Een mond vol dons door Lydia Rood

Titel

Een mond vol dons, waarom weet ik niet goed maar elke keer wordt er wel om dons gesproken. Bijvoorbeeld bij het slaapfeest van Soof gingen ze dons uit kussens schudden. Maar ik weet niet waarom het speciaal dons is.

Schrijver

Lydia Rood, 42 jaar geboren in Velp, beroep naast boekenschrijfster ook journaliste voor de Volkskrant.

Uitgever

Het boek is uitgegeven door Leopold.

Jaar van uitgave

1994, Amsterdam.

Jaar van 1e uitgave

1993, Amsterdam.

Aantal bladzijden

163 bladzijden

Bijzonderheden

Lydia Rood heeft in 1994 een zilveren griffel gewonnen voor "een mond vol dons".

Enkele andere boeken van de schrijfster

Maanzaad, Geheimpad naar gisteren, Lekker slapen, Diefjesmaat, Offerand, Het boek van Jod.

Genre

Avontuurverhaal want ze beleven allerlei dingen samen.

Personages

Hoofdpersonen
Marjan; ze houdt van spannende dingen zoals klimmen of de school onder-kladderen met verf dat doet ze graag met haar beste vriendin Soof, "ze houd er van om kattekwaad uit te halen" zegt haar moeder. Ze is niet gauw bang. Ze heeft een stevige lichaamsbouw (zoals ze zelf zegt) en piekhaar. Haar moeder koopt geen jurkjes maar joggingbroeken of spijkerbroeken want al het andere verslijt ze te snel met klauteren. Ze heeft liever kokoskruimels dan snoep, dat vindt ze lekkerder. Haar vader is door haar moeder eruit gestuurd en haar vader zoch ook verder geen contact meer met haar. Marjan heeft geen broers of zussen.

Soof; dit is de eigenlijke hoofdpersoon van het boek, alles draait om haar verdwijning en Marjan beschrijft dat. Ze is de beste vriendin van Marjan. Ze heeft een eigen willetje. Marjan noemt haar Soof en haar ouders Sophietje (haar echte naam). Ze houdt net als Marjan van spannende dingen die ze dan ook vaak doen. Het initiatief kwam dan ook meestal van haar kant, ze heeft veel lef, Soof bedenkt altijd wat ze doen en Marjan doet altijd gewoon met haar mee. Dat is wat Marjan vertelde. Ze heeft blond haar zoals de rest van de familie. Ze heeft ook veel fantasie. Ook heeft ze nog een oudere zus, Famke. Hiermee kan ze niet omgaan want Famke speelt meestal de baas over Soof en Marjan. Famke wordt ook als het ware voorgetrokken bij haar ouders Lilian en Kasper. Dat zij alles beter doet dan Soof en ook liever is. Daarom gaat Soof zich tegengesteld gedragen aan hoe Famke zich gedraagt.

Andere personages
-Kasper en Lilian; vader en moeder van Soof en Famke. Kasper zit in een rolstoel en is kunstschilder, Lilian werkt bij een bibliotheek in hun gezin hebben ze geen televisie en lezen ze de bijbel.

- Famke; oudere zus van Soof lijkt sprekend op Soof, ze heeft blonde krullen en meestal jurkjes met strikken aan. Ze is twee jaar ouder dan Soof.

-Merel; moeder van Marjan, heeft een winkel voor aan het huis. Als Marjan boos is op Merel noemt ze haar ook wel "Merel verdriet".

-Jip; de vader van Marjan. Soof vindt hem laat in het boek in Amsterdam waar hij tatoeerd.

-Teun; hij gaat samen met Marjan naar Amsterdam om Soof te zoeken. Marjan een Teun hebben verkering.

-Harko; nieuwe vrind van Merel, later ook gymleraar van Marjan. Heeft rood haar en een scheve neus. Geeft ook les op de universiteit in de stad.

Tijd en plaats

Wanneer? De schrijver vertelt het verhaal, maar weet niet meer exact de data dus ze kon ook wat door de war hebben gehaald in de volgorde van het verhaal "jaartallen doen er niet toe" zegt ze ook. Maar als je laat in het boek leest over een tatoeeerder kun je spreken over een behoorlijke moderne tijd.

Waar? Ze zegt niet precies waar het verhaal zich afspeelt, maar meestal gewoon rond en in het huis van Soof en Marjan, of op school, later in het boek gaan ze op vakantie in een oud boederijtje wat Harko voor tijdig gehuurd heeft van een vriend van hem. Gratis, maar dan moesten ze (Merel, Harko, Marjan, Soof, Famke, Kasper en Lilian) wel klusjes opknappen in het huis. Later gaan Marjan en Teun in Amsterdam zoeken naar Soof. Totaal speelt het verhaal zich af in Nederland.

De sfeer? Het is wel een leuke sfeer. Bij Soof thuis was het eerst altijd wel gezellig maar later werd Soof opeens netjes in huis terwijl ze dat nooit eerder was.
Bij Marjan thuis was het altijd wel gezellig. Eerst vond Marjan het niet zo gezellig met Harko maar later vond ze het juist leuk met hem. Voor de rest was er wel een gespannen sfeer in het huis van Soof nadat ze was weggelopen.

Hoe loopt de tijd in het verhaal

Er komen heel veel flash- backs in voor, elke keer wordt er weer een gebeurtenis beschreven als het over Soof en Marjan wordt geschreven. De tijdsduur is eigenlijk vanaf ze baby waren tot pubers van ongeveer 15 jaar. Het verhaal is niet chronologies geschreven want elke keer kwamen ze weer terug op een andere gebeurtenis in het leven maar niet in de juiste volgorde.

De spanning

De spanning wordt wel langzaam opgebouwd, tenminste het kleine beetje spanning dat erin zit. Vanaf dat Soof weg is is er wel een soort spanning ontstaan.

Vertelwijze

Het is een ik- verhaal, want het wordt vanuit het oogpunt van Marjan vertelt. In het verhaal komen fashbacks voor.

Thema

Soofs alleroverheersende verlangen om met haar overzorgzame vader en moeder te breken en naar de vrijheid te gaan betekent meer voor haar dan haar vriendschap met haar beste vriendin, Marjan. De ouders van Soof zijn zo zorgzaam dat Soof er een verstikkend gevoel van krijgt net als in haar droom toen ze bijna stikte in een mond vol dons.

Samenvatting

Soof en Marjan tot de zesdeklas dikke vriendinnen. Ze woonden naast elkaar en ze hielden alle twee van avonturen, vooral klimmen. Omdat de slaapkamermuur tussen de twee hartsvriendinnen dun was, hadden ze een kloptaal bedacht. Als Soof een keer straf had ging Marjan via het dak naar haar raam en klom naar binnen. Ze beleefden veel avonturen zoals het onderschilderen van de muur van de school Soof had het vast over Marjan's vader en dat zij hem later zouden gaan opzoeken.
Soof had weer eens huisarrest (zoals zo vaak). Ze mocht de hele zomer alleen nog met Famke spelen en niet met Marjan. Het was een rotzomer voor Marjan zonder Soof. Toen de school weer was begonnen, leek het of alles weer was zoals vroeger. Ze liepen weer samen naar school, alleen Soof van vroeger was het niet meer. Marjan mocht ook weer bij Soof komen spelen.
Later hield Marjan een slaapfeestje en iedereen uit de klas kwam, behalve Soof. Ze mocht niet komen omdat haar oma dood was. Laat op de avond begon Soof te kloppen op de muur die de slaapkamers scheidde. Marjan was haar vergeten en Soof klopte MIJN OMA IS DOOD, JULLIE LOL, GEMEEN. 's Avonds kwam Soof toch nog door het raam naar binnen en toen hadden ze weer veel lol. Er werd sneeuw gemaakt van dons uit de kussens en het kriebelde in Marjan's neus en gezicht. Dagen later vertelede Soof een droom van haar, dat deed ze vaak, in die droom dwarrelt er ook dons in haar mond en ze kreeg het gevoel of ze stikte. Soof werd steeds stiekemer. Ze stal bijvoorbeeld geld van haar ouders waarvan ze dan drop kocht. Haar ouders kwamen daar achter en ze kreeg weer straf.
Toen Merel Marjan en Soof ophaalde van acrobatiekles waar ze helemaal dol op waren, zag ze haar ex weer, Harko, en het was weer aan. Want Harko was degene die les gaf. Het kwam zelfs zo ver dat Merel wou verhuizen naar Harko in de stad maar Marjan verbood het. Marjan wou dan liever bij Soof wonen, gelukkig gin ghet niet door. Op een keer toen Merel en Harko 's nachts aan het stadten waren, gingen Marjan en Soof 's nachts wandelen en kwamen ze bij een rivier. Soof dacht eerst dat ze zwarte zwanen zag. Later bleek dat het witte waren. Soof begon te zingen zwarte zwanen witte zwanen wie gaat er mee naar Engeland varen. Soof had het wel eens over Marjan's vader. Toen vroeg Marjan waarom haar vader altijd zover weg was in Soofs verhalen. Soof gaf daarop als antwoord: Dat is iemand die vrij is en dat wil ik ook zijn. Ze hielden de tijd niet in de gaten en kwamen te laat thuis. Zo laat dat Merel en Harko al thuis waren een gezien hadden dat Marjan uit bed was en ze waren razend op de meisjes.
Toen kwam het, ze gingen op vakantie met z'n allen: Marjan, Merel, Harko, Kasper, Lilian, famke en Soof!!! Ze gingen in een oud boederijtje vakantie vieren. Harko had die van een vriend geleend, gratis maar dan moesten ze wel klusjes opknappen in en om de boerderij. Er waren ook kersenbomen bij het huis en dat bracht Soof en Marjan op een idee. Ze plukten kersen en van de pitten maakten ze een mozaiek in een bak met cement, elke dag werd hij groter. Tot het op een gegeven moment een echte mozaiek werd. Omdat het een nogal krakkemikkig boederijtje was, mocht er niemand op het deel aan de andere kant komen en dus ook niet op de zolder. Maar, Soof en Marjan hadden ontdekt dat er vleermuizen op de zolder zaten. Soof vond ze zo mooi dat ze er elke dag naar de zolder wilde om ze te bekijken. Omdat het een hele (best gevaarlijke) klim- partij was, zeiden ze er niks over tegen hun ouders, anders zouden ze het zeker verbieden. Soof vond de vleermuizen zo mooi dat ze er, samen met Marjan een werkstuk over schreef waarin ze steeds vertelde hoe mooi ze vleermuizen wel niet vond.
Soof begon zich steeds meer raar te gedragen, ze pikte ideeen van Marjan in en de vleermuizen waren opeens haar vleermuizen geworden terwijl ze ze samen hadden gevonden en ook het mozaiek was ineens van haar terwijl ze hem samen hadden gemaakt. Marjan begon een beetje een hekel aan Soof te krijgen maat toen Marjan een touwladder had gemaakt om naar de vleermuizen op zolder te klimmen en Soof het gezien had vroeg ze of ze weer vriendinnetjes waren. 's Nachts probeerden ze meteen de touwladder uit. Soof en Marjan waren weer vriendinnen maar ze vertrouwden elkaar niet meer zo erg. Ze zagen elkaar als twee aparte mensen met een eigen plan. De zomer van de vleermuizen was de grens werden volwassen, Soof werd alleen sneller volwassen en anders. Ook op de middelbare school, ze gebruikte woorden als XTC en tampon en ze beschouwde Marjan als een dom onbeholpen meisje dat altijd netjes haar huiswerk maakt en zich aan de regels hield. En later op school in de laatste tien minuten voordat het vakantie was kregen ze hun rapport. Soof had een raar rapport met vier vijven en de rest achten, negens en zelfs een tien voor tekenen, toch bleef ze zitten omdat ze er met de pet naar gegooid had. Die avond probeerde Soof weg te lopen. Maar de volgende dag was ze gewoon weer op school. Maar Marjan kreeg steeds meer het gevoel dat Marjan zou gaan weglopen en Marjan die het niet wou weten ging maar gewoon met Soof om. En om nog een beetje bijelkaar te horen had Marjan samen met Soof hun haren afgeschoren. Toen Soof een voorspelling had gedaan zag Soof , Marjan met met het Diploma, een mooie jongen met rood haar (Teun) voor een huis staan, autootje voor het huis en zelfs een kinderwagen. Marjan zei meteen dat ze zo niet ging leven. Ze zouden nog een wereldreis maken om Marjan's vader te vinden. Maar als het aan Soof lag, ging dat mooi niet meer door. Soof wou vrij zijn als een jonge vleermuis die voor het winter wordt haar ouders velaat. Ze liep dus weg. Na veel huilen van Kasper en Lilian en de politie helemaal plat gelopen te hebben en maar zo goed op te letten waar Famke was en Famke helemaal gek was geworden, vond Marjan een kaart in de la van haar moeder. Er stond een vleermuis op en meteen dacht Marjan aan Soof. Er zat ook een stempel op van Amsterdam nu wist Marjan wat ze ging doen, ze ging Soof zoeken en vroeg of Teun meeging. Het mocht en daar gingen Teun en Marjan naar Amsterdam. Ze konden bij een broer van Teun slapen. Toen ze aan het rondlopen waren, zagen ze een kaart met een vleermuis, precies dezelfde als de kaart van Soof. Ze renden naar binnen en stelden de verkoper een aantal vragen, ze werden er niet veel wijzer van. Pas nadat Marjan de volgende dag aan een sticker zat te prunikken bleek het een sticker te zijn van een vleermuis, gemaakt door Soof. Er stond een adres onder maar door het gepulk van Marjan kon je niet lezen maar ze wisten Soof kon niet ver weg zijn. Toen ze naar veel zoeken weer dezelfde sticker vonder met een adres "Tattoo Studio" gingen ze meteen naar het adres en vonden, jawel, Soof. Soof werkte in een Tattoo winkel als hulpje van een man, Jip. Dat bleek de vader van Marjan te zijn. Soof had nooit verteld dat ze vriendin was van Jips dochter Marjan's vader was dus tatoeeerder geworden samen met Soof. Soof had Marjan's vader gevonden in het telefoonboek. Soof woonde nu samen bij Jip boven de zaak in een huisje. Soof was nu wat ze wilde: vrij zijn, net zoals Jip. Nadat Soof en Marjan boven wat gekletst hadden werd het voor Marjan helemaal te gek. Soof dacht alleen aan haar eigen en niet aan Kasper en Lilian die nachten hebben liggen huilen en Famke die helemaal gek is geworden. En besloot om maar weer naar huis te gaan. Marjan mocht alleen vertellen dat ze Soof had gevonden maar niet waar. Toch vertelde Marjan alles aan Merel, tegen Kasper en Lilian en zie Soof niet veel. Toen Marjan nog een keer terug kwam, vroeg ze aan Soof of ze iets wou tatoeeeren. Marjan wist niet wat het werd. Pas s' avonds op bed haalde ze de pleister van de getatoeeerde plek af en het was een vleermuis met dichte vleugels. De vleermuis op Soofs borst was ook een vleermuis maar dan met open vleugels……

Werkelijkheidswaarde

Dit verhaal kan echt gebeurd zijn maar, het moet wel erg raar lopen als je besluit om van huis weg te lopen. Neem nou bijvoorbeeld het s' nachts uit bed gaan van Marjan en Soof, ze gaan via de dakgoot naar elkaar toe. Dat kan allemaal wel maar het lijkt me zeer onwaarschijnlijk dat ouders daar niks van zeggen, tenminste er zo wat van zeggen dat je kinderen ook luisteren. Het zou dus wel echt gebeurd kunnen zijn maar als je nog zo jong bent en je loopt weg van huis dan gaat de politie toch echt wel naar je op zoek. Maar er zijn wel meer van die rare dingen in het boek, alles wordt een beetje overdreven met het gewone. Neem nou die actie dat ze in de nacht langs het meer gingen wandelen, ze kregen de hele zomer straf en mochten niet met elkaar spelen. Soof was ook binnen een paar dagen tijd een heel ander mens geworden, zoiets gaat toch niet zo snel, want anders moet er wel echt iets dramatisch gebeurt zijn. Dus het kan allemaal echt gebeurd zijn maar dan is het in heet boek wel een beetje overdreven.

Mijn mening

Het was een erg leuk boek om te lezen. De vertelwijze was wel moeilijk want opeens zat je weer iets te lezen in het verleden maar, later in het boek raakte je er wel aan gewend dus ging het wel makkelijker. Ik zou best wel Soof kunnen zijn want ik durf wel alles wat zij ook allemaal doet. Maar ik zou nooit uit huis weglopen want, het moet wel erg raar lopen als je besluit om weg te lopen van huis. Ik zou Marjan ook wel kunnen zijn maar ik lijk meer op Soof want ik ben niet zo'n meeloper……