Kapitalisme en Communisme

Hoofstuk 4 Kapitalisme en Communisme
Collectivisatie=
het samenvoegen van bestaande zelfstandige boerderijen in de sovjetunie tot grote gemeenschappelijke (collectieve) boerderijen.
Consumptiemaatschappij=samenleving waarin consumeren een belangrijk onderdeel is van de economie,omdat daarin vraag en aanbod bepalend is.
Cultuurpaleis=gebouw in Oost-Europa waarin onder andere een schouwburg, een museum en een bibliotheek zijn gevestigd.
Democratisch centralisme=
Manier van besluitvorming waarbij besluiten democratisch worden genomen door te stemmen, maar waarbij besluiten van de centrale regering wel direct moeten worden overgenomen en uitgevoerd door lagere besturen.
Democratische Partij=politieke partij in de Verenigde Staten die wil dat de federale overheid een actieve rol speelt op sociaal en economisch gebied.
Eenpartijstaat=
Een staat waarbij maar één partij is toegestaan, die alle macht heeft.
Federaal bestuur=
De gemeenschappelijke regering van een aantal deelstaten,die samen een staat vormen; bijvoorbeeld het federaal bestuur van de Verenigde Staten.
Grote Terreur=periode van 1934-1938 waarin Stalin een schrikbewind voerde in de Sovjetunie en miljoenen mensen liet verbannen of vermoorden.
Jury=
Onderdeel van het rechtssysteem in de Verenigde Staten, bestaande uit twaalf burgers die onder leiding van een rechter beslissen of een verdachte schuldig is of niet.
Kolchozen=gemeenschappelijke boerderijen in de Sovjetunie die door de collectivisatie van de landbouw ontstonden.
Massaproductie=
Het op grote schaal produceren van de zelfde producten,wat mogelijk werd door de invoering van de lopende band.
Modernisme=
Stroming in de bouwkunst waarin men strakke sobere vormen hanteer;de gebouwen zien eruit als blokken of dozen en kunnen gebruikt worden als kantoren,huizen of hotels.
NAVO=
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, opgericht in 1949; een militair bondgenootschap van de landen van West-Europa samen met de Verenigde Staten en Canada.
Oostblok=
Naam voor de communistische Oost-Europese landen en de Sovjetunie samen van 1945 tot 1989.
Planeconomie=
Economisch stelsel waarbij de regering bepaalt wat en hoeveel er geproduceerd wordt; de fabrieken moeten zich houden aan bijvoorbeeld de vijfjarenplannen van de regering.
Privatisering=
Het overdragen of verkopen van staatsbedrijven aan particuliere eigenaars.
Rassenscheiding=
Het gescheiden blijven van blanken en zwarten na de afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten;blanken en mochten niet onderling trouwen en hadden eigen scholen en kerken.
Republikeinse Partij=
Politieke partij in de Verenigde Staten die wil dat de federale overheid zo min mogelijk ingrijpt in de vrijemarkteconomie.
Socialistisch realisme=
Stroming in de bouwkunst in Oost-Europa waarin men streeft naar mooie versierde monumentale gebouwen;elk gebouw had een eigen functie en partijgebouwen en cultuurpaleizen waren belangrijker dan woningen.
Sovchozen=
Staatsboerderijen in de Sovjetunie die met de modernste middelen zijn uitgerust en waar de boeren als loonarbeiders werken.
Strafkampen=
Gevangenkampen in de Sovjetunie waar mensen die zich verzetten tegen de regering,dwangarbeid moesten verrichten.
Volkssoevereiniteit=
De macht van de staat wordt gebaseerd op het volk en niet op een erfelijke koning;het volk vertrouwt de staatsmacht toe aan een gekozen regering.
Vrijemarkteconomie=
Economie waarin vraag en aanbod de prijzen bepalen.
Warschaupact=
Militair bondgenootschap van Oostbloklanden,opgericht in 1955 in Warschau.