Normen en waarden

De normen en waarden staan op de helling.

Als je aan een groep mensen vraagt wat precies normen en waarden zijn, weet de helft de vraag niet te beantwoorden. Waarden zijn idealen om na te streven en normen de maatstaven voor gedrag. Er is een nationaal debat ontstaan over deze normen en waarden, omdat we niet meer weten hoe we in sommige situaties moeten reageren. De belangrijkste vraag is hoe krijgen we het moreel besef terug en wie is daar verantwoordelijk voor?
Het kabinet heeft in een brief naar de Kamer laten blijken dat de burgers in eerste instantie er zelf voor moeten zorgen dat de waarden en normen in de samenleving terugkomen. Pas als de burgers duidelijk gemaakt hebben wat er volgens hen anders moet in de samenleving, kan dat leiden tot aangescherpte wet- en regelgeving. Premier Balkenende wilt zelf een waarden- en normencommissie opstellen, maar daar zijn ze in het kabinet en in de Kamer niet zo enthousiast over. (bron zie onderaan)
Conrector Henry van het Zwincollege in Oostburg: “Om de tien jaar klinkt de roep om herstel van waarden en normen weer. En dan wordt er altijd gesuggereerd dat het onderwijs er niets aan doet. Wij hebben altijd aandacht besteed aan wat wel en niet kan op school en in de maatschappij. Dat is nu eenmaal de taak van het onderwijs.” (1)
Tom Kroon (65), wijsgerig en historisch pedagoog, vindt dat het voortgezet onderwijs weinig aandacht besteedt aan het vormen van normen en waarden. Jongeren moeten tijdens de basisschool en het studiehuis zoveel mogelijk zelfstandig of met elkaar werken. De leraar verdwijnt naar de achtergrond. Dat zal ook nog wel een tijdje blijven aangezien het lerarentekort.
Volgens Kroon hebben de ouders de taak om hun kinderen de normen en waarden van onze samenleving bij te brengen. “Beweren dat het onderwijs leerlingen moreel besef kan bijbrengen is een misvatting. Het gezin heeft een veel grotere invloed.” (2) De ouders van nu vinden dat makkelijker gezegd dan gedaan. Ze zijn zelf opgegroeid in de tijd dat alles moest kunnen. Ze weten niet wanneer ze nee moeten zeggen tegen hun kinderen.
Dit is een groot probleem, want kinderen leren de normen en waarden het beste voor hun tiende. Ze kunnen dan nog niet met morele argumenten omgaan. In deze periode vindt vooral gewoontevorming plaats en moeten de ouders hun kinderen leren wat wel en niet kan. Gebeurt dit niet, dan heeft het kind geen basis voor in hun puberteit en gaat het mis.
Eigenlijk moet iedereen zijn steentje bijdragen om de normen en waarden weer terug te laten komen. De een misschien iets meer dan de ander, maar dat is ook wel logisch vind ik. De ouders hebben de taak om hun kinderen goed op te voeden en daar hoeft het onderwijs maar een klein beetje bij te helpen. Het onderwijs hebben al zoveel taken van de ouders overgenomen, zoals drugs- en seksuele voorlichting, ze hebben het veel te druk om zich ook nog eens hiermee bezig te houden. Ouders kunnen het dan wel moeilijk hebben met de opvoeding maar je eigen problemen moet je niet afschuiven naar anderen. Misschien moeten sommige ouders dan maar verplicht naar een opvoedcursus.

Citaten:
1: van Conrector Henry van het Zwincollege in Oostburg, uit het Onderwijsblad van 30 nov. 2002. Titel :’We weten het even niet meer’ door Anja Vink; bladzijde 16.
2: van Tom Kroon, wijsgerig en historisch pedagoog. Uit het Onderwijsblad van 30 nov. 2002. Titel :’We weten het even niet meer’ door Anja Vink; bladzijde 16.

Bron: ‘Waarden en normen zaak van de burger’, uit NRC Handelsblad van 5 oktober 2002
De rest heb ik over het algemeen uit het Onderwijsblad