A          Algemene & inhoudelijke informatie over het werk

Schweigeminute.

De uitgever van het boek is Hoffmann und Campel, wat ligt in Hamburg. Ik heb de 1^e druk uit 2008 uitgelezen.

Siegfried Lenz.

Siegfried Lenz is geboren op 17 maart 1926 en is overleden op 7 oktober 2014. Na de 2^e wereldoorlog studeerde Lenz engels, literatuurwetenschap en filosofie aan de universiteit in Hamburg. Hij heeft zijn eerste boek (Es waren Habichte in der Luft) geschreven in 1951 en zijn laatste boek (die Maske) in 2011. Zijn wereldwijde succes was Deutschstunde geschreven in 1968. Naast 15 romans schreef Lenz ook honderden verhalen, toneelstukken, essays en recensies. Hij won verschillende (literatuur)prijzen met o.a. in 1995 de Jean Paul-prijs en in 2006 de Golden Feather Prize.

Het boek is een novelle omdat het een korter boek is en het verhaal betreft weinig karakters, en dat is kenmerkend voor een novelle.

Christian, een 18-jarige scholier in Duitsland, is aanwezig bij de herdenkingsdienst van zijn lerares Engels, Stella Petersen. Hij zit in de aula van de school samen met de rest van de leerlingen en alle leraren wanneer ze een minuut stilte inlassen.
Tijdens die minuut stilte denkt hij terug aan alles wat hij met haar heeft meegemaakt. Hoe ze door zijn vader werd uitgenodigd op de boot en hoe ze in contact met elkaar zijn geraakt om vervolgens verliefd op elkaar te worden. Het was een verboden liefde tussen een scholier en zijn lerares en niemand wist ervan. Eén zomer lang zijn ze elkaars geliefden geweest, tot Stella kwam te overlijden bij een bootongeluk. 

Het boek is verteld in een ik-perspectief, met Christian als ik-persoon. Christian verteld het verhaal dus aan ons, de lezers, en in bepaalde momenten in het boek verteld hij aan Stella. Christian is dan ook het hoofdpersoon samen met Stella. Het verhaal speelt zich af op school, op de boot van Christians vader en af en toe op het vogeleiland maar grotendeels in het havenstadje bij de Oostzee. Ik vermoedt dat het verhaal zich afspeelt in de jaren ’50 door een aantal momenten in het boek:

Christian en Stella zwemmen veel. Er wordt dan beschreven dat de hoog getailleerde badpakken erg in zijn.

Er wordt in het boek vaak gesproken over het beroep ‘’steenvisser’’, dat was rond de jaren ’50 een bekend beroep en wat we nu in deze tijd steeds minder horen.

Het verhaal eindigt bij het begin. We beginnen namelijk met lezen bij de herdenking van Stella en daar komen we bij het eind ook weer terug. Het boek heeft 2 thema’s: dood en liefde. Liefde komt vanaf de relatie tussen Stella en Christian, dit zien we vooral terug in de flashbacks. Ook de dood staat centraal in het boek, de dood van Stella is waar het boek mee is begonnen en mee is geëindigd.

Stella en Christian zijn 2 rond karakters, we weten wie ze zijn, wat ze doen en hoe ze leven. Stella en Christian zijn ook de hoofdpersonen en geliefden van elkaar, hun relatie onderling is dus seksueel. De ouders van Christian, George, Sonja en Frederik zijn vlakke karakters, we weten hooguit een aantal karaktertrekken maar meer weten we niet van hun. De relatie tussen Christian en zijn ouders is goed, want hij vertelt hun open over zijn relatie met Stella. Ik denk dat Christian met Frederik ook een goede relatie heeft aangezien er beschreven wordt dat Frederik hem helpt met zijn verwerkingsproces.

Het boek is niet chronologisch opgebouwd, want het is een raamvertelling. In het boek hebben we 2 verhaallijnen die op het einde bij elkaar komen, de flashbacks en het huidige. In het huidige verhaal lezen we de herkendingsdienst en hoe Christian terugdenkt aan zijn tijd met Stella, en dat zorgt voor flashbacks aan het begin. De 2 verhaallijnen worden in de loop van het verhaal niet door elkaar gehaald, dus we hebben geen tussentijdse flashbacks en/of flashforwards. Als we het hebben over het begin van dit boek dan spreken we van een opening-in-de-handeling, wat staat voor: zonder inleiding, midden in het gebeuren geplaatst, je begrijpt pas achteraf wat er aan voorafging en wat er opvolgt. Het boek start midden in de herdenkingsdienst zonder dat de lezer van tevoren weet wie de hoofdpersonen zijn of wat er gebeurt is, je begint dus met lezen zonder inleiding, midden in het gebeuren. Het einde van het boek is gesloten, want we komen terug bij het begin van het boek maar weten dan weten we wie Stella is en hoe de herdenkingsdienst tot stand is gekomen.

De titel is ‘Schweigminute’, en dat is naar het Nederlands vertaald ‘een minuut stilte’. Deze titel verwijst naar de minuut stilte die wordt gehouden tijdens de herdenkingsdienst voor Stella, de geliefde lerares waar het gehele boek om draait.

Het boek valt onder de categorie liefde en het kan ook onder fantasie geplaatst worden, maar het is niet zeker of het non-fictie is of fictie.

Ik vond het een leuk boek, dat door de dood van Stella wat minder ‘’saai’’ is gemaakt. Het verhaal was vermakelijk om te lezen, maar ik vond het toch wel een beetje apart hoe een lerares een seksuele relatie met een leerling kan en wilt hebben. De 2 thema’s, liefde en dood, maken vaak samen een goed verhaal maar voor mijn idee zijn ze wel een beetje voor de hand liggend, toch heeft Lenz het boek wel wat anders dan normaal gemaakt, door gebruik te maken van een relatie tussen een leerling en student. Ik vond de hoofdpersonages goed en duidelijk beschreven, er waren geen intenties, van de hoofdpersonen, die je als lezer verkeerd zou kunnen opvatten. Stella’s personage sprak mij het meest aan omdat ik erg benieuwd was naar hoe zij om zou gaan met Christian in de klas en hoe zij zou zijn als persoon op zich.

Ik raad een ander zeker het werk aan om te lezen omdat het een klein boekje is met 128 bladzijdes en de rode draad van het verhaal is makkelijk te begrijpen. Ook is het een vermakelijk en een leuk boek om te lezen.