Eenzaam avontuur door Anna Blaman

Zakelijke Gegevens

Titel: Eenzaam Avontuur

Auteur: Anna Blaman (Pseudoniem voor Johanna Petronella Vrugt)

Jaar van uitgave: 1974 (23ste druk)

Eerste druk: 1948

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv, Amsterdam

Drukker: Van Boekhoven-Bosch nv, Utrecht

Omslag: Corstiaan de Vries

Grafische Vormgeving: Joost van de Woestijne

Uitgebreide Samenvatting

Proloog

Het verhaal begint met een proloog, waarin er kort wordt teruggekeken op gebeurtenissen uit het leven van de hoofdpersoon, Bart Kosta. Bart Kosta is op zestienjarige leeftijd met vrienden op vakantie is in De Vogezen. Hij raakt een keer verdwaald en neemt een avontuurlijke weg. Opeens komt hij in een dal, dat hij nog niet kent en ziet een scene op een terras van een verlicht huis, met blauwe terrassen en Griekse zuilen: een “blauw paleis”. Wat hij zag was het volgende: Na een hartstochtelijk gesprek tussen een man en een vrouw grepen ze elkaars handen, naderden elkaar en stonden onbeweeglijk, lijf aan lijf, zonder elkaar te zoenen...

In die nacht fantaseert hij een ideaalbeeld, een Alide, met wie hij deze terrasontmoeting had.

Als hij een keer in Brussel is, ziet hij een blauwe facade, met in briljanten letters de naam “Le Palais Bleu”. Bart hoopt de Ware Liefde, de Vrouw van zijn leven, zoals hij had gefantaseerd in de nacht na het zien van de terrasscene, daar tegen te komen. Maar het blijkt een enigszins goedkope dancing te zijn, waar twee meisjes naar hem toekomen. Hij vindt de donkere het mooist, zij is te begeerlijk en hij durft haar niet ten dans te vragen. Daarom vraagt hij de blonde ten dans, daarna is het vragen om een dans aan de donkere alleen nog maar uit beleefdheid. Hij hoopt dat zij de prinses is uit zijn dromen en hij doet haar een (oneerbaar) voorstel, maar zij weigert beleefd.

Zo blijft hij dromen en hopen de vrouw van zijn leven te ontmoeten. Alide, een vriendin van Bart en destijds nog getrouwd met Danser, haar ex-echtgenoot, zat in die tijd in een echtscheidingsproces waarin Bart haar moest steunen. Toendertijd had hij er nog helemaal niet bij nagedacht om meer dan vrienden te zijn met haar, maar hij trouwt met haar.

Hoofdstuk 1

Toen het zomer werd huurde Bart een zomerhuisje en wilde voor Alide een detectiveverhaal schrijven over King en Juliette. Juliette heeft overduidelijk een moord gepleegd, en King, de detective, moet haar ontmaskeren. Hoewel ze niet wraakzuchtig is, heeft ze toch haar minnaar vermoord. Bart gaat een paar dagen naar huis voor zaken en wordt daar bezocht door Peps, de minnaar van Alide die hem vertelt dat hij al een jaar lang een verhouding heeft met Alide. Hij vraagt of Bart haar wil laten gaan, omdat Alide het zelf niet durft te vragen. Teruggekomen bij Mon Repos durft Bart de waarheid niet uit Alide’s mond te horen komen, bang dat hij wel van haar houdt maar haar eigenlijk niet zo goed kent. Ondertussen zijn de meisjes van het huisje naast dat van Bart en Alide, genaamd Mon Plaisir, ook geinteresseerd in Bart en Alide. Yolande, één van de meisjes, is verliefd op Bart en Berthe, een ander meisje uit Mon Plaisir, koestert gevoelens voor Alide. Na de bekentenis van Alide met over relatie met Peps, verlaat Bart Mon Repos. Alide wordt opgevangen door de meisjes uit Mon Plaisir. Nadat Bart thuis was geweest kwam hij terug bij Mon Repos om met Alide te praten, toen het avond werd kwam hij naast haar aan de ballustrade staan en hield een compleet betoog met daarin bekentenissen van Alide, smeekbeden van Bart en bezweringen van Bart. Niet wetend dat Berthe en Annie ooggetuigen waren van de terrasscene van Bart en Alide. Terug van Mon Repos in de stad vertelt Alide tegen Bart dat zij tegen Peps gaat zeggen dat het voorbij is tussen hen, maar doet dat niet. Wanneer Bart een keer naar de kapperszaak van Peps gaat vindt hij daar een naakte Alide, hij vertelt haar dat zij niet meer naar hem terug hoeft te komen.

Hoofdstuk 2

In hoofdstuk 2 wordt de tijd na de breuk tussen Alide en Bart beschreven, Alide komt erachter dat zij niet zonder Bart kan en gebruikt Peps om haar verdriet door middel van erotiek te verhelpen. Uiteindelijk komt zij erachter dat ze helemaal niet van Peps houdt.

Hoofdstuk 3

'Drie' vertelt uitvoerig over de vier meiden in Mon Plaisir. De gebeurtenis tussen Kosta en Alide heeft op ieder van hen een andere uitwerking gehad. Berthe zoekt Kosta op. Die is eenzaam en drinkt. Ze vertelt dat Alide tegen Annie heeft gezegd dat ze hem maar niet kan vergeten. Kosta, die een juist beeld van Alide zoekt, vertelt haar dat hij Alide helemaal niet kent, maar alleen zijn fantasie-Alide. Hij begint weer over King en Juliette te schrijven en dat bezorgt hem afleiding. Hij ontmoet Alide en ze gaat met hem mee. Bart vraagt naar haar leven met Peps, en als ze weg is vernielt hij alles omdat hij kwaad is over zijn lafheid. Het wordt hem steeds duidelijker hoe Alide is. Ze mag niet weten dat hij in zijn manuscript afrekent met haar en zichzelf. Als ze weigert definitief bij hem te blijven, bedenkt hij zich dat hij niet meer van haar houdt, maar van de liefde die in hem bestond. King en Juliette worden steeds belangrijker: ze redden hem uit zijn eenzaamheid. Hij stelt Alide nog eenmaal voor een keuze, bij familie in A. Daar gaan ze naar het Parkhotel en als Alide na het dansen, op het terras, voor Peps kiest, voor de erotische in plaats van de geestelijke liefde, nemen ze voorgoed afscheid. Thuis maakt Bart zijn detective af: dat is ‘Epiloog’.

Epiloog

Dit is het laatste deel van het boek, hierin wordt beschreven hoe King Juliette ophaalt voor een etentje. Er wordt in de eerste paar zinnen al beschreven hoe wantrouwend hij op dat moment is tegenover Juliette zoals dat hij haar blouse slordig vind zitten en er als reden bij geeft dat er waarschijnlijk een hand onder heeft zitten voelen. Hij neemt Juliette mee naar een restaurant, hij weet op dit moment al dat zij de gifmengster is. Dat heeft hij al eerder aan zijn opdrachtgever verteld en heeft hiervoor geld gekregen. Hij verraadt Juliette uiteindelijk niet, zij had een hartvormig flacon met gif bij zich om hem te vermoorden maar geeft dit aan hem. Hij verdwijnt hierna van het restaurant en verlaat Juliette voor eeuwig. Hij gooit de flacon met gif in het water. Dan gaat hij roeien op een meer. Hij en Bart worden dan één. Bart verscheurt dan zijn boek, want King is dood en hij kan de laatste pagina niet meer schrijven. Hij roeit naar de overkant van het meer en springt op de oever aan de andere kant, een wereld die nieuw voor hem is..

Korte samenvatting

Het boek gaat over een schrijver, Bart Kosta, die getrouwd is met Alide. Een keer in de zomer huren ze een vakantiehuisje, waar Bart een detectiveroman gaat schrijven. De hoofdpersonen van zijn detectiveroman zijn King en Juliette. King is een slimme detective en Juliette een gemene gifmengster die een moord heeft gepleegd. King moet haar ontmaskeren, maar wordt ook verliefd op haar. In het vakantiehuisje naast dat van hun, (Mon Plaisir) logeren 4 meisjes, een van de meisjes is lesbisch (Berthe) en wordt verliefd op Alide. Alide laat het zich aanleunen, zij heeft al eerder een vriendin gehad. Yolande, één van de andere meisjes, wordt verliefd op Kosta, die haar afwijst. In die zomer krijgt Bart te horen dat zijn vrouw Alide al een jaar een verhouding heeft met Peps, een kapper. Hij is wanhopig. Alide geeft toe en Bart wijst Alide de deur. Ze zien elkaar nog regelmatig en Bart vraagt of ze bij hem terug komt. Maar ook al houdt ze heel veel van Bart, ze kiest toch voor Peps. Bart verlaat Alide en in zijn detectiveroman verlaat King Juliette. Bart en King gaan op zoek naar een nieuw leven.

Verhaalanalyse

Vertelsituatie

Het boek is geschreven vanuit de ik-persoon, meestal is dit Bart Kosta, maar de ik persoon is soms ook Alide, of Peps.

De detectiveroman die Bart schrijft in het boek (eigenlijk een verhaal in een verhaal) is geschreven vanuit de derde persoon (en gaat over King, de detective).

Tijd

Het verhaal speelt zich af in het verleden. Bart vertelt over wat er in het verleden gebeurd is.

Plaats en Ruimte

Plaats:

1) Plaatsen in het verhaal zelf: De belangrijkste plekken uit het boek zijn de vakantiehuisjes Mon Repos en Mon Plaisir. De namen zeggen het zelf eigenlijk al, Mon Repos betekent Mijn Rust en Mon Plaisir betekent Mijn Plezier. In Mon Repos zit Bart steeds in stilte aan zijn detective te werken en ligt Alide de hele dag in de zon te luieren. In Mon Plaisir daarentegen wordt, zoals de naam al zegt, meer lol gemaakt, het meisje Yolande wordt verliefd op Bart en de lesbische Berthe raakt verliefd op Alide. Dit drijft Bart en Alide nog meer uit elkaar.

2) Plaatsen uit het verleden en de fantasie van Bart: ook belangrijk zijn de plekken waar Bart in zijn verleden kwam, die hij beschrijft in de proloog, zoals met name het Blauwe Paleis in de Vogezen en Le Palais Bleu, de dancing in Brussel. Ook komt er een Blauw Paleis ter sprake op de kopjes waaruit Bart en Alide drinken elke zondagochtend. Volgens hem is dat een blauw paleis maar in feite is het slechts een blauw kopje met een rüine er op afgebeeld.

Uitleg:

Het Blauwe Paleis staat in het boek symbool voor het geluk: in de droom van Bart als de plek waar hij de vrouw van zijn leven, de ware liefde, gaat ontmoeten. Bij het Blauwe Paleis in de Vogezen is dat zijn voorstelling van een perfecte Alide, bij Le Palais Bleu is dat eigenlijk de donkere die hem het eerst opviel maar die hij te begeerlijk vond om ten dans te vragen in eerste instantie. Geluk in zijn tijd bij Alide: Zij dronken thee uit een theekopje, waar een Blauw Paleis opstaat. Daar fantaseert Bart dan bij dat het Blauwe Paleis uit de Middeleeuwen dateert, en de droom van Bart: een Tristan te zijn en zijn ware liefde daar te hebben gevonden. Maar zodra hij een vriend meebrengt naar het paleis, wordt deze vriend verliefd op zijn geliefde (Peps-Alide). Het Middeleeuwse kasteel staat daar symbool voor de hoofse liefde, een dappere ridder die zijn liefde verklaart aan de mooie prinses op een kasteel. Bart is hier in zijn fantasie een ridder (Tristan) die zijn ware liefde Isolde ontmoet, maar dit was een onmogelijke liefde. In de Middeleeuwen bestond de Hoofse Liefde, het betuigen van een “geestelijke”, hogere liefde, van een ridder voor een onbereikbare vrouw, die vaak getrouwd was en die bij Tristan en Isolde ook onmogelijk bleek.

p. 12: ” Ik vertelde je mijn leven,. O, als een fantast. ...mijn eerste liefdesverzuchting de droom van een Tristan.”

p. 12: “Het blauwe paleis dateerde uit de Middeleeuwen. Er woonde toen een rijk echtpaar, jonge mensen. .. Tussen deze mensen rees een oeroud conflict. Zehadden elkaar lief en dachten niet dat deze liefde ooit iets anders zo kunnen worden dan de bron van onschuldige vreugde die ze was.”

Het blauwe paleis op het kopje symboliseert later Mon Repos, hij beschrijft bij het kopje dat er een chinees langs de waterkant zit te mediteren. Bart zat nadat hij had gehoord over de relatie tussen Alide en Peps ook langs de waterkant vlakbij Mon Repos omdat hij de waarheid niet onder ogen durfde te komen.

p. 12: “Aan de rand van de vijver zat een Chinees met een rieten hoed op en een bloem in de hand. Hij mediteerde.”

Ook daar komt er weer een terrasscene zoals hij eerder gezien heeft in het verleden.

(p.13): “Op het terras stonden een een man en een vrouw: het waren de Chinese prins en zijn prinses, die afscheid van hem nam.”

Tijd en omgeving personages

De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is na-oorlogs, met heren met het haar nog stijf in de pommade (Peps), goed geschoren. Een burgerlijke moraal, het gezin is het belangrijkst. De tijd waarin een vrijgezel niet op zichzelf woont, maar in een pension met een hospita.

Personages

Bart Kosta: Dit is de hoofdpersoon van dit verhaal. Uiterlijk is niet veel van bekend, omdat hij zelf het boek schrijft. Misschien heeft hij wel hetzelfde uiterlijk als King.

Bart is schrijver en schrijft een detective met als hoofdpersonen King, een slimme detective en Juliette, de gifmengster. Hij gaat King steeds meer als zichzelf zien en Alida als Juliette. Hij schrijft om zijn gevoelens kwijt te kunnen.

Karakterontwikkeling: Aan het eind van het verhaal kiest Bart voor zijn eigen verstand in plaats van voor de ware liefde. Terwijl hij aan het begin van het verhaal nog rondzocht naar de ware liefde, een voorbeeld hiervan is zijn beschrijving van de vrouw van de terrasscene die hij associeert met zijn eigen Alide. een ander voorbeeld hiervan is zijn associatie met Le Palais Bleu wat hij voor zich ziet als een mooi paleis met prinsessen, wat slechts een goedkope dancing blijkt te zijn waar hij wordt afgewezen door twee meisjes. Het moment waarbij zijn karakterontwikkeling compleet is, is het moment dat hij zijn boek verscheurt waarin al zijn emoties over Alide zitten en doorgaat met zijn eigen leven, hij laat hierbij Alide achter zich.

Hij is een schrijver met grote fantasie die vaak zijn eigen voorstellingen van gebeurtenissen en/of plekken maakt.

p. 11: “Ik was een dromer en een vrager. Ik was een woudloper in het labyrint van Eros. Zonder de draad van Ariadne...”

Hij is al vanaf de eerste regel van het boek smoorverliefd op Alide en werkt dit ook door in het karakter van Juliette tijdens het schrijven van zijn boek. Hij is een zeer gevoelige man, die complex is in zijn gevoelsleven, maar wel zo trouw dat hij niet echt mysterieus is. Hij heeft duidelijkheid nodig, behalve dat hij wil weten waar hij aan toe is, wil hij ook weten hoe dingen in elkaar zitten bij zichzelf en verlangt dit ook van anderen, zoals Alide. Dit komt heel sterk terug in hun relatie en hun conflict daarin.

Bart houdt zielsveel van Alide, zoveel dat hij en zij hadden gedacht dat hij zou sterven van verdriet als zij hem zou verlaten.

p. 14: “Wij Hemelkinderen.”

p.14: “Je was in mijn onverzadelijke ogen zoveel, zo prachtig. En ik trachtte me in te denken dat je er niet meer zou zijn Maar toen zei je: ‘Waar denk je toch in Godsnaam aan.’- En je streelde mijn haar en mijn mond .Aan als je me toch eens verliet’, was mijn antwoord.”

Dit blijkt niet zo te zijn; zijn liefde voor Alide wordt toch overschaduwd door zijn eigenliefde. Zijn eigen ik blijkt belangrijker te zijn dan zijn liefde voor haar, net zoals bij Alide, hoewel je dit niet verwacht, hoe diep die liefde ook zit. Hij kiest uiteindelijk voor zichzelf en de duidelijkheid die hij nodig heeft. Hij vraagt haar om bij hem terug te komen, maar zij kan het nog niet. Dan maakt een einde aan zijn relatie met Alide.

p. 249: “Liefste”, zei ik , nu ga ik weg, voorgoed. Vaarwel”.

p. 255: ‘Dit,’ zei hij, ís nu ook voorbij.’

Zijn tweede ik:

King: Fantasiefiguur, één van de hoofdpersonen van de detective van Bart Kosta. Slanke jongeman in een grijs pak. Hij droeg een slappe hoed die hij wat dieper in de ogen drukte, lichtgrijze zeer intelligente ogen.

Slechte tanden, onvolgroeide kin en clownsneus, lijkt uiterlijk op Willem Peps.

Intelligente detective,. Bart zou willen zijn zoals King, een slimme dappere detective.

Hij wordt verliefd op Juliette, de weerspiegeling van Alide in de detectiveroman.

Alide: Eén van de hoofdpersonen van het verhaal, voor Bart machtig als een kosmische impuls. Lang krullend donker haar, volle heupen en grote borsten, een puur lichaam. Volgens Yolande heeft ze een Griekse loop. Haar leven speelt zich bijna helemaal in haarzelf af, zonder dat anderen weten wat er in haar omgaat. Zij roept wel veel op bij anderen; ze is een prachtige, koninklijke vrouw die uitnodigt tot aanbidding. Volgens mij is dat een belangrijke paradox in haar vrijheid; ze heeft alleen zichzelf nodig en is niet afhankelijk van andere individuen, zoals Kosta zich afhankelijk voelt, maar ze heeft wel aanbidding nodig, bijna alsof ze zonder dat geen bestaansrecht heeft.

Ze heeft het ook nodig die eenzaamheid of vrijheid in ere te kunnen houden en volgens mij is dat een verklaring voor het feit dat ze bij Peps blijft en niet terug gaat naar Kosta, hoewel ze meer van hem houdt; ze houdt het meest van zichzelf. Ze kan zonder liefde maar niet zonder aanbidding, ze kiest voor de lichamelijke liefde en niet voor de oprechte innerlijke liefde die Bart wel voor haar heeft.

p. 66: “God nee, zei ze, ik snap je wel. Jij ziet als enig heil het geestelijk contact natuurlijk juist omdat je denkt dat ik dat met die Peps niet hebben zal. Toch durf ik het. Want er is meer, begrijp je, waarom je nog van iemand houden kan.”

p. 163: “Het was heel moeilijk, zei ze, maar het kon niet anders.”

p. 249: “Ik kan van hem niet weg als ik bij jou ben en van jou niet als ik weer bij hem ben.Vergeeft het me. Je dwingt me tot een verloochening. Als dat dan moet, dan maar de ergste, dan moet ik jou verloochenen.”

Juliette: Eén van de hoofdpersonen uit de detective die Bart aan het schrijven is, zij is een verraderlijke gifmengster en ze vertegenwoordigt het “kwaad”. Ogen zijn grijs en groen. Dit is de weerspiegeling van Alide in de roman, daarom wordt ze ook net zo verheerlijkt als Alide in het verhaal zelf.

Willem Peps: de minnaar van Alide, in de fantasie van Bart is hij de vriend die is voorgesteld aan Alide.

Slechte tanden, onvolgroeide kin en clownsneus, lijkt op King.

Zeer heldere intelligente ogen maar hondebruin.

Zijn beroep is kapper, het is een echte heer met veel vet in zijn haar en een strakke vouw in zijn broek.

Hij houdt heel veel van Alide en houdt van haar aandacht. Hij kan er niet tegen als ze ruzie hebben.

Geestelijk bewustzijn van een 16-jarige, leeghoofd met een gestereotiepeerde taalbeschaving van een man achter een toonbank die met vrouwen converseert (op basis van de mening van Bart)

Danser: de ex-echtgenoot van Alide. Speelt een belangrijke rol in het verhaal, want hij waarschuwt Bart dat Alide niet is wat ze van de buitenkant lijkt. Hij wil eerst niet scheiden van Alide, daardoor praten Alide en Bart zoveel met elkaar. Hij werd Danser genoemd omdat hij altijd nadat hij een zin had afgemaakt een kort dansje met zijn voeten deed en een kort buiginkje maakte.

De vier meisjes uit het huisje Mon Plaisir:

Annie: Zij heeft erg mooie bruine krullen en blauwe ogen. Ontzettend onbeduidend, had geen eigen oordeel maar luisterde altijd verwonderd en bewonderend naar dat van anderen. kaki bruine kleding allemaal, rode doeken om de hals. Mondiane lippen rood. Ze zongen allemaal liedjes. Voor de buitenwereld doet zij altijd erg vrolijk maar eigenlijk is zij diep ongelukkig door haar situatie thuis en haat zij haar stiefvader.

Berthe: masculine inslag, cowboy-esk, een veldfles op de ene heup en op de andere een dolk. Gladde korte haren en masculine hart. Was te rijk aan gedachten om niet mee te tellen in het leven van anderen. Verliefd op Alide die haar benijdt, ze praat niet veel en is vaak erg in zichzelf gesloten.

Yolande: Vond Kosta alleraardigst maar Alide niet, blond meisje dat banjo speelt, frivool en zanglustig. Een breekbare blik en een natuurlijk gebit. Verliefd op Bart die haar niet ziet staan. Ze werd ook een armelijke nymfomane genoemd, hier bij zie je dat Bart kan kiezen voor een seksuele relatie maar dat toch niet doet en meer voor echte liefde kiest.

Hilda: Goed en moederlijk, vriendelijk gezicht en alledaags verstandelijke ogen, de vrouw des huizes. Vond Bart te verliefd en Alide te lui. Ze heeft een slecht gebit.

Via onder andere beschrijvingen van Bart, de proloog en beschrijvingen van andere personages uit het boek kom je achter informatie van de personages uit het boek. Vooral Bart zelf beschrijft veel personen uit het boek en vaak tot in de kleinste details. Een voorbeeld voor deze precisie komt uit het boek bij Sacha, de enige vrouwelijke minnares die Alide ooit had gehad.

“Aan de affaire Sascha was een geheim verbonden, een geheim dat ze diep in haar hart besloten hield. Zelfs Bart had ze nog nooit verteld hoe Sascha uit haar leven was getreden, die slungelachtige leptosome katholieke Sascha met haar platvoeten, haar ponyhaar, haar grote bril, haar gouden kruisje als een amulet om haar gebogen hals. Misschien was die affaire wel een specimen van slecht, mislukt, verloren spel. Maar toch, zelfs als dat inderdaad zo was, zelfs dan had Bart kunnen begrijpen. Want speelde hij niet zelf…” blz 64

Relaties:

Bart – King : Eigenlijk één en dezelfde persoon, King is het onderbewuste van Bart. Met behulp van King doet Bart uitlatingen en bekentenissen die hij alleen in het schrijven durft te doen, soms zelfs liefdesbetuigingen tegenover Alide terwijl hij het daarna gewoon aan Alide voorleest. Als Bart schrijft durft hij veel meer dan in het echt, hij voelt zich door het schrijven niet meer eenzaam.

Bart – Alide : Bart is smoorverliefd op Alide maar dat gruwelt Alide, ze wil zelf niet zo gebonden zijn aan iemand. Ze houdt ook veel van seks en voor haar was het vrijwel onmogelijk om de relatie met Peps op te zeggen ook al had ze dit aan Bart beloofd. Bart lijdt veel door Alide maar Alide zorgt ook voor Bart’s bestaan. Zonder de liefde die Alide hem gaf was Bart vrijwel nergens gekomen.

Bart – Juliette : Dit is eigenlijk geen relatie omdat Juliette een verzonnen personage is in het boek van Bart, wel heeft ze veel gemeen met Alide omdat ze als een weerspiegeling werkt van Alide.

Bart – Willem Peps : Deze relatie is niet goed, Bart benijdt Peps omdat hij Alide van hem heeft afgepakt. Peps is vooral erg bang voor Bart, vooral tijdens hun enige ontmoeting. De enige keer dat ze gesproken hebben bekende Peps de relatie tussen hem en Alide

Bart – Danser: Deze relatie bestaat amper, Bart heeft maar een keer met Danser gepraat maar deze ene ontmoeting heeft hem wel gewaarschuwd voor Alide waar hij niet naar geluisterd heeft. Je zou naar aanleiding van het in de wind geslagen advies door Bart van Danser kunnen zeggen dat Bart niet echt een goede relatie met hem heeft omdat hij Danser’s adviezen totaal negeert.

Bart – Annie : Tussen Bart en Annie is geen relatie, Bart heeft haar alleen beschreven om een idee te geven van dit meisje. Andersom bestaat deze relatie wel omdat Annie ooggetuige was van de terrasscene tussen Alide en Bart. Zij raakt dus meer in de relatie tussen Bart en Alide betrokken dan hij doorheeft.

Bart – Berthe : Berthe speelt eigenlijk geen rol in Bart’s leven, Bart hoefte niet op te passen voor Berthe als concurrentie voor hem in zijn relatie met Alide aangezien Alide toch niet geinteresseerd was in Berthe.

Bart – Yolande : Yolande werd verliefd op Bart naarmate hij langer verbleef in Mon Repos, Bart was niet geinteresseerd in haar ondanks dat zij als nymfomane werd beschreven. Hij koos voor innerlijke liefde en wees haar dus af.

Bart – Hilda : Bart gaat niet met Hilda om, Hilda vond hem echter wel te verliefd.

Gedrag van de personages:

Het gedrag van de personages was soms wat aan de vreemde kant, de hopeloze verliefdheid van Bart bijvoorbeeld, ging in zoverre door dat hij niet meer met zichzelf kon leven zonder de aanwezigheid van Alide. Daar tegenover staat dan natuurlijk het gedrag van Alide wat ik onvoorstelbaar vond maar toch aan de andere kant wel begreep. Voor zijn mooie vrouw als zij die nog geen vastheid wil is het natuurlijk niet moeilijk een nieuwe minnaar te vinden, wel vind ik het raar dat ze in het verhaal al twee huwelijken heeft verpest zonder dat er over allimentatie werd gesproken. In die tijd was dat waarschijnlijk nog niet aan de orde, anders hadden de huwelijk als reden kunnen hebben dat ze op geld uit was. Het gedrag van de verdere personages speelt niet zo’n grote rol in het verhaal, het draait principieel om Bart en Alide. Het gedrag van King en Juliette daarentegen speelde nog wel een grote rol, Bart schrijft zijn verhaal hoe het hem het beste uitkomt: een meisje dat achter hem aangaat zonder dat hij er veel aan hoeft te doen maar toch verliefd blijft. Dit is waarschijnlijk een gewilde situatie voor in zijn eigen leven, helaas voor hem was dit niet zo en ging hij vooral achter Alide aan in plaats van andersom.

Thematiek en Interpretatie

Belangrijkste Thema’s

Eenzaamheid

Het hoofdthema van dit boek is eenzaamheid, Bart schrijft zijn detectiveverhaal om de eenzaamheid die hij heeft te verdringen en om zijn onderbewuste zelf naar boven te laten komen. . Dit is al in het begin te zien wanneer hij naar de terrasscene staat te kijken en zo een droomvrouw voorstelt, waarmee hij wang aan wang staat, niet zoenend.

Hier beseft hij ook voor het eerst dat mensen eenzaam kunnen zijn, ook al zijn ze niet alleen.

Bart wil mensen duidelijk maken dat iedereen altijd eenzaam is, ondanks dat je met mensen om je heen bent. Je kent ze niet echt. Hij komt daar ook zelf achter wanneer hij erachter komt hoe Alide werkelijk is en hoe slecht hij haar eigenlijk kent. Al die tijd dat hij dacht dat hij haar kende, was hij verblind door verliefdheid. Hij bedoelt hiermee dat je altijd alleen bent aangezien niemand echt weet wat je denkt en voelt.

Het verschil tussen schijn (façade) en werkelijkheid

Bart leert dat niet altijd alles is wat het lijkt. Alide bedriegt hem al een jaar zonder dat hij het weet,

In zijn boek beschrijft hij dit met de hartvormige flacon met gif die hij krijgt van Juliette. Net als in het verhaal geeft Alide haar liefde wel daadwerkelijk aan de man waarmee zij is, maar voor deze man betekent dit ook een langzame ondergang. Dit gebeurde al bij Danser, toen bij Bart en later bij Peps. Wat wel belangrijk is in het boek is dat, King aan het einde de flacon met gif weggooit en Juliette nooit meer ziet. Hij kiest hier dus voor zichzelf in plaats van de liefde. Dit is ook het moment waar Bart en King samenkomen omdat wanneer King de flacon weggooit, Bart het boek versnippert en Alide ook helemaal achter zich laat.

Liefde:

Twee soorten liefde

In het boek wordt gebruik gemaakt van twee soorten liefdes, de innerlijke (oprechte) liefde en de uiterlijke (lichamelijke) liefde, in het boek wordt duidelijk dat Bart meer van de geestelijke liefde houdt. Dit is al in het begin te zien wanneer hij naar de terrasscene staat te kijken en zo een droomvrouw voorstelt, waarmee hij wang aan wang staat, niet zoenend.

Het is hiermee weer duidelijk dat hij onder het blauwe paleis het vakantiehuisje Mon Repos verstaat, want na een ruzie met Alide ontstond er ook een terrasscene die eindigde in hetzelfde als bij het blauwe paleis; Alide en Bart stonden wang aan wang tegen elkaar aan.

Ook de vakantiehuisjes, Mon Repos en Mon Plaisir staan voor deze twee soorten liefde. Mon Repos, de rust, staat voor het ideale liefdesbeeld: twee geliefden in alle rust in de vrije natuur. Mon Plaisir, het plezier, staat voor de lichamelijk liefde die Bart kan verkrijgen met Yolande en Alide met Berthe. Hier wordt ook duidelijk dat Bart kiest voor de oprechte geestelijke liefde en Alide kiest voor de lichamelijke liefde die ik net beschreef.

Homosexuele liefdesrelaties.

De relatie tussen Alide en Sascha, de erotische gevoelens van Berthe voor Alide.

Bedoeling van de auteur

De bedoeling van de auteur met dit boek was waarschijnlijk het bespreekbaar maken van bepaalde onderwerpen zoals seks, homofilie en overspel. De auteur schrijft dan ook met een pseudoniem; BLAman staat voor Beter Leven Als Man. Met dit boek wil ze waarschijnlijk de menselijke zwakheid aantonen en duidelijk maken dat mannen en vrouwen het soms behoorlijk moeilijk hebben in een mongame relatie, en dat niet idereen is wat hij of zij lijkt.

Motieven en Symbolen

Symbolen:

Het Blauwe Paleis, dit komt steeds weer terug in het boek. Het staat symbool voor het geluk, de ware liefde, maar ook de eenzaamheid.

Hartvormige flacon met gif:

Dit staat symbool voor de liefde. Liefde is als vergif. Het komt iedere keer terug. De vrouw gift het aan de man. Een vrouw doodt haar man met gif. De liefde van een man voor een vrouw, wordt vergiftigd door de vrouw.

In zijn detective schildert hij Juliette af als een gifmengster, aangezien dit boek zijn gedachten en gevoelens weergeeft, bedoelt hij hiermee dat Alide ook een gifmengster is. Het gif wat Alide mengt is de liefde die zij oproept bij mannen en hoe erg deze mannen zichzelf verwaarlozen en in een neerwaartse spiraal komen na met Alide te zijn geweest.

Motieven van het boek:

De zoektocht naar de Ware Liefde

Titel, Begin en Einde

Titel:

De titel refereerd naar Bart’s ideëen over mensen, hij vindt dat iedereen altijd eenzaam is ook al ben je met iemand. Hij zegt dat je niemand echt kent en dat iedereen altijd zijn eigen weg zoekt in het leven. Iedereen maakt in zijn ogen een eigen eenzaam avontuur.

Begin:

In de proloog staan al veel aanwijzingen voor de rest van het boek.

Het Blauwe Paleis:

Aanwijzing voor eenzaamheid. Er staan veel gegevens in over het verleden van de personages. De liefdes die Alide in het verleden heeft gehad (een schipper, een vrouw), dat zij gaat trouwen met Bart.

Ook is het Blauwe Paleis Bart’s voorstelling van zijn geluk: de ware liefde. Zijn geestelijke liefde komt boven wanneer hij aandacht naar de terrasscene staat te kijken, aan het begin van het boek. De mensen die hij ziet zoenen niet maar staan wang-aan-wang vooruit te staren, hij stelt zich hierbij zichzelf met een eigen bedachte Alide voor die hij toen nog niet kende.

Door het gesprek tussen Danser en Bart kom je te weten dat de relatie tussen Bart en Alide eigenlijk al gedoemd is om te mislukken, Danser vertelt hem dat Alide slechts mooi is van de buitenkant en niet van de binnenkant. Bart slaat dit advies echter volledig in de wind en begint daar aan zijn relatie met Alide.

Einde:

Het einde is erg belangrijk voor het boek, in het einde van zijn eigen detective zegt hij dat King een hartvormige flacon met gif krijgt van Juliette wat staat voor de liefde van Alide die de mannen die haar beminnen vergiftigd. King pakt de flacon en gooit deze weg, dit staat voor het hart van Alide wat Bart loslaat en dus Alide achter zich laat. Bart verscheurt vervolgens zijn geschreven boek en laat het achter, dit is de grootste stap die Bart maakt naar de zelfstandigheid; hij is niet meer afhankelijk van Alide. Hij kan hierna weer door met zijn leven en kiest er voor om het geluk op zich af te laten komen in plaats van het op te zoeken.

Eigen mening

1. Inhoudelijke argumenten

1a) Ik vond het een pluspunt van de schrijver dat ze de personages in het boek zo goed beschreef, hierdoor kreeg ik een realistischer beeld van de personages en kon ik me meer inleven in het verhaal. Dit boek is waarschijnlijk even leuk (of niet leuk) om te lezen voor mannen en voor vrouwen aangezien vrouwen slecht worden afgeschilderd maar tegelijkertijd veel macht wordt gegeven om uit te oefenen over mannen. Mannen in dit boek worden beschreven als onderdanen van de vrouw maar op het eind wordt de stap gezet naar de zelfstandigheid van de mannen.

1b) De symboliek in het boek vond ik erg mooi beschreven, het blauwe paleis bijvoorbeeld. Bart maakt zich hier zoveel voorstellingen van dat het bijna ontroerend wordt. Ik vind dit, omdat het zielig is om te zien dat Bart zich vele voorstellingen maakt over de ware liefde maar die in feite niet vindt. Hij blijft maar rondzoeken naar de ware maar vindt deze steeds niet, wanneer hij denkt deze gevonden te hebben wordt hij alsnog bedrogen en stort zijn wereld weer in elkaar. Vele vrouwen zoeken altijd een man die niet alleen om seks geeft maar vooral erg lief is en medeleven toont als een vrouw in de put zit. Bart is in principe alles wat een vrouw zoekt in mijn ogen maar wordt hiervoor keer op keer afgestraft als het ware. Peps daarentegen wordt juist beloond voor slechts seksueel actief te zijn in zijn relatie met Alide. Dit is eigenlijk onrechtvaardig maar maakt het boek wel interessanter, je vraagt je af of Bart nog steeds kiest voor het zoeken naar de ware, of het geluk op zich af laat komen.

1c) De vier meisjes uit het huisje Mon Plaisir vind ik eigenlijk niet veel waarde hebben in het boek, in mijn ogen heeft de schrijfster dit alleen gedaan om het boek een lesbisch tintje te geven. Ondanks dat dit voor de tijd van publicatie allerlei taboe’s doorbrak vind ik dat het boek niet echt beter wordt door de inbreng van lesbische gevoelens van Berthe tegenover Alide. De schrijfster uit hiermee eigenlijk alleen haar eigen verdriet die haar is aangedaan in eerdere relaties. Ik had namelijk opgezogd dat de schrijfster maar moeilijk geluk kon vinden in de liefde als lesbienne. Deze gevoelens weerspiegelt ze wel goed in het karakter van Bart, daarentegen vind ik dat ze dit niet doet in het karakter van Berthe. Ze beschreef haar ook als ideale vrouw om mee te zijn als lesbienne. Ik had er dan als auteur persoonlijk voor gekozen om Alide seksueel contact te laten hebben met Berthe om toch haar ideaalbeeld qua geluk in de liefde te weerspiegelen en tegelijkertijd het taboe van homoseksualiteit te doorbreken.

2. Structurele argumenten

2a) Verhaal in verhaal

De keuze om in het boek de hoofdpersoon een ander boek te laten schrijven vond ik erg goed gekozen, mensen zijn meestal enthousiaster en minder terughoudend als ze een boek, verhaal, artikel of iets anders schrijven. Dit was ook het geval bij Bart, je kon duidelijk zien dat Bart in het dagelijks leven een dwaas was die zich veel te veel liet overhalen door Alide en zijn hele leven door haar liet leiden. In het boek kom je tot de ontdekking dat Bart al vanaf het begin onderbewust doorheeft dat zijn relatie met Alide vergiftigd is, het boek begon dan wel als een detective, maar het liep steeds meer over in een autobiografische roman wat vooral duidelijk werd aan het eind wanneer Bart het boek verscheurt.

2b) Het is literair wel op hoog niveau gebracht door het vocabulaire, daarentegen denk ik dat het wel de reden is dat het in het heden bijna niet meer gelezen wordt door scholieren. Vroeger was dit boek grensoverschrijdend en wilde de jeugd het ook lezen, nu de ‘gedurfde onderwerpen’ hedendaagser zijn geworden, spreekt het boek niet meer echt aan voor de jeugd van anno 2010.

2c) Ik vond dit boek moeilijk om te lezen, het taalgebruik was niet altijd even makkelijk en het was soms moeilijk om er in te komen. Toch begrijp ik de hoofdpersoon Bart wel goed aangezien in het boek relaties worden beschreven die ik vaker heb zien voorkomen, in andere boeken en in het dagelijks leven.

3. Persoonlijke argumenten

3a) Persoonlijk vind ik dit boek geen aanrader, het is moeilijk om doorheen te komen door het moeilijke taalgebruik en zinsopbouw. Het zijn vaak lange zinnen wat het verhaal saai maakt. Als dit boek door een meer levendige auteur zou zijn geschreven zou het me waarschijnlijk meer aanspreken. De inhoud van het boek vind ik wel erg goed, ik vind het knap van de auteur om het lef te hebben om tijdens een tijd van verzuiling waarin er snel slecht over je gedacht werd, toch aspecten als homoseksualiteit aan de orde te brengen. Ook vind ik het thema eenzaamheid goed bedacht, het gaat niet direct over een eenzaam persoon zoals een kluizenaar of een monnik of iets dergelijks, maar over iemand die in de omgang normaal is en zich niet afsluit van de maatschappij. Ze geeft hiermee goed weer dat mensen niet zo gelukkig zijn als ze lijken en ondanks dat ze goed meedoen in de maatschappij toch eenzaam en ongelukkig kunnen zijn. Dit komt waarschijnlijk door haar eigen ervaringen in de liefde omdat zij lesbisch was, in die tijd waren maar bar weinig vrouwen dat of durfden daarvoor uit te komen. Dit betekende dus dat ze maar weinig geluk in de liefde kon vinden en dus ook altijd eenzaam bleef terwijl ze een vrouw (net als Bart aan Alide) veel te bieden had. Deze onrechtvaardigheid vind ik mooi beschreven door de rollen van de man en de vrouw om te draaien, Alide hield meer van lichamelijke liefde en Bart meer van innerlijke liefde. In de meeste gevallen is het meer de vrouw die zoekt naar de ware liefde en de man die het geluk op zich af laat komen en daarbij meestal veel scharrels heeft en vrouwen veel verdriet bezorgd. Mijn uiteindelijke mening is hierbij dus dat ik het geen aanrader vind voor scholieren, omdat het simpelweg te veel concentratie vergt om er goed in te komen. Als je er eenmaal in zit is het wel een goed boek maar alsnog moeilijk te begrijpen. Ik begreep het boek zelf ook pas later nadat ik recensies en verslagen had gelezen.

4. Morele argumenten

4a) Ik vind het knap van de schrijfster dat ze voor haar tijd zo’n gedurfd boek heeft gepubliceerd, voor die tijd waren er op onderwerpen als seks, homoseksualiteit en overspel die in dit boek aan bod kwamen toch wel behoorlijke taboe’s gelegd. Ik vond het van dit boek wel jammer dat het niet zo vlot is geschreven, door het moeilijke taalgebruik was het vaak moeilijk om echt in het boek te komen en de wil te krijgen om het uit te lezen. Voor vele woorden uit dit boek was zeer waarschijnlijk wel een synoniem te vinden wat het verhaal net iets vlotter maakt om te lezen.

4b) Voor de tijd waarin het boek geschreven is, vlak na de tweede wereldoorlog, waren verschillende aspecten uit dit boek taboe’s, zoals vooral de lesbische relaties, (de lesbische relatie tussen Alide en Sacha, de lesbische gevoelens van Berthe voor Alide) en ook het overspel van Alide met Peps in de relatie tussen Alide en Bart. De erotische scènes die in het boek ter sprake komen, konden voor die tijd ook als heel groot taboe beschouwd worden, dit kwam omdat er in die tijd over seks niet gesproken of geschreven werd, dit soort onderwerpen kwamen in een boek toen niet veel voor.