Bruidsvlucht door Marieke van der Pol

Gebruikte editie
Eerste druk: september 2007
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 412 blz.
Uitgever De Arbeiderspers te Amsterdam

Gegevens voorkant
Op de voorkant staat een vrouw in bruidskleding uit de vijftiger jaren voor het vliegtuig dat deelneemt aan de luchtrace. In de roman wordt deze afbeelding besproken: het is Marjorie die op een poster voor de voorkant van de Katholieke Illustratie wordt afgebeeld.

Genre
“Bruidsvlucht” is een psychologische roman over illusies die mensen maken wanneer ze naar het buitenland emigreren : een vlucht naar de toekomst is meteen ook een vlucht uit het verleden.

Aanleiding voor de roman
Het is oktober 1953, Londen. Een DC-6A van KLM staat klaar voor een race tegen de klok. In de handicapsectie, een race met verschillende types vliegtuigen, zal deze \'vliegende Hollander\' proberen de laatste grote luchtrace op z\'n naam te schrijven. 37 uur en 30 minuten later is het een feit: het KLM vliegtuig heeft de strijd gewonnen en de 26 meevliegende bruidjes worden juichend ontvangen in hun nieuwe thuisland Nieuw-Zeeland. Meer dan 50 jaar later stellen Ben Sombogaart en Marieke van der Pol zich voor de taak om deze historische gebeurtenis te verfilmen. Het verhaal zal zich concentreren op drie van de 26 aanstaande bruidjes die zich op deze vlucht bevonden en die zich vervoegden bij hun verloofden in Nieuw-Zeeland. Vanwege deze bijzondere lading werd deze reis dan ook al snel de \'Bride Flight\' genoemd. Een gelijknamige film die het verhaal vertelt van de meevliegende Majorie, Ada, Esther en Frank was het doel van Sombogaart en Van der Pol. Marieke van der Pol, verantwoordelijk voor het script van de film, heeft het geheel met Bruidsvlucht alvast in een boekvorm gegoten. (uit recensie: 8weekly van 17 september Erik Meijers.)
Zie ook het artikel in het Parool van oktober 2007 hieronder als Bijlage.

Een lekker goed leesboek
Marieke van der Pol schrijft gewoon een goed, lekker leesboek. Volgens mij is dat geen schande maar een compliment.
Misschien is het net als met het oordeel over het hedendaagse onderwijs: “nieuw leren “ verdient de voorkeur (maar bij wie?) boven een klassikaal en boeiend vertellende leraar.
Maar leerlingen willen soms gewoon les en geen “begeleider” in het leerproces.

De meeste lezers willen volgens mij gewoon een goed en lekker doorlezend boek met een boeiende inhoud die hen ergens (namelijk naar een einde) brengt. Zelfs tot nadenken mag een roman stemmen: het hoeft echt niet allemaal van het snel lezende thrillerachtige literatuurniveau van de nieuwe eeuw te zijn. Er is m.i. niets mis met het etiket een goede verteller te zijn. Is ook de recent overleden Jan Wolkers niet gewoon een begenadigd verteller geweest?
Zo heb ik als lezer het debuut van Marieke van der Pols “Bruidsvlucht” ervaren. Voor de goede orde : de samensteller van dit boekverslag en de schrijfster zijn ondanks dezelfde achternaam geen familie van elkaar of iemand moet een oude stamboon op de kop kunnen tikken.

Van der Pol duikt in de historie van de air race in 1953 en wil daar blijkbaar een film over maken. Het boek geeft daarvan een voorproefje en wat voor een.
De structuur van het verleden is ingekaderd in een aantal hoofdstukken van het heden in 2003, wanneer een voor de drie hoofdpersonen belangrijke vierde persoon sterft. Ze moeten naar de begrafenis en vertellen voordat de man ter aarde wordt besteld hun levensverhaal. Dat is boeiend omdat ze het naoorlogse Nederland zijn ontvlucht op weg naar een beter bestaan. Toeval bepaalt dan toch hun leven; ook al nemen de vrouwen op beslissende momenten in het leven toch zelf een beslissing. Met gevoel voor filmische dramatiek beschrijft van der Pol haar personages die allen een ander karakter hebben: de slaafse Ada tegenover de rebellerende Marjorie en Esther die de naweeën van de oorlog met zich meedraagt. Je kruipt als lezer in de huid van de personages: je wilt hen waarschuwen voor de eventuele misstap die ze gaan maken, wat een Jan-Klaasseneffect geeft. “Ada, spring van die truck, stort je in de armen van Frank.En later “Ga niet naar die Derk terug. “ “ Of: “Esther, weet wat je doet, als je je kind gaat afstaan aan een bekende.” Maar het mag net als met echte poppenkast niet baten: de personages gaan op weg aan de hand van Van der Pol. Veertig jaar later zien ze elkaar terug bij de begrafenis van Frank. Omzien in weemoed.
Zoals gezegd, een heerlijk te lezen roman. Misschien iets meer voor meisjes dan voor jongens. Maar ik durf wel een waardering aan van drie punten voor de lijst van www.scholieren.com.

De flaptekst
Drie jonge vrouwen, Ada, Marjorie en Esther, willen aan de beklemmende naoorlogse sfeer in Nederland ontsnappen en een bestaan opbouwen in Nieuw-Zeeland. Ze nemen deel aan een internationale luchtrace en reizen naar hun nieuwe vaderland in een vliegtuig vol meisjes zoals zij: bruiden op weg naar hun toekomstige echtgenoten. Tijdens de vlucht ontmoeten zij Frank, die alleen reist en op wie niemand wacht. Deze ontmoeting zal de koers van hun levens in Nieuw-Zeeland drastisch wijzigen, nog meer dan ze zelf beseffen. Vijftig jaar later, wanneer ze elkaar op de begrafenis van Frank weer treffen, staan ze oog in oog met de waarheid. Het is de vraag of je kunt vluchten voor wie je bent. Een meeslepend verhaal, gebaseerd op historische werkelijkheid: in 1953 werd The Last Great Air Race London-Christchurch gehouden. Het KLM-vliegtuig won. Omdat er zo veel bruiden onder de passagiers waren, werd er in de internationale pers van ‘de bruidsvlucht’ gesproken.

Motto en opdracht
Het boek heeft geen motto; wel een opdracht: Voor Dries. Dit is Andries van Dantzig die in 2005 is overleden.
In een interview in Het Parool zegt de schrijfster hierover : "Toen ik bezig was om de personages uit te diepen, werd ik op hem attent gemaakt. Hij was psychiater en wist veel van film. Hij was erg geïnteresseerd in beschadigde kinderen. Ik vroeg hem: \'Mag ik er met u - hij was dertig jaar ouder dan ik - over praten?\' Het was een geweldig gesprek, we werden onontkoombaar verliefd. Hij was mijn man. We hebben precies een jaar samen gehad. Hij heeft aan de wieg van “Bruidsvlucht” gestaan. Toen hij stierf was ik bijna halverwege

Structuur, perspectief en verhaalopbouw
“Bruidsvlucht” is een niet-chronologische roman die qua structuur vrij ingewikkeld in elkaar steekt.
Er is sprake van een tijdlaag in het “Nu” die in 2003 speelt. De hoofdstukken in het “Nu” worden steeds afgewisseld met hoofdstukken uit het verleden. Daarin spelen vooral de jaartallen 1953 (het moment van de luchtrace) 1961 tot 1963 een belangrijke rol.

De structuur ziet er als volgt uit:
Ho 1 : het Nu van 2003 : de drie hoofdpersonen reageren op de rouwkaart van Frank. Drie verschillende perspectiefposities. Het zijn zij-vertellers. (personale vertellers)
Ho 2 t/m 7: Ada doet verslag van de vlucht in 1953 : personale vertelstructuur
Ho 8 : Het Nu van 2003: de drie vrouwen arriveren in het hotel in Christchurch Nieuw Zeeland
Ho 9 en 10: Esther vertelt in 1953 over haar aankomst en eerste werk (personaal)
Ho 11: Het Nu van 2003: de drie vrouwen staan bij de geopende kist van Frank
Ho 12-15 : Marjorie vertelt vanaf 1953 over haar huwelijk met Hans, gaat ook terug naar de periode dat ze elkaar leerden kennen
Ho 16: Het Nu van 2003: Esther ziet haar zoon Bob voor het eerst weer bij de condoleance
Ho 17: 1961-1963: Ada schrijft brieven met Frank
Ho 18: 1963: Marjorie ontmoet Esther in Christchurch
Ho 19-22: 1963 Ada’s briefwisseling wordt ontdekt, haar vlucht naar Frank
Ho 23-24: 1963 Marjorie vertelt over het bezoek aan het geiserpark
Ho 25-26: 1963 Esther vertelt over haar geschiedenis: ook nog vanuit de oorlog met haar Joodse verleden
Ho 27 : Het Nu van 2003: de drie bruiden staan bij het graf. (De drie oude, zwarte bruiden)

Wat het perspectief van de roman betreft is er dus sprake van een meervoudig perspectief.
Zowel Ada, Esther als Marjorie zijn om beurten de verslaggever van hun geschiedenis. Zij doen dat als personale vertellers in de o.v.t.
In de hoofdstukken van het Nu worden ze geconfronteerd met het verleden en zijn dan alle drie personale vertellers. Terecht heeft Marieke van der Pol ervoor gekozen om Frank geen verteller te laten zijn. Het gaat immers om de mogelijkheden die de drie vrouwen hebben laten liggen.

De structuur is behalve vrij ingewikkeld ook vrij hecht. Door de gekozen opzet slaagt Marieke van der Pol in de aandacht van de lezer goed bij de les van 416 bladzijden te houden, wat op zich voor een debuutroman al een knappe prestatie genoemd mag worden.

Titelverklaring
“Bruidvlucht” lijkt op het eerste gezicht gemakkelijk te verklaren. De titel verwijst dan naar de luchtrace in 1953, waaraan voor Nederland 26 jonge bruiden deelnamen, waardoor die vlucht de naam meekreeg.

Maar in de biologie is “bruidsvlucht” ook bekend onder een ander fenomeen: In Wikepedia:
“ De bruidsvlucht is essentieel voor het voortbestaan van de insecten. Op een drukkende zomerse dag zullen de koninginnen in wording en de mannetjes in golven het nest uitvliegen. Tijdens de vlucht slaat de koningin genoeg sperma op voor de rest van haar leven. Dit krijgt ze van een of meer mannetjes die vrij snel na de bruidsvlucht sterven. Als de paring voltooid is zal zij op zoek gaan naar een geschikte plek om haar nest te bouwen. Ze eet dan ook haar vleugels op om vanwege de voedingsstoffen die zij nodig heeft om de eerste eieren te leggen.

Als de paring voltooid is, vliegt de koningin naar een geschikte plaats om haar nest te bouwen. Dat geldt in eerste instantie voor Ada die ontmaagd en bevrucht door de gereformeerde Derk hem achterna reist om een nest te bouwen. Esther. later eveneens bevrucht, zorgt voor een andere oplossing: zij staat haar kind af aan Marjorie die zelf geen kinderen kan krijgen. Esther vlucht voor de beperkingen van haar mogelijkheden. Triest is natuurlijk wel dat Marjorie graag kinderen wil hebben, maar ze niet kan krijgen.

De term “vlucht” is natuurlijk voor alle drie de bruiden van toepassing. Na een tiental jaren van weinig geluk in Nieuw Zeeland vlucht Ada enige tijd naar haar minnaar Frank, maar kiest tenslotte toch weer voor haar gezin. Oneerbiedig gezegd heeft ze in die periode toch genoeg “sperma” (lees liefde en geluk) binnengekregen om de rest van haar leven te kunnen doorstaan.
Esther vlucht voor de verantwoordelijkheden van een baby, staat het kind af: ze is gevlucht voor de gevolgen van de oorlog voor haar Joodse familie, wil in Nieuw –Zeeland een nieuw bestaan opbouwen en daarin past geen nieuw leven, zoals haar Joodse vriend Leon graag wil maken. Ze vlucht voor dit nieuwe leven.

Marjorie die uit haar benauwde katholieke milieu vlucht met de student Hans lijkt het meest gelukkig te zijn. Maar haar grote kinderwens komt niet uit. De adoptie van Bob is een uitkomst, maar wordt ook weer een reden voor haar echte terugvlucht. Ze kan het niet verdragen dat Frank en Esther (de vader en moeder van het kind) in haar directe nabijheid vertoeven. Ze wil daarom terug naar Nederland.
Alle vrouwen zijn dus op de vlucht geslagen.

Tijd en decor
Het Nu speelt zich af 50 jaar na het organiseren van de bruidsvlucht in 1953 en is dus 2003, wanneer Frank (op dat moment 76 jaar) gestorven is na een bewogen maar ontevreden leven (hij heeft zijn grote liefde Ada gemist) De periode van 1953 wordt uitvoerig beschreven. Daarna is er in 1961 weer een tussenlanding en na 1963 wordt er tot aan 2003 nauwelijks iets verteld. Er worden veertig jaar overgeslagen.

Het decor van de roman is de Nieuwe Wereld van de immigranten in de vijftiger jaren, Nieuw Zeeland. Na de Tweede Wereldoorlog zagen veel jonge mensen het niet meer zitten in Europa, waar veel vernield was, ook in geestelijk opzicht. Veel jongeren kozen voor een nieuwe start in Canada, Australië en Nieuw Zeeland. Voor een aantal jonge bruiden was de luchtwedstrijd in 1953 een uitkomst of letterlijk een uitvlucht.
De ruimte die in de roman dus beschreven wordt, ligt voornamelijk in het weidse landschap van Nieuw Zeeland: er is veel ruimte maar niettemin ontstaat daar ook een eenzaamheidsgevoel: zeker bij Ada, Esther en Frank. De ruimte wordt daarentegen te beperkt voor Marjorie, omdat Esther (de moeder van haar aangenomen kind Bob) te dicht in de buurt komt (letterlijk en figuurlijk) Zij vlucht terug naar Nederland, waar een aantal; jaren geleden haar man Hans is overleden. Ze woont met haar zoon Bob in Nederland, maar reist wel met hem terug naar Nieuw-Zeeland.

Samenvatting van de inhoud
Er gebeurt veel in de roman dus is er sprake van een ruime samenvatting. De hierboven uitgelegde structuur wordt in de samenvatting gehandhaafd. De passages uit het heden (2003) worden in dit verslag cursief weergegeven.

Ho 1 : Esther,(eigenares van een bruidswinkel in Nieuw-Zeeland) , Marjorie (weduwe van Hans en moeder van zoon Bob) en Ada (ongelukkig getrouwd met de zeer strenge en jaloerse Derk) treffen een rouwkaart van een man op hun deurmat. Het is Frank, een journalist die hen 50 jaar geleden vergezelde op de bruidsvlucht naar Nieuw Zeeland. Ada moet de kaart verborgen houden voor haar echtgenoot. De vrouwen gaan alle drie op weg naar de begrafenis van Frank die een rol in hun leven heeft gespeeld.

Ho 2 tot en met 7.
Ada van Holland verliest haar maagdendom in 1953 aan Derk. Ze is op dat moment 18 jaar en wordt bijna een ongehuwde moeder(gereformeerd) Dat is een grote schande in die tijd. Ze trouwt met de handschoen met Derk die al naar Nieuw Zeeland is geëmigreerd.
Ze gaat meedoen aan de luchtrace naar Nieuw Zeeland die in 1953 door de KLM wordt gewonnen. De voorbereiding van de race geschiedt in Londen waar ook de start is. In het vliegtuig ontmoet Ada Esther (een Joodse vrouw) en Marjorie (een katholiek meisje) alsmede de prettig arrogante journalist Frank. Alle drie zijn het mooie vrouwen, maar de blonde Ada overtreft alles. In het vliegtuig zoeken de drie toenadering. Ada denkt terug aan de eerste keer seks in de hooiberg met Derk. Dat was een vluggertje geweest waaraan ze weinig plezier en veel problemen (zwangerschap) had overgehouden. Desalniettemin is ze in staat om orgastische gevoelens over het voorval op te roepen en ze doet dit dan ook tijdens de vlucht. Ze praat met Frank over het geloof, die daar heel cynisch overdoet, terwijl Ada in de voorzienigheid en de predestinatie van God gelooft.

De vlucht verloopt eerst voorspoedig, maar op een van de trajecten is er sprake van noodweer. De hele lading van het vliegtuig gaat schuiven en Ada die op dat moment net een bruidsjurk van Esther past, wordt in een situatie tegen Frank aangedrukt. Ze schaamt zich voor de lustgevoelens die dit oproept. Na de landing vliegt z e in een soort blinde paniek het vliegtuig uit, Frank komt haar achterna en ze zoenen in het openbaar alsof hun leven ervan afhangt. Dat zal inderdaad het geval zijn. Ada ervaart alles als heerlijk. Frank vraagt haar over haar huwelijk met Derk en aan het einde van de reis vraagt hij haar of ze met hem wil meegaan. De tuttig opgevoede Ada durft geen beslissing te nemen en de eerste kennismaking met Derk is op het vliegveld van Christchurch een feit. Meteen bij aankomst begint Derk al over het geloof en de gemeente en de dominee. Ada zit nog vol van Frank. Schrijnend is de manier waarop ze door Derk achter op een truck wordt geplaatst. De dominee zit naast hem: de truck met Ada wordt ingehaald door een bus met de andere luchtgasten. Ze lijkt een blik van Frank op te vangen wanneer de bus haar passeert. Hij verdwijnt voorlopig uit haar leven. De KLM heeft trouwens op handicap de luchtrace gewonnen.

Ho 8: Marjorie heeft met zoon Bob de vlucht geboekt naar Nieuw Zeeland. Zijn dochter Hannah is een backpacker in Australië en hij spreekt af dat hij haar in Nieuw Zeeland zal ontmoeten. De vrouwen ontmoeten elkaar nog niet maar ze logeren in een hotel in Christchurch: ieder met haar eigen gevoelens over Frank.

Ho 9 en 10
Esther heeft in de oorlog ondergedoken gezeten. Ze is een vrijwel volleerd naaister en heeft een ontwerp voor een bruidsjurk in gedachten. Ze wordt afgehaald door Leon, een Joodse jongeman die haar meteen in de gemeenschap van de joden wil opnemen. Esther is daarvan niet zo overtuigd. Ze stuurt Leon nog een dag weg en verblijft nog een nacht in het hotel waar ook Frank verblijft .Ze vindt het een aantrekkelijke man en ze houden elkaar gezelschap. ’s Avonds maken ze nog een wandeling en ze praten met elkaar over het leven en de liefde. Die nacht nemen ze afscheid met verregaande gevolgen.
Esther gaat daarna werken in een fabriek maar voor Nieuw-Zeelandse maatstaven werkt ze gewoon te hart. Op een dag ontmoet ze Marjorie weer die een kamer heeft gehuurd bij een vrouw. Esther kan daar ook op kamers komen wonen. In de weekends gaan ze vaak met elkaar en hun vrienden op stap. Hans en Marjorie geven aan te willen trouwen, maar Esther wil nog geen duidelijke band met Leon: hij hamert te veel op uitbreiding van jet joodse volk dat in de oorlog in verdrukking is gekomen. Esther duwt hem bij een ruzie in het water en dat betekent ook het einde van de relatie. En natuurlijk een einde van het zicht op kinderen. Esther gaat verder in haar ontwikkeling als naaister: ze heeft ideeën voor een nieuwe zaak: modeartikelen in het qua kleding achtergebleven Nieuw – Zeeland.

Ho 11: Het Nu : de drie vrouwen staan op het landgoed van Frank, die een rijke wijnboer is geweest, bij zijn kist. Van de drie is Ada het meest emotioneel. Marjorie denkt op dat moment aan het overlijden van haar man Hans en aan het afleggen van zijn lichaam.

Ho 12-15
Dan krijgen we de voorgeschiedenis van Marjorie te lezen. Ze is het lievelingetje van haar vader die een goed handelsreiziger is. Het gezin is goed katholiek. Marjorie gaat na haar opleiding bij de nonnen in het ziekenhuis werken. Ze wordt verliefd op de tbc-patiënt Hans. Ze “steelt”voor hem eten dat toch zou overblijven en wordt als dat wordt ontdekt ontslagen, ook al omdat ze contacten met een man onderhoudt. Haar vader vindt het natuurlijk niet leuk. Hans en zij hebben het plan opgevat om te gaan emigreren. Hans zal voorgaan met de boot en Marjorie zal hem volgen wanneer hij gesetteld is. Op haar 21e verjaardag maakt ze dat in het gezinbekend. Het nieuws slaat in als een bom maar Marjorie is nu eenmaal volwassen.
In Nieuw-Zeeland trouwen ze. Maar tot seksuele vrijpartijen komt het niet, omdat haar maagdenvlies van een uitzonderlijk taaie kwaliteit is. Ze moet geopereerd worden en blijft daarna maar moe. Bij nader onderzoek blijkt ze een buitenbaarmoederlijke zwangerschap te hebben ontwikkeld. Ze kan zelf gered worden maar de kans op kinderen is praktisch nihil geworden. Daardoor voelt ze zich minderwaardig ten opzichte van andere vrouwen. Dan komt er van een bijzondere kant redding. Esther blijkt ook zwanger te zijn en die wil het kind juist niet (waarschijnlijk is Frank de vader) Ze biedt het kind aan Marjorie aan. Na een overleg met hans besluit het echtpaar Doorman het aanbod aan te nemen. Maar daardoor moet wel het een en ander geregeld worden. Ze besluiten een caravan op het platteland te kopen, waar niemand hen kent. In die caravan zal Esther tijdelijk wonen tot het kind geboren is. Marjorie heeft ervaring als verpleegkundige met kraamhulp. Het bizarre gebeurt en Marjorie denkt dat Esther het kind op het laatste moment niet zal geven, maar het gebeurt wel. Esther vertelt niet wie de biologische vader is.
Hans en Marjorie hangen een verhaal op dat het kind in de auto geboren is en dat er niemand kon helpen. Daarna vliegen ze naar een ander deel van Nieuw-Zeeland om hun leven verder te leiden. Hun zoon noemen ze Robert.

Ho 16: het Nu : Op de condoleance ontmoet Esther haar zoon Bobby. Die heeft inmiddels een aantal kinderen, zodat zij eigenlijk oma is. Op die bijeenkomst ontmoet ze ook Hannah, de dochter van Bob die aan het backpacken is in Australië en nu haar vader kan zien. Dan vertelt Ada haar verhaal over haar drie kinderen die ze bij Derk heeft. Een ervan is homo wat zijn vader natuurlijk niet leuk vond. Ze is nog steeds bij Derk, maar ze licht een tipje van de sluier alvast op: z eis ook wel een korte periode bij Frank geweest.

Ho 17-23
Ada ontvangt op een zeker moment brieven van Frank. Het is 1961 en ze is al acht jaar getrouwd. Frank is via schapenscheerder, farmer wijnboer geworden . Hij vraagt in zijn brieven wat er van haar geworden is. De correspondentie duurt intussen twee jaar: van 1961 tot 1963. Ada is stilaan verliefd geworden en/of gebleven op Frank. Ze houdt de correspondentie geheim voor Derk. De brieven bewaart ze in een laatje.

Marjorie heeft inmiddels een leuk zoontje Bobby dat erg goed is in rugby. Zijn oom Frank gaat regelmatig met hem mee. Op een zaterdag ontmoeten Marjorie en Frank en Bobby Esther die zich in het stadje heeft gevestigd met een zaak in damesmode. Het is een confronterende situatie en Marjorie begint zich ongelukkig te voelen.

Op een dag wanneer Ada thuiskomt, blijkt dat Derk haar correspondentie heeft gevonden. Hij haalt de dominee erbij en er komt een aantal ouderlingen mee om te praten over haar ö “overspel.”’ ‘s Nachts wil Derk bovendien seks met haar wat Ada weigert. Midden in de nacht
Knipt hij haar mooie haren af en slaat hij haar. Ada laat zich dat niet gebeuren: ze laat d’r haar kort knippen, wat een pittig idee oplevert en ze gaat met boot en trein helemaal maar Frank. Die zit met een medewerker op een wijnboerderij: de eerste oogst is bijna klaar. Maar ’s nachts kan hij aan de eerste pluk met Ada beginnen: ze hebben voor Ada’s gevoel heerlijke seks. Telkens belooft ze zichzelf om terug te gaan naar Derk, maar iedere dag stelt ze het weer uit. Ze kan zich op lichamelijk gebied helemaal uitleven en ze beseft wel degelijk wat ze al die jaren heeft misgelopen. Met een taxi komt Derk haar na een week halen : het wordt een ouderwets duel tussen hem en Frank. Ada blijft bij Frank. Ze maakt ook mee dat de eerste oogst van zijn wijnhandel voor consumptie klaar is. Het is een prachtig moment en ze geniet weer met volle teugen van het leven.
De volgende dag gaan ze met Marjorie, Esther, Bob en Frank naar een natuurpark. Marjorie uit haar jaloerse gevoelens voor Ada die ze met Frank ziet flirten en haar angst om de terugkeer van Esther. Marjorie ziet ineens de fysieke gelijkheid tussen Frank en Bob. Ze bezoeken de volgende dag de geisers in het natuurpark. Bobby verdwaalt in de mist en raakt daarna gewond door een spuitende geiser. Frank brengt hem naar het ziekenhuis. Marjorie blijft ’s nachts bij Bob en plotseling is Ada verdwenen. Ze is teruggegaan naar Derk.

Esther vertelt in een flashback wat ze voor de oorlog heeft meegemaakt en hoe ze in de oorlog aan een razzia is ontsnapt en ondergedoken heeft gezeten. Daarna was ze eigenlijk klaar met haar joodse verleden. Daarna vertelt ze hoe ze een zaak opbouwt met ene Rits, een man die haar later zal bedriegen wat de financiën betreft. Ze wilde bij Bob in de bergen zijn. Ze gaat een specifiek joods gerecht voor hem klaarmaken. (latze) Die brengt ze naar zijn huis brengen met een menora (een kandelaar voor het Chanoekafeest) Van Hans mag ze naar binnen, maar als Marjorie later thuiskomt, vindt ze het helemaal niet leuk dat Esther haar kind komt bezoeken. Ze ziet Esther nog steeds als een bedreiging voor haar geluk.
Twee weken later gaat de modeshow van Esther heel goed: er is veel belangstelling, maar ze ziet Hans en Marjorie niet. Na afloop vertelt Frank dat hij op bezoek wilde gaan bij Hans: de laatste zou hem helpen met plannen om een huis te bouwen, maar ze zijn met de noorderzon (en het vliegtuig) vertrokken naar Nederland. Frank voelt zich in de steek gelaten en Esther natuurlijk ook.

Ho 27 Het Nu De begrafenis zelf wordt vanuit de drie vrouwen beschreven. Ada weet dat Frank altijd van haar heeft gehouden. Van zijn naaste medewerker hoort hij dat Frank daarna nog veel vrouwen heeft gehad, maar dat hij eigenlijk alleen maar om Ada had gegeven.
Marjorie heeft spijt ook van haar terugkeer naar Nederland, want ook daar konden ze niet meer aarden. Esther is bedrogen door haar zakenpartner Rits. Ze ziet intussen wel hoe goed haar zoon Bob is opgevoed en opgegroeid. Intussen ziet diens dochter Hannah wel wat in een jonge mooie Maori-man. Frank heeft een bloeiende wijnhandel opgebouwd die hij Druivenbloed noemde: een naam die Ada voor hem had verzonnen,

Esther heeft alleen nog maar de bruidswinkel en zal weer alles moeten opbouwen. Marjorie vraagt aan Esther om een beetje te letten op Hannah. Dat is een hele zelfoverwinning voor haar. Ada wil weg van de armoedige omstandigheden waarin ze nog steeds leeft: Derk is erg zuinig. Ze heeft een mooie locatie op het oog waar ook andere immigranten wonen. Ze zal deze keer haar zin doorzetten tegen Derks wil eventueel. Esther onthult toch nog dat Bobby van Frank is. Ze staan nog een keer bij elkaar: drie oude zwarte bruiden. Inmiddels zijn ze nabij of over de zeventig jaar geworden.

Thematiek
De thematiek is het leven van vier personen die met illusies naar de Nieuwe Wereld van Nieuw Zeeland zijn verhuisd om daar om verschillende redenen een nieuw bestaan op te bouwen. Hun leven in een toevallige omstandigheid tijdens de luchtrace begonnen, blijkt met elkaar verweven te zijn. Dat levert een aantrekkelijk gegeven voor een film of een boek op.
Ada moet naar het buitenland om de schande van haar gereformeerde gemeenschap te ontlopen. Esther wil na de oorlog haar joodse identiteit min of meer kwijt. Ook Marjorie wil zich aan milieu onttrekken : in dit geval het katholieke milieu. Ook Frank doet eigenlijk om een zelfde reden mee: hij is opgegroeid in Nederlands-Indië en voelt zich na de politionele acties niet in Nederland thuis. Ook hij wil dus weg. Bij toeval ontmoeten ze elkaar en dan wordt in dit boek duidelijk hoe hun levens met elkaar verweven zijn. Het had allemaal ook anders kunnen lopen: bijvoorbeeld wanneer Ada met Frank was meegegaan en niet met Derk. Als Esther met de jood Leon was getrouwd en hun eventuele kind niet had afgestaan. Dan was ook het leven van Hans en Marjorie anders geweest. De laatsten vluchten weer terug naar Nederland. Daarmee wordt de roman van Marieke van der Pol er naast een van hoop en toekomst toch ook een van desillusie. Ada is niet gelukkig in haar huwelijk met Derk; Esther mist toch wel haar kind Bobby en zakelijk loopt ze ook een blauwtje. Frank heeft het financieel het beste gedaan maar is zijn grote liefde misgelopen en Hans en Marjorie hebben ook in Nederland niet kunnen aarden.
Dat alles beschrijft Marieke van der Pol op een manier die een lekker leesboek doet ontstaan.
Je kunt je er tijdens een vakantie uitstekend mee vermaken. Het vergt natuurlijk wel een flinke leestijd.
In de roman zitten natuurlijk ook nog heel veel motieven. Een aantal nog even op een rijtje:
- de dood (van Frank; daar begint eigenlijk weer alles mee)
- de invloed van het geloof (in drie variaties Protestants, katholiek en joods)
- het hechten aan tradities van het geloof
- ongewenste zwangerschap
- de naoorlogse generaties
- emigratie als vorm van escapisme ( Emigratie is een vlucht naar een beter leven, vol hoop en verwachting, maar het is tegelijkertijd een vlucht ergens vandaan. En de vraag is of dat kan. Daar gaat mijn verhaal over." (Marieke van der Pol in een interview in het Parool)
- heimwee naar het moederland
- adoptiekind/ afstaan van een kind
- overspel (Ada met Frank)
- seksualiteit (vooral in Ada)

Recensies
Op de site van 8weekly schrijft Erik Meijers op 17 september 2007 : “ Marieke van der Pol heeft met Bruidsvlucht een krachtig debuut neergezet. De karakters van de drie vrouwen worden door haar langzaam maar zeker vormgegeven door de belevenissen te schetsen die meer dan vijftig jaar geleden hebben aangezet tot de deelname van de vrouwen aan de race tot aan de dood van Frank. […..]Ondanks alle door angst ingegeven ellende blijven de personages geloven in de toekomst en in zichzelf. En dat geeft een goed gevoel. Over Bruidsvlucht kan men eigenlijk gewoon heel kort zijn door de woorden te gebruiken die onherroepelijk in je opkomen bij het dichtslaan van deze roman na het lezen van de laatste pagina: "Een goed boek!"

Over de schrijfster
Marieke van der Pol (Amsterdam, 1953) is in 1979 afgestudeerd aan de Amsterdamse Toneelschool. In 1992 begon zij na een korte opleiding dramaschrijven aan de Media Academie met het schrijven van scenario’s. In 1999 stopte zij met acteren. Ze schreef voor verschillende televisieseries, en maakte voor IdtV Film een filmbewerking van De Tweeling van Tessa de Loo. Haar scenario kreeg een Gouden-Kalfnominatie in 2003. De film, geregisseerd door Ben Sombogaart, won het Gouden Kalf Beste Film. Ook kreeg De Tweeling in 2004 een Oscarnominatie voor Best Foreign Language Film. Voor IdtV Film schreef zij het scenario Bride Flight dat verfilmd wordt, opnieuw in de regie van Ben Sombogaart.

Bijlage 1: Over de film: artikel van Hetty van Rooy in het Parool van 16 oktober 2007.
Zijn film Kruistocht in spijkerbroek werd tijdens de Nederlandse Filmdagen beloond met het Gouden Kalf voor de beste film van 2007. Regisseur Ben Sombogaart werkt op dit moment aan Bruidsvlucht, een film over drie vrouwen die in de jaren vijftig het verstikkende klimaat in Nederland proberen te ontvluchten. \'Ik wil geen plastic.\'
\'Mobiele telefoons uít!!!!!" Het commando snerpt door de megafoon op een verlaten vliegveld aan de Noord-Franse grens. Hier wordt het even 1953. De vervallen hangars staan opeens op een vliegveld bij Londen en een DC6 van de KLM staat klaar om naar Nieuw-Zeeland te vertrekken. Naast de propellers wuift een jonge vrouw in een ouderwetse bruidsjurk naar de achterblijvers. Zíj gaat haar dromen waarmaken aan de andere kant van de wereld.
"Kijk, dat gedoe met die bruid is echt," zegt Ben Sombogaart. Hij laat een foto zien van een halve eeuw oud, waarop eenzelfde vliegtuig staat, met, inderdaad, een triomfantelijk zwaaiende jonge bruid ernaast. "Onze DC6 komt uit Engeland. Het is niet het originele toestel, maar het is wel heel nauwkeurig overgeschilderd in de KLM-kleuren van toen. Er vliegen over de hele wereld nog maar drie van deze toestellen rond."
In het regenachtige Noord-Frankrijk wordt de scène opgenomen waaraan Bruidsvlucht zijn naam ontleent. In 1953 deed een KLM-vliegtuig mee aan een luchtrace van Londen naar Nieuw-Zeeland, met aan boord tientallen jonge Nederlandse vrouwen. Vrijwel allemaal reisden ze hun verloofdes achterna, die al eerder emigreerden. De KLM won de race en de legendarische vlucht ging de geschiedenis in als de Bride Flight. Het filmscript en het boek Bruidsvlucht, geschreven door Marieke van der Pol die ook tekende voor het script van De tweeling, concentreren zich op drie van de jonge vrouwen aan boord: Ada, Marjorie en Esther, die heel uiteenlopende redenen hebben om Nederland achter zich te laten. Met een budget van 6,5 miljoen wordt Bruidsvlucht één van de duurste films ooit in Nederland gemaakt.
Rond de vliegtuigtrap kleumen de Franse figuranten, die de indruk moeten wekken dat ze op het punt staan om anno 1953 naar de andere kant van de wereld te vertrekken. Actrice Elise Schaap krijgt een bodywarmer over haar dunne bruidsjurk, om tussen de opnamen door een beetje warm te blijven. Het is een ingewikkelde scène, waarin zonder woorden veel wordt verteld. Alles draait om de zwaaiende bruid, maar ook de andere twee vrouwen zijn in de buurt. Ada (Karina Smulders), ongewenst zwanger en recht van het Brabantse platteland, sjokt in een vormloze jas over de landingsbaan. En de Joodse Esther (Anna Drijver), één en al jaren vijftig élégance op torenhoge rode hakken, heupwiegt dichterbij en weet zich onmiddellijk verzekerd van mannelijke belangstelling.
"Het zijn drie heel verschillende vrouwen en ze hebben hele verschillende motieven om te vertrekken," zegt Sombogaart. "Ze ontmoeten elkaar in het vliegtuig en in hun nieuwe leven worden ze erg belangrijk voor elkaar, maar ze krijgen het geluk niet cadeau. Vertrekken is één ding. Maar je kunt je verleden niet achter je laten."
Bruidsvlucht volgt het verloop van drie levens over de periode van een halve eeuw, en voor de drie rollen zijn zes actrices geselecteerd. Pleuni Touw, Willeke van Ammelrooy en Petra Laseur spelen de vrouwen op latere leeftijd en Sombogaart krijgt pretlichtjes in zijn ogen als hij daar over praat. "Natuurlijk trekken we extra publiek met die drie grote namen, maar is daar iets mis mee? Bruidsvlucht wordt een publieksfilm over mensen van vlees en bloed. Een vrouwenfilm? Hahahaha, dat vat ik op als een compliment. Ik houd ervan een kloppend verhaal te vertellen over echte mensen, dicht bij mijn publiek te blijven, te ontroeren. We zoeken bewust naar kwaliteit, ik wil geen plastic. Er is al genoeg rommel te zien. Maar als ik aan het filmen ben, denk ik nooit: híer ga ik mensen ontroeren. Dan wordt het effectbejag."
Touw, Van Ammelrooy en Laseur reizen begin volgend jaar naar Nieuw-Zeeland voor de opnamen. Sombogaart verwacht van hen dat ze zich aanpassen aan de jonge \'versie\' van hun personage. Dat hele proces is zenuwslopend, geeft hij toe. "Het moet allemaal kloppen. Het allerzwaarste is voor mij steeds het eerste moment van een opname. Daar staan ze dan opeens, drie actrices, in kostuum, drie heel verschillende vrouwen met karakters die moeten overeenstemmen met wat er in het script staat. Ze moeten tot leven komen. De fysieke gelijkenis tussen actrices die dezelfde persoon spelen, is voor de continuïteit en de geloofwaardigheid niet zo belangrijk. Gelijkenis zit in hele kleine dingen, in woordkeus, manier van praten, maniertjes, gebaren."
Er wordt heel hard aan gewerkt. Als je Willeke van Ammelrooy als de oude Marjorie in haar bruidsjurkenwinkel aan het werk ziet, weet je onmiddellijk dat het dezelfde vrouw is die vijftig eerder in haar eigen trouwjurk op een vliegtuigtrap stond."