Granida door P.C. Hooft

Inhoud Het boek bestaat uit vijf delen (bedrijven). Eerste deel: De herderin Dorilea zingt een liefdesliedje; ze vindt de herders ontrouw, behalve haar vriend Daifilo. Ze praat met Daifilo over de \"zoete min\". Daifilo raakt in de ban van de (verdwaalde) prinses Granida en oreert over de taak van de koning. Granida bezingt het herdersleven. Dan komt er een rei van Jofferen: het is een loflied op de nimfen. Dorilea waarschuwt Daifilo voor het hofleven.

Tweede deel: Daifilo houdt een monoloog. Door Granida heeft hij een andere opvatting over de liefde gekregen: het lichamelijke wijkt voor het geestelijke. Daifilo treedt in dienst van Tisiphernes (een prins en de aanstaande man van Granida). Maar ook Ostrobas (een Parthische prins) dingt naar Granida\'s hand. Een duel moet hierover beslissen. De Rei van Jofferen bezingt de ware liefde. Granida hoort (toevallig?) Daifilo\'s liefdesklacht en beklaagt zich over wereldse standsverschillen.

Derde deel: Daifilo wil voor Tisiphernes duelleren met Ostrobas; Ostrobas verliest. De Rei van Jofferen geeft uiting aan de dankbaarheid voor de goede afloop en geeft een uiteenzetting over het koninschap. Daifilo verlangt naar Granida. Ze ontmoeten elkaar en Granida beantwoordt zijn liefde. Ze wil als herderin ontvoerd worden (met medewerking van de voedster).

Vierde deel: Granida is \"verdwenen\": weggevoerd door de negen muzen naar \"des hemels hoochste plekken\" (volgens de voedster). De koning gelooft het verhaal, Tisiphernes niet: hij is radeloos en wil zelfmoord plegen. Hij staat zijn bezittingen tenslotte af aan Daifilo en verlaat het hof.

Vijfde deel: De geest van Ostrobas verschijnt aan Artabanus (een vriend van Ostrobas): Ostrobas moet gewroken worden. Artabanus vindt Granida en Daifilo. Daifilo wordt gevangen genomen en Granida zal gedood worden. Plotseling verschijnt Tisiphernes. Daifilo legt de toedracht rond Granida\'s verdwijning uit. Tisiphernes schenkt hen vergiffenis vanwege hun opofferende liefde. Daifilo en Granida zullen trouwen. De Rei van Herderinnen en Jofferen bezingt de liefde: \"Liefd\'en min aen een vertuyt/ Beyde siel en lichaem-menghers...\"

Tijd De vertelde tijd is niet precies te bepalen, het zal ongeveer drie dagen duren. Tussen het eerste en tweede bedrijf is er een tijdsprong. Het is chronologisch verteld zonder tijdsprongen.

Plaats De plaats is afwisselend het Perzische hof en het (zuidelijke) platteland; er is dus geen eenheid van plaats.

Personen De belangrijkste personages zijn: Granida is de erfprinses van Perzik. Ze wil het schijngeluk aan het hof ontvluchten en ze verpersoonlijkt de \"liefde\" (platonisch-idealistische liefde. Dorilea is een herderin en zij verpersoonlijkt de \"min(ne)\" (zinnelijke liefde). Daifilo is een herder. Hij is de lieveling van de goden en het lot. Hij verlaat de minne om de liefde te kunnen bereiken en schuift na ontdekking alle \"schuld\" op Granida. Tisiphernes is een Perzische legeraanvoerder van lagere adel. Hij is zachtmoedig. Hij dingt naar Granida\'s hand en is de volmaakte deugd/held. Ostrobas is een Parthische prins. Hij is een bruut despoot en het type van de slechte vorst. Hij is een mededinger van Tisiphernes en wordt in het duel gedood. Zijn vriend is Artabanus.

Plaats van het boek Het is een boek uit de renaissance (17e eeuw). Hooft maakte in Italië van nabij kennis met de renaissance-uitingen, o.a. de pastorale literatuur waarin eenvoud en natuur geodealiseerd werden. Het is een opinie- of tendensstuk/ hof- en land-spel/ een mengvorm van een novellistisch drama en pastorale (herdersspel), met kenmerken van het klassieke drama (vijf bedrijven, reien, verheven personen enz.).

Thema Het hoofdthema is de harmonie van liefde en minne, geleid door het verstand (opperste vriendschap). Een ander thema is natuur tegenover onnatuur. Enkele belangrijke motieven: · liefde (verheven, platonische liefde) en min/minne (zinnelijke liefde); · ideale vorst (zie vooral het derde bedrijf; · verheerlijking van het herders- en landleven (invloed van de pastorale of arcadische literatuur); · schaking/ vlucht · die- en vierhoekverhoudingen (Daifilo + Granida + Dorilea; Granida + Tisiphernes + Ostrobas + Daifilo); · duel; · contrasten (landleven.hofleven; natuur/onnatuur; herders/hovelingen; schijn/echtheid enz.).