Titelverklaring

De titel komt naar boven in hoofdstuk zes. M. wil namelijk dat Odette waakhonden voor zijn bezittingen aanschaft. Hij zegt dat ze die honden goed te eten moet geven. In die periode heeft M. ook twee meisjes ontvoerd en in een koude, vochtige kelder opgesloten. Odette is de vrouw die wel de honden eten geeft, maar die niet de kelder in daalt om de meisjes eten te geven.

Motto

‘The sad truth is that most evil is done by people who never make up their minds to be good or evil.’

Het motto is van Hannah Arendt uit "The life of the mind"

‘De verdrietige waarheid is dat het meeste kwaad berokkend wordt door mensen die er niet goed over nadenken of ze  goed of slecht willen zijn’. Dat motto geldt in deze roman zowel voor Odette als voor haar ex-man M.

Samenvatting

Odette is in 1960 geboren in Waterloo. Ze heeft haar vader jong verloren bij een auto-ongeluk dat gebeurde toen hij haar naar school bracht. Haar moeder vind dat zij medeschuldig aan het ongeluk. M. is opgegroeid in Congo, waar zijn vader en moeder er veel huisbedienden op na hielden. Zijn moeder hield er andere mannen op na en ze hadden daarom nogal wat kinderen. Zijn ouders besteedden beiden weinig aandacht aan M. Odette ontmoet M. die op dat moment nog getrouwd is. Met die eerste vrouw beleeft Odette samen met M. ook nog seksavonturen. Je kunt uit de tekst opmaken dat M. seksverslaafd is. Hij vernedert haar in het bijzin van zijn vrienden en ook een keer in het bijzijn van zijn vader. Wanneer M. nog in de gevangenis zit, heeft Odette al drie kinderen van hem. Ze gaat bij hem op bezoek om te vertellen dat ze heeft gemerkt dat in zijn huis computers zijn gestolen (ouderwetse modellen) Hij beveelt haar dan twee honden te kopen, in het huis te plaatsen  en die elke dag eten te geven. In die tijd zitten ook de twee ontvoerde meisjes in zijn huis (in een donkere, vochtige kelder) en zij geeft die kinderen geen eten, terwijl ze weet dat ze daar zitten. Het is de vrouw die de honden eten gaf. Ze beweert dat ze het niet gedurfd heeft, omdat M. haar geen opdracht ervoor had gegeven. Odette zit in de gevangenis, ze is veroordeeld wegens medeplichtigheid aan de misdaden van haar ex-echtgenoot M. Ze hoopt vrijgelaten te worden en wil dan het in klooster in Mallone gaan wonen. De zuster van het klooster Virginie wil Odette wel helpen. Odette vertelt de lezer waarom ze zo gehandeld heeft en dat ze eigenlijk een slachtoffer is van de omstandigheden. Odette heeft met haar ex-man drie kinderen: Gillis, Jerome en Elise. Nu de gevangenisstraf er voor bijna twee/derde opzit, wil Odette vrijgelaten worden om in een klooster in Mallone te gaan wonen. God is immers de enige die haar zal kunnen beschermen. De zusters in het klooster willen haar wel helpen.

Thematiek & Motieven

Thematiek

De thematiek in dit boek gaat het over de macht die mensen willen uitoefenen op anderen. De psychopaat M. wil macht hebben over onder andere zijn partner, maar ook zijn broers. M. is in Congo opgegroeid en heeft in zijn gezin kunnen zien hoe je met zwarte medemensen kunt omgaan. De meisjes zijn er om seks mee te hebben. Deze houding neemt M. mee naar Nederland. Hij houdt er eenzelfde machtsprincipe op na met betrekking tot zijn relaties. Hij houdt ervan om Odette te vernederen in het bijzijn van zijn vader en vrienden. Ze is geheel onderdanig aan M. en doet wat hij zegt. Ze is bang om eigen beslissingen te nemen. Daarmee vergoelijkt ze haar eigen handelen. Zij heeft de kinderen die ontvoerd waren niet te eten gegeven omdat M. haar dat niet heeft verteld. De macht van M. gaat verder als hij steeds maar vrouwen wil hebben om de seks en niet om de liefde. Hij verkracht een aantal meisjes, waaraan ook Odette de medewerking heeft verleend.

Motieven

Eén van de motieven deze roman gaat om de verkrachtingen die M. heeft gepleegd in België. Hij deed dat met tienermeisjes. Daarna ontvoerde hij meisjes en sloot hen op in zijn kelder. Zijn vrouw was niet veel minder dan een seksslavin die alles moest doen wat hij wilde (orale en anale seks) M.'s verleden speelt daarin ook een grote rol. In Conga waren de zwarte seksslavinnen voor het grijpen. Bovendien namen zijn moeder (vooral die) en zijn vader het ook niet al te nauw met hun seksuele avontuurtjes. Je kunt rustig stellen dat M. het genetisch product van zijn opvoeding is.

Een ander motief kan gaan om de moeizame relaties. Een relatie die gebaseerd is op macht en de wil om de ander te vernederen kan nooit leiden tot een echte liefdesrelatie. M. wil ook helemaal geen liefde, hij wil seks. De machtsverhoudingen zijn zo bepalend voor deze relatie dat die geen stand kan houden. Odette scheidt in de gevangenis van M.

Schuldgevoelens kunnen ook één van de motieven zijn. Odette wil in de roman begrip kweken voor haar beslissing de ontvoerde kinderen niet te eten te geven. Alles ligt aan haar opvoeding, o.a. de vroege dood van haar vader, het schuldgevoel dat haar moeder haar wilde meegeven en de dagelijkse en seksueel getinte vernederingen van M. Die wilde alleen maar bevredigd worden en wat hij wilde deed ze. Maar een mens heeft een eigen verantwoordelijkheid, maar naar die woorden van de gevangenistherapeute Anouk wil Odette eigenlijk niet luisteren.

Recensies

In de eerste recensie, afkomstig uit de Volkskrant, zegt Daniëlle Serdijn dat het vieze tintje dat Hemmerechts aan het verhaal geeft niet mooi is, maar het verhaal het wel nodig heeft. Dit klopt helemaal. Het is geen zoet verhaaltje, het is een vunzig verhaal, maar dat maakt het verhaal zo realistisch. Daarbij zegt Arjen Fortuin in NRC dat Hemmerechts de parallellen laat zien, zonder ergens de misdaden van haar hoofdpersoon te vergoelijken, maakt De vrouw die de honden eten gaf tot een bijzonder knappe prestatie. Dit komt weer overeen met het vorige argument van Serdijn. Omdat het boek zo vunzig is en niks is mooier gemaakt dan het is, is het zo een goed boek. Je krijgt namelijk echt geen medelijden met Odette, maar weet je toch nog weer haar deel van het verhaal.

Eindoordeel

Hoewel dit boek natuurlijk niet geschreven is door de echte Odette en de schrijfster niet alles meegemaakt heeft van dichtbij, kreeg ik wel echt het gevoel dat ik betrokken werd in het verhaal. Ik kreeg het gevoel dat het de enige echte Odette was die mij het verhaal vertelde, natuurlijk krijg je dit sneller bij verhalen waar er verteld wordt vanuit het ik-figuur, maar dit lukt niet altijd bij alle boeken. Bij het horen over dit boek had ik het gevoel dat er heel veel gezeikt zou worden over hoe zij het slachtoffer is. Uit nieuwsgierigheid heb ik dit boek toch gelezen en ben ik verrast, op een goede manier. Het boek ging niet alleen over hoe zij onschuldig was, maar ook over de gruwelijke gebeurtenissen uit haar leven en hoe zij en M. geworden zijn zoals zij nu zijn. Als lezer kan ik dan ook vrijwel geen sympathie krijgen voor de slappe houding van Odette, die zich laat afzeiken en vernederen door haar ex-man. Sommige vrouwen vallen nu eenmaal op foute mannen, maar je blijft als individu een eigen verantwoordelijkheid houden. Hemmerechts verdedigt Odette dan ook zeker niet. Daarbij neemt Hemmerechts geen blad voor de mond en kent ze geen schaamte. Hemmerechts is zeker niet mild met Odette omgegaan, maar ze geeft een geloofwaardig en genuanceerd beeld van deze voorheen ‘onmenselijke’ vrouw. Odette sluit misschien haar ogen voor de werkelijkheid, maar Hemmerechts doet dat niet en geeft een veel completer beeld van Odette dan dat er tot nu toe in de media naar voren kwam. Hoewel het Belgische volk zeer tegen dit boek is en er zeker geen fan van is, wat begrijpelijk is, is dit een waanzinnig geschreven boek. Het is een knappe prestatie om een roman te schrijven waarbij je zo goed in het hoofd van een psychopate kan kijken zonder medelijden te krijgen met deze persoon. Dit is Hemmerechts zeker gelukt.

Bronnen

• Daniëlle Serdijn, Hemmerechts schreef geen apologie van een onmens, de Volkskrant, 18-01-2014
• Arjen Fortuin, Geen titel,  NRC Handelsblad, 27-01-2014