Reinaart de vos door Clement Vermaere

Algemene informatie

Willeme die Madocke meackte, Reinaert de vos (1260)(2009). Noordhoff Uitgevers, Groningen/Houten.

181 pagina’s. Het boek is bewerkt door S. Bonsing, M. Trommele n en M. van der Velde. Bron: Editie W. Gs. Hellinga. Titelverklaring: Reinaert is de hoofdrol speler en is een vos. Plaats: Vlaanderen.

Korte samenvatting

Het verhaal begint met een hofdag aan het kasteel van de koning. Koning Nobel de leeuw ziet dat inderdaad alle dieren uit het koninkrijk zijn gekomen, behalve Reynaerde de vos. Wanneer de koning de opmerkt beginnen alle dieren te klagen over Reynaerde. Hij zou ze veel leed en verdriet aan hebben gedaan. Na een vurige discussie dringt Isengrijn de wolf erop aan dat Reynaerde ter dood veroordeeld moet worden. Op dat moment springt Grimbeart de das, en tevens neef van Reynaerde, woedend op een probeert zijn neef zo goed en zo kwaad als het gaat te verdedigen. Hij zegt dat Reynaerde kluizenaar is geworden, dat hij een boetekleed draagt wat zijn huid constant irriteert en sindsdien geen vlees meer heeft aangeraakt. Vlak nadat Grimbeart zijn laatste woorden heeft uitgesproken nadert een rouwstoet het kasteel. Coppe de kip is vermoord. Coppe was de dochter van de haan Cantelear. Reynaerde heeft 11 van zijn 15 kinderen opgegeten en Cantelear is woedend, net zoals de koning. Koning Nobel besluit Reinaert voor het hof te dagen.

Bruun de beer gaat naar Reynaerde toe om de boodschap over te brengen. Eenmaal aangekomen meldt hij Reynaerde wat er van hem verwacht wordt. Reynaerde verteld hem dat hij met veel plezier mee zou gaan, was het niet dat hij last heeft van een verschrikkelijke buikpijn. Hij zegt dat hij teveel honing heeft gegeten. Bruun de beer is dol op honing en lust daar ook wel wat van. Reynaerde maakt hem wijs dat er in een gespleten boom honing te vinden is. Wanneer Bruun zijn kom in het gat steekt zit hij muurvast. De dorpelingen takelen Bruun verschrikkelijk toe maar hij weet zijn hoofd toch los te wrikken. Hij verliest hierbij wel een oor een zijn wangen. Bruun laat zich zakken in de rivier en drijft terug naar het kasteel van de koning. Daar brengt hij verslag uit aan de koning.

De volgende dag gaat Tibeert de kat op weg naar Reynaerde. De koning denkt dat een sluwe kat Reynaerde z'n strekken wel door zal hebben. Alles leek volgens plan te gaan totdat Reynaerde begint over vette muizen. Tibeert lust dat wel en gaat met Reynaerde mee naar de schuur van de pastoor. Reynaerde weet dat de zo'n van de priester daar pas een strik heeft gezet omdat hij er een kip had gestolen. Tibeert komt vast te zitten in de strik en de hele familie van de pastoor begint Tibeert te slaan. Tibeert bijt de mannelijkheid van de pastoor eraf en weet zo te ontkomen.

Uiteindelijk wordt Grimbeart de das aangewezen om Reynaerde voor het hof te dagen. Dit is de laatste kans van Reynaerde om mee te gaan, anders worden hij en zijn familie vogelvrij verklaard. Grimbeart is een neef van Reynaerde, Reynaerde zal hem wel geen kwaad willen doen. Na een roerend afscheid van vrouw en kinderen gaat Reynaerde mee naar het hof. Onderweg biecht Reynaerde al zijn zonden op en ontvangt daar 40 stokslagen voor.

Aan het hof wordt Reynaerde veroordeelt tot de strop. Reynaerde zijn familie vertrekt want zij kunnen het niet aanzien dat Reynaerde opgehangen wordt. Isengrijn, Bruun en Tibeert gaan de galg vast opzetten. Op dat moment ziet Reynaerde zijn kans schoon en verteld de koning dat Isengrijn, Bruun en Tibeert een staatsgreep willen plegen. Het plan moest uitgevoerd worden met de schat van koning

Hermelike. Deze schat was door Reynarde zijn vader "gevonden". Koning Nobel twijfelde eerst aan de waarheid van het verhaal, maar omdat Reynaerde zijn eigen vader als samenzweerder noemde geloofde hij hem toch. Reynaerde zei dat hij de schat gestolen had en hem ergens had begraven om het plan te verijdelen. Koning Nobel wilde meer weten over de schat, die zich volgens Reynaerde in de bron Kriekeput bij Hulsterput bevond. Koning Nobel slikt het hele verhaal als kook en scheldt Reynaerde zijn schulden vrij. Hij laat de "staatsvijanden" opsluiten. Ook verteld Reynaerde hem dat hij in de kerkelijke band is gedaan door de Paus. Om hier van af te komen moet hij een boetetocht maken. Hij zegt dat hij hiervoor helemaal naar Rome en Palestina moet afreizen. De koning laat van de huiden van Isengrijn, Bruun en Tibeert schoenen en een pelgrimstas maken. Reynaerde vertrekt en wordt tot aan zijn kasteel vergezeld door de ram Belijn en de haas Cuwaert. Hij lokt Cuwaert mee naar binnen en eet hem daar op met de rest van zijn familie. Hij stopt Cuwaert's hoofd in de pelgrimstas en zegt tegen Belijn dat er een afscheidsbrief voor de koning inzit. Belijn moest maar zeggen dat hij de brief geschreven had om een goede indruk op de koning achter te laten. Belijn brengt dat tas blij naar de koning en overhandigt hem de tas vol trots. Als de koning merkt dat hij bedrogen is brult hij van woede. Hij laat de gevangenen weer los en bied zijn excuses aan. Vervolgens verklaart de koning Reynaerde en heel zijn familie vogelvrij. Natuurlijk is Reynaerde en zijn familie allang gevlogen.
Bron: http://bit.ly/Samenvatting_Reinaert

Eerste indruk en verwachting

Toen ik het boek eerst inkeek dacht ik, wat is dat voor ’n taal. Maar gelukkig hoefde we het niet te lezen. Het onderwerp was al bekend voor mij. Vroeger had ik namelijk al een luisterboek over Koning Leeuw, hierin werd verteld dat Reinaert met allemaal sluwe listen telkens weer weg kwam. Hierdoor wist ik dus dat Reinaert drie keer werd verzocht om zich te laten zien tijdens de hofdag. Ook wist ik al wie hem kwam halen en waar ze mee werden toegetakeld. Toch heb ik het boek gelezen omdat er veel verschillende versies zijn van oude verhalen. Het luisterboek was natuurlijk voor kinderen van onder de 10 bedoelt. En dit boek voor de 4e klas, dus daar moet wel een verschil inzitten. Toen ik begon te lezen merkte ik dat ik erg veel bekende dingen las.

Recensie

'Welke passage spreekt je het meest aan en waarom? De passage die mij het meest aanspreekt is wanneer alle dieren hun klacht hebben ingediend bij de koning en Grimbeert net voor alles een verklaring heeft gegeven en dat dan op dat moment Cantecleer aangelopen komt met een onthoofde Coppe. Alle dingen die Grimbeert dan net heeft goedgepraat worden weer serieus genomen, als het dus blijkt dat Reinaert helemaal geen vrome kluizenaar is geworden maar gewoon gelogen heeft. Zo krijg je in het begin van het verhaal, als lezer, gelijk een goed beeld van hoe Reinaert werkt, namelijk als een leugenachtige bedrieger.

Welke verhaalelementen hebben voor jou een negatieve werking? Er zijn veel verhaalelementen die voor mij een negatieve werking hebben. Bijvoorbeeld aan het einde van het verhaal, als Reinaert zogenaamd een pelgrimstocht gaat maken en Cuwaert en Belijn een stukje met hem meelopen. Dat Reinaert Cuwaert dan opeet en het hoofd in de pelgrimstas doet en meegeeft aan Belijn en ervoor zorgt dat Belijn de schuld krijgt. Ik vind dat zo gemeen en ik vind het oneerlijk dat Reinaert dan alsnog ontkomt, terwijl Belijn de schuld krijgt. Ik vind het boek dus niet fijn einigen. Reinaert had nog of streng gestraft of goed teruggepakt moeten worden of allebei natuurlijk. Verder vind ik dat veel elementen heel vies en langdradig omschreven worden. Bijvoorbeeld als Tibeert de pastoor casteert. Ik heb persoonlijk niet de behoefte om dat allemaal tot in detail te lezen.

Wat is je oordeel over het thema van het boek? Ik vind het op zich wel een goed thema, als de slechterik maar teruggepakt of gestraft wordt. Zoals het thema hier gebruikt wordt vind ik het geen fijn thema, omdat de slechterik steeds ontkomt. Ik vind dat op zich wel leuk om de spanning op te bouwen, als hij aan het eind maar als nog op zijn nummer gezet wordt.

Wat is je eindoordeel van dit werk? Ik vind het aan de ene kant een leuk verhaal, omdat er fantasie in wordt gebruikt. De dieren gedragen zich namelijk als mensen wat in het echt natuurlijk niet kan. Aan de andere kant vind ik het een irritant verhaal, omdat Reinaert steeds allemaal streken en slechte dingen uithaalt en daar nooit voor gestraft wordt. Dat irriteert me. Het liefst zou ik aan het eind zien dat hij eens goed op z’n nummer gezet wordt of levenslange gevangenisstraf krijgt, maar dat gebeurd jammer genoeg niet.

Zou je een ander aanraden om dit boek te lezen? Waarom? Ik zou een ander niet aanraden om dit boek te lezen, omdat sommige dingen in het verhaal heel vies besproken worden. Bijvoorbeeld als Bruun vastzit in de boomstam en hij zich losrukt en daarmee zijn oor en stukken huid eraf trekt. Dat wordt zo smerig omschreven, niet echt prettig om te lezen. Verder eindigt het verhaal gewoon onbevredigend, omdat Reinaert gewoon weer ontsnapt.'
Bron: http://bit.ly/recensie_reineart

De passage waar de auteur over verteld is inderdaad een goed begin van het verhaal, maar zelf zou ik de stukjes kiezen waarin de drie boodschappers een bericht aan Reinaert moeten brengen, maar dat het helemaal verkeerd af loopt voor hun. In deze passages wordt goed duidelijk waarin Reinaert tot staat is om uit de handen van de koning te blijven. De details die in het verhaal worden verteld zijn inderdaad heel ongecensureerd. Nu vind ik dat niet erg, maar ik kan mij zeer zeker verplaatsen in mensen die dit minder vinden. Dat Reinaert telkens ontkomt aan zijn straffen hoort in het verhaal, zo zit Reinaert in elkaar. Als je het oneerlijk vind en het wilt veranderen, moet je maar accepteren dat het bij elkaar hoor. Hetzelfde is als je Kwik, Kwek en Kwak uit elkaar haalt, dat gaat vroeg of laat fout. Daarom ben ik blij dat het verhaal zo

geschreven/verteld is. De auteur maakt meerdere keren duidelijk dat het verhaal niet helemaal eerlijk gaat en dat Reinaert gestraft moet worden. Maar zo gaat het in het echte leven ook, de een wordt gestraft, de ander komt er ontzettend makkelijk mee weg. De auteur heeft het ook over dat ze het boek niet gaan aanraden aan andere, maar dit ligt helemaal aan hem/haar zelf. Als argument zegt ze dat het erg vies besproken wordt, maar ik bijvoorbeeld vind het wel mees vallen. Zo is dus iedereen verschillend. Ik zou het boek wel aanraden omdat het een verhaal is wat iedereen wel hoort te kennen.

Cultuurhistorische context
Politieke context In het verhaal wordt Reinaert naar het hof gehaald. Dit komt doordat het volk bij de koning kwam klagen over de vos. De koning wees hierop drie personen aan die Reinaert moeten gaan halen. Je kan hier een vorm van democratie in zien, het volk wilt iets, en de edele personages luisteren hierna. Daarna zeggen de hoge heren wat er moet gebeuren. Toen Bruun terug kwam wees de koning direct een nieuwe boodschapper aan. De taak van de koning wordt heel goed weergegeven.

Maatschappelijke context
Wat Reinaert allemaal doet is heel slecht voor de maatschappij, bijvoorbeeld het stelen van andermans kippen, het liegen tegen de koning en andere mensen pijn laten lijden. Tijdens de hofdag komen alle bewoners bij elkaar en besluiten als groep dat Reinaert een gevaar is voor de medebewoner van het bos. Zodoende moet hij worden opgehangen.

Culturele context
In het verhaal kom je een heleboel personages tegen. In de tijd dat dit verhaal geschreven is, werd er veel gewerkt met verborgen informatie. Bijvoorbeeld dat de naam van de schrijver op de laatste bladzijde is verstopt. Maar ook de namen van de personages: - Cuwaert betekend Coward/lafaard. In het verhaal zou Cuwaert dus een lafaard hebben gespeeld.

Kennismaking Middelnederlands
Pagina 68, vers 1200 tot 1240

• In het Middelnederlands merk je dat het heel erg werd geschreven naar de klank en uitspraak, bijvoorbeeld veel woorden met de ‘h’ er tussen.
• Je ziet verschil in hem en hij duur een toevoeging van de ‘g’. Hi = hij. Ghi = hem Ook is de zinsopbouw veel anders, in het modern Nederlands. In deze zin bijvoorbeeld komt het werkwoord vooraan, in het moderne komt het achteraan.
• Elke zin word er opnieuw met een hoofdletter begonnen, maakt niet uit of er een punt stond of niet.
• Meerdere woorden voor dezelfde betekenis en vica versa. Ende = en, waarmee, zijn ze. Die, Dat (middel) = De (modern)