Papillon door Henri Charriere

Het kunstwerk

Papillon is geschreven door Henri Charrière en door uitgeverij Meulenhof in het nederlands uitgegeven. Het boek telt 508 bladzijdes. Het boek is een autobiografie. Henri Charrière, in de onderwereld van Montmartre beter bekend als Papillon (wat vlinder betekent), wordt gearresteerd voor een moord die hij niet heeft gepleegd. Door middel van valse getuigenissen wordt hij veroordeeld tot levenslang. Hij wordt op transport gesteld naar Frans Guyana (bagno) om daar als dwangarbeider te werk gesteld te worden. Hij denkt de hele tijd aan ontsnappen, het wordt een obsessie voor hem. Als hij aankomt gaat hij naar het ziekenhuis, waar hij na 42 dagen samen met Clousiot en Maturette ontsnapt. Met een boot gaan ze richting British Honduras. In Trinidad sluiten zich nog 3 man bij hen aan die in Colombia ook weer van boord gaan. In Colombia kunnen ze slecht van land wegkomen en ze worden weer opgepakt en gaan naar de gevangenis van Rio Hache van waaruit Papillon weer ontsnapt samen met Antonio. Papillon neemt afscheid van Antonio en komt terecht bij een stam Guajiros indianen waar hij gelukkig leeft en 2 vrouwen heeft. Toch wil hij weer terug naar de bewoonde wereld. Hij gaat op weg en wordt door een paar zusters mee naar het klooster genomen. De hoofdzuster verraad hem en hij moet weer terug naar de gevangenis. Hij gaat naar Baranquilla waar hij zijn derde, vierde, vijfde en zesde ontsnappingspoging doet. De eerste tijdens een mis, maar er kwamen een heleboel bewakers aan en ze werden gepakt, dan nog een poging waarbij het dynamiet niet ontploft. Bij de vijfde poging blijft Clousiot met zijn broek hangen en bij de zesde werkt het slaapmiddel dat ze aan de wacht gaven niet vlug genoeg en komt de aflossing er al aan. Papillon, Maturette en Clousiot worden terug gestuurd naar het bagno. Daar wordt Papillon veroordeeld tot 2 jaar eenzame opsluiting op de Iles du Salut op het eiland Ile Saint-Joseph wat als bijnaam ‘de mensenverslinder’ heeft. Papillon moet vechten tegen de waanzin, omdat in de eenzame opsluiting absolute stilte heerst. Via zijn vrienden krijgt hij elke dag een kokosnoot en sigaretten. Maar de brenger van de kokosnoot en sigaretten word op heterdaad betrapt. Papillon wordt verhoord en hij maakt de oppassers wijs dat hij geheugenverlies heeft. Als straf krijgt hij minder avondeten. Vlak nadat hij uit de eenzame opsluiting komt sterft Clousiot. Hij komt op Royale waar hij aan een vlot werkt dat hij verstopt in een graf. Maar hij wordt verraden door Bébert Celier. Hij wil wraak en vermoordt Celier. Papillon moet weer naar de eenzame opsluiting, nu voor 8 jaar. Na 18 maanden eenzame opsluiting heeft de dokter het voor elkaar gekregen dat de gevangenen elke dag een bad mogen nemen. Als Papillon een bad neemt is er een meisje in de zee terecht gekomen en ze gaat richting de haaien. Papillon springt in de zee om haar te redden, maar net voordat hij er is wordt ze al door een bootje gered. Wegens goed gedrag krijgt Papillon gratie en mag hij na 19 maanden de eenzame opsluiting verlaten. Hij probeert nog een keer te ontsnappen door zichzelf gek te laten verklaren en dan samen met een verpleger uit het gekkenhuis te ontsnappen op een bootje van kokosnoten, maar het bootje smakt tegen de rotsen en de verpleger komt om en Papillon doet alsof zijn verstand weer terug is en gaat weer aan het werk. Later mag hij naar Duivelseiland, hij denkt dat de kans om weer te ontsnappen daar groter is, toch is het nog bijna nooit iemand gelukt om vanaf Duivelseiland te ontsnappen. Op 2 zakken kokosnoten ontsnapt hij toch van Duivelseiland, samen met Sylvain. Als de zee ophoud komen ze aan het oerwoud waar Sylvain in het drijfzand zijn dood vindt. Papillon gaat naar een dorp waar een chinees woont die familie is van een vriend van hem. Samen met de chinees en nog een derde vertrekken ze en ze komen na een storm terecht in Georgetown. Daar blijft hij een tijdje wonen en krijgt hij weer een vriendin, een hindoestaanse. Toch wil hij echt vrij zijn dus vertrekt hij weer. Hij komt in Venezuela terecht waarin hij eerst in een verschrikkelijk werkkamp komt. Omdat hij in Venezuela geen overtreding heeft begaan mag hij daar na een tijd weg. Na 13 jaar en negen pogingen tot ontsnappen is hij eindelijk vrij.

De cultuurhistorie

“Dit boek zou nooit geschreven zijn als er in Caracas niet een jongeman van 60 jaar was geweest, die een jaar na de aardbeving, waardoor hij geruïneerd werd, in de krant een stukje over Albertine Sarrazin had gelezen. Deze opzienvarende, lachende en dappere zwarte diamant was juist gestorven. Ze was wereldberoemd geworden door in nauwelijks meer dan een jaar drie boeken te publiceren, waarvan twee over haar verblijf in gevangenissen en ontsnappingen.

Die man heette Henri Charrière en hij kwam van verre, uit het bagno en om precies te zijn uit Cayenne waar hij in 1933 beland was, goed, een schooier, maar vanwege een moord die hij niet gepleegd had was hij tot levenslang veroordeeld, d.w.z. hij had in het bagno moeten sterven. Henri Charièrre, die van de onderwereld de naam Papillon (vlinder) kreeg, werd in 1906 geboren uit een franse onderwijzersfamilie in de Ardèche. Hij is nu Venezolaan, omdat dit volk hem op zijn gezicht en zijn woorden beoordeelde en niet op zijn gerechtelijke dossiers en omdat dertien jaar van ontvluchtingen en vechten eerder een toekomst verdienen dan een ‘verleden’. In juli 1967 gaat Charrière dus naar de franse bibliotheek van Caracas en koopt ‘l’Astragale’. Op de omslag van het boek staat vermeld: 123ste duizendtal. Hij leest het en zegt eenvoudig: ‘Dat is niet gek, maar als dat grietje met haar gebroken kootje al hollend van de ene schuilplaats naar de andere 123.000 boeken heeft verkocht, zal ik er met mijn dertig jaar avontuur drie keer zoveel verkopen’. “

Uit Papillon, blz 7, regel 1 tot en met regel 25.

De kunstenaar

Het boek is een autobiografie, dus wat in het boek gebeurd is het leven van Henri Charrière. Hij werd in 1906 geboren uit een franse onderwijzersfamilie in de Ardèche. 25 jaar nadat hij een vrij man wordt in Venezuela woont hij nog steeds in Venezuela, in Caracas en is hij getrouwd.

Eigen mening

Ik vond het een heel mooi boek, alleen aan het begin van het boek was het heel moeilijk om al de namen die genoemd werden uit elkaar te houden.

Ik vond het wel leuk dat er in het boek een stukje staat over mond- en klauwzeer omdat daar nu ook zoveel publiciteit over is.
“Jammer genoeg enten ze de dieren niet in tegen mond- en klauwzeer waardoor epidemieën veel slachtoffers eisen.” Blz 160, regel 14 t/m 16.

Ook vond ik het wel grappig dat hij zelf een keer zegt dat er een saai stukje komt en dat als je er niet zo veel aan vind je best een paar bladzijde over kunt slaan.

“Ik beschrijf dit alles al is het misschien saai voor de mensen die van vechten en actie houden. Zij kunnen een paar bladzijde over slaan als ik ze verveel.” Blz 244 regel 8 t/m 10.