Begrippenlijst cursus 1

Begrippen
- Effect: een bepaalde uitwerking die een tekst op je heeft.
- Leesmotivatie: reden waarom je leest.
- Inleving: je helemaal inbeelden dat je ‘in’ een verhaal zit.
- Herkenning: soortgelijke dingen mee hebben gemaakt.
- Smaak: wat je van een tekst vind.
- Smaakontwikkeling: je ontwikkeld je smaak bijvoorbeeld als je ouder word of als je ander ervaringen hebt meegemaakt.
- Zakelijke teksten: zijn bedoeld om je informatie te geven, zo eenduidig mogelijk.
- Literaire teksten: teksten die bedoeld zijn ter ontspanning, zo meerduidig mogelijk.
- Open plek: een tekstgedeelte dat vragen bij je oproept of dat erg onduidelijk is voor jou als lezer. Vier typen: Informatieachterstand, vermoedens/suggesties/verwachtingen, Gedrag van personages, Titel.
- Gesloten einde: als op het eind alle open plekken in zijn gevuld.
- Open einde: als op het eind nog steeds onduidelijkheden of vragen zijn.
- Non-fictie: als de tekst overeenkomt met de werkelijkheid en dus betrouwbaar is.
- Fictie: een verzonnen verhaal.
- Thematiek: de betekenis van een verhaal.

Uitleg
Verwachtingen die ontstaan voordat je een tekst gaat lezen.
- Wat je over een boek hebt gehoord of gelezen.
- Genre: wat voor soort boek is het?
- Titel, omslag of achterflap.

Als lezer heb je dus verwachtingen over de verhalen en gedichten die je leest. Het wel of niet uitkomen van verwachtingen kan bepalend zijn voor het effect van de tekst op jou als lezer. Als je verwacht een detective te gaan lezen en het blijkt een sprookje of verhaal met psychologische problemen te zijn, dan komen je verwachtingen niet uit. Het wel of niet uitkomen van verwachtingen bepaalt grotendeels jouw oordeel over de tekst.

Literaire teksten
- Proza: de regels vullen de gehele pagina. Meer dan 100 pagina’s: roman. Minder dan 100 pagina’s: novelle
- Gedicht: bestaat uit vuistregels strofen en witregels.
- Toneel: uitleg voor acteurs hoe ze iets moeten laten zien aan het publiek.

Als je een verhaal of gedicht leest, heeft die tekst een bepaald effect op jou als lezer. Dat effect heeft te maken met jouw verwachtingen als lezer, de open plekken en mogelijke meerduidigheid van de tekst.