Geheel de uwe door Connie Palmen

Primaire gegevens

Auteur: Connie Palmen
Titel: Geheel de Uwe
Ondertitel: -
Jaar van de eerste publicatie: 2002 (augustus)
Aantal bladzijden: 384

Samenvatting

Palmen schrijft vanuit het gezichtspunt van vijf vrouwen een biografie over haar hoofdrolspeler Salomon (Mon) Schwarz, Amsterdams journalist, schrijver van columns en toneelrecensent.
Vijf vrouwelijke personages vormen de romanfiguren uit het boek. Saar 'Schutz' de Vries, psychiater en de laatste echtgenote van Mon. Judit Mendes da Costa is actrice en een van de vele ex-en van Mon. De derde vrouw is de uitgetreden non Monica, die maatschappelijk werkster wordt. De hoer Lili en C., de aanduiding voor Charlie, Cis en Catherina: drie vrouwen die tegelijkertijd literatuurwetenschappen studeerden.
Mon Schwartz wordt gekarakteriseerd als de wandelende Jood, de neuroot van het zuiverste water en degene die onaanraakbaar is als een mishandeld beest. Deze man is zonder twijfel Ischa Meijer. Ook hij haatte zijn vader, schreef columns in een opinieblad, had theaterambities en bezocht hoeren.
De vijf romanfiguren vertolken om beurten - ieder vanuit haar eigen invalshoek- hun mening. Het boek bestaat uit vier delen. In het eerste deel over de dood van de verleider wordt ieder personage geconfronteerd met het bericht over het overlijden van Mon Schwartz. Het roept herinneringen op aan de liefde die zij voor deze man hebben gevoeld. Saar blikt terug op de discussies tussen Mon en haar over Mon als 'casus' binnen haar therapiepraktijk. Mon die van alles in huis had: '…bindingsangst, ziekelijk narcisme, minderwaardigheidsgevoelens en je kunt het zo gek niet noemen of ik ben je jongen.' Hij vraagt haar smekend zijn geliefde te worden en hem aan iedereen voor te stellen als haar favoriete patiënt. Voor de actrice Judit, die van de een op de andere dag door Mon is verlaten, roept de jobstijding vele herinneringen op. Ze komt er uiteindelijk achter dat zijn dood ook een opluchting is, zodat er een soort rust kan intreden in de hoop dat ze niet meer aan hem zal denken. Zuster Monica is de enige vrouw waarmee Mon enkel een platonische liefdesband heeft. Zij is zijn biechtmoeder, die een paar keer per week door Mon werd bezocht, maar die ook geconfronteerd wordt met haar eigen wezensvragen. Op de vraag in hoeverre het zoeken naar God het zoeken naar de ideale man en de ideale vader is, man en vader ineen, moet zij toegeven dat er ook bij haar persoonlijke drijfveren waren zonder het geloof te verliezen.
Het deel over de pathologie van het theater legt het drama van de theatrale persoonlijkheid bloot: in plaats van geanonimiseerd te zijn door de blik van de eerste, belangrijke geliefde personen in zijn bestaan, keert deze de wereld om door zelf openbaar te worden en de blik en de liefde van de anderen anoniem te maken.
In het derde deel 'de economie van de schuld' worden vergelijkingen gemaakt tussen liefde en economie, zoals meetellen en de moeite waard zijn; in elkaar investeren en baat hebben bij een verhouding.
Het laatste deel van het boek over de verloren vader geeft wederom herkenning uit het leven van Ischa Meijer en verhaalt over zijn verdriet over de vader die er niet was: '...dat is de verwarrende economie van deze eeuw: de inzet van de vaders voor ons, de vaders die alles voor ons deden, maar van ons wegvluchtten omdat ze zonder ons gelukkiger waren dan met ons. Ze vluchtten in hun werk, ze vluchtten naar andere vrouwen, buiten de deur van het huis was er een markt voor mannen en het geld dat aan ons werd besteed vormde het excuus voor hun afwezigheid…'

Analyse

Tijd:

Het boek begint met een proloog die zich eigenlijk aan het einde van het verhaal afspeelt. Verder is het boek in chronologische volgorde geschreven, met uitzondering van een aantal flashbacks. De gebeurtenissen spelen zich een aantal jaren geleden af, want Salomon Schwartz schrijft zijn column op een oude typmachine. Maar het speelt wel na de WO II, want Mon is een kind van joodse overlevers uit de oorlog.

Het boek begint bij Saar ‘Schutz’ de Vries; zij vertelt over de laatste keer dat ze met Salomon was voor zijn dood.
Het einde is erg gesloten, want het gaat over Mon en Mon is overleden.

Opbouw:

Het boek bestaat uit vier delen:
I. De dood van een verleider
II. DE pathologie van het theater
III. De economie van de schuld
IV. De verloren vader
Deze delen zijn elk opgedeeld in vijf stukken namelijk in de verhalen van de vijf vrouwen uit Salomon’s leven: Saar ‘Schutz’ de Vries, Judit Mendes da Costa, zuster Monica, Lili en C. (eigenlijk Charlie).

Het boek heeft zowel een proloog als een epiloog, maar beide hebben geen titel.

Ruimte:

Het boek speelt zich af in Amsterdam. De stad wordt meerdere malen genoemd maar is niet van grote invloed op het verhaal.

Personages:

Salomon Schwartz is een kleine man, altijd in het zwart gekleed, met een mank been. Hij is een zeer ingewikkelde man. Hij kan er aardig zijn maar ook erg gemeen. Hij kan schelden en vloeken en dus er grof taal gebruik gebruiken maar is ook erg belezen en filosofisch, dit merk je ook aan zijn ingewikkelde gedachtegang. Deze gedachtegang wordt sterk beïnvloed door zijn jeugd. Hij had een strenge vader, Mosje Schwartz, die hem het leven zuur maakte en altijd kleineerde. Salomon had het gevoel dat zijn vader en moeder, Saar Schwartz-Flinker, hem haatten omdat zei hem de initialen SS hebben gegeven. Omdat dit verhaal zich vlak na de tweede wereld oorlog afspeelt is dit geen geliefde afkorting. Hij is een echte vrouwenliefhebber en kan het nooit bij een houden. Hij werkt als columnist bij de Wereld waarvoor hij de column TT schrijft. Ook heeft hij een aantal brieven geschreven als Brieven aan mijn Vader en Brieven aan Lilith. In het heden van het verhaal is hij dood, maar er worden veel handelingen en dialogen uit zijn leven verteld.
Saar de Vries is een vrouw zonder bijzondere uiterlijke kenmerken. Zij is psychiater. Ze heeft twee boeken geschreven, De Pathologie van het Theater en De Economie van de Schuld. Je merkt aan haar dat zij Psychiater is omdat zij erg diepgaande gedachtes heeft, Zij ziet de diepere betekenis achter het gedrag van mensen en verteld deze vaak. Saar heeft een redelijk normaal taalgebruik maar soms wat ingewikkeld.
Judit is een mooie vrouw. Zij is een actrice. Ze is erg jaloers en emotioneel. Ook is ze een redelijk oppervlakkige vrouw, ze heeft geen diepe gedachtes hoewel na het lezen van Saars boeken ze wat meer gaat nadenken over haar leven. Ze heeft een normaal taalgebruik.
Zuster Monica is een vrouw die het grootste deel van haar leven in een klooster heeft gezeten. Ze is dus er gelovig. Het is een erg goede vrouw die het gedrag van de mensen probeert te verklaren met behulp van de bijbel. Ze denkt veel en diep na en is erg slim. Haar taaalgebrik is erg netjes en je merkt er aan dat ze erg gelovig is.
Lili is een mooie vrouw. Ze heeft geen gelukkige jeugd gehad. Haar vader si weggelopen, en ze kreeg een stiefvader. Haar stiefvader verkrachtte haar meerdere malen en gaf haar veel geld om te zorgen dat ze haar mond dicht hield. Hierdoor kreeg ze een erg slecht zelfbeeld. Uiteindelijk liep ze weg en werd hoer. Ze is toch een erg belezen type en is erg slim. Ze heeft een aantal goede gedachtes waarmee ze Salomon goed kon helpen. Ook zij heeft een normaal taalgebruik.
Charlie is een vrouw zonder speciaal uiterlijk. Ze ontmoet tijdens haar studie twee vrouwen Cis en Catherina. Ze worden een hecht vriendenclubje. Ze is een gewone vrouw in tegen stelling tot Catherina en Cis. Alleen door de omgang met beide vrouwen komt ze in dit verhaal en speelt er een belangrijke rol in. Haar taalgebruik en manier van vertellen is goed omdat ze een studie om biografe te worden volgt.

Wijze van vertellen:

Het hele boek is vanuit een ik-perspectief geschreven, maar het zijn wel steeds vijf verschillende personen. Er zijn dus eigenlijk vijf perspectieven, de perspectieven gaan trouwens wel bijna altijd over verschillende gebeurtenissen.

Titel, ondertitel en motto:

De titel ‘Geheel de Uwe’ gaat over de collum die Salomon Schwartz schrijft, deze heet TT; totus tuus; wat in het latijn staat voor geheel de uwe. Bovendien gaat het boek ook over de liefde die deze dames voor Salomon Schwartz voelen en eigenlijk stond in die liefde ‘geheel de uwe’ ook wel centraal, althans van de kant van de dames.
‘Geheel de Uwe’ bevat geen ondertitel en ook geen motto.

Thema en motieven:

Liefde

Genre:

Psychische roman

Literatuurgeschiedenis:

Moderne literatuur