Éducation européenne door Emile Ajar

1 Geschreven in: 1943

B – Inhoud
1 Samenvatting: Janek zit verscholen in zijn schuilplaats in het bos, onder de grond. Hij moet zich verstoppen voor de Duitsers. Zijn vader komt hem elke dag opzoeken, en onderzoekt of hij nog niet ziek is. (Zijn vader is dokter) Op een dag geeft vader een revolver aan Janek, en zegt dat de Duitsers mensen uit hun huizen halen en fusilleren, en dat hij dus niet meer kan komen. Als hij een paar dagen niet meer komt, moet hij maar bij de partizanen gaan, die vindt hij in het bos.

Vader komt niet meer, en dus gaat Janek op zoek naar de partizanen. Hij hoort nu bij hen. Daar ontmoet hij ook Zosia, zijn vriendin. Samen wonen ze nu in de schuilplaats onder de grond.

Janek houdt erg van muziek, en als hij een keer op opdracht in Wilno is hoort hij muziek, en hij gaat kijken. Deze wordt gespeeld door een mooie Poolse vrouw. Als hij later terugkomt om meer muziek te willen horen, blijkt er een Duitser te wonen. De Duitse man en Janek worden toch enigszins vrienden, en de Duitser, Augustin Schröder, speelt veel muziek voor hem. Schröder heeft een administratieve functie in het Duitse leger, tegen zijn zin in. Bij een opdracht waarbij een Duitse voorraad-vrachtauto moet worden overvallen moet Janek het sein geven of er minder dan 2 mensen achter in de auto zitten. In de auto zit Schröder. Janek twijfelt, maar geeft toch het sein. De auto wordt overvallen, en Janek schreeuwt nog dat er niet geschoten moet worden, maar het is te laat. Schröder wordt geraakt, en Janek blijft bij hem tot hij sterft.

In de winter wordt de sfeer in Wilno, het dorp waar hij vandaan komt en nog steeds vaak heen moet, steeds grimmiger. De Duitsers beloven een zak van 100 kilo aardappels aan iedereen die iemand verlinkt bij hen. Janek is het zat om steeds door de partizanen als kind behandeld te worden, hij is nu bijna 15 jaar. Hij sluit vriendschap met de Duitse soldaten die bij een van de vele wachtplaatsen aan de rivier wonen. Zij moeten zorgen dat het bos, en dus de partizanen, afgesloten ligt van de bewoonde wereld. Na een tijdje stopt Janek dynamiet tussen het hout wat hij als dekmantel gebruikt. Hij gaat buiten op de rivier schaatsen, en laat zijn hout, zoals gewoonlijk, in het huis van de Duitsers liggen. Hij is alleen op het ijs, samen met een andere jonge Duitse soldaat, die nog niet kan schaatsen. Janek schakelt de ontsteking aan, en het huis ontploft. De soldaat kijkt verbijsterd, als hij de revolver in Janek zijn hand ziet. Janek schiet hem neer. Hij doorzoekt het huis op voedsel en brengt het naar de partizanen, waar hij in huilen uitbarst. Dobranski is de enige die begrijpt waarom: hij heeft iemand neergeschoten die hem niks had gedaan.

2 Waar speelt het verhaal zich af: In Polen, grotendeels in het bos, bij Wilno. Het speelt zich ook in Wilno zelf af.

3 In wat voor omgeving speelt het verhaal zich af? A arm, door de oorlog, de partizanen hadden niks

B cultureel, een bepaalde groep partizanen, de studenten, lazen
voor uit hun boeken, soms zelfgeschreven, en draaiden muziek

4 In welk tijdperk speelt het zich af: tijdens de 2e Wereld Oorlog

5 Heeft het verhaal overeenkomsten met de geschiedenis: Ja, het zou zo echt gebeurd kunnen zijn.

6 Wie zijn de hoofdpersonen: Janek, lid van de partizanen, 14 jaar Zosia, zijn vriendin Dobranski, partizaan, vriend Schröder, Duitser, vriend Alle andere partizanen

7 Wat zijn de verhoudingen tussen de hoofdpersonen: zie hierboven, nummer 6

8 Vertel in enkele zinnen de belangrijkste gebeurtenissen: De vriendschap met Augustin Schröder, en zijn dood. De soloactie van Janek, de opblazing van de wachtpost en het doodschieten van de jonge Duitse soldaat.

9 Verklaar de titel: Janek bedoelt met Education européenne alles wat hij heeft geleerd in de oorlog, zijn partizanentijd. hoe hij moet overleven.

C Het literaire aspect
1 Wat is de samenstelling van het boek: hoofdstukken
2 Is het boek geschreven in de ikvorm: nee, het is een vertelling
3 Is het boek een autobiografie: nee, het vertelt over het leven van Janek
4 In welk genre hoort het boek: oorlogsliteratuur
5 Kan je een duidelijke literaire stroming onderscheiden in het boek: nee
6 Waar vind je de kenmerken van deze stroming: - 7 Wanneer leefde de schrijver: Hij werd geboren in 1914, en heeft dus tijdens de 2e Wereld Oorlog geleefd
8 Een ander bekend werk van deze auteur: Les Racines du Ciel
9 Had de schrijver een speciaal doel met het schrijven van dit boek: Hij wilde laten zien dat niet alle vijanden hetzelfde zijn. Schröder bijvoorbeeld, was tegen zijn zin in bij het Duitse leger, maar was toch een vijand, en tegelijk ook een vriend.

D Persoonlijke mening
1 Wat heeft je het meest getroffen: Dat Janek toch de Duitse soldaat doodschoot
2 Vond je de hoofdpersoon sympathiek of onsympathiek en waarom: Sympathiek, hij deed veel om in leven te blijven, en was een goede vriend, lijkt mij. 3 Wat is je mening over het boek, motiveer: Ik vond het een goed boek, en niet al te moeilijk om te lezen. Het verhaal is logisch opgebouwd, en is zeer realistisch.