De grote zaal door Jacoba van Velde

Auteur: Jacoba van Velde
Titel: De grote zaal
7de druk
Em. Querido’s Uitgeverij B.V., Amsterdam, 1976
Eerste druk: 1953
159 pagina’s Ingedeeld in 3 grote hoofdstukken
Geen motto

Samenvatting Geertruida van der Veen heeft een attaque gehad, waardoor ze in een rusthuis terecht is gekomen. Na vier dagen kwam ze eindelijk bij en maakte ze kennis met de vrouwen die bij haar in de zaal lagen. Haar dochter, Helena, was uit Parijs, waar ze woont, naar haar moeder toegekomen en verbleef in haar huis. Mevrouw van der Veen huurde voor zij in het rusthuis kwam een kamer. Haar man Willem was jaren geleden overleden, dus haar dochter was nog de enige die ze had. Door de attaque was Mevrouw van der Veen erg verzwakt en kon ze haar linkerbeen niet voelen. Het koste haar ook veel pijn en moeite om uit bed te komen. Er waren in het hele rusthuis 25 vrouwen, maar 9 konden nog hun bed uit. De ziekste mensen lagen op de grote zaal. Als je daar lag wist je eigenlijk al dat het afgelopen was met je. De 9 vrouwen waren elke dag in de zitkamer te vinden. Ze hadden elkaar niet veel te vertellen, omdat ze alles al verteld hadden. Helena kwam 3 keer in de week bij haar moeder langs en moest haar moeders financiële zaken regelen, wat erg moeilijk voor haar was. Helena besloot haar moeder mee te nemen naar de zee, omdat ze daar beiden van hielden. Zonder het te weten was dit haar laatste uitje. Na een korte tijd kwam mevr. van der Veen op de grote zaal terecht. Ze stierf zodra haar dochter er was.

Thema De dood, eenzaamheid en moeder- dochterliefde. De grote zaal staat voor de dood. Ook al is mevr. van der Veen omringd door de andere vrouw, voelt ze zich toch heel eenzaam. Je ziet hier ook heel goed de relatie tussen mevr. van der Veen en Helena.

Titelverklaring De grote zaal heeft een grote betekenis in het verhaal. De meeste die op de grote zaal lagen konden niks meer. Ze wachtten op hun dood. Uiteindelijk moest Mevrouw van der Veen ook naar deze zaal, wat voor haar heel moeilijk was, maar toch ook weer een verlossing.

Analyse Het verhaal zou echt gebeurd kunnen zijn. Ik kan hier natuurlijk niet helemaal over oordelen, omdat het verhaal 50 jaar geschreven is en misschien ging het er toen anders aan toe. Maar het komt heel realistisch over.

Personages Geertruida van der Veen is een onzekere stille weduwe die zichzelf altijd opoffert voor andere mensen. Ze is erg gesteld op haar privacy. Ze is een round character.

Helena is de dochter van Mevr. van der Veen. Ze woont in Parijs met haar man Jean. Ze zijn beiden kunstenaar, maar verdienen er niks mee. Helena was heel jong volwassen en heeft een hele goede mensenkennis. Ze is een round character.

De vrouwen uit het rusthuis zijn bemoeizieke vrouwen die niks anders doen dan over hun verleden praten. Ze zijn flat characters.

Perspectief Het is een meervoudig ik-perspectief. Mevrouw van der Veen en Helena vertellen allebei hun kant van het verhaal.

Ruimte en tijd Het verhaal speelt zich rond 1950 af. Dit is niet te zien aan de schrijf- en spreektaal en hoe er met ouderen wordt omgegaan in dit boek. Als het boek er niet zo oud uit had gezien, zou ik denken dat het zich afspeelde in deze tijd. Het verhaal begint in het rusthuis en daar blijft ze ook. Er zijn veel flashbacks. De vertelde tijd is ongeveer een half jaar. De verteltijd is ongeveer 4 uur. Het verhaal loopt in chronologische volgorde.

Beoordeling Ik vond het een erg realistisch, saai boek. Er gebeurt niks spannends in het boek. Het doet me denken aan een dagboek van een oude vrouw. Ik wou voor de verandering iets heel anders lezen, maar dat viel me toch erg tegen. Het is gewoon het dagelijks leventje van een persoon en niet eens een boeiend leven. Ik vond het wel een emotioneel einde. ‘Wilde ze vluchten? Nog eenmaal ademde ze diep en kort. Ze lag roerloos. Haar gezicht werd vreemd en star. Ze was aan het einde gekomen.’