Papillon door Henri Charriere

Papillon is een autobiografie. Het verhaal beschrijft een deel van het leven van Henri Charrière.
In de wereld van Montmartre wordt hij ook wel Papillon genoemd. Op zich is daar niets mis mee, maar wat zo ongelukkig voor hem is, is dat hij ten onrechte is gearresteerd voor een moord.
De rechtzaak duurt lang, maar uiteindelijk wint Papillon het niet: door middel van valse getuigenissen wordt het vonnis toch nog levenslange gevangenisstraf. Hij wordt daarom vervoerd naar Frans Guyana/ Bagno, waar hem een leven als dwangarbeider te wachten staat.
Maar Papillon was onschuldig, dus is het logisch dat hij een manier probeert te verzinnen om te ontsnappen. De hele dag door denkt hij er aan.
Éénmaal aangekomen in Frans Guyana/ Bagno gaat hij naar het ziekenhuis. Daar leert hij twee aardige jongemannen kennen, Clousiot en Maturette. Samen met hen heeft hij een plan bedacht om te ontsnappen. Na 42 dagen is het zover. Papillon en zijn twee vrienden ontsnapten uit hun gevangenschap en samen zijn ze met de boot naar Brits Honduras gegaan. Onderweg, in Trinidad, ontmoet hij weer nieuwe mensen. Daar zijn nog drie mannen, die zich bij Papillon en de andere twee aansluiten. Nu zijn ze dus met z’n zessen. Maar de laatste drie gaan in Colombia van boord. Dat moment is eventjes gevaarlijk, omdat ze met de boot weer van de kust weg moeten komen. Het lukt ze echter niet snel genoeg en Papillon en z’n vrienden worden weer opgepakt. Deze keer worden ze naar de gevangenis gebracht van Rio Hache.
Daar leert Papillon Antonio kennen. Met hem kan hij het heel goed vinden en na een poosje in deze gevangenis te hebben gezeten bedenkt Papillon natuurlijk weer een list om te ontsnappen. Dit keer ontsnapt hij met Antonio, maar ze gaan beiden wel ergens anders heen.
Papillon komt terecht bij een indianenstam, de Guajiros. Bij deze stam heeft hij een erg gelukkig leven. Hij heeft er twee vrouwen en kan zich goed redden in de wereld van de indianen. Toch verlangt hij wel weer terug naar het leven dat hij vroeger had; in een ‘echt dorp’ of in een ‘echte stad’. Daarom verlaat hij uiteindelijk de stam van de Guajiros en gaat hij op weg naar de wat meer ‘bewoonde’ wereld. Onderweg komt hij twee zusters tegen, die bij een klooster horen. Ze nemen hem mee naar hun klooster en verzorgen hem eerst. Maar de hoofdzuster is het er niet mee eens dat hij, als veroordeelde, vrij rondloopt en zij geeft hem aan. Zo komt Papillon weer terug in de gevangenis. Dit keer is het de gevangenis van Baranquilla. Hier probeert hij – natuurlijk – weer te ontsnappen. Drie keer lukt hem dit niet: de eerste keer had hij zijn ontsnappingspoging gepland tijdens een mis, maar door de grote hoeveelheid bewaking mislukt deze. Bij de tweede poging had hij een plan met dynamiet: als het zou ontploffen zouden ze vrije doorgang hebben en zouden ze er vandoor kunnen. Het probleem was echter, dat het dynamiet niet ontplofte. De derde poging verliep niet goed, doordat Clousiot met zijn broek ergens achter was blijven haken en ze dus allemaal niet weg konden. Tot slot gebruikten ze de vierde keer een slaapmiddel, dat ze ongemerkt aan de bewaking gaven. Wat echter misliep, was dat het slaapmiddel niet gelijk inwerkte op de bewakers. Daarom hadden de bewakers ook al door dat er een vluchtauto was en liep de vluchtactie mis.

Na al deze ontsnappingspogingen worden Papillon, Clousiot en Maturette maar teruggestuurd naar Frans Guyana/ Bagno. Omdat ze niet weten wat ze anders met hem aan moeten, sluit de bewaking Papillon twee jaar op op Îles du Salut, op het eiland Île Saint-Joseph. Het is niet zomaar een straf, maar twee volle jaren eenzame opsluiting. Dit moet een afschrikmiddel zijn tegen verder ontsnappingspogingen. Over het algemeen lukt dat op het eiland aardig: het heeft zelfs de bijnaam ‘mensenverslinder’.
Papillon heeft het er wel moeilijk, maar het lukt hem om niet helemaal gek te worden (wat nogal snel gebeurt, omdat eenzame opsluiting ook betekent dat er absolute stilte heerst). Hij heeft één gelukje, namelijk dat zijn vrienden hem elke dag een kokosnoot komen brengen met sigaretten. Dit gaat een tijd lang goed, totdat de bezorger hiervan op heterdaad betrapt wordt. Papillon wordt hierover verhoord, maar hij weet de bewakers wijs te maken dat hij aan geheugenverlies lijdt. Hoewel ze geen bewijs hebben dat dat niet zo is, geven ze Papillon voor straf toch minder avondeten.
Als eindelijk Papillons twee jaar in eenzame opsluiting erop zitten, overlijdt Clousiot. Hierna gaat Papillon gewoon verder met verder leven: hij gaat naar Royale, waar hij aan een vlot werkt. Dit vlot verstopt hij uit voorzorg in een graf. Deze keer wordt hij echter verraden door Bébert Celier. Papillon is hier zo verbaasd van, dat hij wraak wil nemen en Celier vermoordt. Het gevolg is dat Papillon nu acht jaar lang in eenzame opsluiting moet leven.
Als hij er al achttien maanden zit, heeft de dokter net voor elkaar gekregen dat de gevangen elke dag een bad mogen nemen. Één keer, tijdens zijn bad, raakt er een meisje in zee. Papillon bedenkt zich geen moment er zwemt erheen om haar te redden. Hij is echter net te laat, ze is al opgepikt door een reddingsboot. Deze actie was echter niet voor niets: Papillon krijgt gratie en mag na negentien maanden mag hij de eenzame opsluiting uit.
Hierna probeert hij nog eens uit of het mogelijk is om te ontsnappen. Dit keer doet hij net alsof hij gek is. Daarom wordt hij in het gekkenhuis geplaatst. Samen met een verplegen ontsnapt hij uit het gekkenhuis en komen ze weg op een bootje van kokosnoten. Het gaat goed, totdat het weer woester wordt en de golven hen tegen de rotsen aansmijten. Het gevolg hiervan is dat de verpleger omkomt. Papillon redt het nu niet meer in zijn eentje en komt dus weer terug bij de gevangenis. Hij doet nu alsof zijn verstand weer terug is en gaat weer aan het werk daar.
Later wordt hij overgeplaatst naar Duivelseiland. Hij denkt dat het daar makkelijker zal zijn om te ontsnappen, ook al is het nog bijna nooit iemand gelukt. Toch krijgt hij het voor elkaar om samen met Sylvain weg te komen op twee zakken kokosnoten. Ze ‘varen’ net zolang door totdat ze aankomen bij een oerwoud. Sylvain is echter niet voorzichtig genoeg en hij gaat dood in het drijfzand.
Papillon gaat verder en komt uit in een dorpje, waar iemand woont die hij via familie kent. Het is een Chinees, die familie is van een vriend van hem. Met z’n tweeën vertrekken ze en komen ze onderweg nog een medereiziger tegen. Tijdens de reis komen ze in een enorme storm terecht. Gelukkig redden ze het. Aangekomen in Georgetown gaat hij daar wonen. Ook ontmoet hij daar een vriendin, een Hindoestaans meisje. Later ontdekt hij echter dat de vrijheid hem veel beter beviel. Daarom reist hij af naar Venezuela, waar hij terecht komt in een afschuwelijk werkkamp. Uiteindelijk gaat hij daar weg en is hij echt vrij. Na 13 jaar en negen pogingen tot ontsnappen, eindelijk…