Zakelijke Gegevens

Schrijfster: Tracy Chevalier
Titel: Girl With A Pearl Earring
Verschenen in: 1999
Aantal blz.: 249
Uitgelezen op: 3 maart 2005
Leestijd: 5 uur

Verantwoording van keuze en verwachtingen

Mijn moeder had het over de schilderijen van Johannes Vermeer. Ze zei ook dat bij een van zijn schilderijen een boek was gemaakt: Girl with a pearl Earring. Het scheen dat de schrijfster om dat schilderij een heel verhaal had verzonnen. Dan moet je wel een groot inlevingsvermogen hebben! Daarom was ik wel benieuwd naar het boek. Ik ben naar de bibliotheek gegaan en heb het boek gehuurd. Het grappige is dat een engelse schrijfster dit boek heeft geschreven, terwijl het over de nederlandse cultuur gaat. Ik vond het schilderij erg mooi en vroeg me af of het boek ook zo mooi zou zijn. Erg veel verwachtingen had ik niet van het boek, ik was gewoon nieuwsgierig naar het verhaal wat de schrijfster bij dat schilderij zou hebben verzonnen.

Mijn beoordeling

Het is echt een ontzettend mooi boek. Ik kan echt helemaal meeleven met Griet (de hoofdpersoon). Alles is vanuit haar gedachten geschreven en dat wordt heel goed gedaan. Ze praat niet zoveel, maar als ze praat, is dat heel rustig. Het leuke is dat alle kleine dingetjes (zoals de was doen) heel uitgebreid worden beschreven. Zo zie je ook dat dat vroeger veel zwaarder was dan nu. Het boek is zeer realistisch geschreven, ik zag echt een typische middeleeuwse rijke familie voor me tijdens het lezen. Een groot huis, zes kinderen, een man en een vrouw, de moeder van de vrouw en de dienstbode. De spanningen tussen mensen worden ook heel goed beschreven. Bijvoorbeeld de relatie tussen Vermeer en Griet. Ze weten allebei dat ze iets doen wat Vermeer’s vrouw niet leuk zal vinden, maar toch doen ze het. Dit verhaal sprak me erg aan. Hoe zo’n meisje van mijn eigen leeftijd tegen alles aankijkt is erg bijzonder beschreven.

Een korte beschrijving

Het verhaal wordt vanuit de ik-persoon geschreven. Het is een personaal perspectief, je ziet alles vanuit Griet’s gedachten. Er komen natuurlijk wel conversaties voor tussen Griet en de andere personages, maar daarna gaat het al snel over in het beschrijven van de gebeurtenissen om haar heen. Het verhaal speelt zich af in Delft in de 17e eeuw. Griet is een zestienjarig, protestants meisje dat bij haar moeder, vader, zusje en broertje in huis woont. Ze leiden een makkelijk bestaan en haar vader zorgt voor het inkomen door tegeltjes te maken in een fabriek. Op een dag krijgt haar vader een ongeluk in de fabriek en wordt blind. Griet is de oudste van de kinderen en moet nu voor het inkomen gaan zorgen. Ze wordt dienstbode in de buurt Papenhoek, in Oude Langendijk, bij de familie Vermeer. Dit is een erg katholieke buurt en het is dan ook een grote overgang voor Griet. Ze voelt zich daarom ook erg ongemakkelijk als ze daar aankomt. Maar dan ziet ze Johannes Vermeer. Ze is erg in hem geïnteresseerd en ze vindt het heel interessant om naar zijn schilderijen te kijken. Doordat Griet zich zo kalm en scherpzinnig gedraagt, trekt ze ook de aandacht van Vermeer. Zij en de schilder verschillen heel erg in achtergrond, opvoeding en klasse maar ze hebben wel dezelfde kijk op de dingen. Ze moet iedere week naar de slager om vlees te halen. De slagersjongen Pieter wordt stapelverliefd op haar en vraagt haar uiteindelijk ten huwelijk. Hij heeft wel door dat er iets gaande is tussen Griet en Vermeer. Griet voelt zich altijd heel erg op haar gemak als ze bij Vermeer is en wil het liefst altijd bij hem in het atelier zijn. Ze mag ondertussen veel meer doen voor Vermeer dan de bedoeling was. Ze mag mengseltjes maken voor de verg en ze wordt zelfs geschilderd met de parel oorbel van zijn vrouw (Catharina). Als Catharina er achterkomt was zich allemaal afspeelt in het atelier, stuurt ze Griet weg met het bevel nooit meer terug te komen. Griet trouwt met de slagersjongen. Tien jaar later werkt ze met Pieter op de markt als vleesvrouw. Er is een nieuwe roddel; de schilder Vermeer is dood. Voor zijn dood had hij een een brief geschreven om de parels aan Griet te geven. Dus keerde Griet terug naar het huis om van een boze Catharina de pareloorbellen te krijgen. Griet is de hoofdpersoon van het verhaal. Ze is 16 jaar als het verhaal begint. Griet is een gevoelig meisje dat veel nadenkt en graag leeft ‘zoals het hoort’. Ze leest op zondag in haar gebedsboekje en zal nooit haar haren los dragen, altijd onder een kap want alleen hoeren laten hun haren los hangen. Ze heeft grote bewondering en interesse in het werk van Vermeer en de manier waarop zijn schilderijen tot stand komen. Ze heeft ook ook voor detail; één keer veranderd ze iets aan het decor in een schilderij zodat het een beter plaatje wordt. Vermeer is haar hier dankbaar voor. Ze doet vaak dingen om anderen tevreden te houden, wat wel eens problemen veroozaakt, maar uiteindelijk kiest ze toch voor zichzelf. Johannes Vermeer is een beroemde schilder. Hij heeft een vrouw en zes kinderen, maar dat worden er steeds meer. Hij is zachtaardig en zal niet snel boos worden. Hij werkt net zo lang aan schilderijen tot hij ze helemaal goed vindt, Vermeer is dus erg perfectionistisch. Pieter, de zoon van de slager, is verliefd op Griet. Zij vindt dit niet zo leuk want ze heeft gevoelens voor Vermeer. Ze blijft toch maar bij Pieter omdat haar ouders geen vlees kunnen betalen en Pieter erg gewild is bij andere meisjes. Nu kunnen haar vader en moeder ook vlees eten. Pieter is erg aardig, knap en charmant. Catharina is de vrouw van Johannes Vermeer. Ze is eigenlijk een verschrikkelijk verwende vrouw. Ze heeft zes kinderen gebaard en zelf vindt ze dat zij hier ook erg onder lijdt. Alles wat Griet doet is niet goed. Catharina commandeert veel en wordt erg snel boos. Tanneke is de andere dienstbode. Ze is erg recht door zee en heeft het gevoel dat Griet een beetje haar plek inpikt. Cornelia is één van de vijf kinderen van Johannes Vermeer. Ze heeft rood krullend haar en is erg gemeen. Ze probeert alles om het leven van Griet zuur te maken. Ze heeft bijvoorbeeld een keer een speld van haar moeder gestolen om daarna te zeggen dat Griet de speld had gestolen. De andere personages komen niet erg goed naar voren in het boek en daar zal ik dan ook geen toelichting bij geven. Deze personen zijn; de ouders van Griet, haar broer Frans, haar zusje Agnes, de moeder van Catharina, Maria Thins en de andere dochters en het zoontje van Vermeer. Het thema is een meisje dat ondanks dat haar leven voor een groot deel door anderen wordt bepaald toch voor zichzelf kiest. Een motief is de ster op het midden van het marktplein in Delft, waar Griet langs komt als ze boodschappen moet doen. Vroeger speelde ze daar met haar broer en zusje, nu is het voor haar een symboool voor het maken van keuzes. De ster heeft acht punten, die naar verschillende windstreken wijzen. Griet vraagt zich af wat er aan het eind van elk punt is. De ster is het centrum van haar wereld, die eigenlijk alleen uit Delft bestaat. Het taalgebruik is helder en makkelijk te volgens. Er wordt heel veel beschreven, zoals kleuren, de schilderijen van Vermeer en alles wat ze ziet. De beschrijvingen zijn uitgebreid maar niet moeilijk te volgen, omdat het duidelijk is geschreven. De gedachten en gevoelens van Griet zijn heel belangrijk en daar wordt ook veel bij stilgestaan. Er worden niet veel moeilijke woorden gebruikt. Het verband tussen de titel van het boek verwijst natuurlijk overduidelijk naar het schilderij van Griet die Vermeer heeft gemaakt. Ze wordt daar geschilderd met een pareloorbel. Vaandaar ook de naam van het schilderij, ‘Girl with a pearl earring’, waar het boek naar is vernoemd. De titel verwijst dus naar het hoofdpersonage in het boek en naar het schilderij wat van haar is gemaakt.

Verwerkingsopdracht

3. Schrijf een artikel voor een roddelblad. Ik was een dag te gast bij….

Ik was een dag te gast bij Griet. Je zal denken, nou leuk voor je, ik heb ook drie Grieten mijn dorp wonen. Nee, ik was niet zomaar bij een Griet te gast. Ik was te gast bij de Griet, het hoofdpersonage van het boek van Tracy Chevalier ‘Girl with a pearl Earring’ en hoofdrolspeelster van de gelijknamige film die volgende week in première gaat. Ga er inderdaad maar even bij zitten, want dit gebeurt je niet elke dag. Je kan ook niet zomaar even te gast bij Griet. Maanden geleden kwam ik erachter dat Griet deze week naar Haarlem zou komen en ik heb toen meteen haar personal assistent gebeld. Toen ik vroeg of ik misschien een Meet and Greet met Griet mocht hebben begon ze hard te lachen. Ze vond het blijkbaar zeer lachwekkend dat ik daar zo luchtig over sprak alsof dat even in tien minuten geregeld was. Dat ik er inderdaad zo over dacht hield ik maar even voor me, want de personal assistent van Griet moet je te vriend houden. Dus ik verontschuldig me en vraag of het misschien mogelijk is. Lange stilte, blijkbaar checkt ze de agenda. En ja hoor, van de twee weken dat Griet in Haarlem vertoeft heeft ze wel tijd een uurtje tijd voor me. Ik ben allang blij, bedank en hang op. Dus op de uitverkoren dag stap ik in mijn beste outfit uit mijn auto en loop het hotel in waar Griet verblijft. Beneden wordt ik al opgewacht door twee bewakers met schouders waar die van mij drie keer inpassen. Gefouilleerd en wel word word ik naar de derde verdieping gestuurd. Daar wacht haar personal assistent mij al op met de boodschap dat ze over mij gehoord heeft en als ik ook maar een vuil woord over Griet durf te schrijven zij mij persoonlijk de afgrond in zal werken. Gezellige boel daar dus. Ik loop naar binnen en daar zit Griet. Precies zoals ik me haar had voorgesteld, netjes en verlegen met ogen die je van top tot teen opnemen. Toch voel ik me meteen op mijn gemak en ga in de gemakkelijke stoel tegenover haar zitten. Ik wil mijn notitieboekje en pen uit mijn tas halen als Griet opeens vraagt: ‘Blieft u een koekje van eigen deeg?’. Ik kijk op en Griet schiet in de lach. ‘Sorry hoor,’ zegt ze, ‘maar iedereen die hierbinnen komt lopen verwacht echt een net en keurig meisje dat volgens het boekje leeft hier aan te treffen.’ Ik wil haar erop wijzen dat dat precies is wat ik ook aantref maar ze is me voor. ‘Ik weet dat dat ook is wat u hier aantreft, maar ik kan niet anders met haar (ze wijst naar de deur) als personal assistent. Ik kan geen stap verzetten of ze zit me op de hielen, ze wil echt dat ik me voordoe als het meisje met de parel oorbel die wordt beschreven in het boek. Maar mensen veranderen en ik dus ook. Het meisje met de parel oorbel was ik vroeger, toen Johannes nog leefde. Hij is dood en daarmee is die tijd ook afgesloten. Natuurlijk denk ik er nog veel aan maar ik ben niet meer zoals toen. Alhoewel ik er natuurlijk wel een mooi aandenken aan heb overgehouden.’ Dan zie ik opeens de parel oorbellen in haar oren zitten. Mooi en glansend, perfect onderhouden en precies de parel oorbellen als op het schilderij. ‘Maar goed, ik zal me aan de regels houden,’ vervolgd Griet met een cynische toon in haar stem, ‘kom maar op met die vragen en ik zal ze beantwoorden volgens het boekje.’ Nou, ik had veel verwacht van dit interview, maar een rebelse Griet aantreffen was wel een van de laatste dingen. Veel plezier ermee!