De boeken der kleine zielen door Louis Couperus

1) Titelbeschrijving

Louis Couperus, De kleine zielen
H.P. Leopolds Uitgeversmij N.V., ‘s Gravenhage
1e druk in de Leeuwen-serie: 1952

2) Genreaanduiding

De kleine zielen is een deel van de roman ‘De boeken der kleine zielen’

3) Titel, ondertitel, motto

Het boek heet De Kleine Zielen, omdat de zielen van veel van de karakters zo nietig zijn.

4) Thema

Het thema van dit boek is: familiebanden. Het verhaal gaat grofweg over Constance, die probeert weer bij haar familie welkom te worden.

5) Motieven

Een motief in dit boek zou schijnheiligheid kunnen zijn. Iedereen is zo schijnheilig mogelijk tegen alle anderen.

6) Personages

Constance:
Opgegroeid als sjiek meisje, danste ze al vroeg met hoge piefen. Ze werd verstoten uit de familie na een affaire met van der Welcke.

Addy:
Een jongetje dat volgens iedereen veel te vroeg volwassen wordt. Ik vind dit over het algemeen wel meevallen. Hij is degene die ervoor zorgt dat zijn ouders nog (met elkaar) leven.

Van der Welcke:
Vader van Addy en man van Constance. Beweert zijn leven opgeofferd te hebben toen Constance zwanger was. Klein potige mannetje, zijn zoon lijkt exact op hem.

7) Perspectief

Het verhaal wordt door een ‘verteller’ verteld. Op deze manier is het gemakkelijker de karakters uit te breiden.

8) Structuur

Het boek heeft geen proloog of epiloog. Het verhaal begint midden in de gebeurtenissen. In grote lijnen wordt het verhaal chronologisch verteld. De afwijkingen die er zijn, zijn wanneer Constance terugdenkt aan haar affaire met Van der Welcke.

9) Historische tijd

Het verhaal speelt zich ongeveer in het einde van de 18e eeuw af. Dit is o.a. te zien aan het gebruik van koetsen. Er waren wel al stoomtreinen. Die tijd speelt een redelijk grote rol, vanwege het grote belang dat adel en etiquette destijds nog hadden.

10) Ruimte

Het verhaal speelt zich af in Den Haag. Dit wordt meerdere malen nadrukkelijk genoemd. Dit is van belang omdat de politiek in Den Haag gevestigd is.

11) Tijdsduur

Het verhaal duurt in totaal ongeveer een jaar.

12) Idee

Ik denk dat het verhaal vooral geschreven is om te amuseren. Toch voel ik me bijzonder weinig geamuseerd.

13) Stijl

Het taalgebruik is heel ouderwets. Bovendien bomvol etiquette. In het begin goed voor een lachertje, later vreselijk irritant. De functie van talloze streepjes, puntjes en accenten is vooralsnog onbekend.

14) Literaire Stroming

Het boek behoort tot de literaire stroming naturalisme. Dit ligt er soms nogal dik bovenop. Constance blijft bijvoorbeeld veroordeeld worden om iets dat decennia geleden gebeurd is. Verder wordt constant verwacht dat iemand zich op een manier gedraagt, omdat hij zich nou eenmaal zo gedragen moet. Bijvoorbeeld het aan het Hof laten presenteren.

15) Relatie met ander werk van de auteur

17) Samenvatting

EERSTE DEEL

I
Dorine regelt de komst van alle familieleden op de terugkomst van Constance.
II
Dorine gaat ook nog bij Mevrouw van Lowe langs. Zondagavond wordt Constance geïntroduceerd.
III
Constance ziet schilderij van vader en denkt terug aan de Staffelaer.
IV
Geschiedenis van Constance wordt verteld. Het vreemdgaan, het verlangen naar Holland, de jaren in Brussel, ruzie met van der Welcke, enz.
V
Begint met Karel en Cateau, eerste geroddel begint, natuurlijk met Adolfine. Cateau geeft op alles van Constance af.
VI
Hatelijkheid en Jalouzie van Adolfine wordt goed duidelijk als ze bij Constance op visite komt.
VII
Op een kaartavondje ontmoet Constance Gerrit en Adeline, ze huilt zo’n beetje uit. Verder praat ze nog wat over Addy en zijn opvoeding.
VIII
Van der Welcke komt aan. Constance en van der Welcke hebben eerste ruzie.
IX
Constance, van der Welcke en Addy gaan naar mama van Lowe. Moeder huilt, Constance troost haar.
X
Ze gaan naar de ouders van Van der Welcke. Er wordt nog eens jalousie van Adolfine uitgediept(zij moet wel de gruwelijkste van allen zijn).
XI
Sfeer bij ouders: überburgelijk. Addy eet tegen zijn zin leverbroodjes uit beleefdheid. Volwassenheid van Addy komt ter sprake. Addy besluit dat hij het huis voor zijn ouders zal moeten gaan kopen.
XII
Addy huurt het huis, Constance zit bij haar moeder als hij da tkomt vertellen.
XIII
Paul is een misantroop en wil dat laten weten ook.
XIV
Familie van Bertha van Naghel wordt beetje beschreven. Ze zijn redelijk koopkrachtig, om het zo te zeggen. Natuurlijk is de man een driftkikker. Verjaardagsfeestje van hun kind wordt geregeld. Adolfine is natuurlijk weer gruwelijk jaloers. Er wordt van het familiezwak gesproken dan mama en Constance hebben.
XV
De van Naghels geven een feestje. Wordt van Etiquette gesproken.
Op huwelijksfeestje van Floortje wordt gigantisch geroddeld. Haat en nijd alom. Eerste roddels over Constance.
XVI
Constance gaat even bij Bertha langs, die helpt haar kind met inpakken.
Het is er druk.
XVII
Constance en van der Welcke zijn druk bezig met Addy.
XVIII
Kinderen van Adolfine schijnen ook vervelende kinderen.
XIX
Constance is bij Bertha, het schijnt goed te gaan tussen hun. Addy haalt Constance op
XX
Constance gaat veel met Adeline en mamma van Lowe om.
Dorine is ook gruwelijk. Ze biedt alles aan aan iedereen terwijl ze niets wil.
XXI
Constance houdt wel eens dineetjes, waar Adolfine gruwelijk jaloers op is.

TWEEDE DEEL

I
Er wordt geroddeld over Constance. Door Adolfine natuurlijk, met Cateau.
II
Er wordt nog maar een grondig ingegaan op het verschrikkelijke karakter van Adolfine. Ze is jaloers op Bertha, maar te trots om het toe te geven.
III
Constance pikt alle haat en nijd.
Op de trouwerij van Floortje roddelen Cateau en Paul en Gerrit vrolijk verder. Gerrit houdt van Constance.
IV
Constance is gelukkig.
Ze gaat weer veel naar Adeline.
V
De moeder van Van der Welcke besluit naar Den Haag te gaan. Ze heeft een ‘fout boek’.
VI
De moeder gaat naar Den Haag, daar ontmoet ze mama van Lowe.
VII
Constance begint te twijfelen aan de zin van het leven. Ze schijnt het hare maar zinloos te vinden. Ze huilt in bijzijn van beide moeders.
VIII
Er wordt heel hard over Constance geroddeld.
IX
Addy gaat naar de kinderen van Adolfine. Die noemen hem Italiaan. Hierdoor begint hij achterdocht te krijgen en is hij niet echt vrolijk meer.
X
Henri gaat zich beklagen bij de ouders van Jaap.
XI
Addy wordt heel ernstig en de ouders worden depri. Ze besluiten Addy te vertellen wat er gebeurd is.
XII
Hij vertelt het aan Addy, die schijnt het goed aan te kunnen.
XIII
Addy gaat met van der Welcke naar zijn grootouders. Henri vraagt zich af of hij ook ooit zo ver van zijn zoon af zal komen te staan.
XIV
Henri’s vader begrijpt niet dat Addy het weet. Henri en Addy gaan fietsen. Henri valt praktisch in foetushouding in slaap en lijkt wel het kind van Addy. Addy denkt wat na.
XV
Constance is zwaar depri.
XVI
Constance heeft ruzie met Adolfine, of beter: ze spreekt de waarheid tegen Adolfine.
XVII
Constance kan niet van haar verleden af. Ze blijft in huis zitten.
Ze ontvangt een roddelblaadje. Henri en Constance krijgen er ruzie om. Constance besluit tot het uiterste te gaan voor Addy.
XVIII
Het was midden November, en Constance gaat naar Bertha, hier komt ze kennisen van van Saetzema tegen.
XIX
Het tweede roddelblaadje blijft uit. Ze gaan naar een familie avond. Er ontstaat ruzie. Henri krijgt ruzie met van Naghel die hen niet aan het hof wil brengen.
- Ze is... Ze is een slèt, Rien! schreeuwde, schril, tante Tien. Een gemene
slèt... een slet...