De meisjes en de partizanen door Kader Abdolah

Titelbeschrijving:

Auteur: Kader Abdolah
Titel: De meisjes en de partizanen
Uitgeverij: Uitgeverij De Geus
Prijzen: Gouden Ezelsoor 1994
Plaatsnaam: Breda
Jaar van verschijning: 1994
Aantal pagina’s: 138p
Druk: 2de

Samenvatting:

De verhalen die in de verhalenbundel staan zijn:

1- En toen waren wij aan de beurt
2- Rivieren zijn getuigen
3- Marcia
4- De brieven
5- De meisjes en de partizanen
6- Hasan Garibi
7- Hadjarsadat en haar spiegels
8- Fagrimoloek
9- Strijder in de schaduw
10- Oosterse sluiers

Een voor een ga ik bespreken en samenvatten:

En toen waren wij aan de beurt:
De schrijver vertelt hierin over zijn familie. De beginscène van het eerste verhaal, of anders gezegd van het boek, is een scène waarin Kader en zijn 10 broers onder de treurwilg zitten. Ze luisteren daar naar het bijzondere verhaal dat vader hun vertelt. Hun opa zit er ook bij. Die vertelt over zijn vader, de vader van de schrijver’s opa. Hij was een beroemd dichter waarvan niemand nu iets van afweet. Opa vertelt hoe hij stierf, hoe hij leefde, hoe hij zijn gedichten schreef. Zijn gedichten worden nu in het land doorverteld. Hij zegt ook dat zijn vader wel dood is, maar dat de geest van zijn gedichten altijd in de mensen zal blijven. Het scène verloopt vol gevoelens en met veel tranen.

Rivieren zijn getuigen:
In rivieren zijn getuigen vertelt Kader wat voor een dictator de sjah was. Hij vertelt over de regering en de politiek; dat is het enige wat de mensen in Iran aangaat. De schrijver vertelt ook over Zabih de verstopper, een jongen die hem steeds probeerde aan te randen. Kader ontsnapt hier gelukkig steeds op het nippertje aan. Die Zabih verstopt zich tussen de bomen, in de bossen, maar ook tussen de koeien. Als die viezerik geen jongen kan pakken pakt ie in plaats daarvan een koe. Wanneer de sjah of een ander belangrijk iemand in hun dorp langsrijdt gaat Zabih met zijn stiletto rondzwaaien, “Dit heb ik voor de vijanden van de sjah”, zegt hij dan. Ook heeft Zabih een tatoo op zijn borst laten aanbrengen, het gezicht van de sjah met een grote kroon erop. Op een dag werden alle dorpelingen geëvacueerd uit het dorp en hun huizen werden ontruimd. Dat allemaal zodat ze een hoog en modern ziekenhuis kunnen bouwen, waarvoor de armzalige huizen moeten wijken. Dat ziekenhuis hebben ze in 3 dagen gebouwd, zodat wanneer de sjah, die over 3 dagen langskomt, toch nog iets bijzonders in die buurt kan zien.

Marcia:
Marcia was zijn zus. De schrijver vertelt in deze passage dat al zijn geliefden verdwijnen. Wanneer hij ze in zijn hart heeft vastgesloten ontsnappen ze van het leven en verlaten ze hem. In het geval van Marcia, is ze op een avond weggegaan, zonder dat haar ouders het wisten. Niemand wist het, behalve Kader. Al die verhalen zijn dus uit eigen ervaring geschreven. Marcia is bij het verzet gegaan. De belangrijkste reden daarvoor is de dood van een van haar broers, die door de sjah is vermoord! Marcia wilde op die avond, toen ze weg was gegaan zonder dat haar ouders of enig iemand anders het wist, een aanslag plegen op de bazaar waar veel veiligheidssoldaten van de sjah staan. De aanslag mislukt en uiteindelijk wordt ze door de soldaten gearresteerd waarna niemand haar ooit heeft gezien.

De brieven:
Dit is een heel kort verhaal van 7-8 bladzijdes. Hierin vertelt Kader hoe hij met zijn moeder had gecommuniceerd na de dood van zijn vader. Hij leefde in Nederland, zij in Iran. Brieven schrijven, dat was de beste optie, hoewel zijn moeder alleen van haar man had leren lezen en niet zelf schrijven, had ze dat toch geleerd nadat Kader haar daarop stimuleerde. De dood en de begrafenis van zijn vader kon hij niet beleven, omdat hij duizenden kilometers weg was. Verder vertelt de schrijver veel over hoe de mensen in Iran denken en waar ze veel over praten, politiek. Het einde van het verhaaltje verloopt met tranen in de ogen voor de lezer!

De meisjes en de partizanen:
Het hele verhalenbundel is naar dit verhaaltje genoemd. In dit verhaal vertelt Kader hoe een apparaat zijn leven in het duistere Iran heeft veranderd, de radio. Zijn vader was heel religieus en evenveel partizaan als hij moslim was. Hij vond dat er geen radio, TV of enig ander medium in huis moest komen waarmee de sjah met zijn propaganda te horen of te zien is. Toch wilde Kader heel graag een radiootje voor zichzelf om de vrije wereld, ver over de grenzen van zijn eigen land, te kunnen ontvangen. Kader wilde zo’n medium kopen, maar eerst moest hij het wel even aan zijn vader vragen. Na een zenuwslopende actie van hem om een radiootje aan zijn vader te vragen vindt zijn vader het toch goed. Hij zegt: “Je bent oud genoeg om zelf te beslissen, Kader.” Door die radio kon Kader de vrije wereld horen, met zijn ideeën en liedjes die door meisjes gezongen worden. Die stemmen waren een symbool van vrijheid temidden van lucht dat door de dictator werd besmet.

Hasan Garibi:
Dit verhaal van 40 bladzijdes, en is het langste van het hele bundel. Het gaat over Hasan Garibi, een man die ook uit Iran komt, maar naar Duitsland is gevlucht. De blinde Hasan, die geschiedenisleraar is gelooft erin dat hij ooit weer kan zien. De doktoren hebben hem onderzocht en na drie operaties zou hij hopelijk weer kunnen zien. Oost-Duitsland was voor hem het ideale land op deze wereld. Zijn verblijf in Duitsland verloopt dramatisch, dag in dag uit gaat het psychisch slechter en slechter met hem. Hij zegt dat hij een beest in zich heeft dat alles wil vernielen wanneer hij kwaad is. Aan het eind van het verhaal loopt het zo dramatisch dat hij diegene die hem altijd vervoert in elkaar gaat slaan, doordat hij de dagen ervoor zoveel twijfel had dat die niet zou komen.

Hadjarsadat en haar spiegels:
Een vrouw die nu 103 jaar oud is. Ze is uit angst voor soldaten en politie minder goed gaan luisteren. Ze kan alleen de stemmen van kinderen verstaan, als een volwassene iets tegen haar schreeuwt verstaat ze dat dus niet. Op een dag komen haar kleinkinderen bij haar. Ze klopten op de deur, geen reactie. Na lang wachten en kloppen besluiten ze naar binnen te gaan, wanneer ze naar binnen gaan zien ze dat Hadjar op haar bed ligt met een spiegel naast haar. Terwijl ze naar binnenliepen vlogen de vogels in de tegenovergestelde richting. Uiteindelijk bleven ze daar alleen staan bij Hadjarsadat die met haar ogen dicht voor eeuwigheid rustig zal kunnen slapen.

Fagrimoloek:
In Fagrimoloek vertelt Kader over een meisje dat in Nederland totaal veranderd is. Haar moeder herkent haar niet eens meer. In Iran verloopt de rest van het verhaal in de vorm van een gesprek tussen Fagri en een vriendin van haar.

Strijder in de schaduw:
Hierin vertelt Kader over een liefdesverhaal tussen een Nederlandse vrouw die getrouwd is en een dochter heeft met een Iranese jongen. Die man is ze in het bos tijdens haar wandeling tegengekomen. Het verhaal verloopt heel sloom. De getrouwde vrouw heeft veel twijfels over wie ze gaat kiezen; voor de Iranese droomman of voor haar eigen Johan, die ze al jaren kent. Uiteindelijk kiest ze voor haar eigen man en probeert ze met tranen de Iranees te vergeten.

Oosterse Sluiers:
Dit is een kort verhaal van drie bladzijdes. Het gaat over een strijder op zijn paard van wie zijn geliefde doodgaat aan het eind. Dit verhaaltje is bestookt met gedichtjes en is meer een verbeeld verhaaltje dat het boek beëindigt met nog meer tranen.

Structurele analyse:

Personages:

In ieder verhaal zijn er steeds andere personages. Maar steeds gaat het over iemand die een belangrijk persoon verliest. Geliefden verliezen is het enige wat het boek zo mooi maakt, vol gevoelens en vol tranen, nadat je het gelezen hebt.

Plaats en Ruimte:

De meeste (delen van) verhalen verlopen in Iran, maar sommigen ook in Nederland. Het verhaal van Hasan Garibi speelt zich in Duitsland af. De meeste gebeurtenissen die zich in Iran afspelen zijn op het platteland. Dit is van het levensverhaal van de schrijver af te leiden, want die leefde het grootste gedeelte van zijn leven op het platteland, in Iran zowel als in Nederland.

Tijd: vertelde tijd en historische tijd:

De gemiddelde leestijd van ieder verhaal is zo’n korte dertig minuten. De vertelde tijd is bij ieder verhaaltje verschillend, bij sommige verhalen is dat 40-50 jaar, zoals wanneer de schrijver in Nederland iets doet en tegelijk over Iran praat. Bij andere verhalen is dat een aantal dagen, zoals bij het verhaal van Hasan Garibi, hoewel het wel in 40 bladzijdes verteld wordt. Weer een ander voorbeeld is het eerste verhaal, dat verhaaltje verloopt in een uur, misschien wel minder.

Perspectief:

Alle verhalen zijn verhaaltjes die de schrijver via via heeft gehoord of die hij zelf heeft meegemaakt. De verhalen die hij zelf mee heeft gemaakt zijn hierdoor extra spannend, omdat hij ieder detail kan vertellen, of juist weghalen.

Motieven:

De motieven van sommige karakters zijn angst, waardoor ze vluchten. De angst om dood. Andere motieven zijn bijvoorbeeld een betere leven leiden en genezen worden.

Thema:

Het verliezen van geliefden.

Blz. 32, uit het verhaal “Marcia”:

“Soms, een heel enkele keer, komen mensen uit het niets in mijn leven. Ze blijven een poosje bij me, dan gaan ze weg.
Ze verdwijnen, maar eigenlijk blijven ze voorgoed bij me.
…”

Recensies:

Uit de vijf recensies die ik via LiteRom kon vinden, vond ik er maar een negatieve! Zo goed is het boek dus. De eerste en negatieve is geschreven door Xandra Schutte. Het heet “Wie weg is, is weg.”. De tweede en positieve is geschreven door Arjan Peters. Het heet “De magie kan niet worden vermoord: In Iran was Kader Abdolah getuige, in Zwolle getuigt hij.” Xandra zegt dat iemand niet moet jammeren maar juist voor zich moet kijken. Dat is het enige echte argument dat ze gebruikt om de verhalenbundel af te kraken. In de tweede zijn er te veel positieve argumenten om op te noemen, maar dat geeft niet, want ik ga ze opnoemen. Ten eerste wordt de schrijver als getuige bekeken en dus iemand om naar te luisteren. Het hele verhaal wordt samengevat positief naverteld waardoor er een positief beeld over het boek wordt gecreëerd. Ook zegt Arjan dat Kader ‘schitterend’ getuigt in Zwolle door zijn eigen herinneringen en gedachten op papier te zetten. Arjan zegt ook dat het prachtige Nederlandse proza is dat met een andere cultuur is gemengd.

Vijf verhaalaspecten:

1- Onderwerp
Het onderwerp is geliefden verliezen, hoe pijnlijk dat dat is. Ook gaat het om hoe de situatie veranderd is, dat het ooit vredig was in die landen en een plek waar het leven er vredig aan toeging, maar nu met de opkomst van de dictatoren veranderd is. Het boek vind ik prachtig om te lezen, het is spannend en heel interessant. Deels omdat het zo goed is verteld, maar ook omdat het me aan mijn eigen cultuur doet denken. Ik had geen verwachtingen voordat ik begon te lezen. Het onderwerp is met veel diepgang geschreven, ik denk omdat de schrijver de meeste verhalen zelf heeft beleefd. Een van de visies van de schrijver is dat de regering in Iran heel verkeerd is en vooral onrechtvaardig. Daar ben ik het volkomen mee eens.

2- Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen zijn de gebeurtenissen die de schrijver navertelt, nadat hij die zelf heeft beleefd. Sommige gebeurtenissen lijken helemaal niet logisch, vooral voor diegene die gebeurtenissen die gaan over andere culturen waar hij niet veel van afweet. Dit creëert spanning. De meeste gebeurtenissen hebben mij aan het denken gezet. Bijvoorbeeld die van de radio. Zo’n medium, dat erg genegeerd begint te worden, kan zoveel vrijheid tonen en vooral zoveel betekenen. Alle gebeurtenissen waren heel spannend om te lezen. Ik heb veel verhalen gehoord, of op tv gezien, maar dit boek bevat zoveel verhalen dat het definitief bij de schokkerige in mijn hersenen geplaatst zal worden.

3- Personages
De overeenkomst in het boek is dat de schrijver zelf een held in de meeste verhalen is. Nou ja, niet de held, maar wel de belangrijke getuige door wie je het verhaal bekijkt. Het gedrag van de mensen die in de verhalen naar voren komen, die de regering met haar domme en eigenwijze daden willen stoppen ben ik het volledig mee eens. Sommigen bij mij in de familie hebben hetzelfde gedaan en ik geloof dat als niemand er wat aan doet, dat die hel voor altijd zal blijven! De meeste personages reageren helemaal niet voorspelbaar en dat vind ik zeker prettig om te lezen, want dat creëert zoals ik al zei, spanning.

4- Opbouw
De opbouw van het verhalenbundel is op 10 verhalen gebaseerd. Ieder hoofdstuk begint met een nieuw verhaaltje. Het is een simpele opbouw, vooral in de hoofdstukken zelf heeft Kader veel regels wit gelaten en de dialogen nemen ook niet al teveel papier in beslag. Dit creëert weer spanning bij het lezen, maar vooral een vlot verhaal. De flashbacks die Kader vertelt terwijl hij in Zwolle zit zijn behoorlijk bij passend, want dat is het enige manier waarmee een mens kan navertellen en dus getuigen. Het boek begon me al vanaf het begin te boeien, wanneer ‘vader’ dat verhaaltje over zijn opa begon te vertellen. Toen ging iedereen janken en snikken, zoiets raakt je diep!

5- Taalgebruik
Ik vind het een heel simpel taalgebruik. Geen wonder eigenlijk, want het is namelijk een ‘a’ boek. De verhouding tussen de dialogen en de beschrijvingen is zo perfect dat je tijdens een beschrijving vergeet dat het een beschrijving is en weer tijdens een dialoog vergeet dat het een dialoog is. Er waren alleen te veel Iranese gedichten, woorden en uitspraken genoemd waar ik heel graag de betekenis van wil weten. Ik vind dat Kader de betekenis erbij moet zetten. Het taalgebruik van de personages vind ik vrij bijpassend. Er zijn me dus geen bijzonderheden of moeilijkheden opgevallen.

Conclusie:

Het is een goed boek met een simpele lay-out. De simpele maar toch krachtige woorden die tot de gevoelens van de lezer doordringen creëert een overmaat aan spanning dat zelfs zo ver komt dat sommige lezers het boek met tranen vullen. Er zijn veel situaties die erin vermeld zijn die aan mijn eigen leven denken, sommige aan verhalen die ik gehoord heb. De witte regels die voor de simpele lay-out zorgen maken het verhaal vlotter en vloeiender. De negatieve recensie van Xandra is best naïef, want natuurlijk is diegene die weg is, weg, maar herinneringen en gedachten blijven altijd in de hersenen van de mensen voortleven. Het enige wat me echt aan het denken heeft gezet is dat je niet aan de dood kan ontsnappen. Dit hoor je overal, maar er is een moment waarin je het echt beseft.
Dit boek van Kader Abdolah is zeker een boek dat ik aanraad.