De Cock en de moord op termijn door A.C. Baantjer

Dit artikel gaat over Baantjer. Ik heb twee boeken van hem gelezen: De Cock en de moord op termijn en De Cock en de moord op melodie. In allebei de boeken zijn mensen vermoord. De Cock moet de moorden oplossen. In het artikel kun je verder er meer over te weten komen. Appie heeft zelf als rechercheur gewerkt dus hij weet hoe alles gaat. Zijn volledige naam is: Albert Cornelis Baantjer (Appie). Appie is geboren op 16 september 1923 in Urk. Hij heeft een strenge christelijke opvoeding gehad. Vooral zijn moeder wist overal een bijbeltekst bij. Zijn overgrootouders waren ook streng katholiek. Hij ging iedere zondag trouw naar zondagsschool en kinderkerk. Nog voor zij achtste verhuisde hij naar Amsterdam op het Bickerseiland. Na de lagere school volgde hij aan de Frisoschool de driejarige ULO. Als jongste bediende van de handel in spijsoliën en vetten had hij eind jaren dertig ‘een verschrikkelijke tijd’. In 1942 nam hij, als twintigjarige vrijgezel, vrijwillig de plaats in van een collega, vader van twee kinderen, die door de Duitse bezetter was aangewezen voor tewerkstelling in Duitsland. Hij kwam op het hoofdkantoor van het Kruppconcern in Essen. Hij heeft zelfs nog in de gevangenis gezeten, omdat hij tewerkstelling verlofbriefjes vervalste. Toen hij weer vrij was wist hij nog niet wat hij wil worden. Na een tijdje meldt zijn vader hem bij de politie aan, zonder dat hij er iets van af weet. Op een zekere dag zei zijn vader dat hij naar de politie moest. Hij is daar als wijkagent begonnen, toen is hij naar de bij radio-, auto- en motordienst gegaan, als laatste werkte hij als rechercheur in de Warmoesstraat. Na 28 jaar daar gewerkt te hebben ging hij met pensioen.

Het schrijven van romans is begonnen als een prijsvraag in Het Parool. Het ging erom wie het beste korte verhaal kon schrijven. Baantjer doet mee, maar op het inschrijf formulier gebruikte hij de naam van zijn moeder. Het verhaal heet: Het moraal van het cliché. Het verhaal wint. Baantjer besluit door te gaan met schrijven. Hij heeft met een collega Maurice van Dijk een boek geschreven: 5x8…grijpt in! Het boek is geplubliceerd onder de naam A.C.M. Baandijk, aangezien hij het nooit heeft willen herdrukken is het een collectors item geworden. Iemand vraagt of hij een roman wil schrijven. Dit wordt Een strop voor Bobby. VNU zag af van de uitgifte, omdat er hoeren in voor kwamen. Dit was tegen de christelijke inslag van de VNU. Daardoor stapte Baantjer over naar Arbeidspers, die Het mysterie van de doodshoofden ging uitgeven. Een strop voor Bobby kwam in 1964 in een omnibus met romans van twee andere auteurs (Moord tussen de buien door met Eli Asser en Theo Eerdmans). Daarna is er aan hem gevraagd of hij een serie detectives op te zetten rond dezelfde persoon, zag Baantjer in dat hij niet meer in de ikvorm moest schrijven, maar een hoofdfiguur moest bedenken. Hij creëerde toen de Cock, de inmiddels overbekende speurder met zijn ouden vilten hoedje en pijnlijke voeten, van fysiek geweld en vertrouwend op intuïtie en ervaring. Omdat de Cock niet alles alleen kan doen heeft hij een assistent, Vledder.

De naam ‘de Cock’ is gebaseerd op Den Haan. Hij werkte op de Warmoesstraat toen Baantjer begon te schrijven. Den Haan had in het verzet gezeten en werd daar ‘Le Coq’ genoemd (frans voor ‘de Haan’). Er was ook een jonge inspecteur die zich altijd voorstelde met ‘Hock met ceekaa’. Deze twee personen werden bij elkaar gevoegd tot ‘de Cock’ met ceeooceekaa. De persoon de Cock is voor een groot deel gebaseerd op Baantjer zelf. Vledder is niet een al te slimme rechercheur, als er een aanwijzing is wil hij meteen overgaan tot de aanhouding van de verdachte. Vledder is wel een trage leerling. Dat is alleen gedaan om de Cock slimmer te laten lijken. Vledder is een bestaand figuur. Hij heeft een keer aan Appie gevraafd of hij Vledder een keer over wil laten plaatsen, omdat iedereen de echte Vledder ziet aan hem vragen of hij die domme Vledder uit de boeken van Baantjer. Dat heeft Appie niet gedaan, ik laat hem af en toe een slimme opmerking zeggen, heeft hij gezegd. Nadat de reeks bij De Arbeidspers stopte, stapte Baantjer over naar een nieuwe uitgever, de Fontein. Daar zijn al zijn oude romans ook opnieuw uitgegeven. Om alle titels op elkaar te lijken zijn de ‘oude’ titels een beetje verandert. Zo werd Een strop voor Bobby- De Cock en een strop voor Bobby. Appie was zo beroemd dat hij veel gevraagd wordt om in allerlei tv-en radioprogramma’s op te treden, winkels te openen, lezingen te geven, signeren van zijn eigen boeken. Hij blijft altijd zichzelf, doet altijd gewoon, met wie hij dan ook praat en waar hij ook is. Sommige hebben hun kinderen naar de personages genoemd. Iemand in Nederland loopt nu met de voornaam Vledder rond, wat overigens de ouders heel wat strijd heeft gekost met de burgelijke stand. Elk jaar wordt Appie het te veel en zegt dat hij ermee stopt, hoewel hij de laatste tijd weer zegt dat hij doorgaat zolang het hem gegund is. De laatste jaren doet hij het wel rustiger aan. Zijn boeken zjn via officiële kanalen vertaald in het Duits en Engels, maar er zijn ook illigale vertaalde boeken aangetroffen in Rusland, Polen, Hongarije, Korea en China. Zijn hobby’s zijn modeltreinen, die bij hem in de tuin rijden, klokken repareren, mozaïeken maken en varen met zijn bootje. Zijn dag begint met een stevige wandeling langs het Ijsselmeer met zijn hond, Nassa. Baantjer was in 2000 de vier na best gekocht auteur en als tweede genoteerde Nederlandse schrijver. De laatste jaren is de verkoop steeds meer geworden. In 1994 was hij nummer 24 op de ranglijst van de meest verkochte auteurs, in 1995 nummer 12, in 1996 nummer 6, in 1997 nummer 3 en in 1998 en 1999 nummer 2. Dat komt door de televisieserie die in 1995 voor het eerst is uitgezonden. In het jaar 2001 werd op Urk op zijn geboortehuis een plaqeutte onthuld, zodat de bezoekers kunnen zien waar Baantjer is geboren. Op 27 oktober 2001 werd het 5-miljoenste De Cock exemplaar. Zo’n aantal is iets wat een andere Nederlandse schrijver nog nooit heeft gepresteerd.

De Cock krijgt te maken met verschillende moorden die met hetzelfde wapen zijn geleegd. Een ijzer’7’. Op een dag komt de wachtcommendant naar de Cock. Hij zegt dat er een jongen onder is met twee wikkels cocaïne en hondertduizend gulden om zijn middel. Hij zegt dat hij het eerlijk heeft verdient. En de cocaïne voor zijn broer was. Als ze met hem naar zijn huis gaan. Ligt de broer van hem dood op de bank. Dat was het gevolg van AIDS. Later de avond toen ze op het bureau kwamen, wenkte de wachtcommendant naar hun. Er was een man gevonden. Dood in een portier bij een advocatenkantoor. De man heet meneer van Abbenes. Hij is van achtere neergslagen met een onbekend voorwerp. De volgende morgen krijgt de Cock telefoon. Het was een vrouw. Ze zei: ‘Marcel was vermoord’. Op een dag krijgt de Cock een telefoontje. Het was een vrouw. Ze zei: ‘Daerthuizen is dood… niet wegens uwe gerechtigheid… maar de mijne. Ze moeten het lijk zelf zoeken. Hij is het zelfde vermoord als van Abbenes. Met een ijzer’7’. Op een dag wordt Dr. Hardinxveld gevonden in het Mattheus-ziekenhuis. Zijn schedel is ook ingeslagen met een ijzer ‘7’. Alledrie kende ze elkaar. Ze waren vrienden en gingen altijd samen golven. De Cock gaat naar een oude bekende toe. Jaap Groen jr. De Cock vraagt wat het gouden kalfje betekend die alle drie de slachtoffers om hadden. Hij zegt in het bijbelboek Deuteronomium, negen vers zes, niet wegens uwe gerechtigheid. De jonge kalf staat voor het symbool van levenslust, kracht en vooral seks. Ze gaan naar de heer van Leemhorst, hij was ook bevriend met de andere drie. Hij was lid van Amstelland. De golf club. Ze vragen aan hem of hij het heeft gedaan. Hij zegt van niet en dat het tijd is voor bekentenis. De slachtoffers hadden aan Marcel gevraagd of hij voor ze meiden kon regelen in het buitenland. Hij doet het. Hij is steeds een paar maanden op reis. De drie heren dekken de onkosten. Daarom had Marcel een rekening bij de bank van Dearthuizen. Marcel dacht meer geld te kunnen krijgen door ze te chanteren. Dat pikken de mannen niet. Dr. Hardinxveld had bij Marcel een injectie gegeven zodat hij AIDS kreeg. Zijn vader kwam daar achter en heeft toen van Abbenes, Dearthuizen en Hardinxveld vermoord. Met behulp van zijn dochter.

Er zit een verband tussen Appie en zijn werk. Veel boeken van hem zijn gebaseerd op moorden die echt zijn gebeurd. Dat vind ik dus het mooiste om te lezen. Boeken die echt gebeurd kunnen zijn. Het lijkt dan echter en je kunt je er in leven. Dat vind ik belangrijk van een boek. Tussen zijn boeken zit ook een verband. Het is als waren een serie. Alle boeken gaan over de Cock die een moord oplost. Het bijzondere ervan vind ik dat hij het goed beschrijft hoe hij dat allemaal doet en er zitten niet echt tijdsprongen in. Dat is fijn als je een boek leest. Het is zo wazig als het opeens ergens anders afspeelt. In de boeken van hem merk je dat niet zo erg. Ik heb ook voor deze schrijver gekozen, omdat ik de serie leuk vind om te zien en mijn vader had er verschillende boeken van liggen.