Utopia door Thomas More

Auteur: Tomas More
Titel: Utopia
Plaats uitgave: Londen
Jaar uitgave: 1963 (het boek is een vertaling vanuit het Latijn, het originele boek werd in 1516 geschreven)

2. Motto: Noplacia was once my name, That is, a place where no one goes. Plato’s Republic now I claim
To match, or beat at its own game; For that was just a myth in prose, But what he wrote of, I became, Of men, wealth, laws a solid frame, A place where every wise man goes: Goplacia is now my name. Verklaring titel: het boek gaat over verbeteringen die in de maatschappij over genomen zouden moeten worden, dat is dus een toekomst droom van de schrijver of te wel zijn utopie. Daarnaast gaat het ook over een eiland dat Utopia heet.

3. Het verhaal bestaat uit twee delen: ‘boek 1’ en ‘boek 2’ Daarnaast staan er enkele brieven van de schrijver aan de uitgever, een uitgebreide introductie en het Utopiaans alfabet in het boek genoemd.

4. In het eerste deel ontmoeten Thomas More en Peter Gilles ene Raphael Nonsenso. Raphael is een filosoof en heeft ongeveer de hele wereld af gereisd. More, die gek is op verhalen over een andere cultuur, nodigt Raphael uit op zijn hotelkamer. Daar begint Raphael met het vertelen van enkele avonturen die hij heeft beleefd en over de ervaringen en wijsheden die hij van al die culturen heeft geleerd. Dan komt de discussie naar voren dat een wijsgeer en ervaren man als Raphael eigenlijk aan de zijde van een koning z’n adviezen zou moeten uitspreken. Hier gaat Raphael echter mee in gevecht met argumenten waar de anderen niet omheen kunnen: de wereld is nog niet klaar voor zijn wijsheid. Wat zou een koning die zijn rijk wil uitbreiden zeggen tegen een advies als: uw rijk is al bijna te groot om goed geregeerd te worden, zou u zich niet liever concentreren om het al veroverde gebied. Of een koning die z’n volk uitbuit en advies vraagt hoe z’n ‘onderdanen’ te sussen en als advies krijgt voor de verandering een koning voor het volk te zijn en niet voor zichzelf. Een herder voedt zijn schapen, hij voedt zich niet met zijn schapen. Zo gaan de voorbeelden van de tekortkomingen van de huidige maatschappij (die van 1500) nog even door, gevolgd door een aantal oplossingen van Raphael. De naam Utopia is dan al een aantal keer naar voren gebracht door Raphael en de twee andere heren zijn nieuwsgierig geworden naar het land van kennis en welvaart: hoe was het mogelijk een maatschappij te creëren waarbij iedereen functioneerde zoals van hem verlangt werd, iedereen zich hield aan de regels die ze samen hadden opgesteld, geen armoede, geen criminaliteit, iedereen behandeld werd als gelijken en iedereen leefde als koningen. Dan begint het tweede deel en beschrijft Raphael Utopia tot in detail, niet alleen wat locatie en vorm betreft, maar vooral wat de mensen en de regels betreft: Utopia is een perfect vormgegeven eiland in de Atlantische oceaan. Perfect geronde inhammen, ideaal als haven plaats, met beschermende kliffen en torens. De steden zijn exacte kopieën van elkaar, op Aircastle (de hoofdstad) na. Zij heeft in het centrum een prachtig gebouw met de wentelingen van schelp en een reusachtige hoogte. Het is het gebouw waar de vertegenwoordigers van iedere stad met elkaar bespreken wat er moet gebeuren. De vertegenwoordigers worden op democratische wijze gekozen en behouden de functie nooit langer dan een jaar. Iedereen heeft de plicht om tenminste twee jaar van z’n leven op een boerderij door te brengen en te leren hoe je eten moet verbouwen. Zodat, in tijden van nood, iedereen zijn eigen eten kan verbouwen. Voor de rest van zijn leven leert iedereen een vak en voert het zijne zes uur per dag uit, daarnaast is hij vrij om te doen wat hij wenst. Zo wordt ieder detail beschreven en toegelicht, maar dat is te veel om te vertellen. Als Raphael klaar is met vertellen blijkt dat More het met veel van die ‘geweldige’ regels niet eens is en sommige zelfs veracht, maar houd dit voor zich om een verdere discussie te vermijden.

5. Ik vind het een inspirerend boek, de ideeën van Raphael over de maatschappelijke problemen zetten je echt aan het denken en zijn eigenlijk zo simpel. Het is ook prachtig beschreven en uitgelegd, de taal is dan ook dat van een filosoof (Raphael en More) wat het soms trouwens ook moeilijk lezen maakt. Niet door de woorden zelf maar door de zinsopbouw, maar als je een beetje doorzet kom je er wel doorheen.

6. De gebeurtenissen zijn niet zo spectaculair, het enige dat er gebeurt is het vertellen van een verhaal. Als je van spanning of actie houd moet je het ook zeker niet kiezen, maar voor mensen met dromen, gedachten en ideeën is het echt een fantastisch boek. Het neemt je mee in een wereld van perfectie (zoals Thomas More die zag) en laat je nadenken over de wereld waarin je leeft. De taal is misschien niet voor iedereen begrijpelijk, het is filosofisch geschreven en het vergt wat indenkingsvermogen en verbeelding.

8. Thematiek: het thema fantasie gemengd met ideologie. Perspectief: het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief, alleen wisselt de het ik figuur af en toe van More naar Raphael en andersom. Verder is er gebruik gemaakt van dialogen en monologen. Structuur: het verhaal wordt verteld in logisch-chronologische volgorde. Het gesprek is steeds in de tegenwoordige tijd hoewel er ook vertelt wordt over wat Raphael heeft meegemaakt. Ruimte: de ruimte wordt uit gedrukt in sfeer en heel gedetailleerde concretisering, niet alleen de vormen en ruimte in delingen, maar juist ook de situaties, regels en levenswijze. Er is echt aan alles gedacht, van oorlogsstrategieën tot de kleding van de mensen.

9. Thomas More

Thomas is geboren op 7 februari 1478 in Londen. Hij studeerde Grieks en Latijn in Oxford, na afronding hiervan begon hij met het vertalen van Latijnse teksten. Hij ging terug naar Londen en studeerde rechten. Toen ging hij een aantal jaar het klooster in als monnik. Hij vond daar niet wat hij zocht en werd raadsman. Lange tijd gaf hij advies aan ‘King Henry 7th’ en ‘King Henry 8th’, dat was ook de tijd dat hij Utopia schreef. More handelde een aantal zaken goed af in naam van de koning en werd daarmee de belangrijkste raadsman van de koning. In 1529 werd More de eerste rechter, dat duurde echter niet lang want in 1532 diende hij zijn ontslag in. Officieel was ziekte daar de reden van, maar eigenlijk was het omdat hij ziek werd van het gedrag van de koning tegenover de kerk. Dit werd later bekent. Er werd aan More nog één keer gevraagd trouw te blijven aan de koning, dit weigerde More en hij werd schuldig bevonden aan verraad. Op 6 juli 1535 werd Sir Thomas More onthoofd, zijn laatste woorden waren:’The king’s good servant, but God’s first.’ In 1886 werd hij heilig verklaard door de katholieke kerk.