De Confrontatie door Hans Münstermann

Gebruikte editie voor het boekverslag
Gebruikte druk: 1e
Verschijningsdatum eerste druk: april 2008
Aantal bladzijden: 272
Uitgegeven bij: Nieuw Amsterdam
Het boek werd eerder uitgegeven onder de titel “De Hitlerkus” (2004)

Beschrijving voorkant
Op de voorkant staat een jonge vrouw (Bibi?) met op de achtergrond een onduidelijk zichtbare man.

Genre van het boek
“De confrontatie”is een psychologische roman. Hij pas in een romancyclus die Hans Múnsterman over een “alter ego”Andreas Klein schrijft.

De aangeleverde flaptekst
Heruitgave van deel 4 van de romancyclus van de AKO-prijswinnaar 2006 Andreas Klein loopt een oude liefde tegen het lijf. De verliefdheid blijkt nog niet over. Hij gaat mee met Bibi, die inmiddels samenwoont met Paul. In de tuin raken de drie in gesprek, over nu, over vroeger, over het boek dat Andreas zojuist heeft aangeschaft: De Hitlerkus van Felix Metzelaar. Tot verbijstering van de mannen vertelt Bibi dat zij op zeventienjarige leeftijd een affaire heeft gehad met deze Beroemde Schrijver. Paul begint aanvankelijk met tegenzin in het boek te bladeren maar wordt er al snel door gegrepen. In de meidagen van 1940 doet een twaalfjarige jongen in zijn tuin een vreemde ontdekking. Tijdens het lezen raakt Paul overmand door emoties. Pas dan geeft Bibi haar ware geheim prijs.
De confrontatie is een dramatische afdaling in het verleden van twee ex-geliefden.
De confrontatie (2004) verscheen oorspronkelijk onder de titel De Hitlerkus, als het vierde deel uit de Andreas Klein-cyclus.

Titelverklaring
De roman is eerder verschenen onder de naam “De Hitlerkus” Die titel is ook de titel van de roman die een van de personages in de roman Felix Metzelaar heeft geschreven,

De titel “De confrontatie”is toch wel beter. De term is geschikt voor veel situaties in de roman. Er worden veel confrontaties gezocht. In het begin is er ook nog een aantal keer een letterlijke verwijzing naar de term.
Bibi Halbzwei, die ook in een vorig deel van de romancyclus een rol heeft gespeeld als directrice van een Instituut, spreekt haar personeel bij haar indiensttreding toe:
- Bibi wilde de collega’s een actieve grondhouding bijbrengen. “Ga de confrontatie nooit uit de weg, vooral met mensen waar je tegen opkijkt ( blz. 18 )
- Hij had er wijselijk voor gekozen om de zaak niet op de spits te drijven. En nu zat ze daar in die kamer met Stülpnagel, die de confrontatie wel aandurfde (bl. 41)
- Ze wilde meteen de confrontatie aangaan met die buitenaardse advocaat. Om hem te laten voelen dat zijzelf ook een heel goede advocaat was …(blz. 95-96)
Maar behalve in de bovenstaande citaten komt de confrontatie ook in andere passages voor.
Bibi zoekt de confrontatie met het verleden met Andrea die ooit op haar verliefd was, ze zoekt de confrontatie met haar echtgenoot Paul en ze is in het verleden de confrontatie aangegaan met Felix Metzelaar, toen die haar nadat ze zwanger was, had afgedankt. Ze confronteert Felix later ook nog eens met het feit dat hij drager is van een ongeneselijke ziekte.

Structuur en/of verhaalopbouw
Er zijn zes hoofdstukken. Deze zes hoofdstukken beginnen allemaal met een spreuk of motto dat symbolisch is voor de inhoud van het hoofdstuk. In die hoofdstukken wordt de hoofdpersoon Andrea Klein geconfronteerd met een vrouw uit zijn verleden Bibi Halbzwei. Deze bekent dat ze een verhouding heeft gehad met een bekende schrijver en in anderhalve dag en dus zes hoofdstukken onthult ze wat er in het verleden is gebeurd.
Die onthullingen zijn met recht confronterend.

De schrijver met wie ze als tiener een relatie heeft gehad, is bekend geworden door zijn oorlogsboek “De Hitlerkus.” In dat boek beleeft een twaalfjarig jongetje Tobias een nare ervaring tijdens de eerste oorlogsdagen. In de roman worden herhaaldelijk delen uit die gefingeerde roman “De Hitlerkus” geciteerd. Daardoor gaat het functioneren als een spiegelverhaal.

In de roman worden ook steeds passages verteld uit 1973. Bibi vertelt dan hoe de ontmoetingen met Felix zijn geweest. Het kaderverhaal speelt in 1996, wanneer Andreas met Bibi wordt herenigd. Dat gedeelte speelt zich af in ongeveer anderhalve dag.

Gebruikt perspectief
Er is sprake van een impliciet aanwezige verteller die het kaderverhaal van 1996 vooral verteld vanuit de hoofdpersoon Andreas Klein. Het is een hij-verhaal, maar uit enkele opmerkingen kun je toch zien dat er meer sprake is van een auctoriale verteller dan van een personale verteller.

De lijn uit het verleden van 1973 wanneer Bibi de schrijver Feliz Metzelaar ontmoet, wordt ook beschreven vanuit een alleswetende verteller maar daarin wordt er vooral van binnenuit verteld door Bibi Halbzwei.

In het fragmentarisch weergegeven spiegelverhaal “de Hitlerkus” is de twaalfjarige Tobias de hoofdfiguur. Hij is een personale verteller.

Mening
Dit vierde deel uit de romancyclus over Andreas Klein levert vooral door de knappe vertelstructuur een spannende roman op. Het is een soapverhaal dat draait om drie aanwezige personen (Bibi, Andreas en Paul) maar vooral ook om de op de achtergrond aanwezige beroemde schrijver Felix Metzelaar. Bibi is in het verleden een heel zelfstandige vrouw geweest, maar hoe dat gekomen is, wordt in de roman van Münstermann stukje voor beetje toegelicht. Pas op de laatste bladzijde krijgt de lezer de “waarheid” te horen en die m.i. confronterend genoeg voor alle betrokkenen. De drie verhaallijnen: het heden van 1996, de geschiedenis van Bibi en het spiegelverhaal uit 1941 worden kunstig door elkaar verweven en Münstermann kan de spanning tot het laatste toe bewaren.
Dat maakt de roman uiterst leesbaar ook voor scholieren in het voortgezet onderwijs. Hij verdient dan ook een drietal punten op onze literatuurlijst en de beoordeling op amusementswaarde voor jonge lezers is op zijn minst een 7.

Tijd van het verhaal
Er spelen eigenlijk drie tijdlagen.
Het verhaal van Tobias speelt zich af in de eerste oorlogsdagen van 1940.
De verhaallijn uit het verleden speelt in 1973: Bibi is dan 17 jaar en wordt verliefd op Felix Metzelaar. Die affaire duurt enige tijd totdat ze zwanger wordt en een kind ter wereld brengt.

De verhaallijn van het “heden” is in 1996 gesitueerd. Er zijn behalve directie aanwijzingen (blz. 105 bijv.) ook veel indirecte aanwijzingen voor dit jaartal.. Ze zegt Bibi op blz. 271 dat ze 39 jaar is. De affaire was in 1973 en ze was toen 17; 22 jaar later is het dus 1995/1996. Deze verteltijd duurt anderhalve dag.

Plaats van handeling
Uit opmerkingen blijkt dat de woning van Bibi in Oud-Zuid is. Dat ligt in Amsterdam. Maar ook de affaire in 1973 heeft zich in Amsterdam afgespeeld, waar Bibi als krantenverkoopster kennis maakt met de beroemde schrijver Felix Metzelaar.

Motto
Alles wat interessant is, speelt zich af in het duister
Zo is het nu eenmaal. Je komt nooit achter de ware
Geschiedenis van de mens Het citaat is van de schrijver Celine en spreekt voor zich.

Samenvatting van de inhoud
Er zijn zes hoofdstukken die met een deel worden aangeduid. Elk deel heeft een motto/spreuk die van toepassing is op de inhoud.
Andres Klein (intussen een bijna- vijftiger –blz. 272) heeft zojuist een boekje gekocht van Felix Metzelaar, “De Hitlerkus” Met het exemplaar op zak loopt hij op straat een oude geliefde tegen het lijf, Bibi Halbzwei. Ze lijkt hem eerst niet te herkennen, maar nodig hem daarna uit om mee naar haar huis in Oud-Zuid te gaan. Thuis zit haar man Paul op haar te wachten. Hij reageert eerst cynisch, maar nadat Andres heeft verteld dat hij Bibi kende van het Instituut ( andere roman : Certificaat van Echtheid) wordt Paul aanmerkelijk vriendelijker en wil hij eigenlijk alles van die tijd weten. Andreas vertelt dat Bibi vanaf het begin veel indruk maakte en er echt op uit was mensen te leren om te confronteren. Vooral de retorica was daarbij van groot belang. Bibi was toen nog geen dertig en dat speelde zich ongeveer af in het midden van de tachtiger jaren. Ze kreeg wel eens tegenwerking van enkele collega’s (Stülpnagel) maar ist zich vrij goed staande te houden in het mannenwereldje. Ze had ook een “motorentic” op het Instituut gelanceerd en nadat ze een keer een protestactie hebben uitgevoerd waarbij ze slaags raakten met The Hells Angels was het gedaan met de energie van Bibi. Ze werd ontslagen en Andreas was haar enkele jaren uit het zicht verloren. Intussen is hij bij Paul tijdens en na het eten behoorlijk aan de wijn gegaan en aardig dronken geworden. Het gesprek heeft zich inmiddels ook gericht op het boek dat Andreas heeft meegenomen en
Bibi onthult dat ze iets met de schrijver van dat Boek Felix Metzelaar heeft gehad. Beide mannen zijn heel erg geïnteresseerd in het verhaal. Maar Andreas maakt het einde van de avond niet mee, omdat hij gewoon te dronken is geworden. Ze hebben hem een slaapplaats aangeboden.

In deel twee wordt Andreas Klein de volgende dag wakker en hij verontschuldigt zich voor zijn gedrag. Hij is namelijk erg dronken geweest en kan zich van de laatste gesprekken en handelingen niet meer herinneren. Het gesprek komt vrijwel meteen weer op Felix Metzelaar terecht. Paul heeft nooit iets van hem gelezen en Andreas heeft Metzelaar als schrijver altijd bewonderd, maar als mens vond hij het een kwal, een dandy-achtige figuur. Gaandeweg de roman zal de lezer zich steeds vaker de figuur van Harry Mulisch voor de geest halen, al heeft Münstermann in interviews wel ontkend dat het kritiek op Mulisch is geweest. Bibi zegt dat ze Metzelaar voor de eerste keer heeft ontmoet toen zij het Parool stond te verkopen. Metzelaar stond bekend om zijn grote vrouwenliefde (overigens net als Mulisch) Hij was op haar afgekomen en haar aangeboden om haar naar huis te brengen. Aangezien Bibi ongeveer in een “kast” woonde, was dat plan veranderd en had ze hem naar huis gebracht.
Ze vindt dat Paul trouwens eerst “De Hitlerkus” moet lezen , voordat hij een oordeel over de schrijver mag hebben. Ze pakt haar eigen beduimelde exemplaar (de roman was in 1949 geschreven en Metzelaar was toen nog heel jong -21). Paul blijft het een kwal vinden en als hij even gaat wandelen, vertelt Andreas aan Bibi dat vooral de fascinatie voor de Tweede Wereldoorlog hem zo aantrekt in Metzelaar. Het eigen oorlogsverleden van Andreas Klein ( beschreven in het boek Het gelukkige jaar 1940) speelt daarbij een grote rol.

Deel III
Bibi gaat een begin maken met het vertellen van de zogenoemde banale affaire van haar met Metzelaar. Ze was natuurlijk nog maar 17 jaar en erg onder de indruk van zo’n bekende schrijver als Metzelaar toen was. Hij versierde vele vrouwen en zij was er nu één van geweest. Paul blijft het een rare man vinden en hij vindt schrijvers sowieso maar raar. Wie zou er nu in 1996 een roman over de oorlog willen schrijven zoals Andreas aankondigt. Paul gaat op aanraden van Bibi nu tijdens die tweede dag dat ze met hun drieën zijn een begin maken om het boek te lezen.

Tobias is een twaalfjarig jongetje wanneer de oorlog uitbreekt. Maar erger nog op die tiende mei is de steeds terugkerende ruzie tussen zijn vader en zijn moeder. Ze hebben altijd onenigheid en Tobias voelt zich daarbij niet gelukkig. Wanneer hij op de tiende mei naar buiten kijkt, ziet hij in de tuin iets bewegen.

Paul geeft meteen na het lezen commentaar op die eerste bladzijden en Andreas vraagt hem wat zijn eigen vader in de meidagen van 1940 heeft gedaan. Die heeft drie dagen in een bunker gelegen en na de oorlog was hij altijd jichtig gebleven. Wel gaat Paul verder met lezen.

Tobias, verdrietig door de ruzie van zijn ouders, ziet achter in de tuin een hoofd en vingertoppen uit een gat onder de planken verschijnen. Is het een spook denkt hij? Wanneer hij vraagt wie de man is, legt die alleen een vinger op zijn mond. Tobias gaat zonder zijn ouders te waarschuwen weer naar huis.

Wanneer Paul daarna redetwist over het begrip spanning, komt in de discussie ook de naam van Bini ter sprake. Paul zegt dat ze geen Bibi heet maar Ramona Fromm. Bibi weet zich niet zo goed uit de situatie te redden. Ze praten daarom verder over de situatie in 1973. Voor Metzelaar waren er met vrouwen drie mogelijkheden: 1. nog eens goed kijken 2. meekomen. 3 mee naar bed. De eerste keer had hij haar meteen mee naar de slaapkamer genomen, maar door Bibi was het niet meteen tot seks gekomen. Ze had hem nog wat in spanning gelaten.

Deel IV
“De Hitlerkus”is maar een dun boekje van 150 bladzijden. Er wordt in dit deel weer meteen uit geciteerd.
Tobias gaat naar school, maar kan zich niet concentreren. Daarna gaat hij onmiddellijk naar de tuin. Hij vraagt steeds dingen aan de man in de loopgraaf. Die heeft een vrouw en een kindje. Tobias brengt hem ook voedsel. Tobias bekent dat zijn ouders altijd ruzie hebben. De man lijkt wel een aanhanger van Hitler te zijn. Het jongetje raakt gaandeweg steeds meer in de macht van de man.

Bibi vertelt verder over 1973. Ze had haar muzikale voorkeur aan Metzelaar duidelijk gemaakt (Jethro Tull) Die kende hij niet , maar een van de volgende afspraken had hij wel de muziek van Jethro Tull gekocht om haar min of meer te verleiden. Het was later natuurlijk wel tot seks gekomen, maar een condoom had Metzelaar nooit willen gebruiken. Ze was gaandeweg helemaal in zijn macht geraakt. Alles wat hij wilde, deed ze voor hem.

Deel Vijf
In Tobias’ verhaal komen soldaten het huis doorzoeken, maar de tuin doorzoeken ze niet. Zijn moeder noemt zijn vader na de inval een “schoft. “Tobias weet niet waarom dat is. Tobias vertelt het aan de man in de tuin. Die is bang.

Bibi vertelt aan de mannen dat zij en Felix op den duur op seks waren overgegaan. Paul is nog wel geïnteresseerd in het feit hoe dat gebeurde en of Bibi zelf ook klaarkwam. Bibi vindt het banale vragen. Ze wilde zich in 1973 in Felix verdiepen en kocht al zijn boeken, maar alleen het oorlogsboek “De Hitlerkus” kon haar boeien.

Tobias neemt stapels eten mee naar de loopgraaf achter zijn huis. Hij loopt de kans ontdekt te worden. Hij zegt tegen de man dat hij wel eens een nachtje zou willen slapen in de loopgraaf, maar de man zegt dat dat geen pretje is. De vader van Tobias verlaat het huis
Tobias mist zijn vader en vindt het heel erg. Hij vertelt het aan de man, Ook vertelt hij over de laatste ontwikkelingen in de oorlog. Hij vraagt aan de man of hij ook iets ergs heeft meegemaakt. “ja “, zegt de man. Hij was getuige geweest van de dood van zijn vader die bij het zeilen overboord geslagen was.

De roman wordt dan steeds meer een afwisseling tussen het verhaal van Tobias en het verhaal van Bibi. De laatste is bang om het ware verhaal over Metzelaar te onthullen, want dat zal Paul en Andreas doen verschrikken. Ze vertelt ook over een dag in Artis, toen ze zich volmaakt gelukkig had gevoeld, toen Metzelaar had gezegd dat als ze zouden trouwen dat in Artis moest gebeuren en dat hij haar nooit zou kwetsen. Het was de mooiste dag in haar leven geweest. Maar aan het einde van de dag had hij niet met haar willen eten. Dan kondigt Bibi dat er nog een geheim is dat de beide mannen niet weten.

De man in de loopgraaf vraagt of Tobias ooit iets erg heeft meegemaakt. Daarbij moet Tobias terugdenken aan een klasgenootje dat in 1935 toen hij zes was overreden was. </i>

Deel VI
In dit deel zal het geheim onthuld worden. Allereerst gaat Bibi aan Metzelaar bekend maken dat ze de naam van haar vader niet kent en dat het niet onwaarschijnlijk is dat haar vader afstamt van een Duitser.(zelfs Göring) Dat is al een grote schok voor Metzelaar, maar het wordt allemaal nog erger wanneer Bibi aan hem vertelt dat ze zwanger van hem is. Lafwammes als Metzelaar is, laat hij haar eigenlijk meteen vallen. Dat had hij namelijk nooit gewild. En de 17-jarige Bibi heeft het nakijken. Ze spreken nog een keer af in de schouwburg waarbij ze samen naar Othello zullen gaan kijken, maar Metzelaar komt niet opdagen. Bibi vervloekt hem. Paul begint door te krijgen dat zijn vrouw toch eerder Bibi Halbzwei zal heten dan Ramona Fromm en dat ze met haar identiteit heeft geknoeid. Metzelaar is een laffe man die alweer een andere vrouw heeft versierd. Bibi besluit om het kind te houden. Later wordt een zoontje geboren: Gijs Halbzwei. Maar kort daarna blijkt al dat hij een erfelijke aandoening heeft en dat hij het niet zal redden. Hij sterft dan ook: Bibi begraaft hem in haar eentje.

Tobias herinnert zich in zijn verhaal de dag van de dood van Theo Visser, zijn klasgenootje. Die heeft grote indruk op hem gemaakt. Maar ineens staan na een aantal dagen enkele Nederlandse soldaten voor de loopgraaf. Ze zien de man als een verrader en knallen hem neer. Tobias beleeft alles als in een trance.

Dan wordt het allemaal nog dramatischer, want op de dag dat Andreas haar weer ontmoette, had ze net een knallende ruzie achter de rug met Paul. Ze was erachter gekomen dat ze weer zwanger was geworden (van Paul uiteraard) en ze had nooit een kind willen hebben. Ze is 39 jaar. Het was moeilijk voor haar geweest om die waarheid onder ogen te zien.
Andreas Klein (bijna 50 jaar) verlaat na anderhalve dag het gezin van Paul en Bibi. Er lag nog een heel leven voor hem.

Thema, motieven en interpretatie
In het vierde deel van zijn romancyclus over Andreas Klein gaat het hoofdpersonage op zoek naar de waarheid. Daarvoor moet hij terug naar het verleden en de stap die hij daarvoor moet zetten, is de ontmoeting met Bibi Halbzwei, zijn vroegere bazin op het Instituut (die in de derde roman Certificaat van Echtheid zo’n grote rol speelde) In “De confrontatie” speelt niet zozeer de liefde die Andreas vroeger voor Bibi koesterde, maar meer de affaire die ze had met de schrijver Felix Metzelaar. [ Je hoeft niet al te veel fantasie te hebben om in te zien dat Metzelaar een literair afgietsel is van Harry Mulisch, die ook al om zijn veelvrouwerij bekend stond en een dandy-achtige indruk maakte.]

Niettemin is Andreas vanwege Felix’ literaire kwaliteiten wel van hem als schrijver gecharmeerd. De echtgenote Paul is dat in het begin zeker niet. Maar dan begint Bibi te vertellen dat ze een relatie heeft gehad met Metzelaar en dat brengt veel spanning in de roman. Er zijn dan drie personages die om elkaar heen draaien in een soort soap. Het draait dan in deze roman ook veel om het motief van “Dichtung und Waarheid”, het oerklassieke motief in de literatuur. Wat er in 1973 is gebeurd, weten we natuurlijk alleen vanuit de visie van Bibi, maar is dat de werkelijkheid. Net zoals in het spiegelverhaal Tobias (die weer een afspiegeling van Felix Metzelaar is) ook zijn eigen versie van het verhaal in de oorlogsdagen geeft. Zijn de gebeurtenissen die Bibi heeft beleefd met Felix voor haar een aanleiding geweest om zo te worden zoals ze in “Certificaat van echtheid” wordt afgeschilderd. Dit blijft een boeiende vraag op zoek naar de waarheid, die tussen literaire fictie en werkelijkheid.

Recensies
De twee belangrijkste recensies komen nog uit de tijd dat de roman verscheen onder de titel “De Hitlerkus.”

In Het Parool van 9-9-2004 zegt Arie Storm: Waar Münstermann naar op zoek lijkt is naar de echtheid achter de maskerade. En daarvoor zet hij voortdurend van alles en nog wat op zijn kop. En dat levert, ik kan het niet anders uitdrukken, fascinerende romans op. En voorlopig lijkt het gelukkig nog niet voorbij te zijn. Binnenkort, zo valt er aan het einde van De Hitlerkus te lezen, wordt Andreas Klein vijftig: \'Als hij bedacht wat Felix Metzelaar sinds zijn vijftigste nog allemaal gepresteerd had, dan lag er nog een heel leven voor hem. En er was materiaal genoeg.\'

We blijven die Münstermann volgen - terwijl we ons ook voorzichtig afvragen wat Harry Mulisch van dit boek zal vinden. Niks, waarschijnlijk, want die gaat volkomen terecht altijd gewoon zijn eigen gang.

Tom van Deel heeft in Trouw van 4-9-2004 een soortgelijke recensie geschreven: Het gaat Andreas erom \'dat het lezen van een boek iets met je doet\'. Schrijvers die vanuit een dergelijke gedachtegang schrijven, zijn niet de meest geraffineerde stilisten; ze stellen wat ze te zeggen hebben boven hoe ze het zeggen. Maar deze wat losse en op het vertellen gerichte stijl voldoet uitstekend. \'De Hitlerkus\', ik bedoel nu het verhaal in het verhaal, is binnen de roman de literatuur die parallel loopt met de werkelijkheid: een spiegeltekst, waarin de rest kan worden teruggevonden. Het ultieme geheim van Bibi moet maar liever niet onthuld: het knoopt veel losse eindjes aan elkaar.
Mooi is ook de veronderstelling dat ook de minste gebeurtenis in iemands leven, een \'banale affaire\' met een in vrouwen grossierende schrijver, een openbaringskarakter krijgt, wanneer er maar wordt teruggegaan in de tijd en de overgave kan worden hervonden waarmee die liefde toen geleefd werd. Het banale verkeert dan in het sublieme en glimpen daarvan, bij alle ontkenning, weet de roman zeker te bewerkstelligen.
Hans Münstermann is maar niet zomaar met een paar romannetjes doende, waarin de oorlog en -niet te vergeten- de verhouding tussen ouders en kinderen de boventoon voeren. Hij is bezig er een heel netwerk van romans van te maken, een netwerk dat met elk nieuw boek aan samenhang en belang wint.

Over de schrijver
Hans Münstermann begon zijn schrijverscarrière als de helft van het schrijversduo dat schuilgaat onder de naam Jan Tetteroo (Jacques Hendrikx vormt de andere helft). Sinds 1986 schreven ze samen toneelteksten en in 1992 debuteerden ze als romanschrijver. Jan Tetteroo publiceerde in totaal zes romans. Daarnaast publiceerden ze ook elk afzonderlijk.
Sinds enkele jaren schrijft Münstermann ook romans onder zijn eigen naam: Het gelukkige jaar 1940, Je moet niet denken dat ik altijd bij je blijf, Certificaat van echtheid en De Hitlerkus. In zijn laatste roman De bekoring neemt Münstermann opnieuw een duik in het fascinerende leven van Andreas Klein, de charismatische hoofdpersoon die we kennen uit zijn eerdere romans. Met De bekoring won Hans Münstermann de AKO literatuurprijs 2006.

Hans Münstermann werd in 1947 geboren in Arnhem. Hij groeide op in Amsterdam, waar hij later ook Nederlandse Taal- en Letterkunde studeerde. Als aansluitende studie deed hij het doctoraal Theaterwetenschap. Na zijn afstuderen begon een zwervend, enigszins rommelig leven dat hem tussen 1970 en 1980 in Griekenland, het Midden-Oosten en Indonesië bracht. Zijn leven kwam in rustiger vaarwater toen Münstermann in 1981 medewerker werd aan de toneelacademie in Maastricht - het instituut waar hij nu nog werkt. Zo was hij tussen 1990 en 1995 coördinator van de acteursopleiding in Maastricht. Münstermann is getrouwd met Marina Duvekot en heeft een zoon.

Bibliografie
Het gelukkige jaar 1940 (2000)
Je moet niet altijd denken dat ik bij je blijf
Certificaat van echtheid
De Hitlerkus (2004)
De bekoring (2006)