Een dagje naar het strand door Heere Heeresma

Bibliografische gegevens

De auteur van het boek ‘Een dagje naar het strand’ is Heere Heeresma. De eerste druk was in 1962 door de uitgeverij Contact in Amsterdam. De druk die ik heb gelezen, is de 23e druk uit 1989 door de uitgeverij Rap in Amsterdam. Het boek bevat 94 bladzijden.

Inhoud

Het verhaal speelt zich ongeveer in de twintigste eeuw af. Dat is ongeveer op te maken uit de dingen die er afspelen in de omgeving, voorwerpen en dergelijke die hier ook op aanwijzen.
Het verhaal speelt zich bijna het hele boek af op het strand, of in ieder geval in een badplaats. De hoofdpersoon is Bernard, een man dertig à veertig jaar, op te maken uit zijn gedrag, houdt van alcohol.

Bernard neemt het kind van Carl en Medusa mee naar het strand. Als je het boek goed leest, zie je dat het kind, Walijne, eigenlijk het kind is van Bernard en Medusa, verwekt voor het huwelijk. Carl en Medusa gaan ergens naar toe en Bernard neemt Walijne mee naar het strand om op haar te passen. Eerst maakt hij redelijk wat plezier met het kind, maar later op de dag gaat hij zitten drinken om zijn lust naar alcohol te lessen. Die is niet te lessen en hij blijft cafeetjes langsgaan. Als hij aan het drinken is vergeet hij Walijne, totdat hij naar buiten gaat. Bernard krijgt in het verhaal redelijk wat berispingen door mensen in de omgeving over het achterlaten van dat arme kind. Later in het verhaal komt Bernard een vriend tegen met zijn vrouw en kind en haalt hij hem over mee te gaan drinken in een cafeetje aan het strand. De kinderen blijven in de auto en als Bernard, Nicolaas en Tonie eindelijk uit het café komen zijn ze al behoorlijk bezopen.

Aan het eind van het verhaal gaat Bernard samen met Walijne naar een of andere zaak en gaat hij daar drinken. Walijne valt in slaap. Bernard zuipt zich straalbezopen en gaat naar buiten. Hij valt buiten in slaap en als hij wakker wordt schiet hem iets te binnen: Walijne is kwijt.

Structuurelementen

Perspectief
Het is een subjectief perspectief, want je ziet wat de hoofdpersoon denkt over anderen en over dingen. De verteller is de auteur, dat kan je zien doordat Bernard bij naam genoemd wordt of als ‘hij’ bestempeld wordt en het verhaal duidt niet op iemand die het verhaal zou vertellen. Het is wel een goede schrijfwijze, want zo blijft het verhaal duidelijk. Als het vanuit Bernards perspectief zou zijn, zou je niet zoveel lezen, want die is zo bezopen als wat. Als het vanuit Walijnes’ perspectief zou zijn, zou je niet veel van het verhaal begrijpen, want Walijne wist niet dat haar ‘oom Bernd’ dronk. Daarom vind ik het vertellersperspectief er goed bij passen.

Spanning
Er is weinig spanning in het boek, want er gebeuren niet zoveel dingen. Er is wel enige spanning over Walijne, dat Bernard haar vaak vergeet, maar dan meestal weer ziet, behalve op het eind. Ik vind het niet erg dat er weinig spanning is, want dat hoort ook niet bij een verhaal als dit. Het is prima zo, op deze manier komt de onverschilligheid en de dronkenschap beter naar voren.

Chronologie
Het verhaal begint ook bij het begin van die dag en voor de rest is het ook chronologisch vertelt. Het gaat van de ochtend tot en met de avond. Het is wel makkelijk lezen zo. Als het niet in chronologische volgorde vertelt werd, was er geen touw meer aan vast te knopen, want die volgorde markeert juist de lijn van nuchter naar bezopen.

Figuren
De belangrijkste bijpersoon is Walijne. Andere bijpersonen zijn: Carl (de ‘vader’ van Walijne), Medusa (de moeder), Nicolaas (een vriend van Bernard) en Tonnie (Nicolaas’ vrouw). De gedachten van de personen zijn niet te zien, maar wel te raden door hetgeen ze zeggen en doen. Dat vind ik wel een goede keuze van de auteur, omdat zo het gedrag van Bernard goed naar voren komt en zijn verandering van gedrag.

Motieven
Gebeurtenissen die vaak in het verhaal voorkomen, zijn: Bernard bedrinkt zichzelf, hij vergeet Walijne, hij beledigt iemand, hij bedriegt iemand en wat ook voorkomt, is dat Bernard stiekem wegloopt om de rekening niet te betalen.

Thema
Het thema is, volgens mij, ‘Alcohol verjaagt je verantwoordelijkheidsgevoel’ of iets in die richting. Dit denk ik, omdat Bernard steeds meer drinkt en daardoor steeds meer Walijne vergeet totdat hij haar echt kwijt is.

Commentaar op het thema
Ik ben het eens met het thema ‘Alcohol verjaagt je verantwoordelijkheidsgevoel’, omdat mensen geen verantwoordelijkheidsgevoel hebben als ze straalbezopen zijn. Volgens mij is het ook helemaal niet goed om jezelf te bezuipen. Een beetje aangeschoten kan geen kwaad, dat is gezellig, maar zuipen is slecht voor iedereen, ook voor jezelf. Je hebt er maar even plezier van en je vergeet wat problemen, maar daarna heb je knallende koppijn. Je kan beter problemen oplossen in plaats van je te bezuipen. Ik heb geen ervaringen met katers, want ik drink nooit teveel. Soms drink ik wat alcohol en dan ben ik alleen maar ietsjes aangeschoten, dronken ben ik nooit. Je zet jezelf alleen maar voor paal zo.

Titelverklaring

De verklaring van de titel ‘Een dagje naar het strand’ is erg simpel: de hoofdpersoon neemt zijn dochtertje mee naar het strand voor een dagje.
Ik vind het op zich wel een goede titel, het past er prima bij. Het strand is de plaats waar het zich zowat het hele verhaal afspeelt, een dag om preciezer te zijn.

Commentaar op het boek

Walijne, waar ben je! Hoe klein en nietig klonk die stem hier in deze immense verlatenheid. Hij probeerde op te springen en viel daarbij verscheidene malen. In zijn angst voor een geweldig verlies, nog niet geheel te overzien maar nu al gruwelijk definitief, gooide hij strandstoelen om alsof het kind zich mogelijk daaronder verstopt kon hebben en schreeuwde haar naam.

Het thema in dit boek is, zoals vermeld, ‘Alcohol verjaagt je verantwoordelijkheidsgevoel’, ik heb gezegd dat ik het daarmee eens ben, want alcohol zet je verstand op nul als je er teveel van drinkt. Het is sowieso niet verantwoordelijk om je te gaan bezatten terwijl er een klein kind bij is. Eigenlijk was het wel logisch dat Bernard depressief was, want uit het verhaal is op te maken dat Walijne eigenlijk zijn dochter is en niet die van Carl.
Het boek drukt mooi uit wat voor grote fout Bernard heeft gemaakt die dag. Hij moest op zijn dochtertje passen en heeft het vierkant verknald. Zijn dochtertje is kwijt. Het verhaal is goed geschreven, maar de interpunctie is ronduit waardeloos. In het begin is het moeilijk te onderscheiden wie er aan de beurt is, of Bernard (waarvan je zijn naam dan nog niet weet) of Carl, want allebei worden benoemd met ‘hij’. Het is ook niet snel te zien wanneer er iets gezegd wordt, want er is in het hele verhaal geen aanhalingsteken te vinden. Voor de rest is het een goed boek, het laat de nutteloosheid en ook het gevaar zien van jezelf te bezuipen. In onze maatschappij is het misschien wel makkelijk om te weten dat je met dronkenschap niet zoveel opschiet en ook dat het niet stoer is. Ik zou het boek wel willen aanraden, het heeft wel een goede moraal. Het was na een tijd zoeken nog het enige boek in de bibliotheek dat ik kon vinden zonder veel vunzigheid. Hoewel er in dit boekje ook wel verwijzingen worden gemaakt naar overspel.