Frankenstein or The modern Prometheus door Mary Shelley

1: basisgegevens

1.A: titelbeschrijving
Frankenstein, Mary Shelley’s
Auteur: Mary Wollstonecraft Shelley
Jaar van uitgave: herdruk, 1980
Plaats van uitgave: Amsterdam
Uitgeverij: Loeb/Baert
Vertaling: uit het Engels door Else Hoog
Nawoord: door James Rieger
Druk: Haasbeek, Alphen a.d. Rijn
Bindwerk: Spiegelenberg, Zoetermeer
Eerder verschenen: bij uitgeverij Bruna, Utrecht
1.B: aantal bladzijden
Het boek telt om en bij de 220 bladzijden

2: analyse

2.A: welk soort roman
thriller/horrorverhaal/SF/protestroman/sociaal-psychologisch drama
Betere verwoording is: gothic novel

2.B: samenvatting
De roman vertelt het verhaal van een jonge wetenschapper die met stukken van lijken een menselijk wezen bouwt. Het is een monsterlijk gedrocht, levend, maar zonder ziel. Het monster wordt beheerst door dierlijke driften en voelt een lichamelijke behoefte aan liefde en tederheid, maar elk mens neemt de benen bij het aanschouwen ven zijn horribel figuur. Om zich te wreken op de o zo gehate wereld pleegt het ding verschillende moorden in de familie en vriendenkring van z’n creator. Daarna trekt het zich terug in de Noordelijke IJswoestijnen. Daar houd het drama evenwel niet op, maar de rollen keren zich wel. De jonge wetenschapper volgt zijn creatie met de bedoeling het voor eens en voor altijd op te ruimen, maar vindt er zelf de dood.
2.C: thema
Door het boek te lezen openen er voor de lezer een hele reeks vragen, vragen die zowel ethisch als religieus kunnen zijn, of nog anders. Het gaat over het zelf in handen nemen van de natuur en het menselijk lichaam. Het gaat over zelf beslissen over leven en dood, het god zijn. Een verhaal dat reeds 182 jaar geleden met de wereld gedeeld werd, toen nog fictie, nu brandend actueel.
2.D:personages
Twee personen zijn van belang: de jonge Frankenstein als creator en z’n monster als boze creatie. Het wezen bestaat uit lijken, is lelijk en de kaft van het boek laat ons vermoedden dat het lang haar heeft. Het kent dierlijke driften tegenover behoefte aan liefde en tederheid. Een ongelukkig verloop van omstandigheden vulde zijn onbestaande ziel met haat en wraak. Het kent een moeizame relatie met z’n schepper, net zoals wij met wat we God noemen. Frankenstein is normaal gebouwd, kortharig en knap. Deze naïeve dromer legt heel wat inventiviteit aan de dag.
2.E: vormkenmerken
Over het algemeen kunnen we spreken van een belevend ik vertelstandpunt over een vertelde tijd van enkele jaren, chronologisch naar voor gebracht. De taalstijl is uitgesproken literair, onaangepast aan de hedendaagse normen, toch vol leven en historisch gericht.

3: persoonlijk oordeel

3.A: inhoud
Het thema opent een waaier van ethische kwesties. Het boek zet je aan tot een zekere vorm van filosofie. Dit is heel erg interessant, als je daar in geïnteresseerd bent. Gelukkig is dit bij mij dus wel het geval. Voor de verdere beoordeling naar inhoud verwijs ik graag naar 2.C en 2.E.
3.B: vorm
Vertelstandpunt en flat characters zijn eigen aan dergelijke en oude verhalen, in zekere zin valt dit wel te appreciëren, maar het vergt een zekere inspanning. De typische zwart-witte voorstelling ontneemt mij echter niet van een grote sympathie voor het beest en medeleven voor beide hoofdpersonages. De 24 hoofdstukken, voorwoord, nawoord en brieven niet meegerekend zijn een opeenvolging van originele, maar weinig ingenieuze feiten. Alles dient wederom in een tijdsgeest van toen bekeken te worden. Een open einde leek mij het beste, maar serieus frustrerend een ongeschikt voor een erg gevoelige lezer.
3.C: context
Bestaan er dan nog boeken van Shelley?
Films zijn er in elk geval genoeg, zo veel zelfs dat geen enkele nog vergelijkbaar is met elkaar of het oorspronkelijk verhaal, laat staan het boek.
3.D: conclusie
Cijfer op tien: ergens tussen -1OO OOO OOO OOO en nog eens zo veel boven nul. Aan te raden aan degene die het lezen wil, net zoals dit het geval is bij zo ieder boek.