Bastaardsuiker door Arjen Lubach

1 korte beschrijving

1.1

Arjen Lubach

1.2

Bastaard Suiker

1.3

2008

1.4

3

1.5

206

1.6

Een jonge schrijver kan niet verder schrijven voordat hij een aantal mysteries uit zijn jeugd heeft opgelost.

2. Auteur

2.1

Arjen Lubach

2.2

1979

2.3

Mensen Die Ik Ken Die Mijn Moeder Hebben Gekend

2.4

-

2.5

Psychologische roman

2.6

Moderne literatuur

3.

3.1

Wanneer Mattias’ moeder sterft, moet hij terug naar zijn biologische vader, want de “man die hij zijn vader noemt”, is niet zijn echte vader. Op school wordt daarna duidelijk dat Mattias niet bij zijn stiefvader kan blijven wonen. De kinderen hebben daarover een brief meegekregen. Een van zijn klasgenootjes vertelt tegen hem dat hij een “bastaard”is. Mattias weet niet wat dat is en zijn grootvader laat hem dan een pak “bastaardsuiker” zien. (blz. 156)

3.2

-

3.3

- queeste (de zoektocht)

- familiegeheimen

- leugens en bedrog

- eenzaamheid

- moeder-zoonverhouding

- vader-zoonverhouding

- writers block

- het verdwenen manuscript

3.4

Het thema is zoektocht naar je wortels.

Omdat Matthias het hele verhaal lang bezig is met zoeken wie hij is en inspiratie nodig heeft van geschriften van zijn vader.

3.5

Matthias: hoofdrolspeler hij wil weten van Gabor waar hij de manuscripten heeft. Hij is erg opzoek naar het verleden van zijn vader.

Gabor: Heeft de manuscripten van de vader van Gabor.

Elin: Schrijft brieven naar Matthias. Matthias besluit later haar te bezoeken maar de brieven zijn niet van haar.

Anna: Moeder van Matthias leert Jonas kennen via een hele toevallige manier.

Jonas: Vader van Matthias. Hele slimme man en heeft geluk dat hij Emma leert kennen, omdat het toeval was dat Emma zijn advertentie las.

Emma: de

3.7

Op heel veel verschillende plaatsen.

3.8

Wordt niet beschreven.

3.9

“Bastaardsuiker”is een vlot lezende roman over een jonge schrijver die op zoek gaat naar zijn bizarre verleden. Hij is deze queeste op zoek naar het manuscript van zijn grootvader die ervoor moet zorgen dat hij weer verder kan met het schrijven van een derde roman. Lubach vertelt helder en het spoor

blijft ondanks de ingewikkelde structuur duidelijk te volgen.

Ook de stijl van Lubach is fraai. Hij vertelt met een goed gevoel voor humor/

Enkele voorbeelden:

- Er lagen enveloppen met rekeningen op tafel. De stapel werd steeds hoger. Er komt een moment dat ik met de opbrengst van al dat papier een van de

rekeningen kan betalen (blz. 58

- Hij had een merkwaardige manier van spreken. Zijn woorden dwarrelden als herfstbladeren naar beneden, dan weer omhoog alsof de wind er grip op had gekregen. Zo nu en dan belandde er een woord op het dak van een schuurtje. (blz. 129)

Recentie

In Pauze van april 2008 wordt een korte recensie van Joukje Atveld gegeven. Arjen Lubach houdt van absurde situaties. En hij is grappig. Erg grappig. Die combinatie leidt tot een absurd grappig boek. Of een verhaal dat grappig absurd is, het is maar hoe je het bekijkt. In Bastaardsuiker is Mattias Wilderberg aan het woord. Hij is jong, hij is schrijver en hij is volkomen leeg. Geen enkel idee voor een nieuw verhaal wil nog in zijn hoofd opduiken. Mattias is ervan overtuigd dat het verdwenen manuscript van zijn opa hem zal helpen de inspiratie terug te krijgen. Daarom gaat hij op zoek, geholpen door de zonderling Gabor en voortdurend afgeleid door de fanmail van meisje Elin, dat hem steeds meer fascineert.Tijdens zijn zoektocht komt Mattias niet alleen dichter in de buurt van het verdwenen manuscript, hij stuit ook op zijn eigen verleden, de tijd voor hij geboren was en zijn ouders Anna en Jonas nog helemaal geen ouders waren, maar twee smoorverliefde studenten. Tot Anna op een dag haar biezen pakt en verdwijnt. Jonas begrijpt er geen klap van, wat ging er fout? Dat vraag je je als lezer ook af, maar het antwoord laat een behoorlijke tijd op zich wachten. Slim bedacht natuurlijk van Arjen Lubach – nu moet je wel doorlezen. Het is in elk geval niet zo fraai wat er vroeger is gebeurd. En opa’s rol in het geheel is ook niet helemaal zuiver. Bastaardsuiker is een roman vol familiegeheimen, waarbij veel te grinniken valt. Lezen, dus deze tweede Lubach.

Samenvatting

Mattias Wilderberg is een succesvolle schrijver van twee romans, maar kampt daarna met een writers block.( het niet kunnen schrijven) Hij kan niet verder schrijven voordat hij het tweede deel van een manuscript van zijn grootvader onder ogen krijgt. Hij heeft daartoe de hulp ingeroepen van ene Gabor

Die man weet wie het manuscript in zijn bezit heeft. Maar deze Gabor is een alcoholist en bovendien iemand die hem aan het lijntje houdt.

Opa Lem is een blauwe maandag minister geweest, daardoor nooit op staatsbezoek geweest en door het zogenaamde oktoberschandaal aan de kant gezet. Hij heeft over de periode aantekeningen gemaakt, maar ook over het verleden van Mattias en diens inmiddels overleden moeder Anna

Mattias heeft deel 1 van het manuscript in handen(zijn opa heeft hem dat ooit toegestuurd) maar voordat hij aan zijn derde roman gaat beginnen, moet hij ook deel 2 hebben. Gabor zal in een café-restaurant door de bezitter van het manuscript worden gebeld, maar het loopt allemaal anders. Gabor verdwijnt wanneer Mattias een taxi laat aanrukken en dan is hij het tenslotte zelf die de telefoon in het restaurant aanneemt. Later blijkt dat dit de man Vondeling is. Hij geeft aan dat hij de situatie met Wilderberg nog wat wil rekken, waardoor er een hogere prijs kan worden gevraagd voor het manuscript.

Intussen wordt ook aan de lezer duidelijk gemaakt dat er een briefwisseling gaande is tussen een meisje Elin Sterner dat in restaurant werkt, in haar vrije tijd in een bejaardentehuis mensen bezoekt en bovendien een fan is van de schrijver Wilderberg. Ze vindt dat hij haar zo goed begrijpt.

Fb: Jonas en Anna leren elkaar kennen , want Anna wil zijn studieboeken overnemen. Later gaat ze bij Jonas op kamers wonen, waarbij hij voor haar vader net doet of hij haar hospita is. Wanneer ze een keer een griepaanval heeft, kruipt ze bij Jonas in bed en dat is haar manier om de hospita te verleiden die haar tenslotte dan ook ontmaagdt. Wanneer het ooit tot een kind komt, zullen ze het Mattias noemen. Dat is namelijk de figuur die in het boek wordt genoemd, dat steeds door Jonas aan Anna wordt voorgelezen.

In het heden wordt duidelijk dat Mattias een wat oppervlakkige relatie heeft met Emma: ze woont drie huizen verder, is violiste en na een kennismaking enkele jaren geleden (Mattias was toen 26) hebben ze ook een seksuele relatie al blijkt niet dat dit een erg goede is, want later in de roman klaagt Emma dat Mattias niet veel aandacht aan haar besteedt. In een brief aan Elin klaagt Mattias over de inhoud van recensies. Soms denk je een leuk interview met iemand te hebben en wanneer je dan later de kop boven het interview leest, hebben ze er juist iets heel negatiefs uit gehaald. Gabor laat Mattias een bladzijde uit het tweede manuscript lezen om hem “lekker te houden.” De briefwisseling met Elin Sterner gaat inmiddels gewoon door.

: Fb: Anna is opeens weggegaan bij Jonas, zonder ook maar iets na te laten. Ook het voorleesboek heeft ze meegenomen. Overal zoekt Jonas waar ze kan zijn, want ze is zijn grote liefde. Maar hij vindt haar niet. Dan studeert hij af en wordt arts in een klein streekziekenhuis.

In een andere tijdlaag van het verleden gaat Mattias steeds met zijn moeder en zijn opa op staatsbezoek: d.w.z. ze mogen een plaats aanwijzen waar ze willen heenrijden en Opa Lem rijdt er in zijn Saab 96 naar toe .Hij leeft nog steeds min of meer in het verleden van zijn heel korte ministersbaantje.

In een intermezzo wordt de lezer deelgenoot van een verhaal dat de zestienjarige Mattias op school heeft geschreven en waarin hij de dood van zijn moeder beschrijft. Een vrachtwagen knalt voor hun huis op de Saab, terwijl ze er iets uit wil halen.

Fb: Jonas leest de rouwadvertentie van Anna in De Volkskrant en gaat er vanaf dat moment alles aan doen om zijn kind Mattias terug te krijgen. Na een DNA-onderzoek blijkt dat hij de biologische vader is. De man die Mattias zijn vader noemt, heeft hem nooit willen erkennen en dat is nu de reden dat Mattias weer terugmoet naar Jonas, tot woede van opa. Het is november 1988. Op school wordt Mattias een “bastaard”genoemd (zie de titelverklaring)

Gabor is bereid Mattias mee te nemen naar de contactpersoon van het manuscript. Dat blijkt de verkoper Vondeling te zijn. Die vertelt echter dat juist de dag ervoor een andere koper interesse in het manuscript heeft getoond en het gekocht heeft. Hij weet niet hoe de koper heet, maar heeft wel een 06-nummer van de koper. Wanneer Mattias dat belt krijgt hij de voicemail van Elin Sterner. Wat heeft die nu met het manuscript van opa te maken?

Fb: Jonas haalt Mattias op en die gaat bij hem wonen. Na twee jaar krijgt hij een pakket teksten van zijn grootvader toegestuurd, waarvan hijde inhoud allemaal nog niet kan begrijpen. Jonas vindt het jammer dat opa zo heeft gereageerd. Verder laat hij Mattias vrij in zijn doen en laten. Op een zeker moment vertelt hij dat opa Lem aan een hartinfarct is overleden. Op 18-jarige leeftijd gaat Mattias op zichzelf wonen.

Mattias trekt de stoute schoenen aan en gaat naar Elin Sterner. Wanneer hij bij haar binnen is, zegt ze dat ze helemaal geen fan van hem is en dat de brieven niet van haar zijn. Ze brengt Mattias naar het tehuis waar zijn inmiddels zeer oude grootvader zwaar ziek is. Hij is dus niet overleden zoals Jonas heeft gezegd. In feite heeft hij de brieven van Elin aan haar gedicteerd en hij wacht op zijn einde. Hij is blij Mattias nog één keer te zien: het is 19 jaar geleden. Hij krijgt het 2e deel van het manuscript mee.

Daarin leest hij dat Anna in een opwelling naar het ouderlijk huis was gegaan, dat ze verteld heeft dat ze zwanger was, dat opa Lem gelogen heeft dat Jonas niets meer van haar wilde weten en dat Anna bij een poging tot abortus te laat was geweest.

Het zijn flinke klappen voor de jonge Mattias, wiens geboorte dus aan een zijden draadje heeft gehangen. Hij is teleurgesteld: Jonas heeft gelogen over zijn opa, Opa heeft tegenover Anna gelogen over het oordeel van Jonas en de abortus is mislukt, anders was Mattias niet eens ter wereld gekomen. Dat is toch wel een drama. Hij bezoekt nog een keer zijn bijna stervende opa en laat hem achter. Het allerlaatste is een brief van Mattias aan Elin, waarin hij zijn melancholie duidelijk maakt over de mensen die in zijn omgeving hebben geleefd. Nu die storende invloeden van de mensen om hen heen zijn verdwenen, kunnen ze weer door met het leven: Mattias, Emma, Elin, Gabor,Jonas.

En wel volgens het oude axioma van opa: “ Tenzij anders aangegeven, altijd rechtdoor