Le bourgeois gentilhomme door Molière

Intro

Le bourgeois gentilhomme vertelt het verhaal van een burgerlijke man (Monsieur Jourdain), die eigenlijk liever een edelman zou zijn met alles dat daarbij hoort. Het stuk is geschreven door de beroemde Franse toneelschrijver Moliere. Hieronder volgt een lijst van de belangrijkste personages; van daaruit werken we naar de beknopte samenvatting van het verhaal.

Monsieur Jourdain: de hoofdpersoon
Madame Jourdain: de vrouw van M. Jourdain
Dorante: een graaf en een vriend van M. Jourdain
Dorimene: een markiezin, geliefde van Dorante
Lucile: de mooie dochter van de Jourdains
Cleonte: de geliefde van Lucile
Nicole: het dienstmeisje van de Jourdains
Covielle: de knecht van Cleonte en de geliefde van Nicole

Er komen andere personages in het boek voor, maar die zijn ondergeschikt voor een samenvatting.

Samenvatting:

M. Jourdain is dus zelf van burgerlijke afkomst, maar wil een edelman worden. Hij probeert allerlei hoofse manieren aan te leren en wil dat zijn huwelijksrijpe dochter Lucile dan ook met een edelman trouwt. De burgerlijke omgeving van M. Jourdain (inclusief zijn vrouw) vinden zijn gedrag belachelijk en hebben liever dat hij zich als een gewone burger gedraagt. Het komt dan ook geregeld voor dat M. Jourdain zich belachelijk maakt tegenover de burgerij, terwijl hij denkt dat hij erg indrukwekkend is.
Hij heeft echter wel een edelman als vriend; Dorante. Deze graaf is eigenlijk alleen maar vriendelijk tegen hem omdat hij in geldnood zit . Hij kan op deze manier wel geld lenen bij de rijke Jourdain. Regelmatig klopt Dorante aan bij de nietsvermoedende Jourdain voor nog meer geld, hetgeen hem gegeven wordt, hoewel Mme Jourdain, zijn dienstmeisje Nicole en de andere burgers daar heftig op tegen zijn. Eigenlijk vinden Dorante (en Dorimene, de markiezin die hij wil huwen) Jourdain maar een raar mannetje.
Het is dus voor Jourdain de bedoeling dat zijn dochter Lucile in een adellijke familie trouwt, zodat Jourdain nog meer adellijke kennissen heeft. Maar Lucile heeft echter al een minnaar; de burgerlijke, “gewone” Cleonte, die oprecht van haar houdt. Mme Jourdain vindt hem een geschikte huwelijkskandidaat, maar M. Jourdain is dus de enige die roet in het eten gooit. Hoewel Cleonte hem meermalen smeekt om de hand van Lucile, wil hij maar niet toegeven. Een extra geheim liefdesverhaal dat zich hier ontvouwt is die tussen het dienstmeisje Nicole, en Covielle, de knecht van Cleonte. Als Cleonte en Lucile dus niet met elkaar kunnen trouwen, geldt hetzelfde voor Nicole en Covielle en dat verhoogt de spanning alleen maar.
Uiteindelijk ziet Cleonte maar één oplossing, die nogal drastisch is; hij wil zich als edelman vermommen en in deze vorm Jourdain om de hand van Lucile vragen om alsnog met haar te kunnen trouwen. Hij vermomt zich als een hoge Turkse edelman, en noemt zich Mamamuschka, de zoon van de Grote Turk. Zo presenteert hij zich aan Jourdain, die onmiddellijk denkt dat hij met een Turkse edelman te maken heeft. Lucile, Mme Jourdain en Nicole weten wel van het spelletje en helpen Cleonte zelfs zijn facade op te zetten. Een hele tijd lang gelooft Jourdain dit allemaal, maar uiteindelijk worden Cleonte en zijn knecht Covielle ontmaskerd. Eerst is Jourdain woedend maar uiteindelijk geeft hij toe in het huwelijk van Cleonte en Lucile (en dus ook Nicole en Covielle). Graaf Dorante vraagt zelf markiezin Dorimene ten huwelijk en zij stemt hiermee in. Uiteindelijk is er dus een goede afloop.

Analyse:

De titel “Le bourgeois gentilhomme” slaat op M. Jourdain. Het betekent letterlijk “De adellijke burger” en dat is Jourdain dus; een gewone burger die van adel wil zijn.
Dit stuk is, zoals eerder gezegd, geschreven in de vorm van een theaterstuk in de 17e eeuw en is een komedie. Het vertelperspectief is 3e persoon (hij/zij). De zo bekende thema’s als liefde en een happy end voeren de boventoon, maar bovenal is er parodie. Dit komt tot uiting in de personages.
Ik denk dat M. Jourdain een parodie is op sommige burgers die destijds leefden; die dus heel erg op de adel wilden lijken. Historisch gezien aapte de burgerij toen ook de hoofse etiquette van de adel na, dus dat past. Mme Jourdain, Lucile en Cleonte zijn de “verstandige” burgers die zich normaal gedragen. De adel zelf wordt ook behoorlijk belachelijk gemaakt; de geldlustige Dorante en de hooghartige Dorimene geven dit een gezicht.
Tenslotte zit er ook een moraal in het verhaal. Die is ongeveer zo; blijf altijd jezelf, je kunt niet iets zijn dat niet bij je past.

Evaluatie

Le bourgeois gentilhomme was voor mij een bijzonder goed en grappig boek. Het komt echt heel weinig voor dat we een duidelijk humoristisch boek moeten lezen voor school, en dit was echt een welkome afwisseling; mijn hypothese bleek dus waar te zijn.
Er was vooral sprake van simpele woordkeuze; licht te verteren materiaal. De grappen die met deze simpele woorden gemaakt werden, waren dus voor iedereen te begrijpen en leuk te vinden.
Als we iets verder denken zien we ook de eerder beschreven parodieen en die vond ik goed gedaan. Onbewust krijgen de lezers/kijkers een goede indruk van wat Moliere vond van de adel en de mensen die hen na probeerden te bootsen.
Verder zit er ook een goed moraal in; namelijk dat het niet loont om iets proberen te zijn dat je niet bent, je kunt het beste gewoon jezelf blijven.
Voor het maken van dit verslag dacht ik een beetje anders over het boek; toen vond ik het gewoon een goed stuk en perfect voor ontspanning. Maar na het schrijven van dit verslag heb ik parodieen en een moraal in het verhaal ontdekt. Uiteindelijk vond ik het niet zo erg om dit te maken want het ging over een boek waar ik van genoten had.