Der Besuch der alten Dame door Friedrich Dürrenmatt

1. Algemene vragen
De titel van het boek is Der Besuch der alten Dame. Het is geschreven door Friedrich Durrenmat. Het boek is geschreven in 1956 en het is verschenen bij uitgeverij Neufassung. Ik heb de vijfde druk gelezen.

2. Vragen over de inhoud
Het is niet goed af te leiden in welke tijd het verhaal zich afspeelt. De plaats waar het verhaal zich afspeelt is Gullen, een klein dorpje in Duitsland. Der alten Dame, Klari Zachanassian is erg rijk. Zij komt uit de hogere klassen. Het dorpje zelf is heel erg arm. Er leven hele arme mensen. De hoofdpersonen zijn Claire Zachanassian en Alfred Ill. Alfred en Klari (de vroegere naam van Claire) hadden vroeger een relatie gehad, en Claire was per ongeluk zwanger geworden van hem. Alfred kwam daar niet voor uit, en Claire wil nu gerechtigheid. Ze wil dat Ill vermoord wordt. Verdere personages uit het boek zijn: Der Erste, der Zweite, Der Dritte en Der Vierte. Dit zijn burgers uit het dorpje Gullen. Zij lopen over straat en bespreken wat er gebeurt in het dorpje. Dan heb je nog Toby, Roby, Koby en Loby. Dit zijn de helpers van Claire Zachanassian. Andere belangrijke personen zijn de burgermeester en de leraar. Ik vind het moeilijk om een goede mening te vormen over de hoofdpersonen. Claire vind ik niet geweldig, want ze wil Ill vermoorden. Ze blijft net zolang in Gullen tot hij vermoord is. Dan geeft ze wel een miljard, wat weer erg gul is. Ik vind dat ze een beetje te erg laat merken dat ze rijk is en daardoor veel macht heeft. Alfred Ill vind ik ook niet erg aardig. Hij heeft Claire vroeger zwanger gemaakt en heeft toen 2 getuigen omgekocht. Hij is vader geworden, en had klaar moeten staan voor Claire en zijn kind. Hij geeft wel toe dat hij fout is geweest en stribbelt niet tegen als hij vermoord gaat worden. Ik vind het goed dat hij zijn fout toegeeft, maar het is wel erg zwak dat hij zich zo makkelijk laat vermoorden.

Samenvatting
Het verhaal speelt zich af in Gullen. Gullen is een klein stadje in Duitsland. Vroeger was Gullen een rijk en mooi stadje. Goethe had in het Goldenen Apostel overnacht. Tegenwoordig is het een arm en vervallen stadje geworden. De burgers zijn arm. Er woonde vroeger een mevrouw in Gullen: Klari Wachser. Zij is erg rijk geworden in de olie-industrie waardoor ze nu een miljardair is. Ze komt het kleine stadje opzoeken. De bewoners hopen dat ze geld wil schenken aan Gullen waardoor het stadje weer opgebouwd kan worden. Alfred Ill, ook een inwoner van Gullen, had een relatie met Klari, die tegenwoordig Claire heet. De inwoners van Gullen hopen dat hij ervoor kon zorgen dat Klari geld zou schenken aan de stad. Claire heeft de stad vroeger verlaten omdat ze zwanger was. Ze werd gezien als een hoer. Er is een rechtzaak gevoerd. Ze was zwanger gemaakt door Alfred Ill. Alfred wist dit, en wist de twee getuigen om te kopen. Hierdoor kon de rechter niks bewijzen. Claire liet de twee getuigen opzoeken en liet ze castreren en blind maken. Dit waren Jakob Huhnlein en Ludwig Sparr. Nu zijn het Koby en Loby, twee hulpjes van Claire. Claire zegt dat ze de stad een miljard wil schenken, een half miljard verdeeld onder de inwoners en een half miljard voor het stadje zelf, maar alleen in ruil voor gerechtigheid. Hiermee bedoelt ze dat ze een miljard schenkt als Alfred Ill vermoord wordt. Iedereen schrikt van deze opmerking. De bewoners willen dolgraag een miljard, maar ze willen daar liever geen moord voor plegen. De burgemeester zegt: “In Namen der Menschlichkeit. Lieber bleiben wir arm denn blutbefleckt”. Dit betekent: In naam der mensheid. We blijven liever arm dan vol bloedvlekken.
Alfred Ill zelf is er ook van geschrokken. Hij heeft een winkel en het valt hem op dat de inwoners veel meer kopen. Ze betalen niet, maar laten het opschrijven. Ze betalen later wel. Het halve dorp heeft nieuwe gele schoenen. Dit vindt hij ook raar. Hij heeft het idee dat ze hem toch willen vermoorden. Geel is de kleur van het verraad. Als hij naar de politie gaat, zegt die dat hij niet zo moet zeuren. Hij denk veel te veel na. Hij moet juist blij zijn dat zijn winkel zo goed loopt. Ill vertrouwt het allemaal niet, en gaat met een leraar praten. De leraar raadt hem aan om te vluchten. De bewoners van Gullen hebben ondertussen wel gehoord dat Alfred Ill wil vluchten. Het hele stadje komt bijeen op het station. Niemand houdt hem tegen, maar Ill durft toch niet op de trein te stappen. Terwijl de trein wegrijdt zegt hij: Ik ben verloren.
Er wordt erg veel gesproken over de mogelijke moord op Alfred Ill. De media komt er ook op af. Twee journalisten komen om Alfred en zijn familie (vrouw, zoon en dochter) te interviewen. De burgermeester biedt Alfred een geweer aan. Hiermee zou hij zelfmoord kunnen plegen. Alfred weigert echter, hij zegt: “Ihr könnt mich töten, ich klage nicht, protestiere nicht, wehre mich nicht, aber euer Handeln kann ich euch nicht abnehmen. Dit betekent: Jullie kunnen mij doodmaken, ik klaag niet, protesteer niet, verdedig mezelf niet, maar ik kan het niet van jullie overnemen. De burgermeester nodigt hem uit voor een zogeheten “Gemeindeversammlung”. Dit is een vergadering waarin de burgers gaan stemmen of Ill vermoord moet worden of niet. Voor de vergadering gaat Ill met zijn gezin een stukje rijden. Zijn zoon heeft een nieuwe auto gekocht. Terwijl zijn familie naar de bioscoop gaat is Ill onderweg naar de vergadering. Onderweg komt hij Claire tegen. Ze hebben hun laatste gesprek. Ze hebben het over hun kind. Het was een meisje en ze heette Genevieve. Het kindje is vlak na de geboorte doodgegaan aan hersenvliesontsteking. Claire heeft haar maar een keer gezien. Ze hebben het ook nog over vroeger en over de naderende dood van Alfred Ill. Dan begint de vergadering. De burgermeester vraagt: “Wer reinen Herzens die Gerechtigkeit verwirklichen will, erhebe die Hand”. Dit betekent: De personen die voor gerechtigheid zijn, moeten nu hun hand opsteken. Iedereen steekt zijn hand op. Dit betekent dat iedereen indirect wil dat Ill vermoord wordt. Dit gebeurt ook. Hij wordt in een gaskamer gestopt. Als de kamer weer open gaat, controleert de arts of hij nog een hartslag heeft. Dit is niet het geval, dus Ill is echt dood. Er wordt gezegd dat het een dood door vreugde is. Claire geeft de burgermeester het geld. Ze vertrekt met al haar helpers weer en neemt het dode lichaam van Ill mee.

3. Genre en stijl
Het genre van het boek is tragische komedie. Er zijn drie aktes in het boek. Het boek is eigenlijk een soort script. Het is een toneelstuk. Na de tweede akte zou er dan een pauze zijn. Het boek is in de hij-vorm geschreven. Ik zou het boek typeren als een boek vol dialogen. Het zijn alleen maar dialogen. Af en toe stukjes tekst met uitleg over hoe het decor eruit ziet. De belangrijkste plaats neemt toch wel de beschrijving van de karakters in, want het moet heel duidelijk hoe het karakter van de personen is. Vooral als jij een van die rollen moet vertolken. Je moet wel weten wat voor persoon je speelt.

4. Mijn persoonlijke mening
De passage die ik heel opvallend vond is het stukje waarbij Alfred en Claire elkaar voor het laatst zien. Ze hebben hun laatste gesprek voordat Alfred vermoord gaat worden. Claire wil dat Alfred vermoord wordt, maar ze hebben een gesprek alsof ze vrienden zijn. Dat vind ik zo raar. Ze doen alsof het allemaal heel normaal is. Ik kan me met geen een van de personages identificeren. Het verhaal is te raar voor mij om dat te kunnen. Ik vond het best een leuk boek. Het was ten eerste makkelijk te lezen, omdat het korte zinnen waren en geen lappen tekst. Verder was het niet saai, er gebeurde genoeg. Het enige wat ik raar vond is dat iedereen mooi weer speelt. Er wordt gedaan alsof er niks aan de hand is, terwijl Ill vermoord gaat worden. Het boek was niet moeilijk om te lezen.

5. Hoeveelheid tijd
Over het lezen van het boek heb ik niet zo lang gedaan. Ik ging er vrij snel doorheen. Ik heb er denk ik 2 uur over gedaan. Voor het verslag was ik ongeveer 3 uur tijd kwijt.