La symphonie pastorale door André Gide

Samenvatting ‘La symphonie pastorale” Geschreven door Andre Gide

La symphonie pastorale speelt zich af in een Frans bergdorpje waar een dominee woont met zijn gezin. Het boek is geschreven in dagboekvorm door de dominee.

Op een zekere dag wordt de dominee gevraagd naar een oude vrouw te gaan die op sterven ligt. Bij aankomst blijkt de vrouw al overleden te zijn. Wel treft hij haar nichtje aan die er totaal verwaarloosd uitziet. Ze kan niet praten en ze is blind. Eerst weet hij niet goed wat hij met haar aan moet maar hij heeft medelijden met haar en kan haar niet alleen achterlaten dus neemt hij haar mee naar huis. Thuisgekomen is zijn vrouw Amelie er niet erg blij mee omdat ze zelf eigenlijk al genoeg kinderen hebben om voor te zorgen. Toch wordt ze snel opgenomen in het gezin. Charlotte, een dochter van de dominee, bedenkt de naam voor het meisje: Gertrude. Gertrude ontwikkelt zich snel en is erg leergierig. De dominee brengt haar veel dingen bij zoals lezen en praten en hij leert haar hoe bepaalde voorwerpen heten.

Op een avond gaan ze naar een concert dat ‘La symphonie pastorale’ heet. Gertrude geniet en vind alles erg mooi. De dominee legt haar er dingen over uit maar nooit benoemt hij dingen als kwaad, dood en zonde. Gertrude zelf heeft ook geen weet van al deze dingen en leeft in een soort paradijs.

Gertrude leert van Jaques (oudste zoon van de dominee) hoe ze orgel moet spelen. Samen oefenen ze in de kerk. De dominee ziet hun samen en kan dat niet goed hebben. Hij begint een gesprek met Jaques en die bekent dat hij verliefd is op Gertrude en dat hij met haar wil trouwen. De dominee wil zijn zoon wegsturen omdat hij vindt dat Jaques geen misbruik mag maken van Gertrude. Jaques zou volgens hem niet met een blinde moeten trouwen. Dit zegt hij tegen Jaques terwijl hij eigenlijk zelf gevoelens voor Gertrude heeft en bang is dat hij haar kwijt zal raken. Jaques belooft niets tegen Gertrude te zeggen over het gesprek.

Er vindt een gesprek plaats tussen de dominee en Amélie. Amélie heeft allang door wat er gaande is en noemt haar man ‘mon pauvre ami’. Jaques komt ter sprake. De dominee reageert erg ontwijkend en is tegen een huwelijk.

Tijdens een wandeling van de dominee en Gertrude komt Jaques ook ter sprake. Gertrude zegt ‘vous savez bien que c’est vous que j’aime...’ De dominee antwoordt ‘le mal n’est jamais dans l’amour’. Gertrude begint aan zichzelf te twijfelen of ze alles wel goed aanpakt. ‘je ne voudrais donner que du bonheur’ zegt ze ook nog.

Op een gegeven moment oppert dokter Martins het idee dat Gertrude geopereerd kan worden aan haar ogen. Hij kent iemand die dat zou kunnen doen. De dominee is hier niet echt blij mee omdat hij bang is Gertrude te verliezen als ze weer kan zien. Toch gaat de operatie door en met succes. Gertrude kan weer zien. Maar op het moment dat ze weer kan zien en ze terugkeert naar het huis van de dominee ziet ze ook de trieste blik in de ogen van Amélie. De pijn.

Ze beseft dat wat ze heeft gedaan slecht was. Ze merkt nu dat de wereld verre van perfect is en anders is als hoe de dominee haar deze verteld heeft.

De gasten die zijn uitgenodigd merken dat Gertrude niet helemaal normaal doet maar iedereen wijt dat aan het feit dat ze weer kan zien. Gertrude wordt zo verscheurd vanbinnen dat ze een zelfmoord poging doet en zichzelf in ijskoud water gooit. Iemand ziet haar en brengt haar naar het huis van de dominee. Daar wordt ze erg ziek en voor ze sterft zegt ze tegen de dominee dat ze zich net als Jacques tot het katholicisme bekeert heeft en ze citeert de woorden van Sint Paul: ‘Pour moi, étant autrefois sans loi, je vivais, mais quand le commandement vint, le péché reprit vie et moi, je mourus’. Ze vertelt dat ze niet tegen de blik van Amélie kon en ook bekend ze dat ze na de operatie dacht dat ze de dominee voor zich had terwijl dat Jacques was. Er was zoveel aantrekkingskracht tussen hun geweest. Ze had beseft dat ze van hem hield maar ze kon niet met hem trouwen omdat hij naar het klooster was gegaan dankzij de dominee.

Thuisgekomen vraagt de dominee zijn vrouw voor hem het onze vader te bidden en dat doet ze.

Moraal: mensen willen hun gevoelens rechtvaardigen door middel van verkeerde instrumenten (dominee gebruikt het evangelie om zijn daden te verantwoorden)

Vergelijking met de film

In het boek worden de argumenten van de dominee verpakt in het evangelie. In de film komt veel meer naar voren dat hij eigenlijk een zware huichelaar is.

Het meisje dat in de film Jacques leuk vind komt in het boek niet voor.

In de film loopt Jacques weg (vertrekt hij om andere dingen te doen) als er een confrontatie met zijn vader geweest is. In het boek bekeert hij zich tot het katholicisme en gaat hij naar het klooster om zijn vader flink na te trappen (dominee is protestants)

In de film is er een hevige discussie tussen Amélie en Gertrude waarin Amélie haar de schuld geeft van alles; dat de dominee geen tijd meer heeft voor zijn gezin enz. In het boek maakt Amélie dit vooral duidelijk door blikken en synische opmerkingen.