Lerarentekort

Betoog

Lerarentekort

“In de komende vier jaar ontaardt het lerarentekort in een noodtoestand”, aldus de algemene onderwijsbond. Wat moet er aan het lerarentekort gedaan worden? Deze vraag ga ik behandelen in mijn betoog. Eerst ga ik het hebben over het lerarentekort en of het de kwaliteit van het onderwijs bedreigt. Daarna ga ik de mogelijke oplossingen voor het lerarentekort behandelen. En tot slot of het tekort in de toekomst nog meer zal oplopen.

Op dit moment zitten sommige scholen echt met een heel groot probleem. Vooral scholen in het westen van het land. Ze moeten vaak leerlingen van de basisschool naar huis sturen. Klassen worden samengevoegd. Er worden zelf op sommige scholen ouders gevraagd om voor de klas te staan. Hier moet snel een andere oplossing voor gevonden worden, want volgens mij wordt dan wel de kwaliteit van het onderwijs aangetast. Dan kan iedereen wel leraar worden! En wat stelt het onderwijs dan nog voor? Ook wordt er onderwijs ondersteunend personeel voor de klas gezet. Dit kan toch niet. Maar een andere goede mogelijkheid is er niet.
Het lerarentekort zal in de toekomst alleen nog meer toenemen als er niet snel wat wordt gedaan. Volgens de Algemene onderwijsbond zal er in 2004 een tekort zijn van 27.000 leraren. En niet alleen niet het middelbaar en basisscholen. Ook zal er een tekort komen aan leraren in de hogescholen en universiteiten. Ze krijgen bijna geen jonge docenten meer, en als ze die al hebben worden ze weggekocht door het bedrijfsleven. Er moet dus heel nodig wat gedaan worden maar wat? Hieronder zal ik mogelijke oplossingen noemen.

Om te beginnen zijn er heel veel oplossingen voor het lerarentekort. Maar zijn ze ook goed? Ik zal ze hieronder bespreken. Omdat het tekort nu zo groot is vind ik een hele goede oplossing voor het directe lerarentekort: dat de leraren de mogelijkheid moeten hebben om hun ADV- uren om te kunnen zetten in lesuren. Deze oplossing is al onderzocht door groenlinks. Zodat het acute lerarenprobleem kan worden bestreden. Groenlinks heeft gekeken wat leraren zelf hier van vinden. 71% van de leraren vind deze regel acceptabel. Dit is dus een goed teken. En een andere goede oplossing vind ik dat leraren wel langer mogen door werken.
En een derde van de leraren is bereid om langer door te werken in het voortgezet onderwijs, en de helft van de leraren in het basisonderwijs. Ik vind dit een goede regeling, maar de overheid moet dan het initiatief nemen om de CAO-onderhandelingen uit te werken.

Een andere oplossing is volgens de algemene onderwijsbond: mensen die zich op korte termijn willen omscholen krijgen een premie, zodat het dus aantrekkelijk is om in het onderwijs te gaan werken. Maar dit heeft volgens mij weinig zin, want je bent toch niet zomaar geïnteresseerd in een baan in het onderwijs omdat je een premie krijgt om je om te laten scholen? Voor enkele mensen zal dit misschien wel de doorslag geven, maar ik denk dat het echt niet helpt. Je word niet zomaar leraar je moet er echt helemaal achterstaan. Je moet een goede reden hebben en niet omdat het goedkoper was.
Een andere oplossing is het collegegeld verlagen en studenten hun studieschuld kwijtschelden, volgens Tweede-Kamerlid Bommel. Maar of dit nu werkt? Ik denk van niet, want je wordt geen leraar omdat je minder collegegeld hoeft te betalen. Bovendien hebben maar weinig mensen een studieschuld, want als je binnen vier jaar afstudeert heb je helemaal geen schuld.
Ook zou het mogelijk zijn om iedereen met een hbo of universitaire opleiding voor de klas te zetten. Ze moeten dan wel een test afleggen, en in korte tijd hun lesbevoegdheid halen. Ik vind dit een heel goed idee, om dit te doen. Als mensen hun baan toch niet bevalt of uitgekeken zijn, stappen ze niet meer het onderwijs in, want dan moeten ze weer 2 jaar studeren of naar school. Ze zoeken dan liever een andere baan. Maar als er de mogelijkheid is om leraar te worden denkt ik dat dit toch wel een goed idee is. Het verhelpt niet meteen het hele probleem, maar ik denkt toch wel een deel.
Verder zouden ze lerarenopleidingen kunnen verkorten tot twee of een jaar, of de mogelijkheid om werk en leren te combineren. Met deze oplossing heb je wel sneller leraren. Maar dan heb je weer het gevolg dat de leerkracht die dan voor de klas staan niet helemaal bevoegd is en te weinig ervaring heeft.

Er moet gewoon meer aandacht komen voor dit ernstige tekort en alles moet gedaan worden, want de kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit. De gepensioneerde leerkrachten zullen weer moeten werken. Zodat alle lessen kunnen gegeven worden. En in ieder geval moet de werkdruk verlaagd worden. Zo is het niet aantrekkelijk om in het onderwijs te gaan werken. Er moet meer onderwijs ondersteunend personeel komen, zodat leraren meer lessen kunnen geven. En mensen uit het bedrijfsleven moeten overstappen op het onderwijs. Een vaststaand feit is dat de overheid meer geld moet uittrekken voor het lerarentekort en voor het onderwijs. Zodat de salarissen omhoog kunnen, er ruimere gebouwen en modernere scholen komen. Zo is het veel aantrekkelijker om in het onderwijs te gaan werken.

Wel neemt het aantal studenten op de PABO iets toe. Maar dat zijn voornamelijk meisjes en ze studeren pas over vier jaar af. Op het voortgezet onderwijs neemt het aantal alleen maar af.

Kortom, ik vind dat het invoeren van premies, verlagen van collegegeld, en het kwijtschelden van een studiefinanciering absoluut geen oplossingen zijn om het lerarentekort op te lossen. Studenten zijn niet opeens geïnteresseerd in een baan in het onderwijs omdat het goedkoper is. Voor het verminderen van het lerarentekort op korte termijn vind ik wel dat er de mogelijkheid moet zijn dat leraren hun ADV- dagen kunnen omzetten in lesuren. En het merendeel van de leraren is het hier mee eens. Een goede oplossing op lange termijn vind ik dat mensen met een HBO en universitaire opleiding voor de klas mogen na het afleggen van tests. Verder moet er gewoon meer geld komen voor hogere salarissen, het onderwijs moet gemoderniseerd worden, meerondersteunend personeel, werkdruk moet worden verlaagd. Al deze oplossingen bij elkaar moeten volgens mij toch wel meer leerkrachten opleveren.