Eilandgasten door Vonne van der Meer

Eilandgasten

Feitelijke informatie

Auteur: Vonne der Meer

Titel: Eilandgasten

Uitgeverij: Contact

Plaats van uitgave: Amsterdam/Antwerpen

Jaar van uitgave: 1999

Gelezen editie: Vierde druk

Samenvatting

In Duinroos staat een vakantiehuisje dat je kan huren. Je komt te weten over allerlei gasten die er verblijven met hun problemen. Het enige verhaal dat je niet te weten komt, is de naamloze schoonmaakster die aan het eind van elke seizoen schoonmaakt.

Chiel en Dana verblijven in het huisje met hun kind Floris om hun huwelijk te redden. Chiel was namelijk vreemdgegaan met een Duitse vrouw die Helga heet. Hij had ook het verjaardags-cadeautje voor Dana weggegeven aan Dana. Dana kwam erachter over het vreemdgaan, maar kwam pas tijdens de vakantie erachter dat haar cadeau, een boek, dus weggegeven was aan Helga. Dana is er zeker niet blij om, maar naarmate de tijd verder gaat, zal alles wel vergeven worden.

Martine gaat op vakantie met Sanne, omdat Martines man en haar vriendin niet konden. Sanne is twintig en zwanger en besluit het kind te houden. Martine wordt overspoeld met haar gedachtes en herinneringen van haar abortus van twintig jaar geleden. Na de commotie van haar gedachtes besluit ze om er toch te zijn voor Sanne.

Leo plant om een einde aan zijn leven te maken door te verdrinken. Zijn levenslust was al verloren sinds zijn vrouw Johanna is overleden. Hij moest brieven schrijven en allerlei dingen doen om zijn dood als een ongeluk eruit te laten zien, maar toch heeft hij de pracht van het leven herontdekt op het eiland.

Nils komt te weten dat zijn collega een betere positie heeft gekregen dan hem tijdens de vakantie. Nils is hier niet blij om en zijn vrouw, Simone, komen regelmatig in argumenten tijdens de vakantie. Nils zette werk altijd op de eerste plek en zijn familie/vrouw als tweede. Simone hoopt nog dat er iets uit zal komen met de vakantie en haar relatie met hem.
Vervolgens verblijven Walter, Willemijn en Tom in het huisje. Ze twijfelen voor wie Willemijn bestemd is. Walter en Willemijn zijn al tweeën half jaar huisgenoten en kunnen goed met elkaar om. Uiteindelijk vraagt Tom Walter om het aan Willemijn te vertellen. Het blijkt dat Tom en Willemijn allang verliefd op elkaar waren en dat komen ze te weten door Walter uiteindelijk. Walter plant uiteindelijk om het eiland te verlaten om hun alleen te laten.

Tot slot is er een terminale zieke vrouw, Sonja, of terwijl Marleen—die zo vroeger genoemd werd—die het gastenboek gebruikt als dagboek. Ze verblijft al sinds vroeger in Duinroos en haar kinderen zijn er ook opgegroeid. Hoewel ze zo veel heeft geschreven in het gastenboek scheurt ze toch nog snel de bladzijdes van het boek omdat ze wilt dat niemand ze leest.

Aan het einde van het seizoen komt de schoonmaakster terug om niet alleen te schoonmaken, maar ook om door het gastenboek heen te bladeren en te lezen. Ze raadt bij welk verhaal bij wie hoort, want ze spiekte toch nog bij het vakantiehuisje door het seizoen heen.

Titelverklaring

Meerdere gasten verblijven in hetzelfde huisje in Duinroos op een waddeneiland, dus zijn hun eilandgasten. Alleen de lezer komt te weten over de verhalen van die eilandgasten. Het boek gaat over die eilandgasten met hun verhalen, problemen en motieven.

Personages

In het boek kom je te weten over de verhalen en gedachtes van meerdere personen. Ik beschrijf alleen diegene wiens gedachtes en verleden voortkomen.

Schoonmaakster: het wordt niet bekend wat haar naam is. Ze is verantwoordelijk om het huis na elk einde van het seizoen schoon te maken. Ze is erg nieuwsgierig en het gastenboek is voor haar erg belangrijk. Ze heeft veel interesse in de verhalen van de eilandgasten en laat zichzelf zien aan de gasten door langs te fietsen en te zwaaien of een klein praatje te maken. Ze is de enige in het verhaal die een type is, want zijn maakt geen ontwikkeling in het verhaal.

Dana: Een jonge vrouw. Ze is getrouwd met Chiel en heeft een zoon, Floris. Haar zelfvertrouwen is enigszins aangetast sinds Chiel haar vertelde wat hij deed. Dana is iemand die snel vergeeft, want ookal is ze geaffecteerd door wat Chiel deed, zijn ze nog steeds samen.

Chiel: Een jonge man getrouwd met Dana. Hij is niet zo goed met geheimen houden want hij krijgt uiteindelijk veel spijt van zijn daden. Liegen kan hij ook niet zo goed.

Martine: Een vrouw rond de 40. Ze maakte zich altijd op in de hoop een leuke man te ontmoeten. Ze heeft veel relaties gehad, maar heeft nu een man gevonden die tijdens de vakantie in Osaka is voor werk. Martine mist hem heel erg. Haar kinderwens was nooit in vervulling gegaan en dit treitert haar nog steeds na zelfs 20 jaar.

Sanne: Een zwangere vrouw rond de 20. Ze is de dochter van Martines vriendin, Jetta, die werd meegevraagd om mee te gaan met de vakantie. Ze is door haar vriend Sjoerd zwanger geraakt zonder dat dat de bedoeling was. Dit heeft grote invloed op haar mentale en lichamelijke welzijn. Conversaties met Martine gaan een beetje halfslachtig tijdens de vakantie want Sanne antwoord alleen maar met onder andere ‘’ik weet het niet’’ of een ander gesloten antwoord.

Leo: Een eenzame weduwnaar rond de zeventig die zijn levensslust had verloren sinds zijn vrouw Johanna is overleden. Hij krijgt veel steun van zijn kinderen en kleinkinderen. Kleine gebeurtenissen en dingen op het eiland maakte grote impact op hem, waardoor hij toch verder wil leven.

Simone: Een vrouw rond de veertig die getrouwd is met Nils. Ze heeft twee kinderen, Roos en Karlien. Ze heeft het goed met haar familie, alleen niet echt met Nils. Ze vond het altijd vervelend dat zij altijd als tweede plek stond. Door dit voelde ze zich altijd als alleenstaande ouder. Ookal ergert ze hier aan praatte ze er nooit over met Nils. Ze is dus niet echt assertief.

Nils: Een man getrouwd met Simone. Hij is een zakenman en leeft voor zijn werk en is dus vaak druk door zijn werk. Ookal wilde hij nooit een hogere positie op het werk door zijn familie voelt hij nog steeds jaloezie door een jongere collega die hem heeft ingehaald. Door dit komen hij en Simone in vele argumenten tijdens de vakantie en hebben de kinderen het moeilijk met hem.

Walter: Een jonge student die kunstgeschiedenis studeert. Hij woont al voor tweeënhalf jaar bij Willemijn omdat hij anders op straat zou belanden. Hij geniet ervan dat het lijkt alsof hij en Willemijn een stel zijn. Hij kan erg goed omgaan met Willemijn. Alles wat hij aanraakt wordt helemaal gedecoreerd en mooi, inclusief Willemijn. Hij is ook vrienden met Tom.

Willemijn: Een jonge student die geschiedenis bestudeerd. Walter is bij haar ingetrokken en wonen dus samen. Ze is erg in de war over haar liefdesleven. Ze had meerdere gefaalde relaties die het al niet konden volhouden voor een maand. Ze twijfelt erg of ze Walter of Tom leuk vindt, ze zijn beide vrienden van haar, maar heeft in het algemeen toch een betere relatie met Walter.

Tom: Een jonge leraar die verliefd is op Willemijn, maar die dit niet laat opmerken. Hij denkt dat Willemijn en Walter iets samen hebben. Uiteindelijk is dit niet zo en krijgt hij dus een relatie met Willemijn.

Marleen: Ze is een oudere vrouw die terminaal ziek is en niet lang heeft. Ze wilt haar laatste paar dagen alleen verblijven in Duinroos, want ze heeft er veel herinneringen. Ze dacht altijd dat haar moeder niet van haar hield, maar rond het einde van haar vakantie komt ze erachter dat haar moeder toch van haar hield.

Perspectief

Het verhaal wordt vertelt vanuit verschillende perspectieven. Het begin, het midden en het einde van het boek wordt verteld vanuit de ik-persoon vanuit de schoonmaakster. Voor de rest wordt het verhaal verteld in de derde persoon voor de karakters in de verschillende verhalen. Je komt te weten over hun gedachtes en verleden. Er is dus een meervoudige vertelsituatie met de alwetende verteller. Omdat het zo is geschreven is de informatie die je krijgt over de karakters betrouwbaar.

Tijd

Het verhaal is niet chronologisch geschreven, want er zijn eventuele flashbacks over het verleden van de karakters. Verder zijn er geen tijdsprongen, want de eilandgasten volgen elkaar telkens op. Het verhaal speelt zich af in 1997 vanaf april tot september.

Ruimte

Het verhaal speelt zich af op het waddeneiland Vlieland in Duinroos. In de omgeving is er een vakantiehuisje op een duin waar de karakters verblijven. In de omgeving is een dorp waar de karakters soms naar toe gaan. Plaatsen die vaak genoemd zijn zijn het Posthuis en de Badweg. Het weer in het begin is wat frisjes, vooral bij het strand, maar in de zomer is het uiteraard warm en dat kom je zeker te weten in een paar verhalen.

Thema en motieven

Thema: escapisme

Alle karakters gaan naar het eiland met een soort probleem en hopen dat alles goed zou lopen tijdens de vakantie.

Motieven: Overspel, zwangerschap, abortus, zelfmoord, jaloezie, verliefdheid, relaties, ziekte, herinneringen

Leidmotieven: Gastenboek, veertje, vakantiehuis

Overige aspecten

Het boek heeft een unieke structuur, vooral door het wisselende perspectief. Het boek heeft zes verschillende verhalen die zich elkaar op volgen en af spelen in dezelfde ruimte. De schoonmaakster verbindt alle verhalen in een geheel met het gastenboek. De schoonmaakster is aan het woord in het begin, het midden en het einde van het boek. Je weet wanneer de schoonmaakster aan het woord is doordat het geschreven is in de ik-persoon en er een zeester boven aan het hoofdstuk zit. Verder hebben een paar verhalen een open eind, zoals die van Dana, Nils en Walter.

Mening

Dit boek werd door de docent voorgesteld aan mij want ik had geen flauw idee wat voor soort roman ik wilde oppakken. Ik had geen grote verwachtingen, omdat het niveau 2 was.

Het is een psychologische roman wat ik wel fijn vond want daar heb ik persoonlijk interesse in. Het was leuk om in de gedachtes, verhalen en verleden te kijken van iedereen. Ik vind het mooi hoe niet alle verhalen een gesloten einde hebben net als het echte leven. Want, tja, het leven is eigenlijk één groot verhaal met problemen die ook open eindes krijgen, want niet alles kan opgelost worden in het leven, dit kan je goed terug zien in de roman. Ik kon me fijn meeleven met alle karakters, want ik ben ook iemand met te veel empathie en sympathie, daarom hou ik ook zo veel van psychologische romans.

Wat ook leuk was was de structuur. Zo onthoud ik het verhaal langer omdat het zo’n unieke structuur heeft. Ik vind zulke dingen erg leuk, want niet alleen is het beter onhoudbaar, maar dat maakt een bepaald boek ook erg uniek, als een kunstwerk. Want—nou ja—boeken zijn toch ook wel kunstwerken. De opmaak van het boek was niets speciaals behalve dat bij elk hoofdstuk een nieuwe verhaal begint of de schoonmaakster weer aan het woord komt. Ik hou ervan als auteurs hun verhaal vertellen op een unieke manier, dat is minder saai en het verrast me altijd. Boeken die de ‘regels’ breken vind ik zelf altijd de krachtigste en meest onhoudbare. Ik herinner me alleen drie boeken inclusief deze van de honderden boeken die ik heb gelezen in me leven puur door hun unieke structuur.

Heel eerlijk, de cover beviel mij niet omdat de kwaliteit van de foto er erg slecht uitzag en er was geen bijzondere compositie met de titel en andere dingen. Maar uiteraard ging ik het boek verder lezen. Als dit boek niet werd voorgesteld voor me dan had ik het waarschijnlijk nooit gelezen.

Het boek is niet heel dik en het leest lekker weg, geen moeilijke woorden of zinnen verpesten je flow. Ik moest wel soms even terugbladeren omdat er zo veel karakters waren waar ik rekening mee moest houden.

Verder heb ik geen kritiek of dingen die me niet zo veel bevielen. Ik moest wel aan het begin wennen aan de structuur, dat is het enige wat wel een beetje vervelend was. Ik moest ook een beetje wennen aan het feit dat de tijd 1997 was, want ik heb altijd boeken gelezen die meer in de moderne tijd zich afspelen.

In het algemeen, vond ik het een ontzettend mooi geschreven boek. Persoonlijk zou ik de volgende keer wel een moeilijkere roman kiezen.

Auteur

De auteur is Vonne van der Meer, geboren in 1952. Ze heeft meerdere romans, verhaalbundels, novellen en toneelstukken geschreven. In 1985 debuteerde ze met haar roman Het limonadegevoel en andere verhalen. Zij won hiermee de Geertjan Lubberhuizenprijs. Eilandgasten wordt gezien als haar doorbraak en is ook verfilmd in 2006. Een toneel dat ze heeft geschreven is Weiger nooit een dans in 1996. Haar boeken vallen meestal onder de categorie psychologisch. Ze heeft een simpele schrijfstijl die bergepen kan worden door een groot publiek.

Historisch – literaire stroming

Je kan het boek plaatsen in de tijd waar het geschreven is. Het boek speelt zich af in de late jaren 90, waar bijvoorbeeld nog steeds gulden werden gebruikt. Het boek is uitgegeven in 1999, dus is er een weinig verschil tussen de tijd van het boek en de uitgave van het boek, want een roman schrijven duurt uiteraard ook een aantal maanden/jaren. Het boek speelde zich af in de 20^e eeuw en het is geschreven in de 20^e eeuw.