Die Leiden des jungen Werthers door Johann Wolfgang von Goethe

Titel: Die Leiden des jungen Werthers
Auteur: Johann Wolfgang von Goethe
Aantal bladzijdes: 95
Soort boek: fictie, realistisch
Genre: briefroman, liefdesroman

Samenvatting

Werther, een jongeman van goede stand, gaat een tijdje in een plaats vlakbij Wahlheim wonen. Via brieven blijft hij contact houden met zijn vriend Wilhelm. In die brieven vertelt hij wat hij allemaal meemaakt.
Werther heeft het van het begin al erg naar zijn zin, maar als hij Charlotte ontmoet is het helemaal raak. Werther wordt tot over zijn oren verliefd op Lotte, zoals ze genoemd wordt. Zij is echter verloofd met een ander, een zekere Albert die een tijd op reis is, maar dit weerhoudt Werther er niet van om Lotte steeds op te zoeken.
Werther en Lotte krijgen een steeds hechtere vriendschap, maar dan komt Albert terug van zijn reis. Werther begint dan pas goed te beseffen dat Lotte verliefd is op een ander en dat hij haar niet kan krijgen. Hij gaat daarom weg, hij gaat naar een andere stad waar hij werk aangeboden heeft gekregen. Daar krijgt hij het echter al snel aan de stok met zijn baas en met de plaatselijke adel. De enige met wie hij het daar echt goed kan vinden is de graaf en hoewel deze erg machtig is, kan hij niet voorkomen dat Werther met de nek wordt aangekeken en bespot wordt.
Werther neemt daarom ontslag en vertrekt, eerst gaat hij naar zijn geboortestad maar daarna keert hij toch weer terug naar Wahlheim, naar Lotte. Die is inmiddels getrouwd met Albert.
Desondanks gaat Werther nog steeds vrijwel elke dag op bezoek bij Lotte. Werther wordt ook steeds lastiger om mee om te gaan, hij zwelgt in zijn verdriet om Lotte. De vriendschap die Werther met Albert had opgebouwd verandert op deze manier in een koele verstandhouding tussen beiden. Ook Lotte begint er onderhand genoeg van te krijgen, ondanks het feit dat ze nog steeds van hem houdt e vraagt Werther of hij niet meer zo vaak langs wil komen. Ze vraagt hem om meer maat te houden, maar dit is in strijd met Werthers karakter, die ongeremde hartstocht is juist wat hem maakt tot wie hij is.
Uiteindelijk kan Werther het allemaal niet meer aan en besluit hij zelfmoord te plegen. Hij schrijft aan zijn schrijftafel een laatste brief aan Lotte en schiet zichzelf daarna neer. Het duurt dan nog een tijdje voor hij echt doodgaat.

Het hoogtepunt in het verhaal is natuurlijk het einde, wanneer Werther daadwerkelijk zelfmoord pleegt. Hij heeft er dan al vaak over gesproken, geschreven en nagedacht.
Het thema van dit boek is onmogelijke liefde.

Die Personen

De hoofdpersoon is Werther, een jongeman uit een redelijk welvarend milieu. Hij is echter niet van adel. Hij brengt zijn tijd rond Wahlheim aanvankelijk door met tekenen, zijn talent.
Wanneer hij Lotte leert kennen besteed hij bijna alleen nog maar aandacht aan haar. Werther is een erg hartstochtelijk persoon, hij raakt snel geëmotioneerd.
Lotte, of eigenlijk Charlotte komt ook uit een welvarend milieu. Ze is een meelevende, lieve vrouw.
Albert is een sympathieke man, hij accepteert het aanvankelijk dat zijn verloofde veel omgaat met een andere man. Uiteindelijk, als Werther somberder en lastiger wordt, verandert zijn houding wel. Hij wordt afstandelijker, ook naar Lotte toe.

Die Zeit

Het verhaal begint in 1771 en eindigt in 1772. Het wordt ook in precieze chronologische volgorde verteld, elke brief is gedateerd en die worden in goede volgorde in het boek gezet. Voor het thema van het verhaal is de tijd waarin het zich afspeelt niet belangrijk, onmogelijke liefdes zijn tijdloos. Maar er komen natuurlijk wel tijdgebonden elementen in het verhaal voor, zoals de positie van de adel en de kleding die wordt beschreven. Je kunt dus wel merken dat het verhaal zich in een ver verleden afspeelt.

Der Raum

De plaatsen waar het verhaal zich afspeelt worden niet precies aangeduid. Wahlheim is de enige plaats die volledig genoemd wordt, maar dit is een verzonnen plaatsnaam. De rest wordt met sterretjes aangeduid.
De omgeving wordt soms wel uitvoerig beschreven, Werther tekent in het begin namelijk landschappen en beschrijft vervolgens de schoonheid ervan in zijn brieven.
De ruimte is voor het verhaal niet zo heel belangrijk, in principe had het ook ergens anders kunnen plaatsvinden.

Die Erzählperspektive

Die Leiden des jungen Werthers is een briefroman, de brieven van Werther vormen het verhaal. Het verhaal wordt dus vanuit het perspectief van Werther verteld.
Aan het einde komt er wel even een andere verteller, de uitgever richt zich dan tot de lezer om de rest van het verhaal te vertellen. Hij vertelt dat er niet genoeg brieven zijn nagelaten om de rest goed te kunnen vertellen. Zijn vertellingen worden wel aangevuld met enkele brieven en notities van Werther.

Der Stil

Zoals gezegd heeft het boek de vorm van een briefroman. Het verhaal is dus in briefstijl geschreven, niet zakelijk maar juist erg persoonlijk.
Het taalgebruik vond ik desondanks wel moeilijk. Het boek was erg beschrijvend en daarbij werden vaak moeilijke woorden gebruikt. Doordat het boek zo lang geleden is geschreven was het taalgebruik vaak ook ouderwets, dit maakte het ook lastiger om te lezen.

Sekundärbetrachtungen

Johann Wolfgang von Goethe werd in 1749 in Frankfurt am Main geboren. Hij kwam uit een welgesteld gezin en genoot een goede opleiding. Goethe begon al op jonge leeftijd met schrijven, met name gedichten.
Op zijn zeventiende ging hij rechten studeren in Leipzig, waar hij ook leerde tekenen. Dit werd een grote hobby van hem. Na drie jaar werd Goethe ernstig ziek en kon hij pas na anderhalf jaar zijn studie voortzetten in Straatsbrug. Hier maakte hij snel zijn studie rechten af, hij interesseerde zich er namelijk niet echt voor (hij had liever oudheidkunde gestudeerd, maar zijn vader wilde dat hij rechten zou studeren). Na zijn titel te hebben behaald, verdiepte Goethe zich in de literatuur.
In 1771, toen hij 22 was, werd hij advocaat bij de rechtbank in Frankfurt. Hij bleef zich ondertussen wel bezighouden met zijn passie: literatuur. Intussen is hij verliefd geworden op
Charlotte Buff, de verloofde van een goede vriend van hem. Met deze onmogelijke liefde als inspiratiebron schrijft Goethe in slechts vier weken Die Leiden des jungen Werthers, hierin combineert hij zijn liefdesverdriet met een zelfmoord waarvan hij gehoord had. Het boek wordt anoniem gepubliceerd, maar Goethes naam wordt al snel bekend. De verschijning van het boek heeft veel impact gehad. Het boek had veel succes, maar dit werd overschaduwd door de vele zelfmoorden die erop volgden.
Met Die Leiden des jungen Werthers begon hoe dan ook een bloeiende literaire carrière voor Goethe. Een aantal voorbeelden van succesvolle boeken van zijn hand zijn Faust, Götz von Berlichingen en Iphigenie auf Tauris.