Inleiding

In dit boekverslag behandelen we het boek: Gimmick! van Joost Zwagerman. We doen dit met 4 personen: Irma Sarkezi, Angela Naber, Job Groenewegen en Tamara Middelburg. Allereerst hebben we alle 4 een verslag volgens de vragen op het stencil gemaakt en in een daarop volgende les hebben we alle antwoorden vergeleken en daaruit is dit verslag gekomen. We hebben voor deze methode gekozen omdat deze zo werd voorgesteld door mevrouw Wasmus en het ons ook de meest effectieve methode leek.

Het verslag

De titel van het boek Gimmick! wordt in het woordenboek vertaald met het volgende: ‘een bewust aangewend middel om de aandacht te trekken’, dat is juist wat kunstenaars doen om hun werk te verkopen en aandacht te trekken van de media. Deze discotheek speelt een grote rol in het leven van de hoofdpersonen die tevens kunstenaars zijn. De schrijver heeft door middel van dit woord een link gelegd van de discotheek naar het leven van de kunstenaar(s).

Joost Zwagerman zegt het volgende over zijn hoofdpersoon: Walter Raam is een kleine rat, een beetje een oplichter, hij presteert niets en hij is van licht seksistische aard- (HN Magazine 1-7-1989) Je zit dit terug in het boek, hieronder komen stukjes die gevormd zijn uit citaten die deze uitspraak verlevendigen. Walter Raam, een beetje een oplichter, hij presteert niets. Als er twee mensen langs komen om te kijken of hij dit jaar weer voor een subsidie in aanmerking komt. Heeft Walter helemaal geen nieuw werk. Hij heeft al maanden niet meer serieus wat uitgevoerd Dan bedenkt hij zich opeens dat er nog werk van ‘Alex’ staat en laat dat zien. Hier door krijgt hij toch een subsidie. (pagina 193 tot 195) Later zegt zijn vriend Eckhardt over hem: ‘Raam doet te weinig, dat is eigenlijk het belangrijkste.’ (Bladzijde 38 zin 5) Of te wel: Hij presteert niets. Hier zie je dus weer een uitspraak van Zwagerman terug komen. Hij is van licht seksistische aard- Dit deel van zijn aard zie je bijvoorbeeld op bladzijde 146 ‘Ik kuste ondertussen haar oren en haar hals en haar bosten en nog een keer haar oren, totdat ze met een gespeeld benauwt stemmetje zei: ‘o jee, het begint helemaal te tintelen daar.’Dat was het sein om haar klaar te likken, de scherpe coke had haar clitoris, na een korte plaatselijke verdoving, in lichterlaaie gezet. Ik likte het restje nog niet opgeloste dope uit dat sierlijke kutje van d’r, en als ze dat klaarkwam, greep ze met beide handen mijn hoofd vast en duwde ze haar dijen tegen mijn oren.’ Walter Raam is een kleine rat. Dat blijkt wel degelijk uit het volgende stukje. Walter is op vakantie op Tenerife. Hij is net bij Rosita ingetrokken vanwege een ruzie met Groen en Eckhardt. ‘Toen ik haar zei dat haar kunstwerken me aan die van Brancusi deden denken was ze helemaal in de zevende hemel. Op dat moment had ik haar natuurlijk nog een compliment moeten maken om daarna naar d’r toe te lopen en haar voorzichtigjes te omhelzen en subtiele kusjes te geven in haar nek en op haar mondhoeken want op dat ogenblik was ze te naaien geweest, zeker weten.’ (Bladzijde 143)

Walter Raam vlucht in ongeveer het gehele boek voor de werkelijkheid. Hij is de hele tijd op zaken reizen en gebruikt ook zeer veel drugs, maar dat is alleen een dekmantel. Hij voert op en na die wereldreizen niets uit en is vooral heel veel met zichzelf bezig. Waarom hij vlucht? Een van de hoofdzaken is: Sammie. Een ex-vriendinnetje waar hij eigenlijk nog steeds te veel van houd. Ten tweede zou het kunnen zijn, omdat hij als kunstenaar eigenlijk niets voorstelt en daarom een nietsnut is. Dit zal hij waarschijnlijk niet willen bekennen, omdat hij dan alles wat hij in zijn leven heeft ook nog eens weggooit.

Walter Raam is een pathetisch geval, een egoistisch leefhoofd dat slechts gevuld is met beeldclichés van film en tv. (Citaat van Heumakers, Volkskrant 12-5-1989) Ik wil deze uitspraak tegenspreken, omdat ik door het gehele boek juist het gevoel krijg dat deze man heel erg in de knop zit met zichzelf. Waardoor hij rare dingen doet. Hieronder zie je het afscheid van Dulcey, een vrouw waarbij hij zeker een maand in huis heeft gewoond. Nu vertrekt hij zomaar en hij steelt nog eens een hoop kostbaarheden mee ook. ‘Ik legde een bos rozen op het voeteneind van haar bed, schreef een briefje waarin stond dat mijn onverwachte afscheid ‘beter was, zo’ en knoopte ten slotte een felgekleurd feestelijk lint om de gitzwarte dildo die ik, volgens de wetten van het cliché, had gevonden in een kast in haar slaapkamer onder een stapel frisse en pastelkleurige lakens.’ (pagina 185) Een stuk van het boek wat vooral heel erg gevuld is met beeldclichés is het deel waar Walter herinneringen ophaalt over Sammie en hun vakantie. Omdat dit stuk bijna een heel hoofdstuk bevat citeer ik maar een klein deel. Het gehele deel start op bladzijde 207. Het geciteerde deel komt van bladzijde 208. ‘Op het bed van mijn jongste zusje rookten we rode Libanon tot we voor pampus lagen. Sammie, sufgerookt en liggend op haar zij met haar hoofd steunend op haar ene hand, bladerde in een album met oude Raamsdonk-familiefoto’s. Ik lag in exact dezelfde houding achter haar, mijn lul roerloos in haar natter en natter wordende kutje geklemd. Even later schoof ze het album van het eenpersoonsbed en zei ze met een meest kinderachtig stemmetje dat ze kon trekken dat ze een dutje ging doen en ik zei hetzelfde.’ Zo gaat het de hele tijd verder, maar veel delen zijn vrij geromantiseerd.

Hij gaat als eerst naar New York. Daar bezoekt hij vooral peepshows. Daarna gaat hij met de trein naar Florence. Daar blijft hij een paar dagen slapen bij Pet. Hij doet daar niet echt veel. Naar het strand gezellig praten. Pet neemt hem nog een keer mee op rondtour door Florence, zodat hij daar ook nog iets van heeft gezien. Daarna gaat hij gelijk door met de trein door naar Tenerife. Waar hij vakantie viert met Groen, Eckhart, Rosita, Elma en er zijn nog een paar mensen. Als hij er achter komt dat hij het appartement zelf moet betalen. Groen is weg met de Zwarte Kanjer. En omdat Groen geen geld heeft gaat hij samen met Rosita naar haar huis. Haar huisje staat stukje verder in Canderlaria. De rest van de tijd gaat hij met Rosita naar het strand, uit eten enzovoort. De dag voordat hij naar New York zo gaan met Groen gaat hij terug naar het appartement. Alle zaken worden daar afgehandeld en alles wordt weer enigszins goedgemaakt. De volgende vliegt hij met Groen naar New York. Daar slapen ze in een zeer slecht hotel. Walter gaat, na opnieuw ruzie met groen te hebben gehad,iemand zoeken waar bij hij kan logeren. Hij komt daar Dulcey tegen. De rest van de tijd blijft hij bij haar. Dulcey is net gescheiden van haar man. Die naar jaren huwelijk homo bleek te zijn. Hij doet boodschappen voor haar. Hij gaat met haar uit lunchen en zij laat hem allerlei plekjes van New York zien. Alleen neukt hij niet met haar. Ze vindt dat de hypocriete seks alles kapot maakt.

Wat de kunstenaars in het boek onder kunst verstaan wordt duidelijk in het volgende citaat. Kunst is een kwestie van timing, marketing en conceptual strategy….

De nicht met biceps, Freaky kop, Weekend vampje, Opkikkeren, Best cool, Gescratch en gerap, Cancel die hap, Peepshows, neukende groepje homo’s, lullen over, watte?, nicht met biceps, weekendvampje, neukdoosje!, heavy atmosfeer, pussy, highteck. Dit is een lijstje van populaire woorden die Joost Zwagerman in zijn boek gebruikt.

De rode draad is dat Walter een relatie heeft gehad met Suzan. Bij alles wat hij doet, met wie hij omgaat, vertelt hij weer het verhaal over Sammie en hem. Hoe verder je in het boek bent kom je steeds meer en uitgebreidere beschrijvingen tegen van wat ze hebben gedaan, op vakantie enzovoorts. Verder gaat het in de laatste hoofdstukken ook steeds meer over hun relatie. Op het einde stopt hij zichzelf zo vol met drugs dat hij haar ook overal ziet.

Walter Raam wilde een boek van Marcel Duchamps aanschaffen. Marcel Duchamps is een kunstenaar die mensen shockeerde met zijn werken. Ik denk dat Walter, Marcel Duchamps als zijn grote voorbeeld zag. En ook graag van dat soort kunst wilde maken.

Overeenkomsten met ‘Red ons, Maria Montanelli’ zijn: - Gebruik van zogenaamde jeugdtaal. - Een beetje vreemd verhaal met diepere betekenissen - Af en toe moeilijk te volgen - De verhalen worden allebei in de ikvorm verteld. Verschillen tussen de 2 boeken zijn dan vooral: Gimmick gaat alleen over seks en drugs, Montanelli absoluut niet
In het boek Gimmick! Wordt niet alles helemaal tot in de puntjes uitgelegd, dat bij Maria Montanelli wel gebeurt. Ten tweede gaat Gimmick alleen over seks en drugs en kunst, het andere boek absoluut niet! Ze hebben dan ook beiden een verschillende schrijver.

Het is een zeer uitgebreid verslag. Ik zie eigenlijk geen punten waar ik kritiek op kan leveren. Ik ben het misschien niet helemaal eens met de keuze van het hoofdthema. Deze persoon zegt liefdesverdriet, maar ik denk dat het meer is. Bijvoorbeeld ook iets wat te maken heeft met het gedrag van Walter naar kunst toe. Met de rest van het verslag ben ik het wel eens.

http://www.scholieren.com/

Uittreksel Joost Zwagerman
Gimmick! Auteur
Joost Zwagerman

Titel
Gimmick!

Ondertitel
geen

Eerste druk in
1989

Deze druk in
1991

Uitgever
De Arbeiderspers, Amsterdam

Omslagillustratie
slechts titel, schrijver e.d.

Aantal bladzijden
235

Opdracht
geen

Motto
There were moments when...

well, there were moments when.

The Shangri-Las, `Past, Present and Future\'

Rudolph Mathäus und seine glücklichen Freunden

Samenvatting
De samenvatting komt uit \"Over en uit +\", R.A.J. Kraaijeveld, uitgeverij Auctor, Apeldoorn 1994

Begin
Het begin is niet-vooruitblikkend. Je wordt echter wel meteen in de sfeer van het verhaal ingewijd. De eerste regels luiden:

\"Iedere wereldstad heeft zo z\'n eigen soort peepshows. In Londen bij
voorbeeld zijn ze om te huilen zo armoedig. De cabines stinken en
bovendien moet je je neus als het ware tegen het vettige ruitje drukken
om te zien wat er achter het glas precies gebeurt. En er gebeurt dus zowat niks.\"

Einde
Het einde is open. Walter Raam weet nog steeds niet wat hij wil, getuige de laatste zinnen. Hij zal wel altijd blijven dolen. De laatste regels luiden:

\" `Doe nou niet,\' zegt ze. \'Ik meen het. Hee, wat wil je nou? Wat wil je nou?\'

Geen gekke vraag. Wat wil ik nou? Ze legt haar benen in kleermakerszit en trekt het donzen dekbed over zich heen, tot aan haar kin. Naast het bed ligt een pakje Marlboro Lights. Ze pakt twee sigaretten, eentje voor haar, eentje voor mij. Ze krabt op haar hoofd, blaast met korte stootjes de rook in mijn ogen. Ze inspecteert de nagels van haar wijs- en middel-vin-ger. Wat wil ik nou? `Ik wil een taxi.\'\"

Thema
Het hoofdthema van dit boek is liefdesverdriet. Door het hele boek heen raakt Raam steeds meer geobsedeerd door Sammie. Hij houdt zo verschrikkelijk veel van haar dat hij eigenlijk niet normaal kan leven, en zeker niet werken, zonder haar. Er zijn nog enkele neventhema\'s (motieven) te herkennen. Zo is er de sfeer in de huidige kunstwereld, die Zwagerman probeert te schetsen. Dit is er een van alleen maar geld verdienen, kunst produceren en marketen. Verder speelt ook seks een belangrijke rol, het komt overal in het boek terug.

Proloog/epiloog
Er is een proloog, die gevolgd wordt door drie delen. Deze proloog hoort qua tijd eigenlijk verder naar achter in het boek, aan het eind van het tweede deel. In deze proloog, waarin Raam en Groen New York bezoeken, wordt meteen de verhouding tussen beide heren heel duidelijk weergegeven. Er is geen epiloog.

Hoofdstukken
Het boek is verdeeld in vier gedeelten: Proloog, Deel 1: oktober, Deel 2: januari en Deel 3: april. De laatste drie delen zijn onderling nog verdeeld in respectievelijk acht, zeven en vijf getitelde hoofdstukken.

Personages
De hoofdpersoon is Walter Raam, eigenlijk Walter van Raams-donk, is 25 jaar. Hij is schilder, en behoort met Groen en Eckhardt tot de top drie van jonge, belangrijke schilders in Nederland. Raam is de enige die niet extreem gericht is op geld verdienen met kunst, de anderen wel. Zij denken dat alles al eens gedaan is en proberen daarom maar gewoon zoveel mogelijk geld te verdienen. Raam is hopeloos verliefd op zijn ex-vriendin Sammie, die hem heeft verlaten. Het hele boek door blijkt zijn obsessie voor haar; sinds hij haar kwijt is kan hij niet meer werken. Dit komt ook doordat hij baalt van de hele kunstenaarsscene.

Een collega-kunstenaar van Raam is Groen. Deze 29-jarige schilder beschouwt zichzelf als vriend van Raam maar is eigenlijk intens lomp en grof tegen hem. Groen denkt echt maar aan twee dingen: ten eerste geld verdienen met kunst en ten tweede seks. Hij ziet kunst gewoon als een goede business, en vrouwen als `neukdoosjes\'. Deze Groen is verre van sympathiek.

Dan is er nog Sammie (eigenlijk Suzan Fortuyn), de ex-vriendin van Raam. Zij hadden een heel goede relatie met vooral een geweldig seksleven, maar juist van dit laatste kreeg Sammie genoeg. Raam blijft maar contact met haar zoeken, maar zij houdt de boot af. Ze is een integer meisje.

Tijd
Het boek speelt zich af in 1989, zoals ergens vermeld staat. Dit is ook het jaar van uitgave. Deze tijd is zeker van belang, er wordt in het boek namelijk een beeld geschetst van de moderne kunstenaarsscene en de maatschappij in het algemeen. De invloed van deze moderne tijd blijkt ook uit het moderne taalgebruik.

Plaats
Het boek speelt zich af op verschillende plaatsen: Amsterdam, New York, Florence en Tenerife. Deze plaatsen zijn in zoverre van belang dat ze de trendy gebieden moeten aangeven, de plaatsen waar `het gebeurt\'. Als kunstenaar die geld wil verdienen moet je `erbij zijn\', zoals het duidelijkst blijkt op Tenerife. Daar heeft de hippe moderne kunstenaarsscene zich verzameld.

Perspectief
Het perspectief is enkelvoudig personaal, we zien het hele verhaal door de ogen van Raam. Raam spreekt in de `ik\'-vorm, en hij vertelt alsof het allemaal precies op dat moment gebeurt, en niemand de afloop weet. Soms blikt hij wel terug.

Tijdsduur
Het verhaal duurt ongeveer zeven maanden, zoals ook uit de hoofdstukken blijkt. Het is niet geheel chronologisch verteld, de proloog hoort eigenlijk aan het eind van deel 2.

Snelheid
De snelheid is binnen de afzonderlijke stukjes vrij constant, omdat Raam gewoon alles vertelt wat hij ziet. Er komen echter wel steeds flinke sprongen voor, waardoor van een echt constante snelheid niet gesproken kan worden.

Genre
Dit boek is een personale roman, omdat het geheel over de hoofdpersoon Walter Raam gaat. Wat echter ook van belang is is het tijdsbeeld wat geschetst wordt; een beeld van een snelle consumptiemaatschappij als waar wij nu in leven.

Stroming
Volgens mij is Zwagerman nog niet echt bij een stroming ingedeeld. Hij is een beetje apart, omdat hij gedeeltelijk wel bij de nieuwe jonge schrijvers als Giphart en zo hoort, maar daar eigenlijk ook niet echt bijpast. Hij zet zich soms zelfs tegen hen af. Volgens mij is Zwagerman een beetje een eenling.

Mottoverklaring
Shangri-Las was (is?) een dameszanggroepje. Er zijn enkele verbindingen met het verhaal. Ten eerste geeft het aan dat het verhaal voor een groot deel draait om herinneringen. Verder past het gevoel dat je krijgt als je het motto leest heel goed bij het verhaal; komisch, raar, apart.

Titelverklaring
De Gimmick is een Amsterdamse discotheek waar iedereen die `hot\' is heen gaat. Het is de trendy uitgaansgelegenheid van Amsterdam, hoewel dit aan het eind van het boek veranderd is. Volgens mijn prisma woordenboek is een gimmick verder ook een bewust aangewend middel om de aandacht te trekken. Dit is natuurlijk precies wat de kunstenaars in dit boek doen. Ze proberen door gewoon op te vallen hun kunst zo goed mogelijk te verkopen, de markt zo goed mogelijk te bespelen.

Thematiek
Het hoofdthema van dit boek is volgens mij het liefdesverdriet van Raam. Zwagerman beschrijft hoe dit liefdesverdriet alles-overheersend wordt en Raams hele leven bepaald. Een ander belangrijk onderdeel van dit boek is dat Raam de hele nieuwe generatie kunstenaars bekritiseert. De leefstijl van seks en geld verdienen vindt hij slecht, de kunstenaars van tegenwoordig zijn niet meer bevlogen maar willen gewoon geld en aanzien. Zwagerman probeert het echte, rauwe leven terug te brengen in de roman. Hij schrijft zo precies mogelijk het leven na, wil realistisch schrijven en een beeld schetsen van zijn leefwereld.

Biografie
Joost Zwagerman werd in 1963 in Alkmaar geboren. Op 25-jarige leeftijd debuteerde hij met de roman De houdgreep. In 1987 publiceerde hij zijn eerste poëziebundel, Langs de doofpot, en zijn eerste en tot nu toe enige verhalenbundel, Kroondomein. Een jaar later verscheen De ziekte van jij, wederom een poëziebundel. Zwagerman afficheerde zich in die jaren als dichter van de \'Maximalen\', een dichtersgroep die zich beijverde voor \'straatrumoer\' in de poëzie en die zich afzette tegen de heersende poëzie-opvatting van de Vijftigers.

In 1989 volgde Gimmick! en in 1991 Vals licht, een roman die inmiddels verfilmd is en die in 1992 werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs. In 1993 verschenen gebundelde essays in Collega\'s van God en in hetzelfde jaar werden de columns die Zwagerman voor Primeur en de jongerenpagina van Vrij Nederland schreef gebundeld in De kus van Michael Jackson. In het najaar van 1994 verscheen De buitenvrouw.

Joost Zwagerman is medewerker van de opiniebladen Vrij Nederland en HP/De Tijd en de jongerenkrant Primeur.

Bijnaam: Kroonprins van de Nederlandse literatuur Geboren: 1963 Debuut: De houdgreep (1986, roman) Genres: Poëzie, roman, kort verhaal, novelle, essay Bijzonderheid: Wordt wel de woordvoerder van de Maximalen genoemd.

Citaat:

\'Mijn rebellerende hart klopt nog steeds. Je kunt je hele leven wel de belhamel uithangen, maar je moet zorgen dat het niet gênant wordt. Na De houdgreep werd ik onthaald als een veelbelovend schrijver. Ergens zinde me dat niet: ik wilde niet als een ideale schoonzoon de Nederlandse literatuur inrollen. Nu ben ik tevreden met de extreme oordelen.\' (De Stem, 1-5-1992)

Recent werk: De buitenvrouw (1994, roman), In het wild. Essays en kritieken (1996), Tomaatsj (1996, novelle) Geschreven door Henk, http://home.wxs.nl/~rudolph.mathaus.

© Copyright 1997-2003 Scholieren.com

http://www.scholieren.com/

Het boek, niet het ergste boek om te lezen. De samenwerking liep redelijk tot goed. Alleen op het laatst liep het vast doordat Job door ziekte zijn deel niet op tijd konden inleveren, Irma was tevens ziek maar haar deel had ik al over de mail ontvangen. Het deel van Job (vraag 8) wordt zo snel mogelijk bijgeleverd.