Thematiek, motieven:
Het thema van dit boek is een meisje die haar achtergrond ontdekt en ervaart hoe het is om vrouw te zijn in de joodse cultuur, en de geschiedenis van het communisme en de Spaanse Burgeroorlog.
In dit boek zijn veel motieven. O.a. de deurharp, het schilderij met de paarden, het communisme en Spanje, de zwarte vogel uit het verhaal van Jakob Daw die op zoek is naar de muziek van de wereld, en het verhaal over het grijze paard en de witte en zwarte paarden, de grijze vogel van Guernica en de zandkastelen die Davita bouwt op het strand in Sea Gates. Ook Baba Yaga, een heks uit een verhaal van Davita’s moeder die kinderen wil grijpen, is een motief. Baba Yaga staat voor angst, het zwarte vogeltje voor hoop. Tante Sarah is ook een soort motief en staat voor liefde. Het schilderij met de paarden hoort bij Davita’s vader en de deurharp bij Davita.
Structuur:
Het boek is chronologisch geschreven, maar maakt vaak tijdsprongen van soms wel een paar maand. Het boek is in de ikvorm geschreven. Davita is deze ik-persoon. Het boek is verdeeld in verschillende boeken, namelijk boek 1, boek 2 en boek 3. Deze boeken zijn weer onderverdeeld in zeven hoofdstukken.
Personages:
Davita:
Zij is de hoofdpersoon van dit boek. Davita ontwikkelt zich tot een intelligent jong meisje. Door haar achtergrond en de idealen van haar ouders heeft ze veel te verwerken t.o.v. andere kinderen van haar leeftijd. Deze verwerking doet ze d.m.v. haar fantasie.
Het proces van volwassenwording houdt bij Davita in dat ze zich steeds meer voor het joodse geloof gaat interesseren. Eerst is die belangstelling nog intuïtief, wanneer ze voelt dat bidden haar zorgen verlicht, of wanneer ze bij hun joodse buren in aanraking komt met hun manier van leven. Daarna, als Davita op een joodse school zit, gaat ze veel bewuster op zoek naar haar wortels door het bestuderen van de joodse geschriften. Een figuur die haar in het bijzonder aanspreekt is de geleerde Akiva (- ---+/- 50 tot 132 n. Chr.), die streed voor gerechtigheid voor arme mensen.
Michael en Channah Chandal:
Zij zijn de ouders van Davita. Beiden zijn door een gebeurtenis in hun leven overgestapt op het communisme en zijn zeer fanatiek. Bij de bijeenkomsten die ze daarvoor altijd houden wordt hun mening zeker geteld. Toch beletten ze Davita niet in haar speurtocht naar haar wortels, het joodse geloof.
Ze komen niet echt over als ouders die veel bezig zijn met hun kind. Michael is vaak weg voor zijn werk. Channah toont zich niet echt een moederfiguur. Ze wordt dit pas als ze trouwt met Ezra Dinn. Als ze met deze man trouwt heeft ze het communisme afgelegd.
Tante Sarah:
Zij is de zus van Davita’s echte vader. Ze is een oprecht christin en probeert dit ook aan Davita mee te geven. Tante Sarah is een verpleegster en werkte zo eerst als zendelinge in Ethiopië. De eerste keer dat ze in het boek voorkomt is als Channah na de geboorte en sterfte van hun zoontje een infectie krijgt en ernstig ziek wordt. Zij wordt dan verzorgd door tante Sarah.
Als dan de Spaanse Burgeroorlog uitbreekt gaat ze daar naar het front om de zwaargewonden te verzorgen. Maar telkens als er iets is bij Davita thuis dan staat ze voor hen klaar. Als Michael ziek is verzorgt ze hem, toen Davita ingestort was na de dood van haar vader en het vertrek van Jakob verzorgde ze haar in haar boerderij. Nadat Channah ook was ingestort werd deze ook door tante Sarah verzorgt.
Jakob Daw:
Hij is een schoolvriend van Davita’s moeder uit de tijd dat ze samen studeerden in Wenen. Hij heeft veel last van zijn gezondheid. Dit komt doordat hij toen hij soldaat was tijdens de eerste wereldoorlog veel gas heeft binnengekregen.
Jakob schrijft veel verhalen met een diepere achtergrond. Hij geeft Davita zijn liefde voor verhalen mee. Ook bij Jakob was het joodse geloof bekend maar ook hij deed er niet meer aan. Hij was in het begin een communist maar nadat hij de gruwelen van de Spaanse burgeroorlog heeft gezien gelooft hij er niet meer in. Hij mag echter niet in Amerika blijven wonen en dus moet hij weer per schip naar Europa. Daar sterft hij enkele maanden later vanwege zijn slechte gezondheid.
Ezra Dinn:
Hij is weduwnaar en een orthodoxe jood. Ezra is een neef van Channah. In het begin van het boek leer je hem kennen als een lange statige hoffelijke man. Hij is tegen het communisme. Als er bij Davita thuis problemen zijn omtrent een woning en later over een verblijfsvergunning voor Jakob helpt hij hen. Later trouwt hij met Davita’s moeder.
David Dinn:
Hij is de zoon van Ezra Dinn. Hij wordt later Davita’s stiefbroer. David kan heel goed leren. Hij heeft zijn moeder verloren en heeft hier erg veel verdriet over. Davita kijkt heel erg tegen hem op. Ze kunnen goed met elkaar opschieten en praten veel samen. Samen delen ze dan ook het verdriet dat ze allebei een ouder hebben verloren.
Tijd en plaats:
‘Davita’s harp’ begint in het Amerika van de jaren dertig. Europa heeft de eerste wereldoorlog al een tijdje achter de rug.
In Amerika is door verschillende omstandigheden de beurs ingestort. Veel mensen zijn hierdoor hun baan kwijtgeraakt en er heerst in veel gezinnen een zekere armoede. In het verleden was al gebleken dat dit vaak een goed klimaat is om het communisme in een land aan te laten wakkeren. Dit was ook het geval in Amerika. Het communisme steekt hier ook de kop op. Er zijn mensen die het communisme gaan aanhangen, maar er zijn ook velen die er niets van moeten hebben. Zelfs de regering laat mensen die in Amerika om asiel vragen liever terugkeren naar het woelige en gevaarlijke Europa als er sprake is van ook maar enige verbintenis met het communisme. Het politieke en sociale klimaat is intoleranter geworden.
Op de achtergrond van ‘Davita’s harp’ leven de gebeurtenissen in en om de Spaanse Burgeroorlog, en het communisme.
Het boek speelt zich voornamelijk af in New York, maar ook in het zeeplaatsje Sea Gate.
Over Chaim Potok
De schrijver Chaim Potok, (eigenlijk heet hij Herman Harold Potok) is geboren op 17 februari 1929 in New York. Hij groeide op in de Bronx in New York. Hij was de oudste zoon in het gezin Potok. Zijn ouders waren orthodox-joodse immigranten uit Polen. Hij werd dan ook opgevoed in orthodoxe traditie.
In 1950 behaalde Potok op de Yeshiva Universiteit de graad Engels. Hierna studeerde Chaim in 1954 af aan het JTS in New York in de Hebreeuwse literatuur.
In de periode van 1955 tot 1957 heeft Potok gediend als legerrabijn in de landen Korea en Japan tijdens de Koreaanse oorlog.
Daarna heeft hij de opleiding tot “conservatieve”rabijn gevolgd. Dit laatste is vergelijkbaar met liberaal-joods. In 1965 promoveerde hij.
Chaim Potok was leraar aan verschillende scholen zoals de Universiteit van Pennsylvania, Bryn Mawr College en de Johns Hopkins Universiteit.
Potok was ook Rabbi en daarnaast een joods wetenschapper van hoog aanzien. En was hij jarenlang hoofdredactuer van The Jewih Publication Society.
Hij las veel boeken, de engelse schrijvers Evelien Waugh, James Joyce en Ernest Hemingway waren zijn grote voorbeelden. Zij hadden een onvergetelijke indruk op hem achtergelaten. Zijn leraren op zijn joodse school waren niet er niet zo blij mee dat Chaim in plaats van de Talmoed te bestuderen literaire boeken aan het lezen was.
Als resultaat daarvan illustreren de boeken van Potok vaak de conflicten tussen de spirituele en seculiere werelden.
Potok ziet zichzelf als een schrijver. In een interview met de Philadelphia Inquirer in 2002 zegt hij: “Ik wist dat ik schrijver zou worden, dat ik zou schrijven van binnenuit de traditie. En dat betekende dat ik de traditie van binnen naar buiten moest kennen. En dat ik de traditie moest kennen zonder dat ik erdoor verblind werd.”
Hij heeft in zijn leven dan ook meerdere boeken geschreven. Zijn eerste boek, The Chosen, werd gepubliceerd in 1967 en was Potok’s meest bekende roman. Het kreeg de Edward Lewis Wallant Award. Het vervolg hiervan, the Promise, werd gepubliceerd in 1969 en won the Atheneam Prize. Zijn volgende romans, My name is Asher Lev (1972) en In the Beginning (1975) spelen zich in hetzelfde milieu af.
Na 5 romans, schreef Potok zijn eerste non-fictie boek, Wanderings: Chaim Potok’s Story of the Jews. Dit boek volgt de joodse historie terug naar de familie van Abraham, 4 000 jaar geleden.
Potok heeft ook de violist Isaac Stern geassisteerd bij het schrijven van diens autobiografie, My first Seventy-nine Years. Verder schreef hij nog The book of lights (1981), Davita’s Harp (1985), The gift of Asher Lev (1990), The troop teacher (1992), The canal (1993) en de golom’s hand (1995)
Zijn familie was het er niet mee eens dat hij wou gaan schrijven. Zodoende hebben ze hem er ook niet toe aangemoedigd.
In 2000 werd er kanker bij de schrijver geconstateerd. Hij stierf op 23 juli 2002 in zijn huis in de voorstad Merion in Pennsylvania. Hij liet zijn vrouw Adena Sarah van 44 jaar achter, samen met dochters Rena en Naama en zoon Akiva.
Literatuur in de VS en Nederland.
Het boek is in 1985 uitgekomen in de Verenigde Staten. Zijn boeken waren echter in Nederland veel bekender. Ze werden populair onder lezers van allerlei geloven.
Meningen over de werken van Chaim Potok:
Sommigen prezen Potok’s romans omdat ze op deze manier een goed overzicht kregen op de joodse cultuur. Velen krijgen een onvergetelijke kennismaking met de wereld met het chassidisme.
Wat veel lezers diep geraakt heeft, is de sfeer van geborgenheid, de warmte van de chassidische gemeenschap, de gezellige sjabbatmaaltijden, de vurige discussies over talmoedpassages.
Wat ook op prijs wordt gesteld in bijvoorbeeld Davita’s Harp is, dat Potok in zijn boek ruimere aandacht heeft voor de ideeën en levenswijze van niet-orthodoxe Amerikaanse joden. Bij Davita’s Harp kun je dit heel goed merken. Ze gaan niet naar de synagoge en branden bijvoorbeeld ook geen kaarsen e.d. Ze hebben een heel andere manier van leven dan de joodse mensen die onder hen wonen.
Nog een waardering is dat Chaim Potok zijn boeken heel realistisch heeft geschreven.
Als je daarnaast ook nog de boeiende geschiedenis van het joodse volk neerzet die Potok in zijn boeken weergeeft weet hij heel terecht een breder publiek te interesseren voor de leefwijze en het culturele erfgoed van zijn volk.
Ook actuele en meer algemene problemen krijgen een plaats in het werk van Potok. In Davita’s harp is er veel aandacht voor het probleem over het communisme rond de Spaanse Burgerloorlog en aanwakkerende communisme in Amerika door de slechte economische situatie. Rond de tijd dat dit boek werd uitgegeven was er sprake van de Koude Oorlog. Bovendien is het communisme wel vaker in Amerika onderwerp van gesprek.
De literaire kritiek daarentegen vond Potok’s werk te simplistisch. Ondanks dat prezen ze Potok wel om zijn rijkgeschakeerde beschrijvingen van de joodse wereld.
Ook vonden ze dat het in Potok’s boeken er vaak sprake van is dat de hoofdpersonen in de romans vrijwel zonder uitzondering briljante leerlingen zijn. Het wordt op den duur eentonig om slechts te lezen over de jeugd van veelbelovende joden. Ze zijn jong, joods en Amerikaans; toch kunnen het niet allemaal ‘winners’ zijn.
Ik vind het moeilijk om dit te vergelijken met Nederlands literatuur, omdat het nog maar 1 boek is wat je gelezen hebt kun je minder zeggen, en ik zag ook niet veel verschillen tussen Nederlandse literatuur en dit boek.
Waardering:
Ik vond het onderwerp wel interessant, je leert er zo heel veel over, omdat het uit de ogen van een jong meisje wordt geschreven, dan wordt het makkelijk uitgelegd, ook moeilijke woorden die Davita aan haar moeder vraagt om uit te leggen, snap je dan beter. Zo leer je dus eigenlijk een heleboel over de geschiedenis van het communisme en de Spaanse burgeroorlog. Ook over het jodendom leer je meer. Ik vond het met geschiedenis nooit leuk om het over het communisme te hebben, maar door dit boek is het op makkelijke manier uitgelegd en vond ik het niet erg om het erover te hebben. Ik denk dat het boek goed, maar kort, beschrijft hoe het communisme en de Spaanse burgeroorlog in elkaar zitten, ook de gebruiken van de joden leer je. Het werd wel oppervlakkig behandeld, omdat het uit de ogen van een jong meisje werd beschreven, maar toch had het wel wat diepgang, doordat Davita doorvraagt als ze iets niet snapt.
Ik denk dat het belangrijkste in het boek is hoe Davita zich ontwikkeld, d.m.v. de omgeving. Er komt veel in voor wat langs elkaar heenloopt, maar toch is het nog heel goed te begrijpen. Ik vond het boek wel leuk om te lezen, maar niet echt dat het zo bijzonder spannend ofzo was, het was een beetje normaal. Het is allemaal wel heel geloofwaardig, dit komt vooral omdat de geschiedenis vooral in het boek voorkomt, en het joodse geloof. Toen Davita’s vader overleed vond ik het wel raar dat ze zich zo groot probeerden te houden. De afloop vond ik mooi, doordat Channah en Ezra trouwden kreeg je weer een huiselijke sfeer.
Waardering:
Ik vond het onderwerp wel interessant, je leert er zo heel veel over, omdat het uit de ogen van een jong meisje wordt geschreven, dan wordt het makkelijk uitgelegd, ook moeilijke woorden die Davita aan haar moeder vraagt om uit te leggen, snap je dan beter. Zo leer je dus eigenlijk een heleboel over de geschiedenis van het communisme en de Spaanse burgeroorlog. Ook over het jodendom leer je meer. Ik vond het met geschiedenis nooit leuk om het over het communisme te hebben, maar door dit boek is het op makkelijke manier uitgelegd en vond ik het niet erg om het erover te hebben. Ik denk dat het boek goed, maar kort, beschrijft hoe het communisme en de Spaanse burgeroorlog in elkaar zitten, ook de gebruiken van de joden leer je. Het werd wel oppervlakkig behandeld, omdat het uit de ogen van een jong meisje werd beschreven, maar toch had het wel wat diepgang, doordat Davita doorvraagt als ze iets niet snapt.
Ik denk dat het belangrijkste in het boek is hoe Davita zich ontwikkeld, d.m.v. de omgeving. Er komt veel in voor wat langs elkaar heenloopt, maar toch is het nog heel goed te begrijpen. Ik vond het boek wel leuk om te lezen, maar niet echt dat het zo bijzonder spannend ofzo was, het was een beetje normaal. Het is allemaal wel heel geloofwaardig, dit komt vooral omdat de geschiedenis vooral in het boek voorkomt, en het joodse geloof. Toen Davita’s vader overleed vond ik het wel raar dat ze zich zo groot probeerden te houden. De afloop vond ik mooi, doordat Channah en Ezra trouwden kreeg je weer een huiselijke sfeer.
De personen kwamen wel levensecht over, ik kon me we een beetje verplaatsen in Davita, maar niet helemaal, omdat ze veel jonger is. Ik herkende mij niet in Davita, maar ik heb ook een heel ander leven, ik vond haar zelfs wel eens zielig, omdat ze al vrij jong redelijk zelfstandig moet zijn.
Ik vond het verhaal wel makkelijk om te lezen, dit komt omdat het uit de ogen van Davita is geschreven en zij nog jong is. Ik vond de verhalen van Jacob Daw vaag, en begreep er niets van, dat vond ik ook niet erg leuk om te lezen.
Het taalgebruik was dus makkelijk, en als er moeilijke woorden gebruikt werden vroeg Davita om uitleg, hierdoor werd het dus wel weer makkelijk. Er kwamen wel dialogen voor, die werden heel natuurlijk weergegeven.
Ik vond het een mooi boek om te lezen, en niet moeilijk geschreven. Maar ik zou niet meer boeken van Chaim Potok gaan lezen.
REACTIES
1 seconde geleden