dialogen, maar er zijn wel beeldende ruimtebeschrijvingen. Dan vooral als het huis wordt beschreven, dit wordt beschreven in de ervaring van de hoofdpersoon.

Thema: Werkelijkheid- chaos Binnen deze chaos probeert de mens tevergeefs waarheid, identiteit, orde en zin te ontdekken.

Tijd: Het verhaal begint direct in een gebeurtenis, plotseling valt er een tak omlaag, toen de hoofdpersoon toen de hoofdpersoon als soldaat langs een boom liep. De auteur is in die gebeurtenis ‘binnengevallen’ en daarna loopt het verhaal gewoon verder. Het verhaal is chronologisch, al zit er wel een duidelijke flashback in op blz. 10, waar de hoofdpersoon vertelt wat er met hem allemaal in de oorlog is gebeurd aan een Spanjaard. Er is wel sprake van een tijdversnelling op blz. 10 als de hoofdpersoon dus verteld wat hij al heeft meegemaakt in de oorlog: “Gevangen door Duitsers. Gevangenis. Veroordeeld. Drie jaar. Tuchthuis. Op weg naar andere gevangenis ontsnapt. Dan weer gevangen. Concentratiekamp. Strellwitz. Ken je Strellwitz? Zes maanden. Weer gevlucht. Gepakt, vlak bij Zwitserse grens. In Saksen uit trein gesprongen. Gelopen, aldoor gelopen naar het oosten.” Dit lees je in een halve minuut, maar het fis een beschrijving van vier jaar. Ook is er sprake vaan tijdvertraging op blz. 29: “De Duitser maakte een gebaar om aan te duiden dat de herovering hem geen moeite had gekost. ”Het lezen duurt een paar secondes en als die Duitser dat gebaar maakt duurt dat hooguit een seconde. De vertelde tijd van het boek zal een paar maanden zijn. Het deel voor dat hij in het huis trekt zal een paar uur zijn en dan nog zijn verblijf in het huis en dat zijn enkele maanden, totdat het dorp bevrijd is door de geallieerden. De verteltijd is 79 bladzijden, maar het is een groot letterboek, dus zal het ongeveer 50 bladzijden beslaan en het duurt ongeveer 3 uur om het te vertellen.

Titelverklaring: Het behouden huis: Het huis staat voor orde en regelmaat, behouden betekent ook niet veranderen. Dit betekent dat alles in de oorlog vernietigd is, kapot en verbrand, maar dat er een huis was dat behouden bleef en dit staat dus voor alles wat de soldaat gemist heet in zijn vier jaar soldaat zijn. Het is ironisch bedoeld, want het huis is niet echt behouden gebleven het is namelijk door hem zelf vernietigd. Dus die orde, regelmaat en veiligheid zijn door de oorlog vernietigd. Vooral veiligheid, want dit heeft hij in de oorlog niet ervaren en aan het eind ziet hij pas dat het eigenlijk net was of het ook aldoor komedie had gespeeld en zich nu pas liet zien zoals het in werkelijkheid was geweest: een hol, tochtig brok steen, inwendig vol afbraak en vuiligheid. Het was meer een droom, waar hij de werkelijkheid eerst niet van zag.

C) Verwerkingsopdracht:

Ik doe verwerkingsopdracht 29:

Minibiografie van W.F. Hermans
Willem Frederik Hermans geboren op 1 september 1921 te Amsterdam. Hij was afkomstig uit een onderwijsgezin. Zijn zus Cornelia Geertruida heeft in 1940 zelfmoord gepleegd. Willem Frederik Hermans volgde een gymnasiumopleiding en daarna begon hij met de studie sociografie, maar schakelde over naar fysische geografie waar hij afstudeerde aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. In 1958 is hij aangesteld als lector van de Rijksuniversiteit van Groningen, maar in 1973 nam hij ontslag en richtte zich nu fulltime op het schrijversberoep waarvoor hij naar Parijs verhuisde. Hermans hield veel van reizen, hij verzamelde schrijfmachines en fotografeerde ook veel. Zijn laatste jaren bracht hij door in Brussel, hij stierf 27 april 1995. Hermans debuteerde met poëzie: “Kussen door een rag van woorden”( 1944) Daarna kwamen er recensies, essays en verhalen. Het eerste romandebuut was in 1947: “Conserve”. Op zijn naam staat een zeer omvangrijk oeuvre in alle mogelijke genres. Maar de meest gebruikte zijn toch wel: poëzie, roman, novelle, kort verhaal, column, toneel, scenario, televisiespel, essay, polemiek(pennenstrijd), autobiografie. Algemene thema’s zijn: wereldliteratuur beschouwing, werkelijkheid-chaos. Binnen de chaos probeert de mens tevergeefs waarheid, identiteit, orde en zin te ontdekkern. Een bijzonderheid in Hermans schrijfcarrière is wel dat een gedeelte uit een roman: “Ik heb altijd gelijk”(1951)betiteld werk als kwetsend voor rooms-katholieken en er volgde toen een proces wegens belediging van een bevolkingsgroep. Hermans werd vrijgesproken. Het perfectionisme van Hermans leidt tot belangrijke correcties in herdrukken. Hermans had ook een pseudoniem: Age Bijkaart, hij publiceerde vanaf 1974 opstellen in Het Parool. Later zijn deze opstellen gebundeld in “Boze brieven van Bijkaart”. In 1977 aanvaardt Hermans de Grote Prijs der Nederlandse Letteren, nadat hij eerder de P.C. Hooftprijs geweigerd heeft. Het werk van Hermans werd beïnvloedt door Multatuli(1820-1887), Kafka(1925, Der Prozesz), Bordewijk(1884-1965) en L.Wittgenstein waarvan hij ook vertaalt. In 1995 schreef hij nog het boekenweekgeschenk: “In de mist van het schimmenrijk”

Enkele aspecten van de visie van Hermans van de mens en zijn bestaan:

A. Het menselijk bestaan wordt gekenmerkt door onzekerheid: de mens weet niet wie zijn vriend is, en die nu zijn vijand is kan het volgende moment zijn helper zijn.

B. De mens leeft onder voortdurende bedreiging, een dreiging die te erger is doordat hij ze niet kent.

C. De mens kan zichzelf niet kennen: hij ziet zichzelf anders dan de anderen hem zien. Hij weet niet wat hem drijft om bepaalde dingen te doen en andere te laten. Hij speelt het leven niet, het leven speelt hem.

D. De mens leeft niet in een geordend bestaan, in een logisch verband, maar in een chaos. Hij kan misschien menen dat er enig systeem in zijn bestaan zit, maar dit is niet zo. Dit heeft betrekking op “Het behouden huis”

E. Dit alles maakt het leven tot een absurd en doelloos iets. Het belangrijke is natuurlijk niet het wereldbeeld, maar het feit dat Hermans dit wereldbeeld met een uiterst suggestieve kracht weet waar te maken. Citaat: ‘Er zijn geen goede schrijvers.’ Soms ontstaat in ons land een goed boek, dat op het gemiddelde peil geen invloed heeft. De goede boeken zijn meestal afkomstig van zonderlingen, liefhebbers die stiekem schrijven in het holst van de nacht en niets te maken hebben met het literaire leven, met de levende literatuur als geheel.’( uit: “Mandarijnen op zwavelzuur”, 1964)

De bibliografie van Hermans ( beknopt): 1944 Kussen door een rag van woorden poëzie
1946 Horror coeli poëzie
1947 Conserve roman
1948 Moedwil en misverstand verhalen
1948 Hypnodrome poëzie
1949 De tranen der acacia’s roman
1951 Ik heb altijd gelijk roman
1952 Het behouden huis novelle
1953 Paranoia verhalen
1956 De God denkbaar, Denkbaar de God groteske
1957 Een landingspoging op Newfoundland verhalen
1957 Drie melodrama’s verhalen
1958 De donkere kamer van Damokles roman
1962 Drie drama’s toneel
1962 De woeste wandeling filmscenario
1964 Mandarijnen op zwavelzuur essays
1964 Het sadistisch universum polemische stukken (2e deel 1970) 1966 Nooit meer slapen roman
1967 Wittgenstein in de mode essay
1967 Een wonderkind of een total loss verhalen
1968 Overgebleven gedichten poëzie
1969 Fotobiografie autobiografie
1969 De laatste resten tropisch Nederland reisbeschrijving
1971 Herinneringen van een engelbewaarder roman
1972 King Kong televisiespel
1973 Het evangelie van O. Dapper Dapper groteske
1974 Periander toneel
1974 Machines in bikini essay
1975 Onder professoren roman
1976 De raadselachtige Multatuli biografie
1977 Boze brieven van Bijkaart
1979 Houten leeuwen en leeuwen van goud essays
1979 Ik draag een helm met vederbos essays
1980 Filip’s sonatine novelle
1980 Homme’s hoest novelle
1981 Uit talloos veel miljoenen roman
1982 Geyerstein’s dynamiek novelle
1983 Mandarijnen op zwavelzuur, Supplement polemische stukken
1984 De zegelring novelle
1984 Klaas kwam niet essays
1985 De liefde tussen mens en kat verhalen
1986 Koningin Eenoog fotoboek
1987 Een heilige van de Horlogerie roman
1988 Door gevaarlijke gekken omringd columns
1989 Au Pair roman
1990 Wittgenstein essays
1991 De laatste roker verhalen
1995 Ruisend gruis roman

D) Beoordeling: Ik vond het een kort, maar krachtig boek. Er gebeurde in een korte tijd namelijk erg veel. Ik vind dat Hermans heel goed de vele gebeurtenissen die zich afspelen duidelijk heeft laten overkomen. Ze waren erg werkelijk, dit kwam denk ik door de grote en gedetailleerde beschrijving van de handelingen, zo kon je je helemaal voorstellen hoe die handeling of die situatie eruit zag. Dit maakt het boek levend en dat is fijn om te lezen. Al vond ik door die grote beschrijving van sommige situaties ook wel schokkende tussen zitten. Het speelt zich natuurlijk af in de oorlog en dat was vechten en veel doden. Hier was het ook in het huis niet echt fijn, dit waren de momenten toen de hoofdpersoon de eigenaar en eigenares om zeep hielp en toen later de oude man door de partisanen was opgehangen. “En toen de partizanen uitrukten en ik op het grasveld voor het huis kwam, zag ik waar de oude man gebleven was. Ze hadden hem opgehangen aan de plataan en op zijn buik hadden ze het papier vastgespeld dat ik voor hem had geschreven: Deutschland kaputt. Jetzt kommen die Sowjets. Nie mehr Heil Hitler sagen. Sonst magen die Russen Sie tot und fressen Ihre Fische auf.” Dit kan ik helemaal voor mij zien, de gruwel hiervan en dus hoe afschuwelijk die hele oorlog was. Er waren wel meer van ongeveer vergelijkende situaties die schokkend overkwamen. Hier heeft het personage ook een rol in gespeeld. Doordat het in de ikvorm is geschreven krijg je ook alle gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon te lezen en dat brengt spanning met zich mee. Je weet wat hij denkt, maar zal hij het ook uitvoeren? Het personage was in het algemeen wel heel ‘echt’, hij was namelijk lang niet perfectionistisch en wijs en goed. Hij was een echte soldaat ten tijde van de oorlog. In het huis was hij juist een beetje arrogant. Dit maakt hem tot een echt personage, omdat ook de gewone mensen in het dagelijks leven ook niet perfect zijn en sommige ook arrogante trekjes hebben. Je kan je jezelf ook wel voorstellen dat iemand die in oorlogsituatie zit helemaal in de war raakt, psychisch. Daarom is het ook weer niet zo vreemd dat hij de eigenaar en de eigenares vermoordt, ik kan daar wel inkomen. De hoofdpersoon kwam voor de rest heel redelijk over en ook wel begrijpelijk, hij voelde zich veilig in dat huis, afgesloten van de oorlog, ik denk dat dit een hele menselijke reactie is. Ik zou mij alleen moeilijk kunnen identificeren met de persoon, omdat ik geen notie heb van een oorlogsituatie, de gevoelens die je dan hebt, als soldaat en hoe je dan zou handelen. De angst die hij heeft, voor het terug gaan naar de oorlog, het vechten, kan ik wel goed begrijpen, het is natuurlijk niet leuk om weer te gaan vechten en je zou er alles voor over hebben om dat tegen te houden. Het boek was makkelijk te lezen, er zaten geen moeilijke woorden in en het waren korte zinnen. Het was heel logisch opgebouwd, want het liep gewoon chronologisch. Dit is ook een punt dat het boek voor een gedeelte ook spannend maakt, je bent benieuwd wat er daarna zou gebeuren. Toch spelen de gebeurtenissen in dit deel een belangrijkere rol. Gelukkig heeft het boek een gesloten eind, de gebeurtenis is afgerond. Ik vind dit wel fijn
Anders moet je het zelf invullen en ik wel liever weten wat het werkelijk is. Bij dit eind kun je ook nog een aantal vragen stellen, maar je weet dat hij uit het huis is en dat die vernietigd is en dat hij dus dat afgesloten heeft. Eigenlijk was het hele boek heel makkelijk te volgen

D) Beoordeling: Ik vond het een kort, maar krachtig boek. Er gebeurde in een korte tijd namelijk erg veel. Ik vind dat Hermans heel goed de vele gebeurtenissen die zich afspelen duidelijk heeft laten overkomen. Ze waren erg werkelijk, dit kwam denk ik door de grote en gedetailleerde beschrijving van de handelingen, zo kon je je helemaal voorstellen hoe die handeling of die situatie eruit zag. Dit maakt het boek levend en dat is fijn om te lezen. Al vond ik door die grote beschrijving van sommige situaties ook wel schokkende tussen zitten. Het speelt zich natuurlijk af in de oorlog en dat was vechten en veel doden. Hier was het ook in het huis niet echt fijn, dit waren de momenten toen de hoofdpersoon de eigenaar en eigenares om zeep hielp en toen later de oude man door de partisanen was opgehangen. “En toen de partizanen uitrukten en ik op het grasveld voor het huis kwam, zag ik waar de oude man gebleven was. Ze hadden hem opgehangen aan de plataan en op zijn buik hadden ze het papier vastgespeld dat ik voor hem had geschreven: Deutschland kaputt. Jetzt kommen die Sowjets. Nie mehr Heil Hitler sagen. Sonst magen die Russen Sie tot und fressen Ihre Fische auf.” Dit kan ik helemaal voor mij zien, de gruwel hiervan en dus hoe afschuwelijk die hele oorlog was. Er waren wel meer van ongeveer vergelijkende situaties die schokkend overkwamen. Hier heeft het personage ook een rol in gespeeld. Doordat het in de ikvorm is geschreven krijg je ook alle gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon te lezen en dat brengt spanning met zich mee. Je weet wat hij denkt, maar zal hij het ook uitvoeren? Het personage was in het algemeen wel heel ‘echt’, hij was namelijk lang niet perfectionistisch en wijs en goed. Hij was een echte soldaat ten tijde van de oorlog. In het huis was hij juist een beetje arrogant. Dit maakt hem tot een echt personage, omdat ook de gewone mensen in het dagelijks leven ook niet perfect zijn en sommige ook arrogante trekjes hebben. Je kan je jezelf ook wel voorstellen dat iemand die in oorlogsituatie zit helemaal in de war raakt, psychisch. Daarom is het ook weer niet zo vreemd dat hij de eigenaar en de eigenares vermoordt, ik kan daar wel inkomen. De hoofdpersoon kwam voor de rest heel redelijk over en ook wel begrijpelijk, hij voelde zich veilig in dat huis, afgesloten van de oorlog, ik denk dat dit een hele menselijke reactie is. Ik zou mij alleen moeilijk kunnen identificeren met de persoon, omdat ik geen notie heb van een oorlogsituatie, de gevoelens die je dan hebt, als soldaat en hoe je dan zou handelen. De angst die hij heeft, voor het terug gaan naar de oorlog, het vechten, kan ik wel goed begrijpen, het is natuurlijk niet leuk om weer te gaan vechten en je zou er alles voor over hebben om dat tegen te houden. Het boek was makkelijk te lezen, er zaten geen moeilijke woorden in en het waren korte zinnen. Het was heel logisch opgebouwd, want het liep gewoon chronologisch. Dit is ook een punt dat het boek voor een gedeelte ook spannend maakt, je bent benieuwd wat er daarna zou gebeuren. Toch spelen de gebeurtenissen in dit deel een belangrijkere rol. Gelukkig heeft het boek een gesloten eind, de gebeurtenis is afgerond. Ik vind dit wel fijn
Anders moet je het zelf invullen en ik wel liever weten wat het werkelijk is. Bij dit eind kun je ook nog een aantal vragen stellen, maar je weet dat hij uit het huis is en dat die vernietigd is en dat hij dus dat afgesloten heeft. Eigenlijk was het hele boek heel makkelijk te volgen

Bronnen: www.scholieren.com/uittreksels
Literatuur geschiedenis en bloemlezing 2 H.J.M.F. Lodewick
Uitgever: L.C.G Malmberg ’s-Hertogenbosch 25e (herziene) druk

Algemene gegevens van ‘Het behouden huis’: Uitgever: De bezige bij
Plaats uitgave: Amsterdam
Gelezen druk: negende druk
Jaar van uitgave: 1971
Eerste druk: 1951