Relevante gegevens schrijver: 

Herman Huibert Koch is geboren op 5 september 1953 in Arnhem. Hij is een enorm succesvol schrijver, actief sinds 1985. Zo is hij de auteur van de wereldberoemde roman Het diner (2009), die werd verkocht aan maar liefst 48 landen en wekenlang op de bestsellerlijst van The New York Times stond. Met dit boek won hij ook de NS-publieksprijs in 2009. Zijn boek Zomerhuis met zwembad  werd ook tweemaal genomineerd voor een prijs. Maar Kochs talenten reiken verder dan alleen het schrijven van boeken. Koch schreef columns voor de Volkskrant en is ook acteur en Nederlands radio- en televisiemaker. Zo speelde hij als acteur in de serie Jiskefet en schreef ook boeken met Jiskefet en nam cd’s met ze op.  Herman Koch is getrouwd en heeft een zoon. Hij is nog steeds actief als schrijver en zijn boeken zijn kenmerkend door hun ironische-realistische toon.

Samenvatting:

Marc Schlosser is huisarts. Eén van zijn patiënten was Ralph Meier, een beroemde acteur. Op een dag komt hij in de praktijk van Marc op bezoek. Drie weken later krijgt Marc een uitnodiging voor een première. Met enige tegenzin gaat Marc, op aandringen van zijn vrouw Caroline, samen met haar naar de première. Daar ontmoet Marc de vrouw van Ralph, Judith. Hij is gelijk onder de indruk van haar, maar Marc merkt ook op dat Ralph met een vieze blik naar Caroline zit te loeren. Caroline lijkt hier niet zoveel last van te hebben. Enige tijd later worden Ralph en Caroline uitgenodigd voor een feestje en nemen de uitnodiging aan. Ze nemen hun twee dochters, Julia en Lisa, mee. Deze lijken zich goed te vermaken met de zoons van Ralph en Judith. Ze heten Alex en Thomas. Marc en Judith kunnen het ook net iets te goed met elkaar vinden. Het gezin Meier nodigt het gezin van Marc uit om in de vakantie langs te komen bij hun zomerhuis. Marc wil dit graag, zodat hij Judith weer kan zien, maar Caroline geeft aan dat ze nu ook doorheeft hoe Ralph naar haar kijkt. Ze wil liever niet naar het zomerhuis. Marc bedenkt een sluw plan en neemt zijn gezin mee naar campings en hotels in de buurt van het zomerhuis en zo gebeurt het dat ze de familie Meier en regisseur Stanley en zijn vriendin Emmanuelle tegen het lijf lopen. Uiteindelijk blijft het gezin ook overnachten in een tentje in de tuin. Na enkele dagen volgen er steeds wat meer irritaties en Marc merkt dat Ralph naar vrouwen kijkt, maar ook naar Marcs dochters. Hij zegt er niets over. De tijd verstrijkt en op een zaterdag heeft Marc eindelijk een moment gevonden om alleen te zijn met Judith. Ze komen niet verder dan een beetje voelen en zoenen, omdat ze door iemand worden begluurd, het is onduidelijk wie het is. Diezelfde zaterdagavond word het midzomernachtfeest gevierd, de avond waarop Marcs leven drastisch verandert. Hij ontdekt hoe agressief Ralph kan zijn naar vrouwen en raakt Julia kwijt op het strand. Later word ze gevonden, ze blijkt te zijn verkracht. Ze lijkt zich niets te kunnen herinneren. Het gezin Schlosser vertrekt de volgende ochtend naar een hotel. Marc vraagt zich af wie de dader is, hij verdenkt Ralph, maar twijfelt wel. Thuis gaat het leven door, Marc opent zijn praktijk weer, maar hij heeft helemaal geen bezieling meer. Na enkele tijd krijgt Marc een verontrustend telefoontje van de moeder van Judith, die ook in het zomerhuis was. Zij vertelt dat Ralph na het midzomernachtfeest zijn kleren gelijk in de was had gegooid, maar Marc doet niets met deze informatie. Ergens half oktober komt Ralph Meier weer op bezoek in de praktijk van Marc. Marc neemt weefsel uit de plek op het been waar Ralph voor is gekomen en zegt dat hij het op gaat sturen voor een kweekje. In werkelijkheid heeft Marc gezorgd voor uitzaaiingen. Hij stuurt het kweekje niet op en verwacht dat Ralph snel overlijdt. Dit duurt echter nog een hele tijd. Uiteindelijk ontdekt men in het ziekenhuis dat Ralph ziek is en in deze periode komt er ook weer contact tussen Marc en Judith, ze spreken regelmatig af. In de zomervakantie gaat het gezin Schlosser op vakantie naar Amerika en het gaat steeds beter met Julia. Marc vindt tijdens de reis uitdagende foto’s van Julia op het fototoestel van Lisa uit de periode bij het zomerhuis. Stanley blijkt deze te hebben gemaakt. Ondertussen wordt Ralph steeds zieker en hij besluit euthanasie te plegen. Hij vertelt Marc dat Alex hem net heeft verteld dat de monteur (die eerder een reparatie had gedaan aan het zomerhuis) Julia heeft verkracht tijdens een afspraakje, maar dat ze beide niets durfden of mochten zeggen over wat er is gebeurd. Na het overlijden van Ralph moet Marc voor het Medisch Tuchtcollege verschijnen in verband met zijn zogenaamde medische fout. Judith ontdekt ook wat er is gebeurd en is woedend naar de praktijk van Marc gestormd, maar Marc weet haar te kalmeren. Het gezin Schlosser gaat naar het huis van Stanley en Julia doet een fotoshoot. Marc ziet haar nu eindelijk als een echte vrouw.

(699 woorden)

Ruimte:

Plaats: De belangrijkste plaats in het boek is natuurlijk het zomerhuis waar Marc en zijn gezin verblijven samen met het gezin van Ralph en Judith en met Emmanuelle en Stanley. Dit zomerhuis staat in een warm land aan de zee, het is onbekend welk land. Ook het strand vlakbij het zomerhuis is een belangrijke plaats, omdat de familie Schlosser hier de familie Meier tegen het lijf loopt. Later wordt Julia verkracht op het strand. Tenslotte is de huisartsenpraktijk van Marc Schlosser in Nederland een belangrijke plek. Hier begint het contact tussen Marc en Ralph en gebeuren er belangrijke dingen, zoals het verzwijgen en verergeren van de ziekte door Marc. Later komt Judith Meier als weduwe woedend naar de praktijk van Marc om hem te confronteren met zijn zogenaamde ‘medische fout’, die geen fout blijkt te zijn.

Tijd: Het verhaal speelt zich af in de redelijk moderne tijd. Zo luistert Julia bijvoorbeeld muziek met haar IPod. De oudste IPod komt uit 2001. Ook heeft Stanley een digitale fotocamera met een groot display. Deze bestaan ook nog niet heel erg lang. Het verhaal heeft zich afgespeeld binnen een periode van ongeveer anderhalf jaar. Het verhaal begint namelijk een paar dagen na de begrafenis van Ralph Meier. Er staat in het boek op bladzijde 12 geschreven: ‘Het is nu alweer anderhalf jaar geleden dat Ralph Meier opeens in mijn wachtkamer zat.’ En verder op de bladzijde ‘Nu zijn we anderhalf jaar verder en is Ralph Meier dood.’  In chronologische volgorde begint het verhaal bij het bezoek van Ralph Meier aan de huisartsenpraktijk en eindigt het verhaal een korte tijd na de dood van Ralph Meier als het gezin Schlosser in de herfstvakantie naar Stanley’s huis gaat.

Personages:

Marc Schlosser: Marc is huisarts en getrouwd met Caroline. Hij heeft twee kinderen, Julia en Lisa. Marc is een intelligente man en dat valt op te maken uit zijn gedachtegang. Hij denkt erg veel na over dingen, bijvoorbeeld over zijn patiënten en onderzoeken. Marc voelt zich aangetrokken tot Judith Meier en houdt over het algemeen wel van mooie vrouwen. Hij is erg zorgzaam naar zijn twee dochters en houdt duidelijk erg veel van ze. Marc is de hoofdpersoon in dit boek, het verhaal wordt door hem verteld.

Caroline Schlosser: Caroline is de vrouw van Marc en de moeder van Julia en Lisa. Ze houdt er niet van om in de aandacht te staan en vindt de aandacht van Ralph Meier ook niet prettig. Ze is een goede moeder en houdt van Marc. Ze is een mooie vrouw en daarom trekt ze ook de interesse van Ralph. Caroline is een bijpersoon, ze is niet erg opvallend in het boek, maar door haar positie tegenover Marc en de kinderen speelt ze toch een belangrijke rol.

Ralph Meier: Ralph is een goede acteur en patiënt bij Marc. Hij is een vies typetje die veel naar vrouwen en meisjes gluurt en ze ook probeert te versieren. Hij blijkt ernstig ziek te zijn, maar weet dit zelf niet. Ralph is een dikke man, maar is desondanks getrouwd met Judith, een mooie vrouw. Ze hebben twee kinderen, Alex en Thomas. Ralph laat uiteindelijk euthanasie plegen, omdat hij zo ziek is geworden. Ralph is na Marc Schlosser het belangrijkste personage in het boek, alle gebeurtenissen zijn gevolg van de ontmoeting en het daaropvolgende contact tussen Ralph en Marc.

Judith Meier: Judith is de knappe vrouw van Ralph en de moeder van Alex en Thomas. Ze houdt van Ralph, maar ze kan zich enorm ergeren door zijn gedrag. Judith en Marc flirten en spreken een aantal keer af. Judith komt een beetje streng en zeurderig over en daarom denkt Marc ook dat Judith alleen voor eventjes leuk is, maar dat hij niet met haar zou willen leven. Judith is een belangrijk bijpersoon, Marc wil namelijk op vakantie om haar te kunnen zien en tijdens de ziekteperiode van Ralph gaat hij regelmatig bij haar op bezoek.

Julia: Julia is de dochter van Marc en Caroline. Ze is een vrolijk, uitgelaten en zelfverzekerd meisje. Ze heeft sjans met Alex en maakt erg veel plezier met hem. Op een avond wordt Julia verkracht door de monteur die eerder een reparatie had gedaan aan het zomerhuis. Sindsdien is ze veranderd in een stil, somber meisje. Uiteindelijk gaat het steeds iets beter met haar en doet ze zelf een fotoshoot voor Stanley. Julia is een belangrijk bijpersoon, haar verkrachting en de tijd daarna zijn erg belangrijk voor het einde van het verhaal.

Stanley Forbes: Stanley is de regisseur van Ralph. Hij heeft een vriendin, Emmanuelle. Stanley is veel ouder dan zijn vriendin. Stanley fotografeert de dochter van Marc en Caroline, maar heeft geen slechte plannen met ze. Hij is een man met enorm veel humor, er wordt veel om hem gelachen. Stanley is een bijpersoon, hij heeft bij sommige gebeurtenissen een grote rol, maar is verder veel op de achtergrond.

Vertelwijze: 

Perspectief: Het verhaal wordt verteld door een ik-persoon. Deze ik-persoon is de huisarts Marc Schlosser. Dit wordt al gelijk duidelijk in de eerste zin op de eerste bladzijde van het verhaal. (‘Ik ben huisarts.’ ) Als lezer wordt je niet alleen beschreven wat er allemaal gebeurt, maar wordt je ook meegenomen in de gedachtegang van Marc Schlosser. Er wordt enorm uitgebreid beschreven wat hij denkt. Dit zorgt ervoor dat je je als lezer goed kan inleven in zijn positie.

Tijdgebruik: Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. Het boek begint eigenlijk een paar dagen na de begrafenis van Ralph Meier. Hier blikt Marc ook al terug op de gebeurtenissen in de dagen ervoor, zoals de confrontatie met zijn opmerkelijke ‘fout’ bij Ralph Meier. Daarna speelt het verhaal zich af vanaf het begin tot aan het moment dat aan het begin van het boek staat beschreven. Dat gedeelte van het verhaal is helemaal chronologisch geschreven. Af en toe worden flashbacks gebruikt, zoals in het eerste gedeelte van hoofdstuk 12 waar wordt teruggeblikt op de tijd waarin het gezin Schlosser nog weleens ging kamperen en de gebeurtenissen in die tijd. De schrijver heeft in zijn verhaal op belangrijke momenten tijdsvertragingen gebruikt, zoals bijvoorbeeld bij de ontmoeting tussen echtpaar Schlosser en echtpaar Meier. (blz. 46‘Hij drukte mijn hand. Een stevige handdruk was het, de handdruk van iemand die je laat merken dat hij nog maar tien procent van zijn totale kracht gebruikt.’ ) Ook heeft hij op minder belangrijke momenten tijdsversnellingen gebruikt, zoals de tijd tussen de beslissing om naar huis te gaan na het voorval met Julia en de terugweg naar huis. (blz. 296 ‘En dat hebben we toen gedaan. We vertrokken in alle vroegte en waren tegen middernacht thuis.’ )

Opbouw boek: Het boek heeft geen proloog en ook geen epiloog. Het boek bestaat uit tweeënvijftig genummerde hoofdstukken. De hoofdstukken hebben geen titels. Er begint vaak een nieuw hoofdstuk na een tijdsprong of een gedachtesprong.

Motieven:

Verhaalmotief:

Seksualiteit: Het gaat een aantal keer over seksualiteit in het boek en het is ook één van de hoofdonderwerpen. Zo gaat het over de seksuele spanning tussen Marc en Judith. Ook gaat het over Ralph en Stanley die zich beide aangetrokken voelen tot alle knappe vrouwen en ook knappe meisjes. Ook de verkrachting van Julia is erg belangrijk voor het verhaal.

Leugens: De meeste belangrijke gebeurtenissen zijn gebaseerd op leugens. Zo liegt Marc over de ernst van de situatie van zijn patiënt Ralph Meier, hij liegt ook over de reden dat hij naar de vakantiebestemming wil die in de buurt van het zomerhuis ligt. Julia liegt dat ze zich niets kan herinneren van de vakantie. Zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen.

Geheimen:  Ook zijn er veel geheimen in het boek. Zo wordt de seksuele spanning tussen Judith en Marc geheim gehouden. Ook de agressieve uitbarsting van Ralph Meier bij de jonge meiden die geen seks willen wordt verzwegen door Marc. Hij verbergt ook zijn vermoedens over de dader die Julia heeft verkracht. Alex weet wie de dader is, maar moet dit geheimhouden, net als Julia zelf.

Leidmotief:

De duikplank: De nacht na de verkrachting heeft Marc een gesprek met Ralph en confronteert hij hem met de vieze streken van Ralph. Ralph zegt vervolgens dat Julia zelf uitdaagt en de boel staat op te geilen op de duikplank. Aan het einde van het boek ziet Marc zijn dochter op de duikplank staan en ziet hij haar niet meer als een meisje, maar ziet hij haar als een vrouw.

Thema:

Rode draad: Huisarts Marc Schlosser heeft de acteur Ralph Meier als patiënt. Na enkele ontmoetingen wordt Marc met zijn gezin uitgenodigd om in de vakantie langs te komen bij het zomerhuis van het gezin Meier. Met enige onwetendheid en tegenzin van Marcs vrouw, Caroline, overnacht het gezin Schlosser hier enkele nachten. Tussen Marc en de vrouw van Ralph, Judith, is seksuele spanning. Marcs dochter wordt op een nacht verkracht en Marc verdenkt Ralph. Na een tijd geen contact te hebben gehad, verschijnt Ralph in de praktijk van Marc. Marc zegt dat er niets met Ralph aan de hand is, maar maakt hem juist nog zieker. Tijdens zijn ziekteperiode heeft Marc regelmatig afspraakjes met Judith. Voordat Ralph euthanasie pleegt, vertelt hij dat de monteur Julia heeft verkracht. Uiteindelijk gaat het steeds beter met Julia.

Boodschap, moraal: Een moraal voor het schrijven van het boek is denk ik dat niet alles is wat het lijkt, schijn bedriegt. Marc lijkt een goede huisarts voor Ralph, maar hij saboteert de boel. Het huwelijk van Marc en Caroline lijkt goed, maar Marc heeft gevoelens voor Judith. Het boek leert ons ook om ons in te leven in de ander, dit is erg goed mogelijk doordat we mee kunnen kijken in het hoofd van Marc. Alle personages worden beschreven, positieve en negatieve kanten worden genoemd. Niet iedereen is zoals hij/zij lijkt te zijn. Alex weet meer van de verkrachting van Julia, maar hij zwijgt. Ralph is onschuldig wat betreft de verkrachting. Zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen.

Titelverklaring en verklaring motto:

Het boek heet Zomerhuis met Zwembad. Deze titel past bij het boek, omdat het grootste en belangrijkste deel zich afspeelt in het zomerhuis van Ralph en Caroline Meier en de tijd dat het gezin van Marc en Caroline daar verblijft. Ook de reden waarom Marc zo graag naar het zomerhuis wil (hij wil Judith Meier weer graag ontmoeten) is erg belangrijk voor het verhaal. Het zomerhuis heeft een zwembad, hier spelen zich ook enkele gebeurtenissen af. Het boek heeft geen motto.

Schrijfstijl:

Herman Koch heeft in deze roman op een eenvoudig geschreven manier een mooi verhaal neergezet. Hij heeft gebruik gemaakt van korte zinnen in de dialogen. (‘Ik vroeg je iets.’ ‘Sorry, wat vroeg je?’ ) Bij de gedachtegangen van Marc Schlosser heeft de schrijver er juist voor gekozen om deze zo puur mogelijk neer te zetten. Daarom zijn de gedachten in lange, soms relatief lastige zinnen beschreven. Het taalgebruik is erg modern, het is passend voor de tijd waarin het boek is geschreven en de tijd waarin het boek zich afspeelt. De schrijver heeft veel gebruik gemaakt van bijvoeglijk naamwoorden. Zo wordt het hele verhaal erg gedetailleerd en makkelijk leesbaar. (‘een klein blauw tentje’ 86)

Plaats in de literatuurgeschiedenis:

Steeds meer schrijvers kiezen er sinds begin 2000 tot heden voor om hun verhalen niet meer altijd in de chronologische volgorde te schrijven. Herman Koch heeft hier ook voor gekozen in zijn boek Zomerhuis met zwembad. Ook de flashbacks en herinneringen zijn kenmerkend. De inhoud van het boek past ook goed bij de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Zedendelicten zijn, spijtig genoeg, steeds vaker voorkomende misdrijven. Ook de manier waarop Herman Koch heeft geschreven over het menselijk lichaam en seks zijn kenmerkend. Een tijd geleden zou deze manier van schrijven als schandalig zijn beschouwd. Tegenwoordig zijn zaken als seks en dergelijke veel meer geaccepteerd in onze maatschappij.

Beoordeling:

-Ik vond het erg mooi dat er in het verhaal constant dingen gebeuren. Dit maakt het boek erg leuk en afwisselend. Alle gebeurtenissen en gedachten van Marc worden uitgebreid beschreven, zodat de lezer zich echt kan inleven in het verhaal.

-De passage die me het meest aansprak was de passage waarin duidelijk werd wie de verkrachter van Julia is. (Daar had Julia die avond mee afgesproken’, zei hij. ‘Met die monteur.’) Zedendelicten zijn verschrikkelijke zaken en ik vind het heel erg dat de dader vaak weg kan komen met wat hij heeft gedaan. Vaak is er te weinig bewijs of durft het slachtoffer niet naar de politie te gaan of het tegen iemand te vertellen.

-Ik vond de gedachtegang van Marc Schlosser op sommige momenten best wat aan de heftige, gevaarlijke kant. Het is natuurlijk heel eerlijk, maar sommige dingen lieten me wel schrikken. Soms dacht ik dat er echt iets mis moest zijn met Schlosser of met Herman Koch. Het zegt wel iets als je dit soort gedachtegangen kunt bedenken.

-Naar mijn idee is het boek Zomerhuis met zwembad niet te vergelijken met andere boeken of films. Herman Koch heeft een enorm origineel verhaal geschreven. Er gebeuren zoveel dingen, de gebeurtenissen zijn ook heel erg verschillend. Ook de pure schrijfstijl van Herman Koch kan niemand nadoen. Verder ken ik ook geen films die vergelijkbaar zijn met dit boek.

-Het thema van het boek heeft me aan het denken gezet. Alhoewel ik bij sommige zaken mijn bedenkingen had, besef ik me wel dat het verhaal erg eerlijk is geschreven. De gedachten kunnen gebaseerd zijn op die van een echt persoon. De heftige gebeurtenissen overkomen mensen echt. Al deze gebeurtenissen samen maken het boek erg heftig, maar wel mooi om te lezen. Je gaat er anders door denken en je kijkt anders naar dingen na het lezen van dit boek.

-Het taalgebruik is modern en dit maakt het boek makkelijk te lezen. De dialogen bestaan uit eenvoudige zinnen, maar de gedachtespinsels zijn soms wat lastiger. Dit is begrijpelijk, de schrijver heeft de gedachten zo reëel mogelijk opgeschreven. Er worden verder ook gene lastige woorden gebruikt. De scheldwoorden vind ik persoonlijk wat vervelend, maar zijn wel erg typerend voor de karakters die de scheldwoorden gebruiken, zoals Ralph Meier.

-Ik vind dit boek een enorm goed geschreven, origineel boek. De schrijver heeft op 380 bladzijden een enorm sterk verhaal neergezet. Het verhaal is heftig, maar wordt op een luchtige, soms cynische manier verteld. Fantastisch werk, ik heb het boek met plezier gelezen!

-Ik zou anderen aanraden om dit boek te lezen, omdat ik er zelf echt van heb genoten en omdat het verhaal me echt aan het denken heeft gezet. Ik vind het mooi als een boek een indruk achterlaat bij de lezer.