Auteur Joost Zwagerman

Titel Gimmick!

Ondertitel geen

Eerste druk in 1989

Deze druk in 1991

Uitgever De Arbeiderspers, Amsterdam

Omslagillustratie slechts titel, schrijver e.d.

Aantal bladzijden 235

Opdracht geen

Motto

There were moments when... well, there were moments when.

The Shangri-Las, `Past, Present and Future\' Rudolph Mathäus und seine glücklichen Freunden

Samenvatting De samenvatting komt uit \"Over en uit +\", R.A.J. Kraaijeveld, uitgeverij Auctor, Apeldoorn 1994

Begin Het begin is niet-vooruitblikkend. Je wordt echter wel meteen in de
sfeer van het verhaal ingewijd. De eerste regels luiden:

\"Iedere wereldstad heeft zo z\'n eigen soort peepshows. In Londen bij
voorbeeld zijn ze om te huilen zo armoedig. De cabines stinken en
bovendien moet je je neus als het ware tegen het vettige ruitje drukken
om te zien wat er achter het glas precies gebeurt. En er gebeurt dus
zowat niks.\"

Einde Het einde is open. Walter Raam weet nog steeds niet wat hij wil, getuige
de laatste zinnen. Hij zal wel altijd blijven dolen. De laatste regels
luiden:

\" `Doe nou niet,\' zegt ze. \'Ik meen het. Hee, wat wil je nou? Wat wil je nou?\' Geen gekke vraag. Wat wil ik nou? Ze legt haar benen in kleermakerszit en trekt het donzen dekbed over zich heen, tot aan haar kin. Naast het bed ligt een pakje Marlboro Lights. Ze pakt twee sigaretten, eentje voor
haar, eentje voor mij. Ze krabt op haar hoofd, blaast met korte stootjes
de rook in mijn ogen. Ze inspecteert de nagels van haar wijs- en
middel-vin-ger. Wat wil ik nou? `Ik wil een taxi.\'\"

Thema Het hoofdthema van dit boek is liefdesverdriet. Door het hele boek heen
raakt Raam steeds meer geobsedeerd door Sammie. Hij houdt zo
verschrikkelijk veel van haar dat hij eigenlijk niet normaal kan leven, en zeker niet werken, zonder haar. Er zijn nog enkele neventhema\'s (motieven) te herkennen. Zo is er de
sfeer in de huidige kunstwereld, die Zwagerman probeert te schetsen. Dit
is er een van alleen maar geld verdienen, kunst produceren en marketen. Verder speelt ook seks een belangrijke rol, het komt overal in het boek
terug.

Proloog/epiloog Er is een proloog, die gevolgd wordt door drie delen. Deze proloog hoort
qua tijd eigenlijk verder naar achter in het boek, aan het eind van het
tweede deel. In deze proloog, waarin Raam en Groen New York bezoeken, wordt meteen de
verhouding tussen beide heren heel duidelijk weergegeven. Er is geen epiloog.

Hoofdstukken Het boek is verdeeld in vier gedeelten: Proloog, Deel 1: oktober, Deel
2: januari en Deel 3: april. De laatste drie delen zijn onderling nog
verdeeld in respectievelijk acht, zeven en vijf getitelde hoofdstukken.

Personages De hoofdpersoon is Walter Raam, eigenlijk Walter van
Raams-donk, is 25 jaar. Hij is schilder, en behoort met Groen en
Eckhardt tot de top drie van jonge, belangrijke schilders in Nederland. Raam is de enige die niet extreem gericht is op geld verdienen met
kunst, de anderen wel. Zij denken dat alles al eens gedaan is en
proberen daarom maar gewoon zoveel mogelijk geld te verdienen. Raam is hopeloos verliefd op zijn ex-vriendin Sammie, die hem heeft
verlaten. Het hele boek door blijkt zijn obsessie voor haar; sinds hij
haar kwijt is kan hij niet meer werken. Dit komt ook doordat hij baalt
van de hele kunstenaarsscene.

Een collega-kunstenaar van Raam is Groen. Deze 29-jarige schilder
beschouwt zichzelf als vriend van Raam maar is eigenlijk intens lomp en
grof tegen hem. Groen denkt echt maar aan twee dingen: ten eerste geld verdienen met
kunst en ten tweede seks. Hij ziet kunst gewoon als een goede business, en vrouwen als `neukdoosjes\'. Deze Groen is verre van sympathiek.

Dan is er nog Sammie (eigenlijk Suzan Fortuyn), de ex-vriendin van Raam. Zij hadden een heel goede relatie met vooral een geweldig seksleven, maar juist van dit laatste kreeg Sammie genoeg. Raam blijft maar contact
met haar zoeken, maar zij houdt de boot af. Ze is een integer meisje.

Tijd Het boek speelt zich af in 1989, zoals ergens vermeld staat. Dit is ook
het jaar van uitgave. Deze tijd is zeker van belang, er wordt in het boek namelijk een beeld geschetst van de moderne kunstenaarsscene en de maatschappij in het
algemeen. De invloed van deze moderne tijd blijkt ook uit het moderne taalgebruik.

Plaats Het boek speelt zich af op verschillende plaatsen: Amsterdam, New York, Florence en Tenerife. Deze plaatsen zijn in zoverre van belang dat ze de trendy gebieden
moeten aangeven, de plaatsen waar `het gebeurt\'. Als kunstenaar die geld
wil verdienen moet je `erbij zijn\', zoals het duidelijkst blijkt op
Tenerife. Daar heeft de hippe moderne kunstenaarsscene zich verzameld.

Perspectief Het perspectief is enkelvoudig personaal, we zien het hele verhaal door
de ogen van Raam. Raam spreekt in de `ik\'-vorm, en hij vertelt alsof het
allemaal precies op dat moment gebeurt, en niemand de afloop weet. Soms
blikt hij wel terug.

Tijdsduur Het verhaal duurt ongeveer zeven maanden, zoals ook uit de hoofdstukken
blijkt. Het is niet geheel chronologisch verteld, de proloog hoort
eigenlijk aan het eind van deel 2.

Snelheid De snelheid is binnen de afzonderlijke stukjes vrij constant, omdat Raam
gewoon alles vertelt wat hij ziet. Er komen echter wel steeds flinke
sprongen voor, waardoor van een echt constante snelheid niet gesproken
kan worden.

Genre Dit boek is een personale roman, omdat het geheel over de hoofdpersoon
Walter Raam gaat. Wat echter ook van belang is is het tijdsbeeld wat geschetst wordt; een
beeld van een snelle consumptiemaatschappij als waar wij nu in leven.

Stroming Volgens mij is Zwagerman nog niet echt bij een stroming ingedeeld. Hij
is een beetje apart, omdat hij gedeeltelijk wel bij de nieuwe jonge
schrijvers als Giphart en zo hoort, maar daar eigenlijk ook niet echt
bijpast. Hij zet zich soms zelfs tegen hen af. Volgens mij is Zwagerman een beetje een eenling.

Mottoverklaring Shangri-Las was (is?) een dameszanggroepje. Er zijn enkele verbindingen met het verhaal. Ten eerste geeft het aan dat het verhaal voor een groot deel draait om
herinneringen. Verder past het gevoel dat je krijgt als je het motto leest heel goed
bij het verhaal; komisch, raar, apart.

Titelverklaring De Gimmick is een Amsterdamse discotheek waar iedereen die `hot\' is heen gaat. Het is de trendy uitgaansgelegenheid van Amsterdam, hoewel dit aan het eind van het boek veranderd is. Volgens mijn prisma woordenboek is een gimmick verder ook een bewust aangewend middel om de aandacht te trekken. Dit is natuurlijk precies wat de kunstenaars in dit boek doen. Ze proberen door gewoon op te vallen hun kunst zo goed mogelijk te
verkopen, de markt zo goed mogelijk te bespelen.

Thematiek Het hoofdthema van dit boek is volgens mij het liefdesverdriet van Raam. Zwagerman beschrijft hoe dit liefdesverdriet alles-overheersend wordt en Raams hele leven bepaald. Een ander belangrijk onderdeel van dit boek is dat Raam de hele nieuwe
generatie kunstenaars bekritiseert. De leefstijl van seks en geld
verdienen vindt hij slecht, de kunstenaars van tegenwoordig zijn niet
meer bevlogen maar willen gewoon geld en aanzien. Zwagerman probeert het echte, rauwe leven terug te brengen in de roman. Hij schrijft zo precies mogelijk het leven na, wil realistisch schrijven
en een beeld schetsen van zijn leefwereld.

Biografie Joost Zwagerman werd in 1963 in Alkmaar geboren. Op 25-jarige leeftijd debuteerde hij met de roman De houdgreep. In 1987
publiceerde hij zijn eerste poëziebundel, Langs de doofpot, en
zijn eerste en tot nu toe enige verhalenbundel, Kroondomein. Een jaar
later verscheen De ziekte van jij, wederom een poëziebundel. Zwagerman
afficheerde zich in die jaren als dichter van de \'Maximalen\', een
dichtersgroep die zich beijverde voor \'straatrumoer\' in de poëzie en die
zich afzette tegen de heersende poëzie-opvatting van de Vijftigers.

In 1989 volgde Gimmick! en in 1991 Vals licht, een roman die inmiddels
verfilmd is en die in 1992 werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs. In 1993 verschenen gebundelde essays in Collega\'s van God en in hetzelfde
jaar werden de columns die Zwagerman voor Primeur en de jongerenpagina van
Vrij Nederland schreef gebundeld in De kus van Michael Jackson. In het najaar
van 1994 verscheen De buitenvrouw.

Joost Zwagerman is medewerker van de opiniebladen Vrij Nederland en
HP/De Tijd en de jongerenkrant Primeur.

Bijnaam: Kroonprins van de Nederlandse literatuur Geboren: 1963 Debuut: De houdgreep (1986, roman) Genres: Poëzie, roman, kort verhaal, novelle, essay Bijzonderheid: Wordt wel de woordvoerder van de Maximalen genoemd.

Citaat: \'Mijn rebellerende hart klopt nog steeds. Je kunt je hele leven wel de belhamel uithangen, maar je moet zorgen dat het niet gênant wordt. Na De houdgreep werd ik onthaald als een veelbelovend schrijver. Ergens zinde me dat niet: ik wilde niet als een ideale schoonzoon de Nederlandse literatuur inrollen. Nu ben ik tevreden met de extreme oordelen.\' (De Stem, 1-5-1992)

Recent werk: De buitenvrouw (1994, roman), In het wild. Essays en
kritieken (1996), Tomaatsj (1996, novelle)