L'étranger door Albert Camus

Uitgever
Editions Gallimard

Jaar
1957

Genre
Het is een filosofische roman, de schrijver geeft uitdrukking aan zijn (absurde) levensgevoel dat kenmerkend is voor zijn kijk op het leven en op de mensen, hij behandelt op zijn manier bepaalde filosofische vraagstukken.

Samenvatting van de tekst
Mersault, een kantoorbediende op een scheepvaartsbedrijf, verliest zijn moeder. Hij gaat naar het gesticht waar hij haar had ondergebracht (hij kon haar onderhoud niet betalen) en raakt helemaal niet onder de indruk van haar dood. De begrafenis maakt hij als een soort plichtpleging mee. De dag daarna ontmoet hij een ex-collega, Marie Cordona, op wie hij vroeger verliefd was. Hij gaat met haar naar de film (een komedie) en neemt haar mee naar huis. Vervolgens helpt hij een man uit zijn woonkwartier, Raymond, \'zijn maitresse\' een streek te leveren. De broer van die vrouw, een Arabier, wil zich wreken op Raymond. Mersault en Marie worden door Raymond uitgenodigd in een strandhuisje van zijn vriend. Wanneer Mersault, Raymond en diens vriend daar een strandwandeling maken komen ze drie Arabieren tegen, waaronder de broer van de ex \'maitresse\' van Raymond. Ze raken slaags, waarbij Raymond gewond raakt. Wanneer hij in het strandhuisje verzorgd wordt, gaat Mersault alleen terug met een revolver. Hij komt de Arabier tegen. Door de felle hitte van de zon en het plotseling trekken van een mes door de Arabier komt hij ertoe hem te doden. Mersault wordt gearresteerd en er wordt hem een advocaat toegewezen. Er volgen dan een aantal rechtzittingen waarbij al snel duidelijk wordt dat de ongevoeligheid van Mersault op de begrafenis van zijn moeder, zijn beginnen van een relatie de dag erna en zijn ongeloof in God volslagen onbegrepen worden door iedereen, en daarom zeer in zijn nadeel werken; Mersault wordt tot de guillontine veroordeeld.

Hoofdpersoon
- Mersault,
Een kantoorbediende op een scheepvaartbedrijf. Het is de persoon waar het verhaal om draait en vanuit zijn ogen is het verhaal geschreven. Positieve karaktereigenschappen:
- Hij is heel vriendelijk, kan goed luisteren en maakt gemakkelijk vrienden.
- Hij is heel eerlijk en rechtdoorzee (wat niet in zijn voordeel werkt) Vb: Als zijn advocaat hem komt opzoeken na zijn arrestatie vraagt die of het waar is dat Mersault tijdens de begrafenis van zijn moeder \'Avait fait preuve d\'insensibilité\' Dit zou immers een klemmend argument van de openbare aanklager zijn tegen Mersault. Mersault vertelt dit:

Il m\'a demandé si j\'avais eu de la peine ce jour-là. Cette question m\'a beaucoup étonné et il me semblait que j\'aurais été très gené si j\'avais eu à la poser.(...) Sans doute, j\'amais bien maman, mais cela ne voulait rien dire. Tous les etres sains avaient plus ou moins souhaité la mort de ceux qu\'ils aimaient.\' Ici, l\'avocat m\'a coupé et a paru très agité. Il m\'a fait promettre de ne pas dire cela à l\'audience, ni chez le magistrat instructeur.
Negatieve karaktereigenschappen:
- Hij is \'vervreemd\' van de dingen om hem heen, hij beleeft alles van een zekere afstand.
*Bijvoorbeeld bij de begrafenis van zijn moeder. Hij is helemaal niet onder de indruk van haar dood (daarnaast is hij versuft en moe door de zon) en maakt het als een soort plichtpleging mee (zie bovenstaand citaat).
*De moord die hij pleegt komt door een heel toevallige samenloop van omstandigheden en door de hitte van de zon. Hieruit blijkt dat Mersault inderdaad \'afwezig\' was en het niet meemaakte als een persoonlijke daad van betrokkenheid. Vb: \'(...) j\'ai dit, un peu au hasard d\'ailleurs, que je n\'avias pas eu l\'intention de tuer l\'Arabe. Le président a répondu que c\'était une affirmation, que jusqu\'ici il saisissait mal mon système de défense et qu\'il serait heureux, avant d\'entendre mon avocat, de me faire preciser les motifs qui avaient inspiré mon acte. J\'ai dit rapidemant, en melant un peu les mots et en me rendant compte de mon ridicule, que c\'était à cause du soleil. Il y a eu des rires dans la salle.

*In het tweede deel van het boek wordt Mersault geconfronteerd met de \'wetten\' en \'normen\' van de maatschappij, waarin hij de \'vreemdeling\' is. Dit valt hem bijzonder op als hij zijn advovaat in de ik-vorm hoort spreken. Door deze \'vervreemding\' is tegelijk de titel van het boek \'de vreemdeling\' verklaard.

Andere personages en de relaties tussen hen en de hoofdpersoon:
-Marie Cordona: vriendin van Mersault. Zij blijft van hem houden als hij in de gevangenis zit en wil met hem trouwen.
-Raymond: vriend van Mersault. Een ruige kerel die wel van een vechtpartij houdt. Hij beschouwt de daad van Mersault als een goede (hij had ruzie met het slachtoffer) en blijft deze bijstaan.
-Advocaat v. Mersault: Heeft groot onbegrip voor Mersaults daad maar probeert hem toch uit alle macht te verdedigen. Hij is alleen niet zo getalenteerd als de openbare aanklager.
-Openbare aanklager: Een zeer goede vakman die uit de grond van zijn hart een grote verachting tegen Mersault en zijn daad koestert en deze weet overtebrengen op de jury en de rechter.
Vb.\'Je vous demande la tete de cet homme, a-t-il dit, et c\'est le coeur léger que je vous la demande.\'

-De \'aalmoezenier\': De priester die Mersault in zijn laatste dagen moet bijstaan. Hij probeert tevergeefs Mersault te bekeren en vindt dat onbegrijpelijk. Mersault voert met hem zijn laatste gesprek waarin hij ongelooflijk tegen de priester tekeer gaat en alles over hem uitstort.

De verteller
De verteller is Mersault. De ik-vorm in een boek is eigenlijk nooit betrouwbaar omdat het verhaal maar vanuit een en hetzelfde perspectief wordt gezien. In dit geval door de onschuldige, eerlijke, onbegrijpende ogen van Mersault. Maar omdat Mersault zo eerlijk is, is het in ieder geval wel naar waarheid verteld en in die zin wel betrouwbaar.

De plaats van handeling
Het verhaal speelt zich af in Algiers. Dit speelt in zoverre een belangrijke rol dat het een plaats is waar de normale bevolking in armoede leefde. De hoofdpersoon maakt dan ook geen dingen mee die bijvoorbeeld een persoon in Santa Barbara zou meemaken. Ook is het een plaats waar de zon veel en heet schijnt, en de zon is in het verhaal van groot belang.

Perspectief
Het verhaal is in de ik-vorm geschreven. \'Aujourd\'hui, maman est morte. Ou peut-etre hier, je nais sais pas.\' (eerste paar regels van het boek)

Tijd van handeling
Rond 1940. Nergens in het boek staat een tijdsaanduiding, maar aangezien Camus in 1940, toen hij het boek schreef, zelf in Algiers woonde, neem ik aan dat het rond die tijd speelt.

Wending in het verhaal
Er lijkt een wending in het verhaal te zijn tussen het eerste deel, waarin Mersault \'vrij\' is en doet wat hij wil, en het tweede, waarin hij gevangen zit en meegesleept wordt door de rechtsprocedure. Maar eigenlijk is het helemaal geen wending. Want ook in het eerste deel is Mersault \'gevangen\'. Hij wordt namelijk meer geleefd door de omstandigheden zelf, dan dat hij bewust en overwogen het initiatief van zijn bestaan in handen neemt. En hij is net als in het tweede deel \'vervreemd\' van de wereld om hem heen.

Er zit wel een wending aan het eind van het verhaal. Het is in het laatste gesprek met de aalmoezenier, dat Mersault weer helemaal tot zichzelf komt, zich afzet tegen heel de ordening van de maatschappij die hem veroordeelde, terugvalt op zichzelf, op de lijn van zijn leven, zichzelf in het gelijk stelt, en de verantwoording volledig op zich neemt. Hij accepteert de verwijten en beschuldigingen, de afkeer die de mensen tegenover hem hadden getoond tijdens de rechtzittingen, maar in plaats van zich eraan te ergeren, verlangt hij ernaar: de laatste ogenblikken zullen hem doen beseffen dat hij inderdaad \'Mersault\' is. Deze wending was voor mij onverwacht omdat ik dacht dat Mersault een onplezierige dood zou sterven.

Thema\'s in deze tekst
Het begrip van de \'armoede\'.
Camus koppelt aan de armoede een weg tot het geluk, het heil. In zijn armoede wordt de mens zich pas echt bewust van zijn lichamelijke bestaan, van zijn onmiddellijke betrokkenheid van alledag. Voor de arme is er de ruimte voor ontplooiing van vitale krachten en behoeften. De armoede maakt de mens ontvankelijk voor de schoonheid van de natuur, voor de rijkdom van het gewone.

Naast en ook met de armoede is het \'licht\', de \'zon\' een heel belangrijk element in het boek. Armoede en zon zetten een stempel van onbezorgdheid op het leven. Mersault is zo\'n \'arme mens\', verbonden met de \'natuur\' (gesymboliseerd door de zon) en daardoor een \'vreemdeling\'.

3 gebeurtenissen
Mersaults moord op een Arabier.
Dit is een hele belangrijke en ook tragische gebeurtenis, aangezien hij hierdoor de doodstraf krijgt. Raymond en Mersault gaan naar een vriend van Raymond, die zijn huisje aan het strand heeft. Daar komen ze tijdens een strandwandeling drie Arabieren tegen met wie Raymond ruzie heeft. Het komt tot een gevecht, waarin Raymond met een mes wordt toegetakelt. Terwijl Raymond verzorgt wordt in het huisje gaat Mersault er alleen op uit met de revolver van Raymond. Hij komt één van de Arabieren tegen. Door het felle schijnen van de zon is Mersault erg versuft en hij kan door het zweet in zijn ogen niet zien wat er gebeurt. De Arabier trekt zijn mes, en door het weerkaatsen van de zon op het lemmet schrikt Mersault en vuurt één keer en daarna nog vier keer. \'Et c\'etait comme quatre coups brefs que je frappais sur la porte du malheur.\'

Als Mersault het laatste gesprek met de aalmoezenier heeft gevoerd. Daarna wordt hij namelijk kalm en hij berust met zijn lot. Hij verlangt zelfs naar een grote opkomst op de dag van zijn terechtstelling. \'(...) il me serait à souhaiter qu\'il y ait beaucoup de spectateurs le jour de mon exécution et wu\'ils m\'accueillent avec des cris de haine.\' -Als Mersault zijn advocaat in de ik-vorm hoort spreken. Dit is een grappige gebeurtenis, maar ook belangrijk, omdat het de \'vervreemding\' van Mersault met de maatschappij goed laat zien.\'J\'étais très étonné. Je me suis penché vers un gendarme et je lui ai demandé pourquoi. Il m\'a dit de me taire et, après un moment, il à ajouté: \'Tous les avocats font ca.\'

Moeilijk of makkelijk
Het is op zich een makkelijk boek qua frans taalgebruik vind ik. Er worden geen ingewikkelde woorden gebruikt en het leest best wel vlot daardoor. De moeilijkheid zit hem in de gedachte achter het boek, en daar heb ik een secundair werk over gelezen om me daarbij te helpen.

Persoonlijk commentaar; zou ik het willen aanbevelen aan een klasgenoot?
Ik vond het een heel mooi boek. Het verhaal loopt natuurlijk niet erg leuk af en erg komisch is het ook niet. Hoewel het een waar gebeurd verhaal kan zijn, is het toch een absurdistisch verhaal en dat spreekt me wel aan. Het is heel boeiend geschreven en daardoor ook wel spannend; Camus laat heel duidelijk naar voren komen dat de hoofdpersoon een heel goed mens is, en als lezer wil je ingrijpen in het leven van de onbegrepen Mersault en hem uit de gevangenis halen. Maar tegelijk voel je dat het verhaal zijn onafwendbare loop voltooit. Deze mening heb ik mij helaas pas kunnen vormen nadat ik het verhaal ook in het Nederlands had gelezen. Hoewel ik het verhaal wel helemaal begreep voegde de Nederlandse versie wel meer spanning en plezier toe.

Ik zou het boek zeker aanraden aan klasgenoten. Ik denk dat niet veel mensen het een vervelend boek zouden vinden, omdat er toch wel wat in gebeurt en het zeker niet saai is.